Προϊόν Σχεδιασμού;

Το Ράμφος της Αλκυόνας

● Το ιαπωνικό τρένο υψηλής ταχύτητας, που ταξιδεύει με 300 χιλιόμετρα περίπου την ώρα, συγκαταλέγεται στα ταχύτερα τρένα του κόσμου. Η επιτυχία του οφείλεται εν μέρει σε ένα μικρό πουλί​—την αλκυόνα. Γιατί;

Σκεφτείτε: Για να πιάσει το νόστιμο γεύμα της, η αλκυόνα μπορεί να βουτήξει στο νερό δημιουργώντας ελάχιστο εκτόπισμα. Το γεγονός αυτό κίνησε την περιέργεια του Έιτζι Νακατσού, ενός μηχανικού ο οποίος διηύθυνε τις δοκιμές του τρένου υψηλής ταχύτητας. Αυτός αναρωτήθηκε πώς καταφέρνει η αλκυόνα να προσαρμόζεται τόσο γρήγορα από τον αέρα, όπου η αντίσταση είναι χαμηλή, στο νερό, το οποίο έχει υψηλή αντίσταση. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα συνέβαλε καθοριστικά στη λύση ενός ιδιαίτερου προβλήματος του τρένου υψηλής ταχύτητας. «Όταν ένα τρένο μπαίνει ολοταχώς σε μια στενή σήραγγα», εξηγεί ο κ. Νακατσού, «δημιουργούνται κύματα ατμοσφαιρικής πίεσης τα οποία μεγαλώνουν σταδιακά σαν τα παλιρροϊκά κύματα. Αυτά φτάνουν στην έξοδο της σήραγγας με την ταχύτητα του ήχου, δημιουργώντας κύματα χαμηλής συχνότητας τα οποία παράγουν έναν δυνατό, υπόκωφο θόρυβο και έναν αεροδυναμικό κραδασμό τόσο έντονο ώστε διαμαρτύρονται οι περίοικοι σε ακτίνα 400 μέτρων».

Αποφασίστηκε λοιπόν να διαμορφωθεί το πρόσθιο μέρος του τρένου με πρότυπο το ράμφος της αλκυόνας. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Το τρένο ταξιδεύει τώρα με 10% μεγαλύτερη ταχύτητα και καταναλώνει 15% λιγότερη ενέργεια. Επιπρόσθετα, η ατμοσφαιρική πίεση που δημιουργεί έχει μειωθεί κατά 30%. Ως εκ τούτου, δεν ακούγεται πια αυτός ο θόρυβος όταν το τρένο διέρχεται μια σήραγγα.

Ποια είναι η άποψή σας; Ήρθε άραγε τυχαία σε ύπαρξη το ράμφος της αλκυόνας; Ή μήπως αποτελεί προϊόν σχεδιασμού;

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 29]

Kingfisher diving: Woodfall/Photoshot; bullet train: AP Photo/Kyodo