Στη Χώρα των Θερμών Λουτρών

ΠΡΙΝ από 2.000 και πλέον χρόνια, οι Κέλτες ίδρυσαν έναν οικισμό σε μια περιοχή με πολλές μεταλλικές πηγές και τον ονόμασαν Ακ-Ινκ, που σημαίνει «Άφθονο Νερό». Σήμερα, το Ακ-Ινκ είναι γνωστό ως Βουδαπέστη​—η πρωτεύουσα της Ουγγαρίας και μια από τις παλιότερες πόλεις της Ευρώπης. Οι αρχαίοι άποικοι απολάμβαναν κατά καιρούς το κολύμπι στις θερμές πηγές, οι οποίες πρόσφεραν αναζωογόνηση και ανακούφιση από κάθε λογής πόνους.

Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ., αυτό το τμήμα της Ευρώπης περιήλθε στη ρωμαϊκή κυριαρχία. Οι Ρωμαίοι διεύρυναν τον οικισμό και έχτισαν εκεί ένα στρατόπεδο, το οποίο ονόμασαν Ακβίνκουμ. Όπως πιστεύεται, αυτή η ονομασία προέρχεται είτε από την κελτική λέξη που σημαίνει νερό είτε από τη λατινική έκφραση άκβα κβίνκβε, που σημαίνει «πέντε νερά». Οι Ρωμαίοι έχτισαν υδραγωγεία, αποχετευτικά συστήματα και λουτρά, τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια. Έτσι λοιπόν, τα λουτρά της Βουδαπέστης έχουν μακρά ιστορία.

Αιώνες μετά την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τα λουτρά άρχισαν και πάλι να γνωρίζουν άνθηση. Το 15ο αιώνα, συγγραφείς της εποχής εκθείαζαν τα θερμά λουτρά που βρίσκονταν κοντά στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, πράγμα που αύξησε τη δημοτικότητα της πόλης. Λέγεται πως ο Βασιλιάς Ματθίας Κορβίνους, ο οποίος κυβέρνησε την Ουγγαρία από το 1458 ως το 1490, συνέδεσε τα αγαπημένα του Λουτρά Ρατς με το βασιλικό κάστρο μέσω μιας σκεπαστής διάβασης. Με αυτόν τον τρόπο, η πρόσβαση στα λουτρά ήταν δυνατή ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.

Το 16ο και το 17ο αιώνα, οι Τούρκοι κατέλαβαν μεγάλο μέρος της Ουγγαρίας, περιλαμβανομένης και της πρωτεύουσάς της. Έχτισαν ατμόλουτρα και θερμόλουτρα, τα οποία κατέχουν σημαντικό ρόλο στα τελετουργικά λουτρά του Ισλαμισμού και αποτελούν ουσιώδες μέρος της κοινωνικής ζωής των Τούρκων. Τα μεγαλοπρεπή λουτρά των Τούρκων ήταν θολοσκέπαστες πισίνες που είχαν γύρω γύρω σκαλοπάτια. Το νερό έφτανε περίπου ως τους ώμους. Γύρω από τις πισίνες υπήρχαν λουτήρες και χώροι ανάπαυσης, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν εναλλάξ είτε από άντρες είτε από γυναίκες. Μερικά από αυτά τα λουτρά χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα.

Το 1673 ένα ταξιδιωτικό εγχειρίδιο κατέταξε τα λουτρά της περιοχής που τώρα είναι γνωστή ως Βουδαπέστη  ανάμεσα στα καλύτερα της Ευρώπης, λόγω των «άφθονων θερμών πηγών και των θεραπευτικών τους ιδιοτήτων, καθώς και [λόγω] του μεγέθους και της αισθητικής των κτισμάτων που τα στεγάζουν». Το 19ο αιώνα, η παράδοση των ιαματικών λουτρών εμπλουτίστηκε όταν έγινε ευρύτερα γνωστό το φινλανδικό ατμόλουτρο, ή αλλιώς σάουνα. Με τον καιρό, τα λουτρά της Βουδαπέστης εξοπλίστηκαν με σάουνες, αίθουσες ατμού και πισίνες με κρύο νερό.

Η Γεωλογία της Περιοχής

Περίπου 70 εκατομμύρια λίτρα νερού αναβλύζουν καθημερινά από τις 123 θερμές πηγές και τις 400 πηγές πικρού νερού της Βουδαπέστης. Πού οφείλεται αυτή η αφθονία; Η απάντηση βρίσκεται στη γεωλογία της περιοχής.

Ο ποταμός Δούναβης, ο οποίος διαρρέει τη Βουδαπέστη, χωρίζει τους λόφους της Βούδας, που βρίσκεται στη δυτική όχθη του, από τις επίπεδες πεδιάδες της Πέστης, η οποία βρίσκεται στην ανατολική όχθη του. Κάποτε στο μακρινό παρελθόν, αυτή η περιοχή καλυπτόταν από θάλασσα, η οποία άφησε κοιτάσματα ασβεστόλιθου και δολομίτη. Αυτά τα πετρώματα καλύφτηκαν από στρώματα αργίλου, συμπαγούς μάργας, άμμου και γαιάνθρακα.

Ρωγμές στην επιφάνεια του εδάφους επιτρέπουν στα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα να διεισδύουν βαθιά μέσα στο έδαφος, όπου τα καυτά, πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία πετρώματα θερμαίνουν το νερό. Στη συνέχεια το νερό, αχνιστό και υπό πίεση, αναβλύζει πίσω στην επιφάνεια, είτε μέσα από ρωγμές είτε από φρεάτια.

Αυτό το γεωλογικό φαινόμενο συναντάται, όχι μόνο στη Βουδαπέστη, αλλά και σε όλη την Ουγγαρία. Ως εκ τούτου, σε πολλές περιοχές της χώρας υπάρχουν νερά πλούσια σε μεταλλικά στοιχεία καθώς και όμορφα λουτρά, τα οποία, όπως πιστεύουν μερικοί, έχουν ιαματικές ιδιότητες. a

Οι θερμές πηγές θεωρούνταν από παλιά σημαντικές σε πολλά μέρη του κόσμου. Μάλιστα κατά την εποχή των Βιβλικών πατριαρχών έγινε λόγος για την ανακάλυψη θερμών πηγών στην έρημο του Σηείρ, ανάμεσα στη Νεκρά Θάλασσα και στον Κόλπο της Άκαμπα.​—Γένεση 36:24.

Ο άνθρωπος έχει ακόμη πολλά να μάθει σχετικά με την πολυπλοκότητα του πλανήτη στον οποίο ζούμε. Πώς ακριβώς έθεσε ο Θεός τα θεμέλια της γης και δημιούργησε όλα τα θαυμαστά πράγματα πάνω σε αυτήν; Ο στοχασμός γύρω από τέτοιες ερωτήσεις υποκινεί τους θεοφοβούμενους ανθρώπους να νιώθουν δέος για την απαράμιλλη σοφία του Δημιουργού.​—Ιώβ 38:4-6· Ρωμαίους 1:20.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 24, 25]

Θερμά λουτρά στο Ξενοδοχείο Γκέλερτ

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Τα Λουτρά Ρούντας που έχτισαν οι Τούρκοι

[Εικόνα στη σελίδα 24, 25]

Τα Λουτρά Σέτσενιι το χειμώνα

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

All photos: Courtesy of Tourism Office of Budapest