Οι Νεαροί Ρωτούν

Γιατί Μαλώνουμε Συνέχεια;

Στο παρακάτω σενάριο, η Ζωή συντελεί στη λογομαχία με τρεις τρόπους. Μπορείς να τους εντοπίσεις; Γράψε τις απαντήσεις σου κάτω από το σενάριο και μετά σύγκρινέ τες με το πλαίσιο «Απαντήσεις» στο τέλος του άρθρου.

Είναι Τετάρτη βράδυ. Η 17χρονη Ζωή έχει μόλις τελειώσει τις δουλειές της και ετοιμάζεται να ανταμείψει τον εαυτό της με λίγη χαλάρωση​—επιτέλους! Ανοίγει την τηλεόραση και σωριάζεται στην αγαπημένη της πολυθρόνα.

Λες και περίμενε τη στιγμή, η μαμά της εμφανίζεται στην πόρτα, και δεν φαίνεται να είναι στις καλές της. «Ζωή! Γιατί χαζεύεις στην τηλεόραση αντί να βοηθήσεις την αδελφή σου στα μαθήματά της; Ποτέ δεν κάνεις αυτό που σου λένε!»

«Άντε πάλι», μουρμουρίζει η Ζωή, αρκετά δυνατά ώστε να ακουστεί.

Η μαμά γέρνει προς το μέρος της. «Τι είπες, μικρή; Δεν κατάλαβα!»

«Τίποτα, μαμά», ξεφυσάει η Ζωή στρέφοντας το βλέμμα αλλού με δυσφορία.

Τώρα η μαμά έχει θυμώσει για τα καλά. «Μη μου μιλάς εμένα έτσι!»

«Γιατί, εσύ πώς μου μιλάς;» αντεπιτίθεται η Ζωή.

Τέρμα η χαλάρωση . . . Μόλις άρχισε άλλη μια λογομαχία.

1. ․․․․․

2. ․․․․․

3. ․․․․․

ΣΟΥ φαίνεται οικείο το παραπάνω σενάριο; Μήπως εσύ και οι γονείς σου μαλώνετε όλη την ώρα; Αν ναι, αφιέρωσε λίγο χρόνο για να αναλύσεις την κατάσταση. Ποια θέματα δημιουργούν τη μεγαλύτερη ένταση; Σημείωσε τι από τα παρακάτω ισχύει στην περίπτωσή σου ή γράψε ένα δικό σου θέμα δίπλα στην ένδειξη «Άλλο».

◯ Συμπεριφορά

◯ Δουλειές

◯ Ντύσιμο

◯ Ώρα επιστροφής στο σπίτι

◯ Διασκέδαση

◯ Φίλοι

◯ Αντίθετο φύλο

◯ Άλλο ․․․․․

 Όποια και αν είναι η αιτία του καβγά, στο τέλος νιώθετε άσχημα​—και εσύ και οι γονείς σου. Βέβαια, θα μπορούσες να καταπιείς τη γλώσσα σου και να κάνεις ότι συμφωνείς με όλα όσα λένε οι γονείς σου. Αναμένει όμως ο Θεός κάτι τέτοιο από εσένα; Όχι. Είναι αλήθεια ότι η Γραφή σού λέει να “τιμάς τον πατέρα σου και τη μητέρα σου”. (Εφεσίους 6:2, 3) Αλλά σε προτρέπει επίσης να αναπτύξεις «ικανότητα σκέψης» και να χρησιμοποιείς τη «δύναμη της λογικής» σου. (Παροιμίες 1:1-4· Ρωμαίους 12:1) Αν το κάνεις αυτό, αναπόφευκτα θα έχεις ισχυρές απόψεις, μερικές εκ των οποίων ίσως διαφέρουν από τις απόψεις των γονέων σου. Εντούτοις, στις οικογένειες που εφαρμόζουν τις Γραφικές αρχές, γονείς και παιδιά μπορούν να επικοινωνούν ειρηνικά​—ακόμα και όταν οι απόψεις τους δεν ταυτίζονται απόλυτα.​—Κολοσσαείς 3:13.

Πώς μπορείς να λες τη γνώμη σου χωρίς να μετατρέπεις μια απλή συζήτηση σε μάχη; Είναι εύκολο να πεις: «Οι γονείς μου φταίνε. Αυτοί μου κάνουν όλη την ώρα παρατηρήσεις!» Σκέψου όμως: Πόσο μπορείς να ελέγξεις τις αντιδράσεις των άλλων, περιλαμβανομένων και των γονέων σου; Στην πραγματικότητα, το μόνο άτομο που μπορείς να αλλάξεις είναι ο εαυτός σου. Αλλά το καλό είναι πως, αν εσύ κάνεις ό,τι μπορείς για να εκτονώνεται η ένταση, τότε οι γονείς σου είναι πιο πιθανό να μένουν ήρεμοι και να σε ακούν όταν έχεις κάτι να πεις.

Ας δούμε λοιπόν τι μπορείς να κάνεις εσύ για να σταματήσεις τον καβγά. Αν εφαρμόσεις τις παρακάτω συμβουλές, ίσως καταπλήξεις τους γονείς σου​—αλλά και τον εαυτό σου—​με τις καινούριες σου ικανότητες επικοινωνίας.

(Εισήγηση: Βάλε ένα σημάδι στους τομείς στους οποίους χρειάζεσαι βελτίωση.)

◯ Να σκέφτεσαι πριν απαντήσεις. Η Γραφή λέει: «Ο δίκαιος συλλογίζεται το τι θ’ αποκριθεί». (Παροιμίες 15:28, Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα) Μην ξεστομίζεις το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό όταν νιώθεις ότι σου επιτίθενται. Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι η μαμά σου σού λέει: «Γιατί δεν έπλυνες τα πιάτα; Ποτέ δεν κάνεις αυτό που σου λένε!» Η αυθόρμητη απάντηση ίσως θα ήταν: «Γιατί γκρινιάζεις πάλι;» Χρησιμοποίησε, όμως, την ικανότητα σκέψης σου. Προσπάθησε να αντιληφθείς τι αισθήματα κρύβονται πίσω από τα λόγια της. Συνήθως, οι δηλώσεις του τύπου «πάντα» και «ποτέ» δεν πρέπει να εκλαμβάνονται κυριολεκτικά. Αποτελούν, όμως, ενδείξεις τού πώς νιώθει ο άλλος. Δηλαδή;

Ίσως η μαμά σου είναι εκνευρισμένη επειδή θεωρεί πως έχει επωμιστεί περισσότερες δουλειές του σπιτιού από όσες της αναλογούν. Ίσως να θέλει απλώς μια επιβεβαίωση της υποστήριξής σου. Ή, για να είμαστε ειλικρινείς, μπορεί εσύ να αποφεύγεις κατά συνήθεια τις δουλειές. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, το να πεις: «Γιατί γκρινιάζεις πάλι;» δεν θα οδηγήσει πουθενά​—παρά μόνο ίσως σε λογομαχία! Γιατί, λοιπόν, να μην καθησυχάσεις  τη μαμά σου; Λόγου χάρη, θα μπορούσες να πεις: «Καταλαβαίνω, μαμά, ότι είσαι αναστατωμένη. Πάω αμέσως να πλύνω τα πιάτα». Προσοχή: Μη μιλήσεις με ειρωνικό ύφος. Αν απαντήσεις με κατανόηση, είναι πιθανότερο να εκτονωθεί η ένταση μεταξύ σας.

Παρακάτω, γράψε κάτι που μπορεί να πουν οι δικοί σου γονείς και να σε εκνευρίσει, αν εσύ το επιτρέψεις.

․․․․․

Σκέψου τώρα πώς μπορείς να απαντήσεις με κατανόηση για τα αισθήματα που κρύβονται πίσω από εκείνα τα λόγια.

․․․․․

◯ Να μιλάς με σεβασμό. Η Μισέλ έχει μάθει εκ πείρας πόσο σημαντικός είναι ο τρόπος με τον οποίο μιλάει στη μητέρα της. «Όποιο και αν είναι το θέμα», λέει, «πάντα καταλήγουμε στο ότι η μαμά ενοχλείται από τον τόνο της φωνής μου». Αν αυτό συμβαίνει συχνά και στη δική σου περίπτωση, μάθε να μιλάς ήρεμα και αργά, αποφεύγοντας να στρέφεις αλλού το βλέμμα με δυσφορία ή να δείχνεις δυσανασχέτηση με άλλους μη λεκτικούς τρόπους. (Παροιμίες 30:17) Αν νιώθεις ότι κοντεύεις να χάσεις τον έλεγχο, κάνε μια σύντομη, σιωπηλή προσευχή στον Θεό. (Νεεμίας 2:4) Βέβαια, το ζητούμενο δεν είναι να κάνει ο Θεός τους γονείς σου να σταματήσουν τις παρατηρήσεις, αλλά να βοηθήσει εσένα να δείχνεις εγκράτεια ώστε να μη ρίχνεις λάδι στη φωτιά.​—Ιακώβου 1:26.

Παρακάτω γράψε μερικές λέξεις και ενέργειες που πρέπει να αποφεύγεις εσύ.

Λόγια:

․․․․․

Μορφασμοί και κινήσεις:

․․․․․

◯ Να ακούς. Η Γραφή δηλώνει: «Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση». (Παροιμίες 10:19) Γι’ αυτό, φρόντισε να δώσεις στον μπαμπά ή στη μαμά σου την ευκαιρία να μιλήσει, και άκου πολύ προσεκτικά. Κλείσε τη μουσική σου, άφησε στην άκρη το βιβλίο ή το περιοδικό σου, και κοίταξέ τους στα μάτια. Μην τους διακόψεις για να δικαιολογηθείς. Μόνο άκου. Έπειτα, αφού τελειώσουν, θα έχεις όλο τον καιρό να κάνεις ερωτήσεις ή να εξηγήσεις την άποψή σου. Από την άλλη πλευρά, αν πεισμώσεις και επιμείνεις να πεις την άποψή σου εδώ και τώρα, μπορεί απλώς να χειροτερέψεις τα πράγματα. Παρότι ίσως έχεις και άλλα να πεις, τώρα προφανώς είναι “καιρός να σωπάσεις”.​—Εκκλησιαστής 3:7.

◯ Να ζητάς πρόθυμα συγνώμη. Είναι πάντα σωστό να ζητάς συγνώμη για οτιδήποτε έκανες που συντέλεσε στη λογομαχία σας. (Ρωμαίους 14:19) Μπορείς μάλιστα να πεις ότι λυπάσαι για το γεγονός και μόνο ότι μαλώσατε. Αν δυσκολεύεσαι να το κάνεις αυτό μιλώντας απευθείας, προσπάθησε να διατυπώσεις τα αισθήματά σου γραπτώς.  Κατόπιν, φρόντισε να διανύσεις “το επιπλέον μίλι” διορθώνοντας οποιαδήποτε συμπεριφορά σου συνέβαλε αρχικά στη λογομαχία. (Ματθαίος 5:41) Για παράδειγμα, αν ένας καβγάς ξεκίνησε επειδή αμέλησες να κάνεις μια δουλειά, δοκίμασε να ξαφνιάσεις ευχάριστα τους γονείς σου φροντίζοντας για αυτή τη δουλειά τώρα. Ακόμα και αν δεν σου αρέσει η συγκεκριμένη δουλειά, δεν είναι καλύτερα να την κάνεις παρά να υποστείς τις συνέπειες όταν οι γονείς σου δουν ότι δεν έχει γίνει;​—Ματθαίος 21:28-31.

Τελικά, αν προσπαθείς να τακτοποιείς ή να αποτρέπεις τις διαφωνίες, θα κάνεις τη δική σου ζωή ευκολότερη. Μάλιστα, η Γραφή λέει ότι «ο άνθρωπος που έχει στοργική καλοσύνη φέρεται ανταμειφτικά στην ίδια του την ψυχή». (Παροιμίες 11:17) Γι’ αυτό, σκέψου τι έχεις να κερδίσεις κάνοντας το μέρος σου ώστε να μειώνεται η ένταση ανάμεσα σε εσένα και στους γονείς σου.

Οι επιτυχημένες οικογένειες έχουν μεν διαφωνίες, αλλά ξέρουν να τις τακτοποιούν ειρηνικά. Θέσε σε εφαρμογή τις συμβουλές αυτού του άρθρου, και ίσως διαπιστώσεις ότι μπορείς να συζητάς ακόμα και ευαίσθητα θέματα με τους γονείς σου​—χωρίς να μαλώνετε!

Περισσότερα άρθρα της σειράς «Οι Νεαροί Ρωτούν» μπορούν να βρεθούν στην ιστοσελίδα www.watchtower.org/​ypg

ΣΚΕΨΟΥ

● Γιατί μερικοί συνομήλικοί σου συνήθως θεωρούν σπουδαία την ικανότητα να λογομαχούν;

● Γιατί θεωρεί ο Ιεχωβά ανόητο το φιλόνικο άτομο;​—Παροιμίες 20:3.

[Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 27]

ΤΙ ΛΕΝΕ ΚΑΠΟΙΟΙ ΣΥΝΟΜΗΛΙΚΟΙ ΣΟΥ

«Χρειάστηκε να αντιληφθώ ότι, αν και συντηρώ τον εαυτό μου οικονομικά, πρέπει να δίνω προσοχή στη μητέρα μου όταν μιλάει εφόσον εξακολουθώ να μένω στο δικό της σπίτι. Εκείνη με φρόντισε τόσα χρόνια, γι’ αυτό όταν με ρωτάει κάτι​—όπως για παράδειγμα τι ώρα θα γυρίσω στο σπίτι—την καταλαβαίνω απόλυτα».

«Αν δεν συμφωνούμε σε ένα θέμα με τους γονείς μου, προσευχόμαστε για αυτό, ψάχνουμε σχετικές πληροφορίες και το συζητάμε. Έτσι καταλήγουμε πάντα σε κοινή απόφαση. Όταν περιλαμβάνουμε τον Ιεχωβά στο ζήτημα, τελικά πάντα βρίσκουμε την άκρη».

[Εικόνες]

Ντάνιελ

Κάμερον

[Πλαίσιο στη σελίδα 29]

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Το ειρωνικό ύφος («Άντε πάλι») φούντωσε τον εκνευρισμό της μαμάς.

2. Με την έκφραση του προσώπου της (έστρεψε το βλέμμα αλλού με δυσφορία), η Ζωή πήγε γυρεύοντας για φασαρίες.

3. Αντιμίλησε («Γιατί, εσύ πώς μου μιλάς;»), πράγμα που σχεδόν πάντα γίνεται μπούμερανγκ.

[Πλαίσιο στη σελίδα 29]

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ

Κοιτάξτε το σενάριο στην αρχή αυτού του άρθρου. Μπορείτε να εντοπίσετε μερικά πράγματα που έκανε η μαμά της Ζωής τα οποία συντέλεσαν στη λογομαχία; Πώς μπορείτε να αποφεύγετε τις λογομαχίες με το παιδί σας; Ακολουθούν μερικές χρήσιμες εισηγήσεις:

Να αποφεύγετε τις ισοπεδωτικές δηλώσεις του τύπου «Εσύ πάντα . . .» ή «Εσύ ποτέ . . .» Τέτοιες δηλώσεις προκαλούν αμυντική αντίδραση και τίποτα άλλο. Άλλωστε, πρόκειται πιθανότατα για υπερβολές, και το παιδί σας το ξέρει αυτό. Ίσως ξέρει επίσης ότι για τις δηλώσεις αυτές φταίει περισσότερο ο θυμός σας παρά η δική του ανευθυνότητα.

Αντί να χρησιμοποιείτε απόλυτες δηλώσεις που στοχοποιούν το παιδί, να λέτε πώς επηρεάζει εσάς η συμπεριφορά του. Πείτε, λόγου χάρη: «Όταν εσύ . . . , εγώ νιώθω . . .» Είτε το πιστεύετε είτε όχι, το παιδί σας κατά βάθος νοιάζεται για τα αισθήματά σας. Αν του λέτε πώς επηρεάζεστε, είναι πιθανότερο ότι θα κερδίσετε τη συνεργασία του.

Όσο δύσκολο και αν είναι, μη μιλάτε προτού ηρεμήσουν τα νεύρα σας. (Παροιμίες 10:19) Αν το ζήτημα που προξενεί τη λογομαχία αφορά δουλειές του σπιτιού, συζητήστε το με το παιδί σας. Γράψτε σε ένα χαρτί τι ακριβώς αναμένετε από αυτό και, αν χρειάζεται, ξεκαθαρίστε ποιες θα είναι οι συνέπειες αν δεν ανταποκριθεί στις προσδοκίες σας. Ακούστε υπομονετικά την άποψή του, ακόμα και αν τη θεωρείτε λάθος. Οι περισσότεροι έφηβοι ανταποκρίνονται καλύτερα όταν τους ακούν παρά όταν τους κάνουν κήρυγμα.

Προτού σπεύσετε να συμπεράνετε ότι το στασιαστικό πνεύμα του κόσμου έχει κυριεύσει το παιδί σας, πρέπει να αντιληφθείτε ότι πολλά από όσα παρατηρείτε σε αυτό αποτελούν μέρος της φυσιολογικής του ανάπτυξης. Το παιδί σας μπορεί να αμφισβητήσει κάποια άποψη απλώς για να αποδείξει ότι μεγαλώνει. Αντισταθείτε στην παρόρμηση να λογομαχήσετε. Να θυμάστε ότι ο τρόπος που αντιδράτε όταν σας προκαλούν διδάσκει το παιδί σας. Δείξτε υπομονή και μακροθυμία, και θα του δώσετε το καλό παράδειγμα.​—Γαλάτες 5:22, 23.

[Εικόνα στη σελίδα 28]

Οι λογομαχίες με τους γονείς σου μοιάζουν με το τρέξιμο σε διάδρομο γυμναστικής​—κουράζεσαι πολύ και δεν πας πουθενά