Τι θα Κάναμε Χωρίς τα Γαϊδούρια;

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ

ΣΤΟΥΣ δρόμους της Αντίς Αμπέμπα​—της πρωτεύουσας της Αιθιοπίας, η οποία είναι η 16η σε πληθυσμό χώρα στον κόσμο—​το γαϊδούρι θεωρούνταν ανέκαθεν σημαντικό μέσο μεταφοράς. Οι περισσότεροι οδηγοί αυτοκινήτων έχουν μάθει να προσαρμόζονται σε αυτά, γνωρίζοντας ότι τα γαϊδούρια συνήθως ξέρουν πού πηγαίνουν και ότι δεν τους λείπει το πείσμα. Αν και τα γαϊδούρια δεν φοβούνται την πυκνή κίνηση, μεταφέρουν μεγάλα φορτία που απαιτούν προσοχή, και τα ίδια τα ζώα δεν κοιτούν πίσω. Αν, λοιπόν, δεν θέλετε να συγκρουστείτε με τα κάρβουνα, την αποξηραμένη κοπριά αγελάδας ή οτιδήποτε άλλο μεταφέρουν, το καλύτερο είναι να κάνετε στην άκρη!

Ο πληθυσμός των γαϊδουριών στην Αιθιοπία υπολογίζεται ότι είναι περίπου πέντε εκατομμύρια, σχεδόν 1 γαϊδούρι για κάθε 12 κατοίκους. Εκατομμύρια Αιθίοπες ζουν σε απομονωμένες κορυφές λόφων, οι οποίες χωρίζονται μεταξύ τους με βαθιές χαράδρες. Το μεγάλο κεντρικό υψίπεδο της χώρας χωρίζεται σε διάφορα τμήματα από αναρίθμητα μικρά ποτάμια. Η κατασκευή γεφυρών ή ακόμη και χωματόδρομων που οδηγούν σε αυτές τις τοποθεσίες θα απομυζούσε τους πόρους οποιασδήποτε χώρας. Έτσι λοιπόν, το υπομονετικό γαϊδούρι με το σταθερό βηματισμό αποτελεί ιδανικό μέσο μεταφοράς.

Το γαϊδούρι μπορεί να επιβιώσει κάτω από σχεδόν όλες τις πολυποίκιλες κλιματικές συνθήκες της Αιθιοπίας​—από αυτές που επικρατούν στους άνυδρους, ζεστούς κάμπους ως εκείνες των αλπικών περιοχών. Τα καταφέρνει δε θαυμάσια σε απότομες πλαγιές, στενά περάσματα, πετρώδεις κοίτες ποταμών, λασπώδη μονοπάτια και άλλα ανώμαλα εδάφη. Μπορεί να πάει εκεί όπου δεν πηγαίνει κανένα άλογο ή καμήλα. Για εκατομμύρια ανθρώπους, το γαϊδούρι είναι το κύριο μέσο μεταφοράς αγαθών, ιδιαίτερα σε πόλεις όπου πολλά σπίτια δεν βρίσκονται σε μέρη προσβάσιμα από οχήματα.

Τα γαϊδούρια μπορούν να ελιχθούν σε κλειστές στροφές και να διασχίσουν στενά, περιφραγμένα μονοπάτια που οδηγούν σε σπίτια. Δεν χρειάζονται ακριβά λάστιχα και σπανίως έχουν προβλήματα σε ολισθηρές επιφάνειες. Μεταφέρουν φορτία κάθε σχήματος και μεγέθους, κάνοντας κατ’ οίκον παράδοση σχεδόν οπουδήποτε. Ενώ οι θυμωμένοι οδηγοί αυτοκινήτων πατούν την κόρνα ακινητοποιημένοι,  τα γαϊδούρια προχωρούν ανεμπόδιστα παρά το μποτιλιάρισμα. Κανένας αστυνομικός δεν θα σκεφτόταν να επιβάλει πρόστιμο σε ένα γαϊδούρι που μπαίνει αντίθετα σε μονόδρομο. Η δε στάθμευση δεν αποτελεί ποτέ πρόβλημα. Ένα γαϊδούρι μπορεί να πουληθεί περίπου 40 ευρώ, αλλά αν σκεφτείτε το κόστος της μεταφοράς με μηχανοκίνητο όχημα, δεν υπάρχει σύγκριση!

Τα Γαϊδούρια στην Πρωτεύουσα

Τα πρωινά, τα γαϊδούρια ταξιδεύουν κατά χιλιάδες προς την Αντίς Αμπέμπα​—που έχει πληθυσμό πάνω από 3.000.000 κατοίκους—​συχνά καλύπτοντας απόσταση μεγαλύτερη των 25 χιλιομέτρων. Τις Τετάρτες και τα Σάββατα υπάρχει ιδιαίτερη κίνηση, εφόσον αυτές τις ημέρες της εβδομάδας λειτουργεί η υπαίθρια αγορά. Το ταξίδι μπορεί να διαρκέσει τρεις ώρες, άρα η αναχώρηση πρέπει να γίνει πριν το χάραμα. Μερικές φορές οι ιδιοκτήτες τους περπατούν δίπλα τους, ενώ πιο συχνά τρέχουν από πίσω τους, προσπαθώντας να τα προφτάσουν.

Τα συνηθισμένα φορτία είναι σακιά με σιτάρι, λαχανικά, καυσόξυλα, τσιμέντο και κάρβουνο, καθώς και μεταλλικά δοχεία με μαγειρικό λάδι και κιβώτια με εμφιαλωμένα ποτά. Μερικά γαϊδούρια μεταφέρουν φορτία 90 και πλέον κιλών. Τα μακριά φορτία, όπως είναι οι στύλοι από μπαμπού ή ευκάλυπτο, είναι δεμένα στα πλευρά τους και σέρνονται πίσω τους στο δρόμο. Τα φορτία που παρουσιάζουν την πιο γραφική εικόνα ίσως είναι τα ψηλά δεμάτια με άχυρο ή οι μπάλες από σανό, κάτω από τα οποία τα ζώα σχεδόν χάνονται.

Καθώς πηγαίνουν στην αγορά το πρωί μεταφέροντας τα βαριά φορτία τους, τα γαϊδούρια συνήθως περπατούν αρκετά γρήγορα. Όταν, όμως, πουληθεί το εμπόρευμά τους και απαλλαχτούν από το φορτίο τους, επιστρέφουν με πιο νωχελικό ρυθμό, σταματώντας μάλιστα στο πλάι του δρόμου για να τσιμπολογήσουν χορτάρι. Τις μέρες που δεν μεταφέρουν εμπορεύματα στην αγορά, χρησιμοποιούνται για τις καθημερινές εργασίες της μεταφοράς νερού και καυσόξυλων. Επίσης, οι ιδιοκτήτες τους μπορεί να τα δανείσουν ή να τα νοικιάσουν. Μερικά μάλιστα ανήκουν στους «στόλους» επαγγελματικών γραφείων μεταφορών που χρησιμοποιούν γαϊδούρια! Σε μερικά μέρη, τα γαϊδούρια σέρνουν κάρα, ή ορισμένες φορές δύο μαζί μπορεί να σέρνουν μια αρκετά μεγάλη άμαξα.

Άξια Σεβασμού

Η συντήρηση των γαϊδουριών είναι σχετικά ανέξοδη. Αναζητούν μόνα τους την τροφή τους και τρώνε σχεδόν τα πάντα. Όταν έχουν καλή μεταχείριση, προσκολλώνται στους κυρίους τους. Όσο για την εξυπνάδα, θεωρούνται ανώτερα από τα άλογα. Επίσης, έχουν άριστη μνήμη όσον αφορά τις διαδρομές. Χωρίς να τα συνοδεύει κανείς, μπορούν να φέρουν νερό από τοποθεσίες πάνω από 7 χιλιόμετρα μακριά, με μόνη προϋπόθεση να υπάρχει κάποιος στα δύο άκρα της διαδρομής για να τα φορτώσει και να τα ξεφορτώσει. Μερικά μάλιστα είναι εξοπλισμένα με κουδούνια ώστε οι άνθρωποι στα διάφορα σημεία της διαδρομής να τα ακούν όταν έρχονται και να παραλαμβάνουν τα αγαθά που μεταφέρουν.

Μολονότι τα γαϊδούρια είναι ακούραστοι εργάτες, έχουν σταθερές απόψεις όσον αφορά το μέγιστο φορτίο, καθώς και το πότε χρειάζονται διάλειμμα. Υπό αυτές τις συνθήκες, ή όταν το φορτίο έχει τοποθετηθεί με λάθος τρόπο και τους προκαλεί πόνο, μπορεί να ξαπλώσουν κάτω. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί κάποιος να τα παρεξηγήσει και να τα κακομεταχειριστεί, είτε με λόγια είτε χτυπώντας τα. Ίσως θυμάστε ένα σχετικό περιστατικό που αναφέρεται στη Γραφή.​—Αριθμοί 22:20-31.

Τα γαϊδούρια αξίζουν προσοχή και φροντίδα. Είναι πολύ λυπηρό όταν ένα φορτίο δεν είναι καλά τοποθετημένο και μετατοπίζεται, με αποτέλεσμα να πέσει το γαϊδούρι σε κάποιο χαντάκι και να σπάσει τα πόδια του. Πληγές, διάφορα παράσιτα, παρωνυχία, πνευμονία και άλλα προβλήματα μπορεί να εξασθενίσουν αυτά τα εργατικά υποζύγια. Γι’ αυτούς τους λόγους, στο Ντέμπρε Ζέιτ, κοντά στην Αντίς Αμπέμπα, ιδρύθηκε ένα σύγχρονο νοσοκομείο για γαϊδούρια. Είναι εξοπλισμένο με κομπιούτερ, θαλάμους νοσηλείας, οχήματα για μεταφορά ασθενικών ζώων, ακόμη και με έναν θαυμάσιο χώρο για εγχειρήσεις γαϊδουριών. Ως αποτέλεσμα, το 2002, περίπου 40.000 γαϊδούρια δέχτηκαν διάφορες μορφές ιατρικής φροντίδας.

Ο πατριάρχης Αβραάμ, κατευθυνόμενος στο Όρος Μοριά, διέσχισε ορεινές περιοχές με το γαϊδούρι του. (Γένεση 22:3) Σε όλη τη μακρά ιστορία του έθνους του Ισραήλ, το γαϊδούρι ήταν μέρος της καθημερινής ζωής. Ακόμη και η θριαμβευτική είσοδος του Ιησού Χριστού στην Ιερουσαλήμ έγινε πάνω σε γαϊδούρι.​—Ματθαίος 21:1-9.

Και στην Αιθιοπία, επίσης, το γαϊδούρι έχει μακρόχρονη ιστορία. Ωστόσο, εδώ δεν έχει χάσει τη σπουδαιότητά του στη ζωή των ανθρώπων. Ενώ τα φορτηγά και τα αυτοκίνητα αλλάζουν με το πέρασμα των ετών, το γαϊδούρι παραμένει το ίδιο μοντέλο. Και ασφαλώς είναι άξιο σεβασμού!

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 26]

‘The Donkey Sanctuary’, Sidmouth, Devon, UK