Οι Νεαροί Ρωτούν . . .

Γιατί με Συγκρίνουν Πάντα με Άλλους;

«Εκνευρίζομαι πάρα πολύ όταν οι γονείς μου ή οι καθηγητές μου με συγκρίνουν με άλλους».​—Μία. a

«Οι συγκρίσεις με κάνουν να νιώθω ελλιπής επειδή ήδη μέσα μου εύχομαι να έμοιαζα στο άτομο με το οποίο με συγκρίνουν».​—Έιπριλ.

ΣΤΟ σχολείο ο καθηγητής σου σε αποπαίρνει επειδή δεν τα πας τόσο καλά στα μαθηματικά όσο ο συμμαθητής σου. Στο σπίτι ο γονέας σου σε μαλώνει επειδή δεν είσαι τόσο εύτακτη όσο η αδελφή σου. Κάποιος λέει: «Η μητέρα σου ήταν πολύ όμορφη στην ηλικία σου!»​—ένα σχόλιο που σε πονάει σαν κεντρί επειδή σε κάνει να αναρωτιέσαι αν το άλλο άτομο σε θεωρεί άσχημη. «Μα δεν μπορούν να δουν εμένα;» θέλεις να ξεφωνίσεις. «Γιατί με συγκρίνουν πάντα με κάποιον άλλον;»

Γιατί πληγώνουν τόσο πολύ οι συγκρίσεις; Μπορεί να προκύψει κάτι καλό από αυτές; Τι μπορείς να κάνεις όταν κάποιοι σε συγκρίνουν με άλλους;

Γιατί Πληγώνουν οι Συγκρίσεις;

Ένας λόγος για τον οποίο οι συγκρίσεις πληγώνουν είναι ότι μερικές φορές σε χτυπούν εκεί που πονάς. Στην πραγματικότητα, αυτό που οι άλλοι λένε φωναχτά μπορεί μερικές φορές να το λες εσύ μέσα σου. Για παράδειγμα, η Μπέκι παραδέχεται: «Έβλεπα τα παιδιά που ήταν δημοφιλή στο σχολείο και σκεφτόμουν: “Μακάρι να ήμουν σαν αυτά, θα άρεσα σε περισσότερους ανθρώπους”».

Τι προκαλεί αυτά τα αισθήματα ανασφάλειας; Σκέψου για λίγο τι σου συμβαίνει από σωματική, συναισθηματική και διανοητική άποψη. Το σώμα σου μπορεί να αλλάζει ραγδαία. Η σχέση σου με τους γονείς σου γίνεται πιο περίπλοκη. Η στάση σου απέναντι στο αντίθετο φύλο προφανώς έχει αλλάξει ριζικά. Έτσι λοιπόν, μπορεί να αναρωτιέσαι: “Αναπτύσσομαι φυσιολογικά;”

Ίσως πιστεύεις ότι ο μόνος τρόπος για να το διαπιστώσεις αυτό είναι το να συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους νέους που υφίστανται τις ίδιες αλλαγές. Και εδώ κρύβεται η παγίδα! Αν εκείνοι φαίνεται ότι τα καταφέρνουν καλύτερα από εσένα, τότε νιώθεις ανασφάλεια. Όταν λοιπόν κάποιος ενήλικος ρωτάει: “Γιατί να μη μοιάζεις περισσότερο στον τάδε;” εσύ ίσως νιώθεις ότι επιβεβαιώνονται οι χειρότεροι φόβοι σου​—ότι δεν είσαι φυσιολογικό άτομο!

Η Έιπριλ αναφέρει και μια άλλη αιτία για την οποία οι συγκρίσεις μπορεί να πληγώνουν. «Όταν σε συγκρίνουν με κάποιον άλλον», λέει, «ιδιαίτερα με κάποιο κοντινό σου πρόσωπο, αυτό μπορεί να σου προκαλεί ζήλια και μνησικακία». Η Μία ξέρει τι σημαίνει αυτό. Οι γονείς της και  οι καθηγητές της φαίνεται να τη συγκρίνουν συνέχεια με τη μεγαλύτερη αδελφή της. «Μου μιλάνε διαρκώς για όσα έκανε εκείνη όταν ήταν στην ηλικία μου», λέει η Μία. Πώς την επηρεάζει αυτό; «Με κάνει να νιώθω ότι ανταγωνίζομαι την αδελφή μου. Μερικές φορές, νιώθω μνησικακία για αυτήν».

Πράγματι, οι συγκρίσεις μπορεί να έχουν κακά αποτελέσματα. Πρόσεξε τι συνέβη στους στενότερους φίλους του Ιησού. Το τελευταίο βράδυ πριν από το θάνατό του, έγινε «έντονη λογομαχία» ανάμεσα στους αποστόλους. Γιατί; Στην ουσία, έκαναν συγκρίσεις μεταξύ τους και μάλωναν για το «ποιος από αυτούς φαινόταν να είναι ο μεγαλύτερος». (Λουκάς 22:24) Χωρίς αμφιβολία, μερικές συγκρίσεις μπορεί να είναι επιβλαβείς. Είναι, όμως, κακές όλες οι συγκρίσεις;

Η Καλή Πλευρά των Συγκρίσεων

Σκέψου την περίπτωση του νεαρού Δανιήλ και των τριών Εβραίων συντρόφων του, που περιγράφεται στην Αγία Γραφή. Αυτοί οι νέοι δεν ήθελαν να φάνε τα εκλεκτά φαγητά του Βαβυλώνιου βασιλιά τα οποία απαγόρευε ο νόμος του Θεού. (Λευιτικό 11:4-8) Ο Δανιήλ, για να πείσει το φύλακά τους να τους βοηθήσει, πρότεινε μια δοκιμή. Εισηγήθηκε να τρώνε επί δέκα ημέρες τροφή που ήταν επιτρεπτή από το Νόμο του Θεού και, μετά, να συγκρίνει ο φύλακας τους Εβραίους νεαρούς με τους υπόλοιπους νέους της αυλής. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;

Η Γραφή εξηγεί: «Αφού πέρασαν δέκα ημέρες, τα πρόσωπα [των Εβραίων] φάνηκαν καλύτερα στην όψη και παχύτερα στη σάρκα από όλων των παιδιών που έτρωγαν τα εκλεκτά φαγητά του βασιλιά». (Δανιήλ 1:6-16) Πρόσεξε ότι το καλό αποτέλεσμα δεν οφειλόταν στο ότι ο Δανιήλ και οι σύντροφοί του υπερτερούσαν κατά κάποιον τρόπο από φυσική άποψη σε σύγκριση με τους άλλους νέους. Αντιθέτως, οφειλόταν πρωτίστως στο γεγονός ότι οι Εβραίοι νέοι επέλεξαν να υπακούσουν στους νόμους που είχε δώσει ο Θεός στο λαό του.

Βλέπεις τον εαυτό σου στη θέση αυτών των νεαρών Εβραίων; Αν ζεις σύμφωνα με τον ηθικό κώδικα της Γραφής, θα ξεχωρίζεις ως άτομο διαφορετικό από τους άλλους νέους. Μερικοί που παρατηρούν αυτές τις διαφορές μπορεί να παραξενευτούν και “να μιλήσουν υβριστικά για εσένα”. (1 Πέτρου 4:3, 4) Άλλοι, όμως, θα δουν τα θετικά αποτελέσματα της καλής σου διαγωγής, και μάλιστα μπορεί να υποκινηθούν να μάθουν για τον Ιεχωβά. (1 Πέτρου 2:12) Σε αυτή την περίπτωση, η σύγκριση με τους άλλους μπορεί να είναι καλή.

Οι συγκρίσεις μπορεί να είναι ωφέλιμες και από μια άλλη άποψη επίσης. Για παράδειγμα, εσύ ίσως νομίζεις ότι κάνεις το μέρος σου όσον αφορά τις δουλειές του σπιτιού—τουλάχιστον όταν συγκρίνεις τον εαυτό σου με τον αδελφό σου ή την αδελφή σου. Οι γονείς σου, όμως, μπορεί να έχουν άλλη άποψη. Για να σε βοηθήσουν να διορθώσεις τον τρόπο σκέψης σου, μπορεί να χρησιμοποιήσουν κάποιο Γραφικό παράδειγμα και να σου ζητήσουν να συγκρίνεις τη στάση σου και τις ενέργειές σου με αυτές ενός Βιβλικού προσώπου.

Λόγου χάρη, ίσως σου υπενθυμίσουν ότι, αν και ο Ιησούς αποκαλούνταν Κύριος και Δάσκαλος, έπλυνε πρόθυμα τα πόδια των μαθητών του. (Ιωάννης 13:12-15) Έπειτα μπορεί να σε παροτρύνουν να μιμηθείς την ταπεινή, φιλόπονη στάση του Ιησού. Στην πραγματικότητα, η Γραφή παρακινεί όλους τους Χριστιανούς, νέους και ηλικιωμένους, να συγκρίνουν διαρκώς τον εαυτό τους με τον Χριστό και να προσπαθούν να “ακολουθούν τα ίχνη του πιστά”. (1 Πέτρου 2:21) Αυτού του είδους η σύγκριση μας διατηρεί ταπεινούς και μας βοηθάει να αναπτύξουμε μια προσωπικότητα που είναι πιο ευχάριστη στον Ιεχωβά.

Αντιμετώπιση των Αρνητικών Συγκρίσεων

Ομολογουμένως, μπορεί να είναι εκνευριστικό και αποκαρδιωτικό το να σε συγκρίνουν δυσμενώς με κάποιο από τα αδέλφια σου ή κάποιον από τους συνομηλίκους σου. Τι μπορείς να κάνεις για αυτό; «Η ενόραση του ανθρώπου ασφαλώς καταστέλλει  το θυμό του», είπε ο σοφός Βασιλιάς Σολομών. (Παροιμίες 19:11) Πώς μπορεί να βοηθήσει η ενόραση; Ίσως να μην το βλέπεις έτσι, αλλά αυτός που κάνει τις συγκρίσεις, για παράδειγμα ο γονέας σου ή ένας καθηγητής σου, πιθανότατα ενδιαφέρεται βαθιά για το καλό σου. «Όταν κάποιος με συγκρίνει με άλλους», λέει η Κάθι, «αναρωτιέμαι: “Πώς προσπαθεί να με βοηθήσει;”» Η Κάθι διαπιστώνει ότι, διατηρώντας θετική προσέγγιση, είναι λιγότερο πιθανό να αποκαρδιωθεί ή να ενοχληθεί.

Αλλά τι μπορείς να κάνεις αν νιώθεις ότι γίνεσαι διαρκώς στόχος συγκρίσεων; Λόγου χάρη, μπορεί να φαίνεται ότι ο γονέας σου σε συγκρίνει πάντα αρνητικά με κάποιο από τα αδέλφια σου. Ίσως πρέπει να τον πλησιάσεις και να του εξηγήσεις με σεβασμό πώς σε κάνουν να νιώθεις αυτές οι συγκρίσεις. Ο γονέας σου μπορεί να μην έχει καταλάβει την αρνητική επίδραση που ασκούν πάνω σου τέτοιες συγκρίσεις.

Να θυμάσαι, όμως, ότι υπάρχει “καιρός να μιλάς” αλλά και “καιρός να σωπαίνεις”. (Εκκλησιαστής 3:7) Αντί να ξεσπάσεις με θυμό την επόμενη φορά που θα γίνει κάποια σύγκριση, περίμενε να ηρεμήσεις, και έπειτα μίλησε στο γονέα σου ή σε οποιονδήποτε έκανε τη δυσμενή σύγκριση. Αν ενεργήσεις έτσι, τα λόγια σου θα είναι πολύ πιο πειστικά.​—Παροιμίες 16:23.

Συνήθως, μπορείς να απαλύνεις «το κεντρί» των αρνητικών συγκρίσεων αν γνωρίζεις τα προτερήματά σου. Ο απόστολος Παύλος είπε στον Τιμόθεο: «Κανείς ας μην περιφρονεί τη νεότητά σου». (1 Τιμόθεο 4:12) Ο Τιμόθεος ήταν σχετικά νέος όταν διορίστηκε να υπηρετεί ως Χριστιανός επίσκοπος. Γι’ αυτό, μερικοί μπορεί να έκαναν δυσμενείς συγκρίσεις ανάμεσα στον Τιμόθεο και σε άλλους μεγαλύτερους και πιο έμπειρους άντρες. Ωστόσο, τέτοιες αρνητικές συγκρίσεις θα ήταν αδικαιολόγητες. Αν και νέος, ο Τιμόθεος είχε αποκτήσει αρκετή πείρα καθώς ταξίδευε με τον Παύλο. Ο Τιμόθεος γνώριζε πώς να χειρίζεται το Λόγο του Θεού αποτελεσματικά. Και ενδιαφερόταν γνήσια για τους πνευματικούς αδελφούς και αδελφές του.​—1 Κορινθίους 4:17· Φιλιππησίους 2:19, 20.

Έτσι λοιπόν, την επόμενη φορά που θα γίνεις στόχος αρνητικής σύγκρισης, ρώτησε τον εαυτό σου: “Μήπως είναι δικαιολογημένη η κριτική;” Αν υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό που λέχθηκε, προσπάθησε να διδαχτείς κάτι. Αν, όμως, η σύγκριση είναι μια γενικευμένη δήλωση​—όπως: «Γιατί να μη μοιάζεις περισσότερο με τον αδελφό σου;»—​προσπάθησε να δεις αυτό το σχόλιο αντικειμενικά. Προσπάθησε όσο μπορείς να δώσεις θετική χροιά σε αυτή τη σύγκριση.

Ο Ιεχωβά Θεός δεν μετράει την αξία σου συγκρίνοντάς σε με κάποιον άλλον ατελή άνθρωπο. (Γαλάτες 6:4) Αυτός βλέπει πέρα από την εξωτερική εμφάνιση και καταλαβαίνει τι είδους άτομο είσαι μέσα στην καρδιά σου. (1 Σαμουήλ 16:7) Πράγματι, ο Ιεχωβά βλέπει, όχι μόνο τι είσαι, αλλά και τι προσπαθείς να γίνεις. (Εβραίους 4:12, 13) Παραβλέπει τις αστοχίες σου και αναζητάει το καλό μέσα σου. (Ψαλμός 130:3, 4) Η γνώση και μόνο αυτών των παραγόντων μπορεί να σε βοηθήσει να τα βγάζεις πέρα με επιτυχία όταν σε συγκρίνουν με άλλους.

Περισσότερα άρθρα της σειράς «Οι Νεαροί Ρωτούν . . .» (στην αγγλική) μπορούν να βρεθούν στην ιστοσελίδα www.watchtower.org/ype

[Υποσημείωση]

ΣΚΕΨΟΥ

◼ Τι είδους συγκρίσεις σε εκνευρίζουν συνήθως;

◼ Αν οι γονείς σου σε συγκρίνουν διαρκώς με άλλους, τι μπορείς να κάνεις για αυτό;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 12]

«Θα προτιμούσα να μην αναφέρει το άτομο που μου δίνει συμβουλή κάποιο άλλο όνομα, λέγοντας: “Πρέπει να μοιάσεις περισσότερο στον τάδε”, αλλά, αντίθετα, να τονίσει πρώτα τις καλές μου ιδιότητες και έπειτα να με βοηθήσει με στοργικό τρόπο να διακρίνω τις αδυναμίες μου».​—Νάταλι

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Ίσως θελήσεις να εξηγήσεις με σεβασμό πώς σε κάνουν να νιώθεις οι συγκρίσεις