Ανατροφή Εφήβων​—Ο Ρόλος της Κατανόησης

Ας υποθέσουμε ότι επισκέπτεστε μια ξένη χώρα και δεν μιλάτε την τοπική γλώσσα. Αναμφίβολα, η επικοινωνία είναι δύσκολη​—αλλά όχι αδύνατη. Λόγου χάρη, ένα βιβλίο με τους απαραίτητους διαλόγους θα μπορούσε να σας βοηθήσει να μάθετε τις βασικές εκφράσεις της γλώσσας. Ή ίσως να μπορούσε κάποιος να σας κάνει το διερμηνέα ώστε να είστε σε θέση να καταλαβαίνετε τους άλλους​—και να σας καταλαβαίνουν και εκείνοι.

ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ που ανατρέφουν παιδιά εφηβικής ηλικίας μπορεί μερικές φορές να νιώθουν ότι βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση. Όπως συμβαίνει και με μια ξένη γλώσσα, η συμπεριφορά των εφήβων μπορεί να είναι δύσκολο​—αλλά όχι αδύνατον—να κατανοηθεί. Το κλειδί για τους γονείς είναι το να προσπαθήσουν να ερμηνεύσουν τι ακριβώς συμβαίνει στη διάρκεια αυτού του σταδίου ανάπτυξης, το οποίο μερικές φορές είναι συναρπαστικό αλλά συνήθως προξενεί αμηχανία.

Πίσω από τη Συμπεριφορά

Η επιθυμία που έχει ένα νεαρό άτομο για ανεξαρτησία δεν είναι πάντοτε ένδειξη στασιασμού. Να θυμάστε ότι η Γραφή  αναγνωρίζει πως στον κατάλληλο καιρό «ο άνθρωπος θα αφήσει τον πατέρα του και τη μητέρα του». (Γένεση 2:​24) Για να προετοιμαστούν οι νεαροί ώστε να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες στην ενήλικη ζωή τους, χρειάζεται να αποκτήσουν τουλάχιστον κάποια πείρα όσον αφορά τη λήψη αποφάσεων.

Εξετάστε τι θα μπορούσε να βρίσκεται πίσω από τη συμπεριφορά που παρατήρησαν οι γονείς οι οποίοι αναφέρθηκαν στο προηγούμενο άρθρο.

Η Λία, από τη Βρετανία, είπε με λύπη: «Ο γιος μου . . . άρχισε ξαφνικά να φαίνεται πιο ισχυρογνώμων και να τείνει περισσότερο να αμφισβητεί την εξουσία μας».

Όπως τα μικρά παιδιά, έτσι και οι έφηβοι ρωτούν επανειλημμένα: «Γιατί;» Τώρα, όμως, η συζήτηση ίσως να μη λήξει έπειτα από μια σύντομη και απλή απάντηση. Τι έχει αλλάξει; Ο απόστολος Παύλος έγραψε: «Όταν ήμουν νήπιο, . . . συλλογιζόμουν ως νήπιο». (1 Κορινθίους 13:​11) Καθώς τα νεαρά άτομα αναπτύσσουν την ικανότητα που έχουν να συλλογίζονται, χρειάζονται πιο αναλυτικές εξηγήσεις ώστε να μπορούν να γυμνάζουν τις «δυνάμεις της αντίληψής» τους.​—Εβραίους 5:14.

Ο Τζον, από την Γκάνα, είπε: «Οι κόρες μας άρχισαν να νιώθουν μεγαλύτερη αμηχανία, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορούσε την εμφάνισή τους».

Είτε εμφανίζεται νωρίς είτε αργά είτε στην ώρα της, η απότομη ανάπτυξη που λαβαίνει χώρα κατά την εφηβεία κάνει πολλά νεαρά άτομα ιδιαίτερα ευαίσθητα σε σχέση με την εμφάνισή τους. Οι κοπέλες, βλέποντας το σώμα τους να αποκτάει καμπύλες, μπορεί να αντιδρούν είτε με ενθουσιασμό είτε με ανησυχία​—ή ίσως και με τα δύο. Αν προσθέσετε και τη νεοεμφανιζόμενη ακμή​—και μαζί της, το μακιγιάζ—​τότε είναι εύκολο να καταλάβετε γιατί τα παιδιά εφηβικής ηλικίας φαίνεται να δαπανούν περισσότερο χρόνο μπροστά στον καθρέφτη παρά μπροστά στα σχολικά τους βιβλία.

Ο Ντάνιελ, από τις Φιλιππίνες, εξήγησε: «Τα παιδιά μας είχαν την τάση να κρύβουν τις σκέψεις και τις πράξεις τους και ήθελαν να περνούν περισσότερο χρόνο απομονωμένα. Συνήθως, προτιμούσαν να είναι μαζί με τους φίλους τους παρά μαζί μας».

Το να κρύβει κάποιος τις σκέψεις και τις πράξεις του μπορεί να είναι επικίνδυνο. (Εφεσίους 5:​12) Το να επιζητεί, όμως, στιγμές απομόνωσης είναι κάτι διαφορετικό. Ακόμη και ο Ιησούς αντιλαμβανόταν πόσο σημαντικό ήταν να βρίσκει «κάποιον ερημικό τόπο για απομόνωση». (Ματθαίος 14:​13) Καθώς μεγαλώνουν, και οι νεαροί επίσης χρειάζονται τον προσωπικό τους χώρο​—και θέλουν από τους ενηλίκους να σέβονται αυτόν το χώρο. Ένας βαθμός απομόνωσης βοηθάει τους νεαρούς να σκέφτονται σε βάθος κάποια πράγματα​—μια ζωτική ικανότητα που θα τους χρησιμεύσει πολύ στην ενήλικη ζωή τους.

Παρόμοια, το να μάθουν να δημιουργούν φιλίες αποτελεί μέρος της ανάπτυξής τους. Είναι αλήθεια ότι «οι κακές συναναστροφές φθείρουν τις ωφέλιμες συνήθειες». (1 Κορινθίους 15:​33) Ταυτόχρονα, όμως, ισχύουν και τα εξής λόγια της Γραφής: «Ο αληθινός σύντροφος αγαπάει πάντοτε και είναι αδελφός που γεννιέται για καιρό στενοχώριας». (Παροιμίες 17:​17) Το να μάθει ένας έφηβος πώς να αποκτάει και να διατηρεί υγιείς φιλίες αποτελεί ζωτική ικανότητα που θα διαρκέσει σε όλη την ενήλικη ζωή του.

Όταν οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με οποιαδήποτε από τις παραπάνω καταστάσεις, είναι καλό να αποκτούν κατανόηση ώστε να μην παρερμηνεύουν τη συμπεριφορά των εφήβων τους. Φυσικά, η κατανόηση πρέπει να συνδυάζεται με τη σοφία, δηλαδή την ικανότητα να αντιδρούν με τέτοιον τρόπο σε μια κατάσταση ώστε να επιτυγχάνουν το καλύτερο αποτέλεσμα. Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό οι γονείς που έχουν παιδιά στην εφηβεία;

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 5]

Καθώς τα νεαρά άτομα αναπτύσσουν την ικανότητα που έχουν να συλλογίζονται, χρειάζονται πιο αναλυτικές εξηγήσεις για τους οικογενειακούς κανόνες