Διασκέψεις για το Κλίμα​—Απλώς Λόγια;

«Ο κόσμος πρέπει να συνεργαστεί για να αντιμετωπίσει την κλιματική αλλαγή. Οι επιστήμονες δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι, αν δεν κάνουμε τίποτα, θα αντιμετωπίσουμε μεγαλύτερη ξηρασία, πείνα και μαζικούς εκτοπισμούς που θα προκαλέσουν περισσότερες συγκρούσεις για δεκαετίες».​—Μπαράκ Ομπάμα, Πρόεδρος των ΗΠΑ.

ΚΑΤΑ τη γνώμη μερικών επιστημόνων, ο πλανήτης Γη νοσεί​—έχει πυρετό. Θεωρούν ότι η παγκόσμια θερμοκρασία ίσως πλησιάζει το λεγόμενο οριακό σημείο αντοχής, όπου ακόμα και μια ανεπαίσθητη άνοδος της θερμοκρασίας μπορεί να «προκαλέσει δραματική αλλαγή στο περιβάλλον η οποία με τη σειρά της θα ανεβάσει ακόμα περισσότερο την παγκόσμια θερμοκρασία», όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Πώς φτάσαμε εδώ; Είναι η κατάσταση αναστρέψιμη; Είναι καν στο χέρι του ανθρώπου να λύσει το πρόβλημα της υπερθέρμανσης του πλανήτη​—για να μην αναφέρουμε τα τόσα άλλα καίρια προβλήματα που αντιμετωπίζει το ανθρώπινο γένος;

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης, αρχίζοντας με τη βιομηχανική επανάσταση και την επακόλουθη αύξηση στη χρήση ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας και το πετρέλαιο. Ένας άλλος παράγοντας σχετίζεται με την ανεξέλεγκτη αποψίλωση. Τα δάση είναι οι «πνεύμονες» του περιβάλλοντός μας. Τα δέντρα απορροφούν μερικά από τα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία συντελούν στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ωστόσο, η αποψίλωση τεράστιων δασικών εκτάσεων έχει ως αποτέλεσμα την έκλυση αυξανόμενων ποσοτήτων αυτών των αερίων στην ατμόσφαιρα. Με στόχο την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, οι ηγέτες του κόσμου έχουν συγκαλέσει διασκέψεις με θέμα την κλιματική αλλαγή.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο

Το Πρωτόκολλο του Κιότο του 1997 έθεσε νέους στόχους όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Υπογράφοντας το πρωτόκολλο, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 37 άλλες βιομηχανοποιημένες χώρες δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά μέσο όρο 5% την πενταετία 2008-2012 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Εντούτοις, το Πρωτόκολλο του Κιότο είχε ορισμένες σοβαρές ελλείψεις. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ δεν το επικύρωσαν ποτέ. Επίσης, κάποιες από τις μεγαλύτερες αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, δεν δεσμεύτηκαν να περιορίσουν τις εκπομπές τους σε συγκεκριμένα όρια. Ωστόσο, περίπου το 40% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται μόνο από τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Η Διάσκεψη της Κοπεγχάγης

Σκοπός της διάσκεψης της Κοπεγχάγης, η οποία ονομάστηκε COP 15, ήταν να αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο και να θέσει νέους, δεσμευτικούς στόχους για το διάστημα από το 2012 και έπειτα. * Με σκοπό την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, εκπρόσωποι 192 κρατών, περιλαμβανομένων και 119 αρχηγών κρατών, συγκεντρώθηκαν στην Κοπεγχάγη της Δανίας το Δεκέμβριο του 2009 για να παρευρεθούν στη διάσκεψη. Η COP 15 αντιμετώπιζε πρωτίστως τις εξής τρεις προκλήσεις:

 1. Να επιτευχθούν νομικά δεσμευτικές συμφωνίες. Θα δέχονταν οι αναπτυγμένες χώρες να τηρήσουν τα απαραίτητα όρια στις εκπομπές τους και θα περιόριζαν οι μεγάλες αναπτυσσόμενες χώρες την αύξηση των εκπομπών τους;

2. Να χρηματοδοτηθεί μια διαρκής λύση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες θα χρειάζονταν δισεκατομμύρια δολάρια επί πολλά χρόνια προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις διαρκώς επιταχυνόμενες συνέπειες της υπερθέρμανσης και να παραγάγουν τεχνολογία φιλική προς το περιβάλλον.

3. Να καθιερωθεί ένα σύστημα ελέγχου των εκπομπών. Ένα τέτοιο σύστημα θα βοηθούσε την κάθε χώρα να παραμένει εντός των δικών της ορίων εκπομπών. Θα διασφάλιζε δε την ορθή χρήση των προσφερόμενων κεφαλαίων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Επιτεύχθηκαν αυτοί οι τρεις στόχοι; Οι διαπραγματεύσεις συνάντησαν τόσο σοβαρά εμπόδια ώστε η συναίνεση φαινόταν ανέφικτη ακόμα και για προτάσεις με πολύ μικρότερες φιλοδοξίες. Μέσα στις τελευταίες ώρες της διάσκεψης, οι ηγέτες 28 χωρών συνέταξαν ένα τελικό κείμενο το οποίο αποκλήθηκε Συμφωνία της Κοπεγχάγης. Αυτή η συμφωνία έγινε επισήμως δεκτή με τα μάλλον ουδέτερα λόγια: «Η σύνοδος . . . λαμβάνει υπόψη τη Συμφωνία της Κοπεγχάγης», όπως ανέφερε το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ρόιτερ. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή της συμφωνίας επαφίετο στην κάθε χώρα.

Τι θα Επακολουθήσει;

Έχουν λάβει χώρα ή έχουν προγραμματιστεί και άλλες διασκέψεις, αλλά ο κόσμος είναι πολύ επιφυλακτικός. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, ο οποίος αρθρογραφεί στην εφημερίδα The New York Times, έγραψε: «Ο πλανήτης θα συνεχίσει να ψήνεται». Τις περισσότερες φορές, τα βραχυπρόθεσμα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα παραγκωνίζουν τους μακροπρόθεσμους περιβαλλοντικούς παράγοντες, προάγοντας μια στάση εφησυχασμού. «Αν αναρωτιέστε γιατί οι προσπάθειες για τη διατήρηση του κλίματος συναντούν αντιδράσεις, η απάντηση είναι το χρήμα», λέει ο κ. Κρούγκμαν, ο οποίος έγραψε επίσης ότι η δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής στη χώρα του ουσιαστικά στραγγαλίστηκε από «τους συνήθεις υπόπτους: την απληστία και την [πολιτική] δειλία».

Η υπερθέρμανση του πλανήτη μοιάζει πολύ με τυφώνα. Οι μετεωρολόγοι μπορούν να υπολογίσουν την ισχύ ενός τυφώνα και να χαρτογραφήσουν την πιθανή του πορεία με λογική ακρίβεια​—για το καλό όσων βρίσκονται στο δρόμο του. Αλλά ούτε όλοι οι επιστήμονες, οι πολιτικοί και οι κορυφαίοι επιχειρηματίες του κόσμου μαζί δεν μπορούν να σταματήσουν έναν τυφώνα. Το ίδιο ίσως ισχύει και για την υπερθέρμανση του πλανήτη. Το γεγονός αυτό μας φέρνει στο νου τα λόγια της Αγίας Γραφής στο εδάφιο Ιερεμίας 10:23: «Δεν ανήκει στο χωματένιο άνθρωπο η οδός του. Στον άνθρωπο που περπατάει δεν ανήκει το να κατευθύνει το βήμα του».

Τέλος στην Υπερθέρμανση του Πλανήτη​—Με τον Τρόπο του Θεού

Η Γραφή μάς λέει ότι «ο Πλάστης της γης και ο Κατασκευαστής της . . . δεν τη δημιούργησε μάταια». (Ησαΐας 45:18) Μας λέει επίσης: «Η γη παραμένει στον αιώνα».​—Εκκλησιαστής 1:4.

Ναι, ο Θεός δεν θα επιτρέψει να γίνει η γη ακατοίκητη. Απεναντίας, θα παρέμβει στις ανθρώπινες υποθέσεις φέρνοντας τέλος στην αποτυχημένη ανθρώπινη διακυβέρνηση και σε όσους δεν νοιάζονται για τη γη. Ταυτόχρονα, θα διατηρήσει ζωντανούς όλους όσους διάγουν ηθική ζωή και θέλουν ειλικρινά να τον ευαρεστούν. Τα εδάφια Παροιμίες 2:21, 22 λένε: «Οι ευθείς θα κατοικήσουν στη γη και οι άμεμπτοι θα απομείνουν σε αυτήν. Όσο για τους πονηρούς, αυτοί θα εκκοπούν από τη γη· και οι δόλιοι θα ξεριζωθούν από αυτήν».

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 13]

Τα αέρια θερμοκηπίου είναι συστατικά της ατμόσφαιρας τα οποία απορροφούν τη θερμική ακτινοβολία που προέρχεται από την επιφάνεια της γης. Πολλά από τα αέρια που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα από τις σύγχρονες βιομηχανικές διεργασίες είναι αέρια θερμοκηπίου. Μεταξύ αυτών είναι το διοξείδιο του άνθρακα, οι χλωροφθοράνθρακες, το μεθάνιο και το πρωτοξείδιο του αζώτου. Πάνω από 25 δισεκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα και μόνο εκλύονται τώρα στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο. Οι εκθέσεις δείχνουν ότι, από τότε που άρχισε η βιομηχανική εποχή, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί κατά 40%.

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 12]

Earth: NASA/The Visible Earth (http://visibleearth.nasa.gov/); Barack Obama: ATTILA KISBENEDEK/​AFP/​Getty Images