Είναι Λογικό να Πιστεύουμε στον Θεό;

ΕΧΕΤΕ αναρωτηθεί γιατί τα πάντα​—από τα ατομικά σωματίδια ως τους αχανείς γαλαξίες—​διέπονται από ακριβείς μαθηματικούς νόμους; Έχετε κάνει σκέψεις για την ίδια τη ζωή​—την ποικιλία της, την πολυπλοκότητά της και το εκπληκτικό της σχέδιο; Πολλοί αποδίδουν την ύπαρξη του σύμπαντος και της ζωής σε μια μεγάλη κοσμική σύμπτωση και στην εξέλιξη. Άλλοι τα αποδίδουν σε έναν νοήμονα Δημιουργό. Ποια άποψη θεωρείτε εσείς πιο λογική;

Ασφαλώς, και οι δύο απόψεις προϋποθέτουν πίστη. Η αποδοχή της ύπαρξης του Θεού βασίζεται στην πίστη. Όπως λέει η Αγία Γραφή, «κανένας άνθρωπος δεν έχει δει ποτέ τον Θεό». (Ιωάννης 1:18) Παρόμοια, κανένας άνθρωπος δεν είδε το σχηματισμό του σύμπαντος ή την απαρχή της ζωής. Ούτε έχει δει ποτέ κανείς ένα είδος ζωής να εξελίσσεται σε ανώτερο ή ακόμα και σε διαφορετικό είδος. Το αρχείο των απολιθωμάτων δείχνει ότι οι κύριες ομάδες ζώων εμφανίστηκαν ξαφνικά και έχουν μείνει ουσιαστικά αναλλοίωτες. a Επομένως, το κρίσιμο ερώτημα είναι: Ποια πίστη στηρίζεται σε στερεό θεμέλιο​—η πίστη στην εξέλιξη ή η πίστη στον Δημιουργό;

Στηρίζεται η Πίστη σας σε Βάσιμες Αποδείξεις;

Η Γραφή λέει ότι η γνήσια «πίστη» είναι η «φανερή απόδειξη πραγματικοτήτων, τις οποίες όμως δεν βλέπουμε». (Εβραίους 11:1) Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible) αποδίδει αυτό το εδάφιο ως εξής: «Η πίστη . . . μας καθιστά βέβαιους για πραγματικότητες που δεν βλέπουμε». Αναμφίβολα μπορείτε να σκεφτείτε αρκετές πραγματικότητες στις οποίες πιστεύετε ακράδαντα αν και δεν τις βλέπετε.

Για παράδειγμα: Πολλοί έγκριτοι ιστορικοί πιστεύουν ότι ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Ιησούς Χριστός όντως υπήρξαν κάποτε. Είναι βάσιμη η πίστη αυτών των ιστορικών; Ναι, διότι διαθέτουν έγκυρες ιστορικές αποδείξεις.

Και οι επιστήμονες, επίσης, πιστεύουν σε πραγματικότητες τις οποίες δεν βλέπουν, επειδή έχουν «φανερή απόδειξη» του ότι αυτές οι πραγματικότητες υπάρχουν. Για παράδειγμα, ο Ρώσος χημικός του 19ου αιώνα Ντμίτρι Μεντελέγεφ εντυπωσιάστηκε πολύ από τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των στοιχείων, των βασικών δομικών μονάδων του σύμπαντος. Αντιλήφθηκε ότι αυτά έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και ότι μπορούν να ταξινομηθούν ανάλογα με το ατομικό τους βάρος και τις χημικές τους ιδιότητες. Λόγω της πίστης του στην ορθότητα αυτής της ταξινόμησης, συνέταξε τον περιοδικό πίνακα των στοιχείων και προέβλεψε σωστά την ύπαρξη κάποιων στοιχείων τα οποία ήταν άγνωστα εκείνη την εποχή.

Οι αρχαιολόγοι βγάζουν πολλές φορές συμπεράσματα για παλιότερους πολιτισμούς από πράγματα που ήταν θαμμένα επί χιλιετίες. Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι ένας αρχαιολόγος φέρνει στο φως δεκάδες πέτρες, προσεκτικά πελεκημένες ακριβώς στο ίδιο μέγεθος και τοποθετημένες εύτακτα η μία πάνω στην άλλη. Επίσης, οι πέτρες αυτές σχηματίζουν ένα διακριτό γεωμετρικό σχήμα το οποίο δεν μπορεί να προκύψει με φυσικές διαδικασίες. Τι θα συμπεράνει ο αρχαιολόγος; Θα αποδώσει το εύρημά του σε μια σύμπτωση; Προφανώς όχι. Απεναντίας, θα το ερμηνεύσει ως απόδειξη ανθρώπινης δραστηριότητας του παρελθόντος, πράγμα που αποτελεί λογικό συμπέρασμα.

Προκειμένου να είμαστε συνεπείς, δεν θα πρέπει να εφαρμόσουμε το ίδιο σκεπτικό και στο σχέδιο που είναι προφανές στο φυσικό κόσμο; Πολλοί  έχουν υιοθετήσει αυτή την άποψη, ανάμεσά τους και έγκριτοι επιστήμονες.

Τυφλή Τύχη ή Σχεδιασμός με Σκοπό;

Πριν από αρκετά χρόνια, ο Βρετανός μαθηματικός, φυσικός και αστρονόμος Σερ Τζέιμς Τζινς έγραψε ότι στο φως της αυξανόμενης επιστημονικής γνώσης, «το σύμπαν αρχίζει να μοιάζει περισσότερο με σπουδαία σκέψη παρά με σπουδαίο μηχάνημα». Δήλωσε επίσης ότι «το σύμπαν φαίνεται να έχει σχεδιαστεί από έναν άριστο μαθηματικό» και ότι παρέχει «αποδείξεις για την ύπαρξη μιας δύναμης σχεδιασμού ή ελέγχου η οποία έχει κάτι κοινό με το δικό μας νου».

Από τότε που ο Τζινς έγραψε αυτά τα λόγια, και άλλοι επιστήμονες έχουν καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα. «Παρατηρώντας τη συνολική οργάνωση του σύμπαντος, πολλοί σύγχρονοι αστρονόμοι έχουν διακρίνει ένα στοιχείο σχεδιασμού», έγραψε ο φυσικός Πολ Ντέιβις. Ένας από τους διασημότερους φυσικομαθηματικούς όλων των εποχών, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, έγραψε: «Το γεγονός ότι ο [φυσικός κόσμος] είναι κατανοητός αποτελεί θαύμα». Πολλοί θεωρούν ότι αυτό το θαύμα περιλαμβάνει και την ίδια τη ζωή, από τα βασικά δομικά της στοιχεία μέχρι τον καταπληκτικό ανθρώπινο εγκέφαλο.

Το DNA και ο Ανθρώπινος Εγκέφαλος

Το DNA είναι το γενετικό υλικό όλων των κυτταρικών οργανισμών και η μοριακή βάση της κληρονομικότητας. b Αυτό το περίπλοκο οξύ έχει παρομοιαστεί με σχέδιο ή συνταγή, διότι είναι γεμάτο με πληροφορίες οι οποίες είναι κωδικοποιημένες σε χημική μορφή και αποθηκευμένες σε μοριακό περιβάλλον ικανό να ερμηνεύει εκείνον τον κώδικα και να ενεργεί ανάλογα. Πόσες πληροφορίες είναι αποθηκευμένες στο DNA; Αν οι βασικές του μονάδες, οι οποίες ονομάζονται νουκλεοτίδια, μετατρέπονταν σε γράμματα του αλφαβήτου, θα «καταλάμβαναν πάνω από ένα εκατομμύριο σελίδες ενός μέσου βιβλίου», λέει μια πηγή.

Στους περισσότερους οργανισμούς, το DNA είναι σφιχτά τυλιγμένο σε νηματόμορφους σχηματισμούς που αποκαλούνται χρωμοσώματα, τα οποία είναι αποθηκευμένα με ασφάλεια μέσα στον πυρήνα κάθε κυττάρου. Ο πυρήνας, με τη σειρά του, έχει μέση διάμετρο 5 μικρόμετρα. c Σκεφτείτε​—όλες οι πληροφορίες που παρήγαγαν το δικό σας μοναδικό σώμα βρίσκονται σε μικροσκοπικά πακετάκια τα οποία είναι ορατά μόνο με το μικροσκόπιο! Όπως ορθά είπε ένας επιστήμονας, οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν «μακράν το πιο συνεπτυγμένο σύστημα αποθήκευσης/ανάκτησης πληροφοριών που γνωρίζουμε». Πόσο εντυπωσιακό είναι  αυτό αν αναλογιστούμε τη χωρητικότητα της μνήμης που διαθέτουν τα μικροτσίπ, τα DVD και τα παρόμοια! Επιπρόσθετα, το DNA ούτε κατά διάνοια δεν έχει αποκαλύψει όλα του τα μυστικά. «Κάθε ανακάλυψη φέρνει στο προσκήνιο ένα καινούριο πολύπλοκο αίνιγμα», λέει το περιοδικό New Scientist. d

Είναι άραγε λογικό να αποδίδουμε μια τέτοια τελειότητα σχεδίου και οργάνωσης στην τυφλή τύχη; Αν έπεφτε στα χέρια σας ένα άκρως εξειδικευμένο εγχειρίδιο ενός εκατομμυρίου σελίδων, κωδικοποιημένο με λειτουργικό και επιμελημένο τρόπο, θα συμπεραίνατε ότι το βιβλίο αυτό γράφτηκε μόνο του; Τι θα λέγατε αν ήταν τόσο μικρό ώστε να χρειάζεστε ισχυρό μικροσκόπιο για να το διαβάσετε; Ή αν περιείχε ακριβείς οδηγίες για την κατασκευή ενός αυτοεπισκευαζόμενου, αυτοαντιγραφόμενου «έξυπνου» μηχανήματος με δισεκατομμύρια εξαρτήματα, που έπρεπε όλα τους να συναρμολογηθούν ακριβώς τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο; Είναι βέβαιο πως δεν θα περνούσε καν από το μυαλό σας η σκέψη ότι ένα τέτοιο βιβλίο ήρθε σε ύπαρξη τυχαία.

Αφού εξέτασε τα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνών γύρω από τους εσωτερικούς μηχανισμούς του κυττάρου, ο Βρετανός φιλόσοφος Άντονι Φλιου, άλλοτε κορυφαίος υπέρμαχος του αθεϊσμού, δήλωσε: «Η σχεδόν απίστευτη πολυπλοκότητα των διευθετήσεων που απαιτούνται για να παραχθεί (η ζωή) μαρτυρεί νοημοσύνη». Ο Φλιου πιστεύει στην αρχή: «Ακολούθησε τις αποδείξεις, οπουδήποτε και αν σε οδηγήσουν αυτές». Στην περίπτωσή του οι αποδείξεις τον οδήγησαν σε πλήρη αλλαγή αντιλήψεων, και έτσι τώρα πιστεύει στον Θεό.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος επίσης αφήνει άναυδους πολλούς επιστήμονες. Ο εγκέφαλος, προϊόν του DNA, έχει αποκληθεί «το πιο περίπλοκο πράγμα στο σύμπαν». Ακόμα και το πιο προηγμένο υπερκομπιούτερ μοιάζει εντελώς πρωτόγονο δίπλα σε αυτή τη ροδόφαιη μάζα νευρώνων και άλλων σχηματισμών, η οποία ζυγίζει λιγότερο από ενάμισι κιλό. Σύμφωνα με έναν νευροεπιστήμονα, όσο περισσότερα μαθαίνουν οι επιστήμονες για τον  εγκέφαλο και το νου, «τόσο πιο μεγαλειώδης και ακατάληπτος γίνεται αυτός».

Αναλογιστείτε: Χάρη στον εγκέφαλο αναπνέουμε, γελάμε, κλαίμε, λύνουμε γρίφους, κατασκευάζουμε κομπιούτερ, κάνουμε ποδήλατο, γράφουμε ποίηση και κοιτάζουμε το νυχτερινό ουρανό με ευλαβικό δέος. Είναι, λοιπόν, λογικό​—ή μάλλον συνεπές—​να αποδίδουμε αυτές τις ικανότητες και δυνατότητες σε τυφλές εξελικτικές δυνάμεις;

Πίστη Βασισμένη σε Αποδείξεις

Προκειμένου να κατανοήσουμε τον εαυτό μας, πρέπει άραγε να κοιτάζουμε προς τα κάτω, σαν να λέγαμε, δηλαδή στους πιθήκους και σε άλλα ζώα, όπως κάνουν οι εξελικτές; Ή μήπως πρέπει να κοιτάζουμε προς τα πάνω​—στον Θεό—​για να βρούμε απαντήσεις; Είναι αλήθεια ότι έχουμε κάποια κοινά με τα ζώα. Για παράδειγμα, χρειάζεται να τρώμε, να πίνουμε και να κοιμόμαστε, και επίσης είμαστε σε θέση να αναπαραγόμαστε. Παρ’ όλα αυτά, είμαστε μοναδικοί από πολλές απόψεις. Η λογική υπαγορεύει ότι τα διακριτά ανθρώπινα χαρακτηριστικά μας πηγάζουν από ένα Ον ανώτερο από εμάς​—δηλαδή από τον Θεό. Η Γραφή συνόψισε αυτή τη σκέψη λέγοντας ότι ο Θεός έπλασε την ανθρωπότητα «κατά την εικόνα του» από ηθική και πνευματική άποψη. (Γένεση 1:27) Σας προτείνουμε να κάνετε σκέψεις γύρω από τις ιδιότητες του Θεού, μερικές εκ των οποίων αναφέρονται στα εδάφια Δευτερονόμιο 32:4· Ιακώβου 3:17, 18 και 1 Ιωάννη 4:7, 8.

Ο Δημιουργός μας μάς έχει δώσει τη «διανοητική ικανότητα» να εξερευνούμε τον κόσμο γύρω μας και να βρίσκουμε ικανοποιητικές απαντήσεις στα ερωτήματά μας. (1 Ιωάννη 5:20) Σε σχέση με αυτό, ο νομπελίστας φυσικός Γουίλιαμ Ντ. Φίλιπς έγραψε: «Όταν βλέπω πόσο εύτακτο, κατανοητό και όμορφο είναι το σύμπαν, οδηγούμαι στο συμπέρασμα ότι ένας ανώτερος νους σχεδίασε αυτό που βλέπω. Η επιστημονική μου αντίληψη για τη συνοχή και την υπέροχη απλότητα της φυσικής ενισχύει την πίστη μου στον Θεό».

Πριν από περίπου δύο χιλιάδες χρόνια, ένας οξυδερκής παρατηρητής του φυσικού κόσμου έγραψε: «Οι αόρατες ιδιότητες του [Θεού], δηλαδή η αιώνια δύναμη και η Θειότητά του, βλέπονται καθαρά από τη δημιουργία του κόσμου και έπειτα, επειδή γίνονται αντιληπτές μέσω των πραγμάτων που έχουν φτιαχτεί». (Ρωμαίους 1:20) Ο συγγραφέας αυτός​—ο Χριστιανός απόστολος Παύλος—​ήταν ευφυής άνθρωπος και διέθετε ανώτερη κατάρτιση στο Μωσαϊκό Νόμο. Χάρη στην πίστη του η οποία βασιζόταν στη λογική, ο Θεός ήταν πραγματικός για αυτόν, ενώ το έντονο αίσθημα δικαιοσύνης του τον υποκινούσε να αποδίδει στον Θεό την οφειλόμενη τιμή για τα δημιουργικά Του έργα.

Ελπίζουμε ειλικρινά ότι και εσείς θα διαπιστώσετε πως δεν είναι καθόλου παράλογο να πιστεύετε στον Θεό. Μάλιστα, όπως ο Παύλος, είθε και εσείς να κάνετε περισσότερα από το να πιστεύετε απλώς στην ύπαρξή Του. Όπως εκατομμύρια άλλα άτομα, είθε και εσείς να αντιληφθείτε ότι ο Ιεχωβά Θεός είναι ένα πνευματικό πρόσωπο με ελκυστικές ιδιότητες οι οποίες βρίσκουν απήχηση στην καρδιά του ανθρώπου και μας ωθούν να τον πλησιάσουμε.​—Ψαλμός 83:18· Ιωάννης 6:44· Ιακώβου 4:8.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο στη σελίδα 24]

ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΦΑΥΛΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΘΕΟ;

Πολλοί άνθρωποι δεν πιστεύουν στην ύπαρξη Δημιουργού λόγω των πασίγνωστων καταχρήσεων και της διαφθοράς που αμαυρώνουν την ιστορία πολλών θρησκειών. Είναι, όμως, σωστό αυτό το σκεπτικό; Όχι. Ο Ρόι Έιμπραχαμ Βαργκέζ, προλογίζοντας το βιβλίο του Άντονι Φλιου Υπάρχει Θεός (There Is a God), λέει: «Οι παρεκτροπές και οι ωμότητες της οργανωμένης θρησκείας δεν αναιρούν επ’ ουδενί την ύπαρξη του Θεού, όπως ακριβώς η πυρηνική απειλή δεν αναιρεί την εξίσωση E=mc²». e

[Υποσημείωση]

[Εικόνες στη σελίδα 23]

Αν τα αρχιτεκτονικά σχέδια της αρχαιότητας αποδίδονται σε ανθρώπους, σε ποιον πρέπει να αποδίδουμε το σχέδιο που παρατηρούμε στη φύση;

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Άλμπερτ Αϊνστάιν

[Εικόνες στη σελίδα 24, 25]

Το DNA μοιάζει με μικροσκοπικό βιβλίο που περιέχει ακριβείς οδηγίες για νοήμονα ζωή

[Εικόνες στη σελίδα 25]

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει αποκληθεί «το πιο περίπλοκο πράγμα στο σύμπαν»

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 22]

© The Print Collector/​age fotostock