Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Μήπως Πάσχω από Κάποια Διαταραχή της Διατροφής;

«Ορισμένες φορές όταν κάθομαι να φάω, εκνευρίζομαι και αρχίζω να τρέμω. Φοβάμαι μήπως πάρω βάρος. Λέω μέσα μου: “Πρέπει να χάσω άλλα δύο κιλά”».​—Μελίσα. a

«Θέλω να είμαι ελκυστική και τρομάζω στην ιδέα ότι θα παχύνω. Αλλά δεν θέλω να ξέρει κανένας ότι κάνω εμετό αφού φάω. Ντρέπομαι πολύ».​—Άμπερ.

«Λέω στον εαυτό μου: “ . . . Σήμερα, θα τα πάω καλύτερα . . . ” Και αργότερα μέσα στη μέρα έρχεται κάποια στιγμή που δεν μπορώ να το αποφύγω και τρώω ανεξέλεγκτα. Ακολουθούν οι ενοχές και θέλω να πεθάνω».​—Τζένιφερ.

ΘΕΛΕΙΣ να έχεις καλή εμφάνιση και αυτό είναι φυσιολογικό. Θέλεις παρηγοριά όταν αντιμετωπίζεις ανησυχίες ή κατάθλιψη. Ούτε αυτό είναι κακό. Ωστόσο, αν είσαι σαν τα κορίτσια που αναφέρονται εδώ, ίσως έχεις πρόβλημα. Αν είναι έτσι, δεν αποτελείς εξαίρεση. Είναι γεγονός ότι εκατομμύρια νεαρά άτομα​—κυρίως κορίτσια—​έχουν κάποια διαταραχή της διατροφής. b

Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην ανορεξία, στη βουλιμία και στην ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού. Καθεμιά από αυτές τις διαταραχές έχει διακριτά συμπτώματα, αλλά όλες περιλαμβάνουν μη φυσιολογική συμπεριφορά απέναντι στο φαγητό. Αν βρεις τον εαυτό σου σε κάποια από τις περιγραφές που ακολουθούν, να είσαι βέβαιη ότι υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια. Μπορείς να γίνεις καλά!

Η Γενική Εικόνα

◼ ΑΝΟΡΕΞΙΑ. Ασχέτως με το πόσο λεπτό μπορεί να είναι ένα κορίτσι που πάσχει από ανορεξία, όταν κοιτάζεται στον καθρέφτη βλέπει ένα παχύσαρκο άτομο. Προκειμένου να χάσει βάρος, καταφεύγει σε ακραίες λύσεις. «Η μέτρηση θερμίδων μού έγινε έμμονη ιδέα», λέει κάποια κοπέλα που έπασχε. «Σχεδίαζα προσεκτικά τι θα έτρωγα μέσα στην εβδομάδα, παραλείποντας γεύματα και κάνοντας εξαντλητική γυμναστική όποτε πίστευα ότι είχα καταναλώσει πάρα πολλές θερμίδες. Έπαιρνα μέχρι και έξι καθαρτικά την ημέρα».

 Προτού περάσει μεγάλο διάστημα, αρχίζουν να εμφανίζονται τα συμπτώματα της ανορεξίας. Η απώλεια βάρους είναι μια κοινή ένδειξη αλλά η πάσχουσα μπορεί επίσης να παρουσιάσει τριχόπτωση, ξηροδερμία, κόπωση και μείωση της οστικής πυκνότητας. Η έμμηνη ρύση μπορεί να παρουσιάσει ανωμαλία ή ακόμη και να διακοπεί για αρκετούς συνεχείς μήνες.

Ίσως αυτά τα συμπτώματα να ακούγονται ακίνδυνα, αλλά μην ξεγελιέσαι​—Η ανορεξία απειλεί τη ζωή. Κάποια μελέτη διαπίστωσε ότι με τον καιρό, μέχρι και το 10 τοις εκατό των πασχόντων πεθαίνουν από αυτή τη διαταραχή, συνήθως ως αποτέλεσμα οργανικής ανεπάρκειας ή άλλων προβλημάτων σχετικών με την ακατάλληλη διατροφή.

◼ ΒΟΥΛΙΜΙΑ. Αντί να αποφεύγει το φαγητό, το βουλιμικό κορίτσι τρώει ανεξέλεγκτα, καταναλώνοντας μέχρι και 15.000 θερμίδες μέσα σε δύο μόνο ώρες! Έπειτα, αποβάλλει ό,τι έχει φάει προκαλώντας συνήθως εμετό ή παίρνοντας καθαρτικά ή διουρητικά.

Η ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού τις περισσότερες φορές γίνεται κρυφά. «Μετά το σχολείο, αν έφτανα πριν από τους άλλους στο σπίτι, συνήθως έτρωγα ανεξέλεγκτα», λέει κάποιο κορίτσι. «Έκρυβα προσεκτικά τα αποδεικτικά στοιχεία». Ωστόσο, μετά το ανεξέλεγκτο φαγητό, άρχιζαν οι ενοχές. «Ένιωθα απαίσια για τον εαυτό μου», λέει η ίδια, «αλλά ήξερα ότι μπορούσα εύκολα να επανορθώσω. Πήγαινα επάνω, έκανα εμετό και ένιωθα όχι μόνο ανακουφισμένη αλλά και ότι είχα ακόμη τον έλεγχο».

Παρά το οποιοδήποτε φαινομενικό όφελος, η εκούσια αποβολή τροφής είναι επικίνδυνη. Η κατάχρηση καθαρτικών αδυνατίζει το εσωτερικό τοίχωμα του εντερικού σωλήνα και μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή ή λοίμωξη. Ο συχνός εμετός μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση, τερηδόνα, ζημιά στον οισοφάγο, ακόμη και καρδιακή ανεπάρκεια.

◼ ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΦΑΓΗΤΟΥ. Όπως η βουλιμική, έτσι και εκείνη που τρώει ανεξέλεγκτα καταναλώνει μεγάλη ποσότητα φαγητού. Η διαφορά βρίσκεται στο ότι η δεύτερη δεν αποβάλλει εκούσια την τροφή. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να γίνει υπέρβαρη. Ορισμένες κοπέλες μάλιστα, ύστερα από μια τέτοια κρίση, λιμοκτονούν ή επιδίδονται σε επίπονη άσκηση. Μερικές φορές όταν το βάρος διατηρείται με αυτόν τον τρόπο, η οικογένεια και οι φίλοι παραμένουν ανυποψίαστοι ως προς τη δυσχερή κατάσταση του ατόμου.

Όπως τα ανορεκτικά και τα βουλιμικά άτομα, έτσι και εκείνα που καταναλώνουν ανεξέλεγκτα φαγητό έχουν μη υγιή συμπεριφορά απέναντι στο φαγητό. Κάποιο κορίτσι λέει για τον εαυτό της και για άλλες πάσχουσες: «Το φαγητό είναι ο προσωπικός, κρυφός μας φίλος​—ίσως ο μοναδικός μας φίλος». Κάποια άλλη αναφέρει: «Όταν τρως ανεξέλεγκτα, τίποτα άλλο δεν φαίνεται να έχει σημασία. Το φαγητό φαίνεται να είναι το πιο σημαντικό​—είναι παρηγοριά—​και ύστερα από την ανεξέλεγκτη κατανάλωσή του ακολουθούν αισθήματα ενοχής και κατάθλιψης».

Ακόμη και αν δεν αποβάλλεις εκούσια την τροφή, η ανεξέλεγκτη κατανάλωση φαγητού είναι επικίνδυνη. Μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη, υπέρταση, καρδιοπάθεια και ένα σωρό άλλες παθήσεις. Επίσης, μπορεί να έχει βαρύ συναισθηματικό τίμημα.

 Θα Μπορούσε να Συμβεί σε Εσένα;

Βέβαια, οι περισσότεροι άνθρωποι οι οποίοι επιθυμούν να χάσουν βάρος ή να αποκτήσουν ωραίο σώμα δεν πάσχουν από κάποια διαταραχή της διατροφής. Ωστόσο, αφού εξετάσεις τα παραπάνω, θα μπορούσες να αναρωτηθείς αν οδεύεις προς αυτή την κατεύθυνση. Ρώτησε τον εαυτό σου:

◼ Ντρέπομαι εγώ για τις συνήθειες ή τις διαδικασίες που ακολουθώ σχετικά με το φαγητό;

◼ Κρύβω τις διατροφικές μου συνήθειες από άλλους;

◼ Μήπως έχει γίνει το φαγητό το σημαντικότερο κομμάτι της ζωής μου;

◼ Ζυγίζομαι περισσότερες από μία φορές την ημέρα;

◼ Μήπως είμαι διατεθειμένη να ριψοκινδυνεύσω προκειμένου να χάσω βάρος;

◼ Έχω πειραματιστεί με την εκούσια πρόκληση εμετού, τα καθαρτικά ή τα διουρητικά;

◼ Μήπως οι διατροφικές μου συνήθειες έχουν επηρεάσει την κοινωνική μου ζωή; Για παράδειγμα, μήπως προτιμώ να είμαι μόνη παρά με άλλους, ώστε να μπορώ να τρώω ανεξέλεγκτα ή να αποβάλλω κρυφά την τροφή;

Αν οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δείχνουν ότι έχεις πρόβλημα, αναρωτήσου:

◼ Είμαι πραγματικά χαρούμενη που ζω με αυτόν τον τρόπο;

Τι μπορείς να κάνεις για αυτή την κατάσταση;

Ανάλαβε Δράση Τώρα!

Το πρώτο βήμα είναι να παραδεχτείς μέσα σου ότι έχεις πρόβλημα. «Αφού το σκέφτηκα», λέει η Ντανιέλ, «συνειδητοποίησα ότι είχα τα ίδια αισθήματα και συνήθειες με τα κορίτσια που πάσχουν από ανορεξία. Τρόμαξα όταν βρέθηκα αντιμέτωπη με το γεγονός ότι έκανα τα ίδια πράγματα με εκείνες».

Κατόπιν, προσευχήσου στον Ιεχωβά για τη δυσχερή κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι. c Να τον εκλιπαρείς να σου δίνει ενόραση ως προς το τι υπάρχει πίσω από τη διαταραχή σου προκειμένου να μπορέσεις να την υπερνικήσεις. Μπορείς να προσευχηθείς σαν τον Δαβίδ: «Ερεύνησε πλήρως μέσα μου, Θεέ, και γνώρισε την καρδιά μου. Εξέτασέ με και γνώρισε τις ανησυχητικές μου σκέψεις, και δες αν υπάρχει μέσα μου οδυνηρή οδός και οδήγησέ με στην οδό των αιώνων».​—Ψαλμός 139:23, 24.

 Από την άλλη μεριά, ίσως διαπιστώσεις ότι διστάζεις να απαλλαχτείς από τη διαταραχή της διατροφής σου. Μπορεί να είσαι εξαρτημένη από αυτήν, και η κατάσταση ίσως μοιάζει πολύ με εθισμό. Να ένα άλλο ζήτημα που μπορείς να φέρεις ενώπιον του Ιεχωβά μέσω προσευχής. Το ίδιο χρειάστηκε να κάνει και η Ντανιέλ. «Στην αρχή», παραδέχεται, «δεν ήθελα πραγματικά να αναρρώσω. Γι’ αυτό, έπρεπε να προσεύχομαι ώστε να αναπτύξω την επιθυμία να γίνω καλά».

Τρίτον, μίλησε σε κάποιον γονέα ή άλλον ενήλικο ο οποίος είναι σε θέση να σε βοηθήσει. Οι στοργικοί ενήλικοι δεν θα σε κάνουν να ντρέπεσαι. Απεναντίας, θα αγωνιστούν να μιμηθούν τον Ιεχωβά, για τον οποίο η Γραφή δηλώνει: «Ούτε καταφρόνησε ούτε σιχάθηκε την ταλαιπωρία του ταλαιπωρημένου και δεν έκρυψε το πρόσωπό του από εκείνον και άκουσε όταν εκείνος κραύγασε προς αυτόν για βοήθεια».​—Ψαλμός 22:24.

Ομολογουμένως, ο δρόμος προς την ανάρρωση δεν είναι εύκολος. Σε μερικές περιπτώσεις απαιτείται βοήθεια από ειδικούς. d Το σημαντικό είναι να αναλάβεις δράση. Αυτό αποφάσισε να κάνει ένα κορίτσι, θύμα της βουλιμίας. «Μια μέρα», λέει, «άρχισα να συνειδητοποιώ ότι η εκούσια αποβολή της τροφής στην πραγματικότητα έλεγχε τη ζωή μου. Και όμως, δεν ήμουν βέβαιη ότι μπορούσα να σταματήσω. Τελικά, έκανα το δυσκολότερο πράγμα που χρειάστηκε να κάνω ποτέ. Ζήτησα βοήθεια».

Μπορείς και εσύ να κάνεις το ίδιο!

Περισσότερα άρθρα της σειράς «Οι Νεαροί Ρωτούν  . . .» (στην αγγλική) μπορούν να βρεθούν στην ιστοσελίδα www.watchtower.org/ype

[Υποσημειώσεις]

ΣΚΕΨΟΥ

◼ Πιστεύεις ότι μπορεί να πάσχεις από κάποια διαταραχή της διατροφής; Αν ναι, σε ποιον μπορείς να απευθυνθείς για βοήθεια;

◼ Πώς θα μπορούσες να βοηθήσεις μια φίλη σου η οποία πάσχει από κάποια διαταραχή της διατροφής;

[Πλαίσιο στη σελίδα 19]

«Νομίζω ότι έχεις πρόβλημα...»

Αν ένα μέλος της οικογένειάς σου ή κάποιο φιλικό σου πρόσωπο πει αυτά τα λόγια, καταπολέμησε την παρόρμηση να αμυνθείς. Ας υποθέσουμε ότι μια φίλη πρόσεξε πως ο ποδόγυρος στο πίσω μέρος του φορέματός σου άρχισε να ξηλώνεται. Δεν θα το εκτιμούσες αν στο έλεγε προτού ξηλωθεί εντελώς; Η Γραφή δηλώνει: «Υπάρχει φίλος που προσκολλάται στενότερα από αδελφό». (Παροιμίες 18:24) Όταν κάποιος σε πλησιάζει επειδή ανησυχεί για ένα πρόβλημα που ίσως έχεις, εκείνος αποδεικνύεται ακριβώς αυτό το είδος φίλου!

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 19]

«Ήθελα οπωσδήποτε να είμαι λεπτή»

«Άρχισα να χάνω βάρος. Ύστερα αφαίρεσα τους φρονιμίτες μου και δεν μπορούσα να φάω. Αυτό με οδήγησε στην ανορεξία. Είχα πάθος με την εμφάνισή μου, τη σιλουέτα μου. Ποτέ δεν ένιωθα αρκετά λεπτή. Το ελάχιστο βάρος στο οποίο έφτασα ήταν τρομακτικό. Έκανα μεγάλη ζημιά στο σώμα μου! Τώρα δεν μεγαλώνουν τα νύχια μου. Αναστάτωσα το βιολογικό μου ρολόι. Έχω κάνει τέσσερις αποβολές. Έχω μπει σε πρόωρη εμμηνόπαυση και ο μεταβολισμός μου δεν λειτουργεί σχεδόν καθόλου. Επίσης έχω κολίτιδα. Και όλα αυτά επειδή ήθελα οπωσδήποτε να είμαι λεπτή».​—Νικόλ.

[Πλαίσιο στη σελίδα 20]

Αν προκύψει υποτροπή

Μπορεί να υπερνικήσεις τη διαταραχή της διατροφής σου αλλά να υποτροπιάσεις έπειτα από μερικές εβδομάδες ή ακόμη και μήνες. Αν συμβεί αυτό, μην παραιτηθείς. Η Γραφή αναγνωρίζει ότι «ο δίκαιος μπορεί να πέσει εφτά φορές». (Παροιμίες 24:16) Μια αναποδιά δεν σε κάνει αποτυχημένη. Απλώς τονίζει ότι είναι ανάγκη να ενισχύσεις την αποφασιστικότητά σου, να αναγνωρίσεις τα προειδοποιητικά σημάδια για το ότι επίκειται υποτροπή, και να μιλήσεις ανοιχτά, ίσως ξανά, σε άτομα που μπορούν να σε στηρίξουν και να σε βοηθήσουν.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 20]

Διάβασε περισσότερα για αυτό

Αν πάσχεις από κάποια διαταραχή της διατροφής, θα ήταν καλό να διαβάσεις για αυτό το θέμα. Όσο πιο πολλά γνωρίζεις για το πρόβλημα, τόσο πιο εύκολα θα το καταπολεμήσεις. Πιθανόν να ωφεληθείς από την ανασκόπηση χρήσιμων πληροφοριών οι οποίες εμφανίζονται στο Ξύπνα! 22 Ιανουαρίου 1999, σελίδες 3-12, και 22 Απριλίου 1999, σελίδες 13-15.

[Πλαίσιο στη σελίδα 21]

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

Αν η κόρη σας έχει πέσει θύμα κάποιας διαταραχής της διατροφής, τι μπορείτε να κάνετε; Κατ’ αρχάς, ανασκοπήστε προσεκτικά τις πληροφορίες αυτού του άρθρου και τις άλλες παραθέσεις που παρέχονται στη σελίδα 20. Προσπαθήστε να κατανοήσετε γιατί έχει καταφύγει σε αυτή τη συμπεριφορά.

Έχει παρατηρηθεί ότι πολλά άτομα με διαταραχές της διατροφής έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και είναι τελειομανείς από τη φύση τους, θέτοντας παράλογα υψηλές προσδοκίες για τον εαυτό τους. Βεβαιωθείτε ότι δεν συμβάλλετε εσείς σε αυτά τα γνωρίσματα. Αναπτερώστε το ηθικό της κόρης σας. (Ησαΐας 50:4) Και για να καταπολεμήσετε την τελειομανία, «η λογικότητά σας ας γίνει γνωστή».​—Φιλιππησίους 4:5.

Επίσης, ρίξτε μια προσεκτική ματιά στη δική σας στάση απέναντι στο φαγητό και στο βάρος. Μήπως άθελά σας έχετε δώσει υπερβολική έμφαση σε αυτά τα ζητήματα είτε με λόγια είτε με το παράδειγμά σας; Να θυμάστε ότι τα νεαρά άτομα νοιάζονται υπερβολικά για την εμφάνισή τους. Ακόμη και πειράγματα σχετικά με το πάχος της παιδικής ηλικίας ή τη φυσιολογική απότομη ανάπτυξη της εφηβείας μπορούν να σπείρουν το σπόρο για μελλοντικά προβλήματα στη διάνοια ενός ευαίσθητου νεαρού ατόμου.

Αφού σκεφτείτε το ζήτημα διεξοδικά και με προσευχή, επιδιώξτε μια εγκάρδια συζήτηση με την κόρη σας.

◼ Σχεδιάστε προσεκτικά τι να πείτε και πότε να το πείτε.

◼ Εκφράστε ξεκάθαρα την ανησυχία σας και την επιθυμία σας να βοηθήσετε.

◼ Μην εκπλαγείτε αν η πρώτη αντίδραση είναι αμυντική.

◼ Να είστε υπομονετικός ακροατής.

Το πιο σημαντικό είναι να συμβάλετε στις προσπάθειες που καταβάλλει η κόρη σας να γίνει καλά. Κάντε την ανάρρωση οικογενειακή υπόθεση!

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Ίσως πρέπει να προσευχηθείς για να αναπτύξεις την επιθυμία να γίνεις καλά