Η Αγάπη μου για τη Μουσική, τη Ζωή και την Αγία Γραφή

Αφήγηση από τον Μπορίς Ν. Γκουλασέφσκι

Φανταστείτε έναν τυφλό άντρα γύρω στα 65 που έχει πάθει δύο σοβαρά καρδιακά επεισόδια. Δάκρυα κυλούν από τα μάτια του καθώς ευχαριστεί τον Θεό που του επέτρεψε να Τον γνωρίσει. Αυτή ήταν η κατάστασή μου πριν από μόλις 11 χρόνια.

ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ το 1930 στο ουκρανικό χωριό Τσιμπούλιεβ, στην περιοχή του Τσερκάσι. Το 1937, στη διάρκεια μιας εκκαθαριστικής επιχείρησης του Στάλιν, ο πατέρας μου συνελήφθη και καταδικάστηκε ως «εχθρός του Κράτους». Το διαμέρισμά μας κατασχέθηκε, και οι περισσότεροι από τους γνωστούς μας μάς απέφευγαν. Σύντομα συνελήφθησαν και πολλοί από αυτούς. Εκείνη την εποχή επικρατούσε καχυποψία, προδοσία και φόβος.

Δύο μήνες μετά τη σύλληψη του πατέρα μου, γεννήθηκε η αδελφή μου, η Λένα. Η μητέρα μου, η Λένα, ο αδελφός μου ο Νικολάι και εγώ περάσαμε εκείνον το χειμώνα μέσα σε ένα μικρό δωμάτιο που δεν είχε ούτε παράθυρα ούτε σόμπα. Κατόπιν, μετακομίσαμε στο σπίτι του παππού μου. Ο Νικολάι και εγώ φροντίζαμε το σπίτι, κόβαμε καυσόξυλα και κάναμε επισκευές. Μου άρεσε να κάνω διάφορα πράγματα με τα χέρια μου. Έφτιαχνα παπούτσια και ασχολούμουν με ξυλουργικές εργασίες. Επίσης, μου άρεσε η μουσική, και έτσι έφτιαξα μόνος μου μια μπαλαλάικα από ένα κομμάτι κόντρα πλακέ και έμαθα να παίζω. Αργότερα έμαθα κιθάρα και μαντολίνο.

Νωρίτερα, είχα βαφτιστεί στην Καθολική Εκκλησία. Αλλά επειδή δεν καταλάβαινα τις διδασκαλίες ή τα έθιμα της εκκλησίας, οι αθεϊστικές απόψεις μού φαίνονταν λογικές. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έγινα μέλος της Κομσομόλ (μιας κομμουνιστικής οργάνωσης νεολαίας) και, όποτε δινόταν η ευκαιρία, άλλα μέλη και εγώ κάναμε έντονες  συζητήσεις με θρησκευόμενα άτομα, προσπαθώντας να αποδείξουμε ότι δεν υπήρχε Θεός.

Όταν Έχασα την Όρασή Μου

Μετά την επίθεση της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση το 1941, στο χωριό μας έγιναν πολλές φορές μάχες καθώς μετακινούνταν το μέτωπο στη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου. Στις 16 Μαρτίου 1944, τραυματίστηκα σε έναν βομβαρδισμό και έχασα την όρασή μου. Άρχισα να νιώθω απόγνωση και απελπισία, και επίσης πονούσα.

Όταν το πολεμικό μέτωπο μεταφέρθηκε δυτικά και οι Γερμανοί οπισθοχώρησαν, άρχισα να κάνω περιπάτους στον κήπο και να ακούω τα πουλιά να κελαηδούν. Νιώθοντας λύπη για εμένα, η μητέρα μου μού έδινε να πιω βότκα, και οι ντόπιοι με προσκαλούσαν στα πάρτι τους, όπου τους έπαιζα μουσική. Κάπνιζα, και έπνιγα την απελπισία μου στο αλκοόλ. Σύντομα κατάλαβα ότι αυτό δεν θα έλυνε κανένα από τα προβλήματά μου.

Η θεία μου, που ήταν δασκάλα, έμαθε σχετικά με κάποιες σχολές για τυφλούς και έπεισε τη μητέρα μου να με γράψει σε μια από αυτές. Το 1946, άρχισα να φοιτώ σε κάποια σχολή στην πόλη που τώρα ονομάζεται Καμιάνετς-Ποντίλσκι, και επιδόθηκα με ζήλο στα μαθήματά μου. Έμαθα να διαβάζω και να δακτυλογραφώ στην Μπράιγ. Επίσης, συνέχισα τις μουσικές μου σπουδές, μελετώντας ώρες ολόκληρες για να μάθω να παίζω καλά την κονσερτίνα. Βλέποντας τις προσπάθειές μου, ο υποδιευθυντής με άφηνε να παίζω το ακορντεόν του. Επίσης, έμαθα να παίζω πιάνο.

Αποκτώ Δικό μου Σπιτικό

Το 1948, παντρεύτηκα μια από τις δασκάλες της σχολής, η οποία με είχε βοηθήσει στις σπουδές μου. Ο σύζυγός της είχε πεθάνει στη διάρκεια του πολέμου, αφήνοντάς την με δύο μικρές κόρες. Όταν τελείωσα τη σχολή, μετακόμισα στο σπίτι της. Έκανα το παν για να είμαι καλός σύζυγος και πατέρας, και έβγαζα τα προς το ζην παίζοντας μουσική. Έπειτα, το 1952, αποκτήσαμε έναν γιο.

Έκανα ενέργειες προκειμένου να χτίσω σπίτι για την οικογένειά μας, μισθώνοντας άλλους για να ρίξουν τα θεμέλια και να χτίσουν τους εξωτερικούς τοίχους, αλλά έφτιαξα και πολλά πράγματα μόνος μου. Η αφή και η φαντασία με βοήθησαν να αντισταθμίσω το γεγονός ότι δεν έβλεπα. Κρατούσα ένα κομμάτι ξύλο στα χέρια μου, το ψηλαφούσα και το φανταζόμουν στο μυαλό μου. Κατόπιν μπορούσα να κατασκευάσω με αυτό διάφορα ξύλινα αντικείμενα, περιλαμβανομένων και ξύλινων εργαλείων. Παρήγγειλα μεταλλικά εργαλεία από κάποιο εργοστάσιο. Έφτιαξα έναν φούρνο από τούβλα, κατασκεύασα έπιπλα και έκανα διάφορες άλλες εργασίες.

Ορχήστρα Αυλών

Προχώρησα σε επιπρόσθετες σπουδές στη μουσική και έγινα επαγγελματίας μουσικός. Αφού έμαθα να παίζω καλά διάφορα μουσικά όργανα, κατόπιν έμαθα αυλό. Κάποια φορά, επισκεύασα έναν μικρό αυλό από μπαμπού. Αργότερα, έμαθα να φτιάχνω μόνος μου αυλούς. Εκείνον τον καιρό, οι ειδικοί δεν πίστευαν ότι μπορούσαν να κατασκευαστούν αυλοί που θα παρήγαν μπάσες νότες, επειδή το μεγάλο μέγεθος που θα είχαν αυτοί οι αυλοί σήμαινε ότι ο παραγόμενος ήχος θα ήταν πολύ  υποτονικός. Γι’ αυτόν το λόγο, δεν υπήρχαν ορχήστρες αυλών.

Ωστόσο, κατόρθωσα να φτιάξω έναν αυλό με ειδικό αντηχείο το οποίο δυνάμωνε τον ήχο. Αυτό σήμαινε ότι μπορούσαν να κατασκευαστούν αυλοί με χαμηλές μπάσες νότες χωρίς να χάνεται η ένταση του ήχου. Σιγά σιγά, άρχισα να φτιάχνω διάφορες ομάδες, ή οικογένειες, αυλών οι οποίοι μπορούσαν να παράγουν σύνθετες αρμονίες.

Παλιότερα, είχα οργανώσει ορχήστρες με παραδοσιακά μουσικά όργανα. Μια από τις ορχήστρες μου αποτελούνταν αποκλειστικά από τυφλούς μουσικούς. Έπειτα, το 1960, οργάνωσα μια ορχήστρα που περιλάμβανε μόνο αυλούς​—η μοναδική του είδους της στη Σοβιετική Ένωση και πιθανόν σε όλο τον κόσμο.

Διαπιστώσεις και Αμφιβολίες

Το 1960, κάποιος τεχνίτης που μου επισκεύασε μερικά μουσικά όργανα άρχισε να μου μιλάει για τη θρησκεία. Ως συνήθως, διαφώνησα μαζί του, υποστηρίζοντας ότι δεν υπήρχε Θεός. Εκείνος μου πρότεινε να ακούσω απλώς αυτά που διάβαζε από την Αγία Γραφή. Επειδή δεν είχα διαβάσει ποτέ τη Γραφή, αποφάσισα να ακούσω.

Με άγγιξε βαθιά η αφήγηση σχετικά με τον Ιακώβ, ο οποίος εργαζόταν σκληρά για να εξασφαλίσει τα προς το ζην στην οικογένειά του. Η αφήγηση για τους αδελφούς του Ιωσήφ που τον πούλησαν ως δούλο και για τις δοκιμασίες τις οποίες πέρασε, καθώς και για τη συγχώρηση που έδωσε αργότερα στους αδελφούς του, με έκανε να κλάψω. (Γένεση, κεφάλαια 37, 39-45) Επίσης, μου άρεσε πολύ ο Χρυσός Κανόνας, δηλαδή ότι πρέπει να συμπεριφερόμαστε στους άλλους όπως θέλουμε να συμπεριφέρονται οι άλλοι σε εμάς. (Ματθαίος 7:12) Έτσι λοιπόν, εξοικειώθηκα με τη Γραφή και την αγάπησα.

Άρχισα να παρακολουθώ συγκεντρώσεις Βαπτιστών μαζί με τον τεχνίτη φίλο μου, και μου έδωσαν, στη γλώσσα Μπράιγ, την «Καινή Διαθήκη», την οποία άρχισα να διαβάζω προσεκτικά. Ωστόσο, πρόσεξα ότι υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στα λεγόμενα της Γραφής και στις διδασκαλίες των Βαπτιστών. Λόγου χάρη, όπως δείχνει η Γραφή, ο Θεός και ο Ιησούς είναι δύο ξεχωριστά πρόσωπα και ο Θεός είναι μεγαλύτερος από τον Ιησού. (Ματθαίος 3:16, 17· Ιωάννης 14:28· Πράξεις 2:32) Παρ’ όλα αυτά, οι Βαπτιστές επιμένουν ότι ο Θεός και ο Ιησούς είναι ίσοι, μέρος μιας Τριάδας. Διάβασα την «Καινή Διαθήκη» μου πολλές φορές, ψηλαφώντας κυριολεκτικά την κάθε λέξη, και ήμουν βέβαιος ότι αυτή η διδασκαλία δεν υπήρχε στη Γραφή.

Στη Βιβλική μετάφραση που είχαμε, χρησιμοποιούνταν η λέξη «άδης». Προσπάθησα να φανταστώ τον άδη έτσι όπως τον δίδασκαν οι Βαπτιστές​—έναν τόπο αιώνιων πύρινων βασάνων. Αυτό με έκανε να νιώσω απαίσια! Η Γραφή λέει ότι ο Θεός είναι αγάπη, και δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα δημιουργούσε ποτέ ένα τέτοιο μέρος. (1 Ιωάννη 4:8) Ο καιρός πέρασε και οι αμφιβολίες μου σχετικά με τον άδη, όπως και με άλλες διδασκαλίες των Βαπτιστών, αυξήθηκαν.

Μεγάλες Αλλαγές

Το 1968, οι θετές μου κόρες ήταν ήδη παντρεμένες και είχαν δικά τους παιδιά. Εκείνον τον καιρό, είχα αρχίσει να έχω σοβαρές διαφορές με τη σύζυγό μου. Καθώς αναλογίζομαι εκείνες τις μέρες, λυπάμαι που δεν δείξαμε αρκετή αγάπη και υπομονή ο ένας με τον άλλον. Πήραμε διαζύγιο, και οι επόμενοι δύο γάμοι μου κατέληξαν επίσης σε διαζύγιο.

Το 1981, μετακόμισα από το Καμιάνετς-Ποντίλσκι, όπου είχα ζήσει 35 χρόνια, στο Γιοσκάρ-Ολά, περίπου 600 χιλιόμετρα ανατολικά της Μόσχας. Εκεί συνέχισα τις δημιουργικές μου δραστηριότητες. Μία από τις ορχήστρες μου είχε 45 μέλη τα οποία έπαιζαν διάφορα είδη αυλών. Ο πιο μικρός είχε μήκος 20 εκατοστά και διάμετρο μικρότερη του ενός εκατοστού, για υψηλούς τόνους, ενώ ο πιο μεγάλος είχε μήκος τρία περίπου μέτρα και διάμετρο 20 εκατοστά, για βαθείς ήχους. Τα κονσέρτα μας μεταδίδονταν από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, και δίναμε συναυλίες σε όλη τη χώρα.

Σε έναν διαγωνισμό το 1986, ο οποίος περιλάμβανε μουσικά συγκροτήματα από όλη τη Σοβιετική Ένωση, μου απονεμήθηκε δίπλωμα και μετάλλιο για τη συμβολή μου στην τέχνη του αυλού. Χρόνια αργότερα, γυρίστηκε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο Σόλο για Αυλό, ή η Απίστευτη Ιστορία ενός Μουσικού. Η εφημερίδα Μαρίισκαγια Πράβντα (Mariiskaya Pravda) ανέφερε: «Ο Μπορίς Νικολάγεβιτς Γκουλασέφσκι, η ζωή του οποίου παρουσιάζεται σε αυτό το ντοκιμαντέρ, έλαβε ειδικό δίπλωμα για τη δημιουργία μιας ορχήστρας αυλών, της μοναδικής του είδους της στη Ρωσία».

Αναζήτηση της Αλήθειας

Όταν μετακόμισα στο Γιοσκάρ-Ολά, έγινα μέλος της βιβλιοθήκης, η οποία περιείχε πολύ υλικό  για τυφλούς. Εξοικειώθηκα με τις διδασκαλίες των Καθολικών, των Πεντηκοστιανών και των Μεθοδιστών. Επίσης, παρακολούθησα συγκεντρώσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Προς έκπληξή μου, διαπίστωσα ότι δίδασκαν τα ίδια πράγματα που είχα ακούσει και στην Εκκλησία των Βαπτιστών, τα οποία γνώριζα ήδη πως δεν βασίζονταν στη Γραφή.

Ένας Ορθόδοξος ιερέας, ο Αλεξάντρ Μεν, έγραψε ότι ο Θεός έχει προσωπικό όνομα​—Γιαχβέ. Είπε επίσης ότι οι Ιουδαίοι ασκούσαν κάποτε την αγνή λατρεία, η οποία μολύνθηκε αργότερα από ειδωλολατρικές διδασκαλίες και συνήθειες. Τα συγγράμματά του με επηρέασαν βαθιά και ενίσχυσαν την επιθυμία που είχα να αναζητήσω την αλήθεια.

Μεγαλύτερη Αποφασιστικότητα

Σε μια από τις ορχήστρες μου, υπήρχε κάποια μουσικός ονόματι Λίζα, της οποίας η όραση είναι τόσο περιορισμένη ώστε θεωρείται τυφλή από νομική άποψη. Παντρευτήκαμε το 1990, και άρχισε να ενδιαφέρεται και εκείνη για τα θρησκευτικά ζητήματα. Το ίδιο έτος επισκέφτηκα τη μητέρα μου, η οποία ζούσε μαζί με την αδελφή μου, τη Λένα, στο Μπαρανόβιτσι της Λευκορωσίας. Έπειτα από παράκληση της μητέρας μου, πήγα στην Καθολική Εκκλησία και μετέλαβα. Αυτό συνέβη στη διάρκεια της περεστρόικα στη Σοβιετική Ένωση, και ο ιερέας αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος του κηρύγματός του στις πολιτικές αλλαγές. Για μια ακόμη φορά, πείστηκα ότι αυτό δεν ήταν εκείνο που χρειαζόμουν.

Το 1994, έπαθα δύο καρδιακά επεισόδια και αρρώστησα βαριά. Το ίδιο έτος πέθανε η μητέρα μου. Παρ’ όλα αυτά, συνέχισα να διαβάζω τη Γραφή. Είχα ήδη διαβάσει την «Καινή Διαθήκη» 25 φορές, και κατόπιν έχασα το λογαριασμό. Αλλά συνέχισα να τη διαβάζω, και είχα ολοένα και περισσότερες ερωτήσεις. Ήμουν βέβαιος ότι δεν μπορούσα να κατανοήσω μόνος μου τις Γραφικές αλήθειες.

Αρχίζω να Αποκτώ Κατανόηση

Το 1996, χτύπησαν την πόρτα μας Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Γιοσκάρ-Ολά. Ήμουν επιφυλακτικός απέναντί τους, επειδή οι εφημερίδες έλεγαν ότι ήταν επικίνδυνη αίρεση. Αλλά έπειτα σκέφτηκα: “Τι κακό μπορούν να μου κάνουν;” Το πρώτο πράγμα που τους ρώτησα ήταν τι άποψη είχαν για την Τριάδα. Εκείνοι απάντησαν ότι στη Γραφή δεν υπήρχε ούτε αυτή η λέξη ούτε αυτή η έννοια. Χάρηκα πολύ, επειδή και εγώ είχα καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα.

Όταν διάβασα το εδάφιο Έξοδος 6:3 από τη ρωσική συνοδική Αγία Γραφή, όπου εμφανίζεται το όνομα του Θεού, Ιεχωβά, η καρδιά μου σκίρτησε. Έμεινα κατάπληκτος από την απάτη που διαπράττουν οι θρησκείες αποκρύπτοντας αυτό το όνομα από τους ανθρώπους. Και πόση εντύπωση μου έκανε το ότι οι Μάρτυρες φέρουν το όνομα του Δημιουργού και το αποκαλύπτουν σε άλλους!​—Ησαΐας 43:10.

Κατέκλυσα τους Μάρτυρες με ερωτήματα. Για παράδειγμα: «Γιατί μιλάει η Γραφή για τον άδη; Γιατί λέει η δημοφιλής ρωσική συνοδική μετάφραση ότι η γη θα καεί;» Είχα πάρα πολλά ερωτήματα, αλλά καθώς λάβαινα τις απαντήσεις από τη Γραφή, αντιλαμβανόμουν ότι είχα βρει τη θρησκεία που επί χρόνια ονειρευόμουν. Με δάκρυα χαράς, έπεσα στα γόνατά μου και ευχαρίστησα τον Θεό.

Σύντομα, οι Μάρτυρες άρχισαν να με παίρνουν στις συναθροίσεις τους, και με εντυπωσίασε η προσοχή με την οποία παρακολουθούσε το ακροατήριο όπως και το θρόισμα των σελίδων καθώς ο ομιλητής παρουσίαζε το μέρος του. Όταν ανέφερε κάποιο Γραφικό εδάφιο, οι παρόντες το έβρισκαν στη δική τους Γραφή. Ποτέ πριν δεν είχα ζήσει τέτοια εμπειρία. Σε εκείνη τη συνάθροιση, οι Μάρτυρες έψαλαν έναν ύμνο βασισμένο στο εδάφιο Ησαΐας 35:5 ο οποίος άρχιζε με τα εξής λόγια: «Τα μάτια των τυφλών θα δουν».

Άρχισα να απολαμβάνω τη Γραφική μελέτη με τους Μάρτυρες ως και τέσσερις φορές την εβδομάδα. Σύντομα έμαθα γιατί επιτρέπει ο Θεός τις ταραχές και τους πολέμους και πώς θα χειριστεί τις συνέπειες αυτών των δεινών. Εντυπωσιάστηκα ιδιαίτερα όταν έμαθα για τη στοργική υπόσχεση  του Θεού σχετικά με τη Βασιλεία του, μέσω της οποίας θα πραγματοποιηθεί το θέλημά του για τους υπάκουους ανθρώπους, δηλαδή να απολαμβάνουν αιώνια ζωή σε μια παραδεισένια γη. (Γένεση 1:28· Ησαΐας 65:17-25· Αποκάλυψη 21:1-5) Κατανοούσα τις Γραφικές αλήθειες όλο και καλύτερα, και στις 16 Νοεμβρίου 1997 βαφτίστηκα συμβολίζοντας την αφιέρωσή μου στον Θεό.

Ενωμένοι στην Υπηρεσία του Θεού

Λίγο καιρό μετά το βάφτισμά μου, άρχισε και η Λίζα να μελετάει τη Γραφή. Παρά το ότι ήταν παράλυτη, σημείωσε ραγδαία πνευματική πρόοδο και βαφτίστηκε το 1998. Χρειάστηκε να τη μεταφέρουν στην πισίνα του βαφτίσματος, αλλά ήταν αποφασισμένη να υπηρετεί τον Θεό ολόψυχα. Προσλάβαμε κάποιο άτομο για να κάνει ασκήσεις φυσικοθεραπείας στη Λίζα. Με την πάροδο του χρόνου, η παράλυση εξαφανίστηκε. Τώρα η Λίζα, όχι μόνο παρακολουθεί όλες τις συναθροίσεις, αλλά και συμμετέχει στο έργο από πόρτα σε πόρτα, καθώς επίσης ταξιδεύει σε μακρινούς τομείς για να κηρύξει.

Κάθε φορά που εγώ πηγαίνω να κηρύξω, προσεύχομαι για θάρρος. Έπειτα από την προσευχή, παίρνω το μπαστούνι μου, φεύγω από το σπίτι και κατευθύνομαι προς τη στάση του τρόλεϊ από έναν δρόμο που γνωρίζω καλά. Όταν ακούω τα βήματα κάποιου που πλησιάζει, αρχίζω συζήτηση για τη Γραφή. Όταν ανεβαίνω στο τρόλεϊ, κάθομαι σε μια θέση κάπου στη μέση, μιλώ για τη Γραφή με τους ανθρώπους και δίνω έντυπα. Αν κάποιος δείξει ενδιαφέρον, ανταλλάσσουμε τηλέφωνα.

Πριν από λίγο καιρό, είχα την ευκαιρία να μιλήσω σε κάποιον δάσκαλο μουσικής σε ένα θεραπευτήριο. Αυτός εξεπλάγη από τη σοφία που περιέχεται στη Γραφή. Όταν επέστρεψε στο σπίτι του, άρχισε να μελετάει τη Γραφή με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Στο ίδιο θεραπευτήριο, συνάντησα το διευθυντή ενός τοπικού εργοστασίου, του οποίου ο γιος είναι τυφλός. Του μίλησα για την ελπίδα μου, και εκείνος έδειξε ενδιαφέρον και εκτίμηση για τις Γραφικές αλήθειες που άκουσε.

Από τότε που βαφτίστηκα, έχω βοηθήσει οχτώ άτομα να γίνουν και αυτοί διαγγελείς της Βασιλείας και έχω μελετήσει τη Γραφή με πολλούς άλλους. Ο Ιεχωβά εξακολουθεί να παρέχει τεράστια υποστήριξη στη σύζυγό μου και σε εμένα μέσω των Χριστιανών αδελφών μας, αντρών και γυναικών. Μας διαβάζουν ύλη από διάφορα Γραφικά έντυπα, τα οποία και συζητάμε μαζί. Επίσης, ηχογραφούν ομιλίες συνελεύσεων και συναθροίσεων για να τις ακούμε. Όλα αυτά μας έχουν βοηθήσει να χαράξουμε στις καρδιές μας τις Γραφικές αλήθειες και να τις μεταδίδουμε σε άλλους. Με αυτόν τον τρόπο η εκκλησία έχει γίνει «ενισχυτική βοήθεια» για εμάς.​—Κολοσσαείς 4:11.

Αφιέρωσα πολλά χρόνια στη μουσική, και τώρα ψάλλω με χαρά τις μελωδίες της Βασιλείας. Έχω μάθει απέξω τους περισσότερους ύμνους από το ρωσικό υμνολόγιο Ψάλλετε Αίνους στον Ιεχωβά. Πιστεύω ότι ο Ιεχωβά με βρήκε σε αυτόν τον πονηρό κόσμο και με βοήθησε να βγω από το πνευματικό σκοτάδι. Γι’ αυτόν το λόγο, είμαι πεπεισμένος ότι κάποια μέρα θα με απελευθερώσει και από το κυριολεκτικό σκοτάδι.

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Παίζοντας αυλό που παράγει βαθείς ήχους, σε σι-ματζόρε

[Εικόνα στη σελίδα 20]

Παίζοντας ακορντεόν, 1960

[Εικόνα στη σελίδα 20, 21]

Ορχήστρα αυλών

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Με τη Λίζα σήμερα