Μήπως Έχετε Διαταραχή Αντίληψης των Χρωμάτων;

«Όταν ντύνομαι, η σύζυγός μου ελέγχει αν ταιριάζουν τα χρώματα που διαλέγω», λέει ο Ρόντνι. «Στο πρόγευμα, μου διαλέγει το φρούτο που θα φάω επειδή δεν μπορώ να δω αν είναι ώριμο. Στην εργασία, δεν μπορώ πάντα να διακρίνω ποια ένδειξη πρέπει να επιλέξω στην οθόνη, επειδή πολλές φορές οι επιλογές ξεχωρίζουν από το χρώμα τους. Όταν οδηγώ, το κόκκινο και το πράσινο των φαναριών μού φαίνονται το ίδιο, και έτσι παρατηρώ αν το αναμμένο φως είναι το πάνω ή το κάτω. Ωστόσο, με τα οριζόντια φανάρια, υπάρχει πρόβλημα».

 Ο ΡΟΝΤΝΙ έχει διαταραχή αντίληψης των χρωμάτων, ή αλλιώς αχρωματοψία. Κληρονόμησε κάποιο γενετικό ελάττωμα που δημιουργεί πρόβλημα στον αμφιβληστροειδή—το φωτοευαίσθητο εσωτερικό τοίχωμα των ματιών. Περίπου 1 στους 12 άντρες ευρωπαϊκής καταγωγής και περίπου 1 στις 200 γυναίκες έχουν την ίδια διαταραχή με αυτήν του Ρόντνι. a Όπως και η συντριπτική πλειονότητα των πασχόντων, ο Ρόντνι μπορεί να δει διάφορα χρώματα—όχι μόνο το μαύρο και το άσπρο. Αλλά μερικά χρώματα δεν τα αντιλαμβάνεται έτσι όπως τα αντιλαμβάνονται εκείνοι που έχουν φυσιολογική όραση.

Στο ανθρώπινο μάτι, ο αμφιβληστροειδής κανονικά περιέχει τρία είδη κωνικών, φωτοευαίσθητων κυττάρων (κωνία). Κάθε είδος είναι συντονισμένο με το μήκος κύματος ενός διαφορετικού βασικού χρώματος του φωτός—του μπλε, του πράσινου ή του κόκκινου. Φως διαφορετικού μήκους κύματος ευαισθητοποιεί τα αντίστοιχα κωνία, τα οποία στέλνουν σήμα στον εγκέφαλο παρέχοντας στον άνθρωπο τη δυνατότητα αντίληψης των χρωμάτων. b Ωστόσο, στους ανθρώπους που έχουν κάποια διαταραχή αντίληψης των χρωμάτων, τα κωνία παρουσιάζουν μειωμένη ευαισθησία σε ένα ή περισσότερα χρώματα ή έχουν γίνει ευαίσθητα σε άλλα μήκη κύματος, με αποτέλεσμα να αντιδρούν διαφορετικά στα χρώματα. Οι περισσότεροι πάσχοντες δυσκολεύονται να καταλάβουν τη διαφορά ανάμεσα στο κίτρινο, στο πράσινο, στο πορτοκαλί, στο κόκκινο και στο καφέ. Αυτή η ανεπάρκεια μπορεί να εμποδίζει κάποιον να διακρίνει την πράσινη μούχλα στο μαύρο ψωμί ή στο κίτρινο τυρί ή να ξεχωρίσει ένα άτομο με ξανθά μαλλιά και γαλανά μάτια από ένα άτομο με κόκκινα μαλλιά και πράσινα μάτια. Αν τα ευαίσθητα στο κόκκινο κωνία ενός ατόμου είναι πολύ αδύναμα, τότε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο φαίνεται μαύρο. Υπάρχουν δε και ελάχιστοι πάσχοντες οι οποίοι δεν μπορούν να δουν το μπλε.

Διαταραχή Αντίληψης των Χρωμάτων και Παιδιά

Οι δυσκολίες στην αντίληψη των χρωμάτων κατά κανόνα κληρονομούνται και υπάρχουν κατά τη γέννηση, και τα παιδιά που έχουν αυτή την πάθηση μαθαίνουν συνήθως υποσυνείδητα να αντισταθμίζουν αυτή την έλλειψη. Για παράδειγμα, ακόμη και αν δεν μπορούν να δουν τη διαφορά ανάμεσα σε ορισμένες αποχρώσεις, μπορούν να αντιληφθούν διαφορές στην αντίθεση και στη φωτεινότητα, και να συσχετίσουν αυτές τις παραλλαγές με τις ονομασίες των χρωμάτων. Μπορεί επίσης να μάθουν να προσδιορίζουν αντικείμενα με βάση το σχήμα ή την υφή της επιφάνειάς τους αντί για το χρώμα. Στην πραγματικότητα, πολλά νεαρά άτομα δεν συνειδητοποιούν στη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας ότι έχουν αυτή τη διαταραχή.

Επειδή τα σχολεία συχνά χρησιμοποιούν διδακτικά μέσα που περιλαμβάνουν τη χρήση χρωμάτων, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις, οι γονείς και οι δάσκαλοι μπορεί να συμπεράνουν εσφαλμένα ότι το παιδί έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία ενώ, στην πραγματικότητα, μπορεί να έχει κάποια διαταραχή αντίληψης των χρωμάτων. Μια δασκάλα μάλιστα τιμώρησε ένα πεντάχρονο αγόρι επειδή ζωγράφισε μια εικόνα που είχε ροζ σύννεφα, πράσινους ανθρώπους και δέντρα με καφέ φύλλα. Σε ένα παιδί με διαταραχή αντίληψης των χρωμάτων, αυτά τα χρώματα ίσως φαίνονται απολύτως φυσιολογικά. Δικαιολογημένα, λοιπόν, μερικοί ειδικοί συστήνουν τακτικούς ελέγχους για την αξιολόγηση της δυνατότητας αντίληψης των χρωμάτων στα πρώτα χρόνια του παιδιού.

Αν και δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία, αυτή η πάθηση δεν επιδεινώνεται με την ηλικία ούτε αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων προβλημάτων όρασης. c Πρόκειται, όμως, για μια διαταραχή που μπορεί να προξενεί απογοήτευση. Εντούτοις, υπό τη διακυβέρνηση της Βασιλείας του Θεού, ο Ιησούς Χριστός θα απομακρύνει κάθε ίχνος ατέλειας από τους θεοφοβούμενους ανθρώπους. Ως αποτέλεσμα, άνθρωποι που είχαν οποιοδήποτε πρόβλημα όρασης θα βλέπουν το έργο των χεριών του Ιεχωβά σε όλη του τη δόξα.​—Ησαΐας 35:5· Ματθαίος 15:30, 31· Αποκάλυψη 21:3, 4.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο/​Διαγράμματα στη σελίδα 18]

ΤΕΣΤ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ

Τα τεστ για τον εντοπισμό του είδους και του βαθμού στον οποίο πάσχει κάποιος από διαταραχή αντίληψης των χρωμάτων περιλαμβάνουν συνήθως σχέδια με κουκκίδες σε διάφορες αποχρώσεις και τόνους. Το ευρέως χρησιμοποιούμενο τεστ Ισιχάρα αποτελείται από 38 διαφορετικά σχέδια. Λόγου χάρη, αν ένα άτομο με φυσιολογική όραση δει κάποιο από τα σχέδια του τεστ στο φως της ημέρας, θα διακρίνει τους αριθμούς 42 και 74 (στα αριστερά), ενώ αυτός που δυσκολεύεται να ξεχωρίσει το κόκκινο από το πράσινο​—που αποτελεί και την πιο συνηθισμένη περίπτωση—​μπορεί να μη διακρίνει κανέναν αριθμό στο επάνω σχέδιο και τον αριθμό 21 στο κάτω. d

Αν τα τεστ αποκαλύψουν την ύπαρξη προβλήματος, κάποιος οφθαλμίατρος μπορεί να συστήσει επιπρόσθετα τεστ για να καθοριστεί αν αυτό οφείλεται σε κληρονομικότητα ή σε άλλη αιτία.

[Υποσημείωση]

[Ευχαριστίες]

Color test plates on page 18: Reproduced with permission from the Pseudoisochromatic Plate Ishihara Compatible (PIPIC) Color Vision Test 24 Plate Edition by Dr. Terrace L. Waggoner/​www.colorvisiontesting.com

[Πλαίσιο στη σελίδα 19]

ΓΙΑΤΙ ΚΥΡΙΩΣ ΑΝΤΡΕΣ;

Οι κληρονομικές διαταραχές αντίληψης των χρωμάτων βρίσκονται στο χρωμόσωμα Χ. Οι γυναίκες έχουν δύο χρωμοσώματα Χ, ενώ οι άντρες έχουν ένα Χ και ένα Υ. Έτσι λοιπόν, αν μια γυναίκα κληρονομήσει κάποιο ελάττωμα της όρασης στο χρωμόσωμα Χ, το φυσιολογικό γονίδιο στο άλλο χρωμόσωμα πιθανότατα θα υπερισχύσει, και η όρασή της θα είναι καλή. Αλλά ένας άντρας που κληρονομεί κάποιο ελάττωμα στο χρωμόσωμα Χ δεν έχει άλλο χρωμόσωμα Χ για να το αναπληρώσει.

[Διάγραμμα/​Εικόνες στη σελίδα 18]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

Το φως που εκπέμπουν τα αντικείμενα διαπερνά τον κερατοειδή χιτώνα και το φακό και εστιάζεται στον αμφιβληστροειδή

Κερατοειδής

Φακός

Αμφιβληστροειδής

Η εικόνα είναι αντεστραμμένη αλλά διορθώνεται αργότερα από τον εγκέφαλο

ΤΟ ΟΠΤΙΚΟ ΝΕΥΡΟ μεταφέρει οπτικά ερεθίσματα στον εγκέφαλο

Ο ΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΗΣ περιέχει κωνία και ραβδία. Αυτά τα δύο παρέχουν το πλήρες φάσμα της όρασης

Ραβδία

Κωνία

ΤΑ ΚΩΝΙΑ είναι ευαίσθητα στο κόκκινο, στο πράσινο και στο μπλε φως

Κόκκινο

Πράσινο

Μπλε

[Εικόνες]

Φυσιολογική όραση

Με διαταραχή αντίληψης των χρωμάτων