Είναι η Φιλανθρωπία η Λύση;

ΜΟΛΟΝΟΤΙ οι φυσικές καταστροφές, η φτώχεια, η πείνα, οι ασθένειες και οι επαπειλούμενοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι κυριαρχούν στην επικαιρότητα, έχει παρατηρηθεί και μια πιο ευχάριστη τάση​—η τάση για πράξεις γενναιοδωρίας. Οι τίτλοι των ειδήσεων μιλάνε μερικές φορές για πλούσιους που δωρίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια, ακόμη και δισεκατομμύρια, ευρώ για αξιέπαινους σκοπούς. Βλέπουμε πολλές φορές τους επώνυμους να χρησιμοποιούν τη φήμη τους για να στρέψουν την προσοχή σε σοβαρά προβλήματα. Ακόμη και πολλοί άνθρωποι με μεσαίο εισόδημα συνεισφέρουν για διάφορους σκοπούς. Μέχρι ποιου βαθμού, όμως, μπορεί να βοηθήσει, ιδιαίτερα σε μακροπρόθεσμη βάση, η γενναιόδωρη προσφορά χρημάτων;

Χρυσός Αιώνας Αγαθοεργίας;

Φαίνεται ότι, σε μερικές χώρες, έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό ρεύμα αγαθοεργίας. «Στο ξεκίνημα του εικοστού πρώτου αιώνα, υπάρχουν περισσότερα [φιλανθρωπικά] ιδρύματα που διαχειρίζονται περισσότερα κεφάλαια σε περισσότερες χώρες από ποτέ άλλοτε», ανέφερε κάποια πηγή. Καθώς οι τάξεις των πλουσίων διευρύνονται, οι αγαθοεργίες αναμένεται να συνεχιστούν. Δεν είναι μόνο ότι κάποιοι έχουν περισσότερα να δώσουν, αλλά καθώς οι πλούσιοι πεθαίνουν και κληροδοτούν τα περιουσιακά τους στοιχεία, το μερίδιο που πηγαίνει σε φιλανθρωπικούς σκοπούς αναμένεται να αυξηθεί. Εύλογα, το βρετανικό ειδησεογραφικό περιοδικό Δι Ικόνομιστ (The Economist) δήλωσε ότι ίσως βλέπουμε να ανατέλλει ένας «χρυσός αιώνας φιλανθρωπίας».

Ένας παράγοντας που συντελεί σε αυτό το ρεύμα είναι η αποτυχία των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν τα πιεστικά παγκόσμια προβλήματα. Κάποιος ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τον ιό HIV/​AIDS στην Αφρική έθιξε το «κενό πολιτικής ηγεσίας»  ως έναν λόγο για την αυξανόμενη ανάμειξη των επωνύμων στα παγκόσμια ζητήματα υγείας. Είτε το πρόβλημα σχετίζεται με τη φτώχεια, την ιατρική περίθαλψη, το περιβάλλον, την εκπαίδευση είτε με την κοινωνική δικαιοσύνη, οι πλούσιοι κυρίως «δυσανασχετούν όλο και περισσότερο με την αναποτελεσματικότητα των κυβερνητικών και των διεθνών προσπαθειών όσον αφορά την επίλυση ή την άμβλυνση αυτών των προβλημάτων», λέει ο Τζόελ Φλάισμαν στο βιβλίο του Τα Ιδρύματα: Ένα Μεγάλο Αμερικανικό Μυστικό​—Πώς ο Ιδιωτικός Πλούτος Αλλάζει τον Κόσμο (The Foundation: A Great American Secret​—How Private Wealth Is Changing the World). Λαχταρώντας να αλλάξουν τα πράγματα τώρα, μερικοί πλούσιοι φιλάνθρωποι προσπαθούν να εφαρμόσουν μεθόδους που έκαναν τις επιχειρήσεις τους επιτυχημένες.

Η Δύναμη της Φιλανθρωπίας

Ένας παλαιότερος λεγόμενος χρυσός αιώνας φιλανθρωπίας έκανε την εμφάνισή του τη χαραυγή του 20ού αιώνα. Οικονομικοί τιτάνες, όπως ο Άντριου Κάρνεγκι και ο Τζον Ντ. Ροκφέλερ, αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τις περιουσίες τους για να βοηθήσουν τους απόρους. Αυτοί οι ευεργέτες κατάλαβαν ότι οι παραδοσιακές φιλανθρωπίες, μολονότι πρόσφεραν τροφή σε πεινασμένους ανθρώπους ή περιέθαλπαν άρρωστα παιδιά, δεν άγγιζαν τα κύρια αίτια των προβλημάτων. Διαισθανόμενοι την ανάγκη για μια πιο συγκροτημένη προσέγγιση της αγαθοεργίας, δημιούργησαν οργανισμούς και ιδρύματα που θα προήγαν τις κοινωνικές αλλαγές και θα χρηματοδοτούσαν την έρευνα για τη ριζική εξάλειψη των προβλημάτων. Από εκείνα τα πρώτα χρόνια, έχουν ιδρυθεί παγκοσμίως στην κυριολεξία δεκάδες χιλιάδες τέτοιοι οργανισμοί, 50 δε και πλέον από αυτούς έχουν κεφάλαια τα οποία ξεπερνούν τα 680 εκατομμύρια ευρώ.

Το καλό που έχει επιτελεστεί είναι αδιαμφισβήτητο. Αμέτρητα σχολεία, βιβλιοθήκες, νοσοκομεία, πάρκα και μουσεία το πιστοποιούν αυτό. Παρομοίως, προγράμματα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της σοδειάς και της παραγωγής τροφίμων έχουν συμβάλει στην αύξηση της διαθέσιμης ποσότητας τροφής σε πάμφτωχες χώρες. Η χρηματοδότηση ιατρικών ερευνών έχει συντελέσει στη βελτίωση της ιατρικής περίθαλψης και, σε μερικές περιπτώσεις, στην εξάλειψη ορισμένων ασθενειών, όπως ο κίτρινος πυρετός.

Σήμερα, καθώς τα παγκόσμια προβλήματα αντιμετωπίζονται με εντονότερο αίσθημα του επείγοντος και με περισσότερους πόρους από ποτέ, πολλοί θεωρούν ότι υπάρχουν λαμπρές προοπτικές για επιτυχία. Ένας πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ είπε τα εξής μιλώντας σε μια ομάδα φιλανθρώπων το 2006: «Ό,τι και να πούμε για το πόσο θα συνεισφέρει στο κοινό καλό η ιδιωτική πρωτοβουλία στον τομέα της αγαθοεργίας θα είναι λίγο».

Πολλοί, όμως, έχουν μια πιο επιφυλακτική θεώρηση. Η Λόρι Γκάρετ, ειδική στον τομέα της παγκόσμιας ιατρικής περίθαλψης, έγραψε: «Θα νόμιζε κανείς ότι με όλα αυτά τα χρήματα που πέφτουν στο τραπέζι, τουλάχιστον τώρα θα διαφαίνονταν κάποιες λύσεις για πολλά παγκόσμια προβλήματα υγείας. Αλλά θα έκανε λάθος». Γιατί; Η ίδια αναφέρει ως αιτίες τη δαπανηρή γραφειοκρατία, τη διαφθορά, την έλλειψη συντονισμένης προσπάθειας και την τάση που έχουν οι δωρητές να διαθέτουν τους πόρους τους αποκλειστικά για κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας​—το AIDS, για παράδειγμα.

Επειδή οι προσπάθειες δεν είναι συντονισμένες και τα χρήματα «διοχετεύονται κυρίως σε συγκεκριμένες προβεβλημένες ασθένειες​—και όχι στη δημόσια υγεία γενικά», η Γκάρετ πιστεύει ότι «υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να δούμε τον τωρινό αιώνα της γενναιοδωρίας, όχι μόνο να διαψεύδει τις προσδοκίες, αλλά και να κάνει τα πράγματα χειρότερα».

Γιατί Δεν Αρκούν τα Χρήματα

Η επιτυχία της φιλανθρωπίας, ανεξάρτητα με το σκοπό της, θα είναι πάντοτε περιορισμένη. Γιατί; Ένας λόγος είναι ότι ούτε τα χρήματα ούτε η καλή κοσμική εκπαίδευση μπορούν να εξαλείψουν προβλήματα όπως η απληστία, το μίσος, η προκατάληψη, ο εθνικισμός, ο φυλετισμός και οι εσφαλμένες θρησκευτικές δοξασίες. Μολονότι αυτά τα στοιχεία επιτείνουν τα δεινά της ανθρωπότητας, δεν είναι οι βασικές αιτίες των παθημάτων. Όπως τονίζει η Αγία Γραφή, περιλαμβάνονται ακόμη πιο θεμελιώδεις παράγοντες.

Ένας παράγοντας είναι η ανθρώπινη ατέλεια η οποία γεννήθηκε από την αμαρτία. (Ρωμαίους 3:23· 5:12) Η ατελής μας κατάσταση μας κάνει να τείνουμε προς την εσφαλμένη σκέψη και διαγωγή. «Η τάση της καρδιάς του ανθρώπου είναι κακή από τη νεότητά του», αναφέρει το εδάφιο Γένεση 8:21. Ενδίδοντας σε αυτή την εσφαλμένη τάση, εκατομμύρια  άνθρωποι επιδίδονται σε σεξουαλική ανηθικότητα και παίρνουν ναρκωτικά. Αυτές οι δραστηριότητες, με τη σειρά τους, συντείνουν στην εξάπλωση διαφόρων ασθενειών, όπως το AIDS.​—Ρωμαίους 1:26, 27.

Μια δεύτερη θεμελιώδης αιτία των ανθρώπινων παθημάτων είναι το ότι δεν μπορούμε να αυτοκυβερνηθούμε αποτελεσματικά. «Στον άνθρωπο . . . δεν ανήκει το να κατευθύνει το βήμα του», αναφέρει το εδάφιο Ιερεμίας 10:23. Το «κενό πολιτικής ηγεσίας», το οποίο αναφέρθηκε νωρίτερα, είναι ένας λόγος για τον οποίο πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις παρακάμπτουν τις κυβερνήσεις. Η Γραφή εξηγεί ότι οι άνθρωποι προορίζονταν να αποβλέπουν στον Δημιουργό ως Άρχοντα, όχι ο ένας στον άλλον.​—Ησαΐας 33:22.

Επιπλέον, η Γραφή υπόσχεται ότι ο Δημιουργός, ο Ιεχωβά Θεός, θα λύσει όλα τα προβλήματα που πλήττουν την ανθρωπότητα. Πράγματι, έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα ως προς αυτό.

Ο Μεγαλύτερος Φιλάνθρωπος

Η λέξη «φιλανθρωπία» παράγεται από τη λέξη «φιλάνθρωπος» που σημαίνει «αυτός που αγαπάει τους ανθρώπους». Κανένας δεν έχει μεγαλύτερη αγάπη για τους ανθρώπους από τον Δημιουργό μας. Το εδάφιο Ιωάννης 3:16 αναφέρει: «Ο Θεός αγάπησε τον κόσμο τόσο πολύ, ώστε έδωσε τον μονογενή του Γιο, για να μην καταστραφεί όποιος ασκεί πίστη σε αυτόν, αλλά να έχει αιώνια ζωή». Ναι, ο Ιεχωβά δεν έδωσε απλώς χρήματα για να απελευθερώσει τους ανθρώπους από τη μέγκενη της αμαρτίας και του θανάτου, αλλά πολύ περισσότερα. Έδωσε τον πολύτιμο Γιο του ως «λύτρο σε αντάλλαγμα για πολλούς». (Ματθαίος 20:28) Ο απόστολος Πέτρος έγραψε για τον Ιησού: «Αυτός βάσταξε τις αμαρτίες μας στο σώμα του πάνω στο ξύλο, ώστε να εγκαταλείψουμε τις αμαρτίες και να ζήσουμε για τη δικαιοσύνη. Και “με τις πληγές του γιατρευτήκατε”».​—1 Πέτρου 2:24.

Ο Ιεχωβά έχει επίσης καταπιαστεί με το πρόβλημα της εξουσίας. Προς αυτόν το σκοπό, έχει εγκαθιδρύσει μια παγκόσμια κυβέρνηση η οποία ονομάζεται Βασιλεία του Θεού. Κυβερνώντας από τους ουρανούς, αυτή η Βασιλεία θα εξαλείψει όλους τους πονηρούς και θα φέρει ειρήνη και αρμονία στον Πλανήτη Γη.​—Ψαλμός 37:10, 11· Δανιήλ 2:44· 7:13, 14.

Εξαφανίζοντας εντελώς τις θεμελιώδεις αιτίες των ανθρώπινων παθημάτων, ο Θεός θα επιτύχει αυτό το οποίο ξεπερνάει κατά πολύ τις δυνατότητες όλων των ανθρώπων, είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο. Γι’ αυτό, αντί να ιδρύουν φιλανθρωπικές οργανώσεις, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, μιμούμενοι τον Ιησού Χριστό, προτιμούν να αφιερώνουν το χρόνο και τους οικονομικούς τους πόρους στο να διακηρύττουν τα «καλά νέα της βασιλείας του Θεού».​—Ματθαίος 24:14· Λουκάς 4:43.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 21]

«Ο Θεός Αγαπάει το Χαρωπό Δότη»

Αυτή η δήλωση, η οποία βρίσκεται στην Αγία Γραφή, στο εδάφιο 2 Κορινθίους 9:7, αποτελεί κατευθυντήρια αρχή για τους Μάρτυρες του Ιεχωβά. Όταν δίνουν από το χρόνο, τις δυνάμεις και τα υλικά αποκτήματά τους προς όφελος των άλλων, αγωνίζονται να ακολουθούν την προτροπή: «Ας αγαπάμε, όχι με λόγια ούτε με τη γλώσσα, αλλά με έργα και αλήθεια».​—1 Ιωάννη 3:18.

Όταν προκύπτει ανάγκη, όπως όταν συμβαίνουν φυσικές καταστροφές, οι Μάρτυρες το θεωρούν προνόμιο να βοηθούν τους πληγέντες. Για παράδειγμα, όταν οι τυφώνες Κατρίνα, Ρίτα και Βίλμα έπληξαν τις νότιες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών, πολλές χιλιάδες εθελοντών Μαρτύρων έσπευσαν στις πληγείσες περιοχές για να συνδράμουν στο έργο παροχής βοήθειας και στην ανοικοδόμηση. Υπό την επίβλεψη τοπικών επιτροπών παροχής βοήθειας, οι εθελοντές επισκεύασαν και αποκατέστησαν πάνω από 5.600 σπίτια Μαρτύρων του Ιεχωβά και 90 Αίθουσες Βασιλείας​—σχεδόν όλα τα κτίρια που είχαν υποστεί ζημιές.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν αποδίδουν δέκατα ούτε κάνουν άλλου είδους εράνους. Το έργο τους υποστηρίζεται εξ ολοκλήρου από προαιρετικές συνεισφορές.​—Ματθαίος 6:3, 4· 2 Κορινθίους 8:12.

[Εικόνες στη σελίδα 19]

Τα χρήματα δεν μπορούν να εξαλείψουν τις θεμελιώδεις αιτίες της αρρώστιας και των ανθρώπινων παθημάτων

[Ευχαριστίες]

© Chris de Bode/Panos Pictures