Τι Μπορεί να Γίνει για την Παιδική Παχυσαρκία;

Η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ μεταξύ των παιδιών έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις σε πολλές χώρες. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας λέει ότι, σε όλο τον κόσμο, περίπου 22 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών είναι υπέρβαρα.

Μια πανεθνική έρευνα στην Ισπανία αποκάλυψε ότι το 1 στα 3 παιδιά είναι είτε υπέρβαρο είτε παχύσαρκο. Μέσα σε δέκα μόλις χρόνια (1985-1995), η παιδική παχυσαρκία τριπλασιάστηκε στην Αυστραλία. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η παχυσαρκία στα παιδιά ηλικίας 6 ως 11 ετών υπερτριπλασιάστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η παιδική παχυσαρκία παρατηρείται και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομάδα Δράσης για την Παχυσαρκία, σε μερικά μέρη της Αφρικής, περισσότερα παιδιά επηρεάζονται από την παχυσαρκία παρά από τον υποσιτισμό. Το 2007, το Μεξικό κατείχε τη δεύτερη θέση στον κόσμο, αμέσως μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσον αφορά την παιδική παχυσαρκία. Λέγεται ότι, στην Πόλη του Μεξικού και μόνο, το 70 τοις εκατό των παιδιών και των εφήβων είναι είτε υπέρβαροι είτε παχύσαρκοι. Ο παιδοχειρουργός Δρ Φρανσίσκο Γκονζάλες προειδοποιεί ότι αυτά τα παιδιά ίσως ανήκουν στην «πρώτη γενιά [παιδιών] που θα πεθάνουν πριν από τους γονείς τους εξαιτίας των επιπλοκών της παχυσαρκίας».

Ποιες είναι οι επιπλοκές; Τρεις από αυτές είναι ο διαβήτης, η υπέρταση και οι καρδιοπάθειες. Οι άνθρωποι πίστευαν παλιότερα ότι αυτά τα προβλήματα υγείας αφορούσαν κυρίως τους ενηλίκους. Σύμφωνα με το Ιατρικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, το 30 τοις εκατό των αγοριών και το 40 τοις εκατό των κοριτσιών που γεννήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες το έτος 2000 διατρέχουν εφ’ όρου ζωής τον κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2, ο οποίος συνδέεται με την παχυσαρκία.

Οι έρευνες δείχνουν μια ανησυχητική τάση ανάμεσα στα παιδιά. Τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας οδηγούν σε αυξανόμενα ποσοστά υπέρτασης. «Αν δεν αντιστραφεί αυτή η ανοδική τάση στα περιστατικά υπέρτασης, τότε ίσως να βρισκόμαστε ενώπιον μιας έκρηξης νέων κρουσμάτων καρδιαγγειακών παθήσεων σε νεαρούς ενηλίκους και σε ενηλίκους», προειδοποιεί η Δρ Ρεμπέκα Ντιν-Ντζίτχαμ, από την Ιατρική Σχολή Μόρχαουζ στην Ατλάντα της Τζόρτζια.

Παράγοντες που Συμβάλλουν στην Κατάσταση

Τι βρίσκεται πίσω από αυτή την παγκόσμια επιδημία παιδικής παχυσαρκίας; Αν και η γενετική κατασκευή μπορεί να είναι παράγοντας προδιάθεσης, η ανησυχητική αύξηση της παχυσαρκίας τις τελευταίες δεκαετίες υποδηλώνει ότι τα γονίδια δεν είναι η μοναδική αιτία. Ο Στίβεν Ο’ Ραχίλι, καθηγητής κλινικής βιοχημείας και ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ στην Αγγλία, δηλώνει: «Δεν υπάρχει γενετική αιτία για την έξαρση της παχυσαρκίας. Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα γονίδιά μας μέσα σε 30 χρόνια».

Σχολιάζοντας τις αιτίες, η Κλινική Μάγιο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει: «Αν και υπάρχουν μερικές γενετικές και ορμονικές αιτίες για την παιδική παχυσαρκία, στις περισσότερες περιπτώσεις το επιπλέον βάρος οφείλεται στο ότι τα παιδιά τρώνε πολύ και ασκούνται λίγο». Δύο παραδείγματα δείχνουν τη μεταβαλλόμενη τάση που παρατηρείται στις διατροφικές συνήθειες σήμερα.

Πρώτον, καθώς οι εργαζόμενοι γονείς έχουν λιγότερο χρόνο και λιγότερες δυνάμεις για να ετοιμάζουν  γεύματα, οι τροφές τύπου φαστ φουντ γίνονται όλο και πιο διαδεδομένες. Εστιατόρια φαστ φουντ έχουν εμφανιστεί σε όλο τον κόσμο. Μια μελέτη έδειξε ότι σχεδόν το ένα τρίτο των παιδιών ηλικίας 4 ως 19 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες τρώνε τροφές φαστ φουντ καθημερινά. Τέτοιες τροφές έχουν συνήθως υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λιπαρά και προσφέρονται σε δελεαστικά μεγάλες μερίδες.

Δεύτερον, οι άνθρωποι προτιμούν τώρα αναψυκτικά αντί για γάλα και νερό. Για παράδειγμα, οι Μεξικανοί ξοδεύουν περισσότερα χρήματα κάθε χρόνο για αναψυκτικά, ιδιαίτερα τύπου κόλα, παρά για τα δέκα βασικότερα είδη διατροφής μαζί. Σύμφωνα με το βιβλίο Υπερνίκηση της Παιδικής Παχυσαρκίας (Overcoming Childhood Obesity), ένα και μόνο αναψυκτικό των 500 χιλιοστόλιτρων την ημέρα μπορεί να προσθέσει σχεδόν 10 κιλά βάρος μέσα σε έναν χρόνο!

Όσο για την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, μια μελέτη που έκανε το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, στη Σκωτία, έδειξε ότι το μέσο τρίχρονο παιδί ασχολείται με «μέτρια ως έντονη δραστηριότητα» επί 20 μόλις λεπτά την ημέρα. Σχολιάζοντας αυτή τη μελέτη, ο Δρ Τζέιμς Χιλ, καθηγητής παιδιατρικής και ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, είπε: «Το γεγονός ότι τα παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο κάνουν ολοένα και περισσότερο καθιστική ζωή δεν είναι μοναδικό φαινόμενο, καθώς παρατηρείται στις πιο πολλές χώρες του κόσμου».

Ποια Είναι η Λύση;

Οι διατροφολόγοι δεν συστήνουν την αυστηρή δίαιτα σε παιδιά, επειδή αυτό μπορεί να είναι εις βάρος της ανάπτυξης και της υγείας τους. Αντίθετα, η Κλινική Μάγιο δηλώνει: «Μια από τις καλύτερες μεθόδους για την καταπολέμηση του επιπλέον βάρους των παιδιών σας είναι να βελτιώσετε το διαιτολόγιο και τις συνήθειες άσκησης ολόκληρης της οικογένειάς σας».​—Βλέπε το συνοδευτικό πλαίσιο.

Ως οικογένεια, αποφασίστε να έχετε υγιεινές συνήθειες. Τότε, αυτές θα γίνουν τρόπος ζωής για τα παιδιά σας και θα τις ακολουθούν ακόμη και όταν ενηλικιωθούν.

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 28]

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ;

1 Να αγοράζετε και να σερβίρετε περισσότερα φρούτα και λαχανικά παρά πρόχειρες τροφές.

2 Περιορίστε τα αναψυκτικά, τα ποτά που περιέχουν ζάχαρη και τα τυποποιημένα γλυκίσματα με πολλά λιπαρά. Αντί για αυτά, να προσφέρετε νερό ή γάλα με λίγα λιπαρά καθώς και υγιεινές τροφές για κολατσιό.

3 Να χρησιμοποιείτε τρόπους μαγειρέματος με λιγότερα λιπαρά, όπως το ψήσιμο στο φούρνο ή στη σχάρα και το μαγείρεμα στον ατμό, αντί για το τηγάνισμα.

4 Να σερβίρετε μικρότερες μερίδες.

5 Μη χρησιμοποιείτε το φαγητό ως ανταμοιβή ή δωροδοκία.

6 Μην επιτρέπετε στα παιδιά να παραλείπουν το πρωινό. Αν το παραλείψουν, μπορεί αργότερα να φάνε περισσότερο.

7 Καθήστε στο τραπέζι για να φάτε. Όταν τρώει κανείς μπροστά στην τηλεόραση ή στο κομπιούτερ, καταναλώνει μεγαλύτερη ποσότητα και δεν αντιλαμβάνεται εύκολα το αίσθημα του χορτασμού.

8 Να τα παροτρύνετε να έχουν σωματική δραστηριότητα, λόγου χάρη να κάνουν ποδήλατο ή να παίζουν μπάλα ή σχοινάκι.

9 Περιορίστε το χρόνο που δαπανούν στην παρακολούθηση τηλεόρασης, στο κομπιούτερ και στα βιντεοπαιχνίδια.

10 Να προγραμματίζετε οικογενειακές εξόδους που προϋποθέτουν κίνηση, όπως μια επίσκεψη σε ζωολογικό κήπο, κολύμπι ή παιχνίδια στο ύπαιθρο.

11 Να αναθέτετε στα παιδιά σας εργασίες που απαιτούν κίνηση.

12 Να δίνετε το παράδειγμα όσον αφορά τις υγιεινές συνήθειες διατροφής και την άσκηση.

[Ευχαριστίες]

Sources: The National Institutes of Health and the Mayo Clinic