Προϊόν Σχεδιασμού;

Ο Σύνθετος Οφθαλμός

◼ «Αλλεπάλληλες στιβάδες τέλεια διατεταγμένων σχηματισμών». Έτσι περιγράφει ο καθηγητής Λιουκ Λι, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στις ΗΠΑ, το σύνθετο οφθαλμό πολλών εντόμων.

Σκεφτείτε: Ο σύνθετος οφθαλμός ορισμένων εντόμων, όπως είναι η μέλισσα και η λιβελλούλα, αποτελείται από πολλαπλές οπτικές μονάδες, ή αλλιώς ομματίδια, καθεμιά από τις οποίες στρέφεται σε διαφορετική κατεύθυνση. Οι εικόνες που παράγονται από τους μεμονωμένους φακούς συνδυάζονται δημιουργώντας μια ευρεία εικόνα όμοια με ψηφιδωτό, η οποία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στην ανίχνευση της κίνησης.

Οι επιστήμονες αναζητούν τρόπους προκειμένου να αντιγράψουν το σύνθετο οφθαλμό των εντόμων για να κατασκευάσουν ανιχνευτές κίνησης υψηλής ταχύτητας και εξαιρετικά λεπτές κάμερες πολλαπλής εστίασης. Αυτές μπορεί να έχουν ποικίλες εφαρμογές. Μία από τις χρήσεις θα μπορούσε να είναι στην ιατρική​—λόγου χάρη, για εξέταση στο στομάχι. Οι επιστήμονες περιγράφουν την ιατρική συσκευή που έχουν κατά νου ως ένα «μικροσκοπικό σύστημα» το οποίο να μπορεί να καταπιεί ο ασθενής. Αφού εισαχθεί στο στομάχι, η συσκευή θα μπορούσε να συλλέξει πληροφορίες μέσω του σύνθετου οφθαλμού της και κατόπιν να τις μεταδώσει ασύρματα.

Μια ομάδα επιστημόνων που ειδικεύονται στη βιολογική μηχανική έχει κατασκευάσει ήδη έναν τεχνητό σύνθετο οφθαλμό με περισσότερους από 8.500 φακούς, οι οποίοι καταλαμβάνουν όγκο όσο το κεφάλι μιας καρφίτσας. Ωστόσο, αυτή η τεχνολογία ωχριά μπροστά στο σύνθετο οφθαλμό που συναντάται στον κόσμο των εντόμων. Η λιβελλούλα, λόγου χάρη, έχει περίπου 30.000 ομματίδια στο κάθε μάτι!

Αναρωτηθείτε: “Ήρθε άραγε τυχαία σε ύπαρξη αυτό το θαύμα οπτικής, το πολυεδρικό μάτι των εντόμων; Ή μήπως ήταν προϊόν σχεδιασμού;”

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Μεγέθυνση τμήματος του σύνθετου οφθαλμού της μέλισσας

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 26]

Background: © Stephen Dalton/​Photo Researchers, Inc.; close-up: © Raul Gonzalez Perez/​Photo Researchers, Inc.