Πώς Έγινε Δημοφιλής η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου

ΦΕΤΟΣ στην Αγγλία έγιναν πολλές εορταστικές εκδηλώσεις για να τιμηθεί η 400ή επέτειος της μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου της Αγίας Γραφής, που είναι επίσης γνωστή ως η Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση. Παρουσιάστηκαν ειδικά αφιερώματα στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, ενώ διοργανώθηκαν συνέδρια, διαλέξεις και σεμινάρια.

Ο Πρίγκιπας Κάρολος πρωτοστάτησε στην προβολή του εθνικού θησαυρού που φέρει το όνομα του Βασιλιά Ιακώβου Α΄ της Αγγλίας. Πώς, όμως, η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου, η οποία εκδόθηκε το Μάιο του 1611, κατέκτησε μια μοναδική θέση στις καρδιές των αγγλόφωνων;

Δίνεται Ώθηση στη Μετάφραση

Στα μέσα του 16ου αιώνα, η επιθυμία για γνώση των διδασκαλιών της Γραφής είχε αρχίσει να κατακλύζει την Ευρώπη. Σχεδόν δύο αιώνες νωρίτερα, γύρω στο 1380, ο Τζον Ουίκλιφ είχε ανοίξει την όρεξη των αγγλόφωνων με μια μετάφραση της Γραφής από τη λατινική στην αγγλική. Στη διάρκεια των δύο επόμενων αιώνων, οι ακόλουθοί του, οι Λολάρδοι, διένειμαν σε όλη τη χώρα αποσπάσματα του Βιβλικού κειμένου αντιγραμμένα με το χέρι.

Ένα ακόμα ορόσημο ήταν η Καινή Διαθήκη του Βιβλικού λογίου Γουίλιαμ Τίντεϊλ, η οποία μεταφράστηκε από το πρωτότυπο ελληνικό κείμενο στην αγγλική το 1525. Λίγο αργότερα, το 1535, ο Μάιλς Κόβερντεϊλ παρήγαγε τη δική του αγγλική μετάφραση ολόκληρης της Γραφής. Έναν χρόνο νωρίτερα, ο Ερρίκος Η΄ είχε κόψει τους δεσμούς με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, ενώ προχώρησε και σε μια κίνηση στρατηγικής σημασίας. Προκειμένου να ενισχύσει τη θέση του ως κεφαλή της Εκκλησίας της Αγγλίας, ο Ερρίκος έδωσε εντολή να ετοιμαστεί μια αγγλική μετάφραση της Γραφής, η οποία έγινε γνωστή ως η Μεγάλη Βίβλος. Αυτή τυπώθηκε το 1539 σε έναν μεγάλο τόμο με παχείς γοτθικούς χαρακτήρες.

Με τον καιρό, Πουριτανοί και άλλοι Προτεστάντες εξόριστοι από όλη την Ευρώπη εγκαταστάθηκαν στη Γενεύη της Ελβετίας. Το 1560 εκδόθηκε η Βίβλος της Γενεύης, η πρώτη αγγλική Γραφή με ευανάγνωστους τυπογραφικούς χαρακτήρες και με τα κεφάλαια χωρισμένα σε εδάφια. Εισάχθηκε από την ηπειρωτική Ευρώπη στην Αγγλία και γνώρισε αμέσως ευρεία αποδοχή. Τελικά, το 1576 η Βίβλος της Γενεύης τυπώθηκε και στην ίδια την Αγγλία. Οι χάρτες και οι περιθωριακές σημειώσεις που περιείχε συνέβαλλαν στην κατανόηση του κειμένου. Εντούτοις, ορισμένοι αναγνώστες εξοργίστηκαν με τις σημειώσεις της επειδή καταφέρονταν εναντίον του παπισμού.

Αντιμετώπιση μιας Πρόκλησης

Επειδή η Μεγάλη Βίβλος δεν έγινε ευρέως αποδεκτή και η Βίβλος της Γενεύης περιείχε αμφιλεγόμενες υποσημειώσεις, αποφασίστηκε να ετοιμαστεί μια αναθεωρημένη μετάφραση της Γραφής. Ως βάση επιλέχθηκε η Μεγάλη Βίβλος. Το έργο ανατέθηκε σε  επισκόπους της Εκκλησίας της Αγγλίας, και το 1568 εκδόθηκε η Βίβλος των Επισκόπων. Επρόκειτο για έναν μεγάλο τόμο εικονογραφημένο με πολλές γκραβούρες. Αλλά οι Καλβινιστές, οι οποίοι απέρριπταν τους θρησκευτικούς τίτλους, ενοχλήθηκαν από τη χρήση της λέξης «επίσκοποι». Ως εκ τούτου, η Βίβλος των Επισκόπων δεν έγινε γενικά αποδεκτή στην Αγγλία.

Ο Βασιλιάς Ιάκωβος Α΄, αφού ανέβηκε στο θρόνο της Αγγλίας το 1603, a ενέκρινε την παραγωγή μιας καινούριας μετάφρασης της Γραφής. Έθεσε ως όρο ότι, για να είναι η μετάφραση αποδεκτή από όλους, θα έπρεπε να παραλειφθούν τυχόν προσβλητικές σημειώσεις και σχόλια.

Ο Βασιλιάς Ιάκωβος προώθησε το έργο. Για την υλοποίησή του, εργάστηκαν 47 λόγιοι σε έξι ξεχωριστές ομάδες σε διάφορα μέρη της χώρας ετοιμάζοντας τμήματα του κειμένου. Αξιοποιώντας το έργο τόσο του Τίντεϊλ όσο και του Κόβερντεϊλ, βασικά αναθεώρησαν τη Βίβλο των Επισκόπων. Ωστόσο, πήραν επίσης στοιχεία από τη Βίβλο της Γενεύης και από τη Ρωμαιοκαθολική Καινή Διαθήκη της Ρενς, που εκδόθηκε το 1582.

Ο ίδιος ο Ιάκωβος έχαιρε σεβασμού ως Βιβλικός λόγιος, και το γεγονός ότι η μετάφραση αφιερώθηκε «στον ύψιστο και κραταιό άρχοντα Ιάκωβο» αποτελούσε αναγνώριση της πρωτοβουλίας του. Θεωρήθηκε πως ο Ιάκωβος, ως κεφαλή της Εκκλησίας της Αγγλίας, χρησιμοποιούσε την εξουσία του για να ενώσει το έθνος.

Φιλολογικό Αριστούργημα

Οι κληρικοί χάρηκαν που έλαβαν από το χέρι του βασιλιά τους μια Γραφή «προορισμένη για ανάγνωση στις Εκκλησίες». Παρέμενε, όμως, το ερώτημα: Πώς θα υποδεχόταν το έθνος αυτή τη νέα μετάφραση της Γραφής;

Στον εκτεταμένο πρόλογο της αρχικής έκδοσης, οι μεταφραστές αποκάλυψαν τις ανησυχίες τους για το κατά πόσον αυτή η νέα μετάφραση θα γινόταν αποδεκτή. Εντούτοις, η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου τα πήγε καλά, αν και χρειάστηκε να περάσουν γύρω στα 30 χρόνια ώσπου να αντικαταστήσει τη Βίβλο της Γενεύης στις καρδιές του λαού.

Το βιβλίο Η Βίβλος και ο Αγγλοσαξονικός Λαός (The Bible and the Anglo-Saxon People) λέει: «Τότε είχε πλέον καθιερωθεί ως η Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση, παρότι η μόνη της εξουσιοδότηση ήταν η ίδια της η υπεροχή». Το σύγγραμμα Η Ιστορία της Αγίας Γραφής, Έκδοση Κέμπριτζ (The Cambridge History of the Bible) συμπεραίνει: «Στο κείμενό της προσδόθηκε ιερότητα που κανονικά αποδίδεται μόνο στην άμεση φωνή του Θεού. Πλήθη αγγλόφωνων Χριστιανών θεωρούν σχεδόν βλασφημία την παραμικρή παρέμβαση στη φρασεολογία της Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου».

 Ως τα Πέρατα της Γης

Οι πρώτοι άποικοι από την Αγγλία που εγκαταστάθηκαν στη Βόρεια Αμερική έφεραν μαζί τους τη Βίβλο της Γενεύης. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου έγινε ευρύτερα αποδεκτή στην Αμερική. Καθώς η Βρετανική Αυτοκρατορία επεκτεινόταν σε όλο τον κόσμο, οι Προτεστάντες ιεραπόστολοι προωθούσαν τη χρήση αυτής της μετάφρασης. Εφόσον πολλοί από εκείνους που μετέφραζαν τη Γραφή στις τοπικές γλώσσες δεν ήταν εξοικειωμένοι με την εβραϊκή και την ελληνική του πρωτότυπου κειμένου, η αγγλική Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου αποτέλεσε τη βάση για αυτές τις τοπικές μεταφράσεις.

Σήμερα, σύμφωνα με τη Βρετανική Βιβλιοθήκη, «η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου, ή αλλιώς η Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση, της Αγίας Γραφής εξακολουθεί να είναι το κείμενο με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην αγγλική γλώσσα». Με βάση ορισμένες εκτιμήσεις, ο αριθμός των αντιτύπων της Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου που έχουν παραχθεί παγκοσμίως ξεπερνάει το ένα δισεκατομμύριο!

Καιρός για Αλλαγή

Ανά τους αιώνες, πολλοί πίστευαν ότι η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου (Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση) είναι η μόνη «αληθινή» Αγία Γραφή. Το 1870 άρχισε στην Αγγλία η εργασία για μια πλήρη αναθεώρησή της. Το αποτέλεσμα ήταν η Αγγλική Αναθεωρημένη Μετάφραση. Αργότερα έγινε μια περιορισμένη αμερικανική αναθεώρηση αυτής της μετάφρασης, η οποία εκδόθηκε ως η Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφραση. b Σε μια πιο πρόσφατη αναθεώρηση που έγινε το 1982, ο πρόλογος της Αναθεωρημένης Εξουσιοδοτημένης Μετάφρασης λέει ότι καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε «να διατηρηθεί ο εξαίσιος λυρισμός που εκτιμάται τόσο πολύ στην Εξουσιοδοτημένη Μετάφραση» του 1611.

Παρ’ όλο που η Γραφή παραμένει το βιβλίο με τις περισσότερες πωλήσεις παγκοσμίως​—με τη Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου να είναι η πιο δημοφιλής—​ο καθηγητής Ρίτσαρντ Τζ. Μούλτον σχολίασε: «Έχουμε κάνει σχεδόν οτιδήποτε μπορούσαμε να κάνουμε με αυτά τα εβραϊκά και ελληνικά συγγράμματα. . . . Τα έχουμε μεταφράσει [και] έχουμε αναθεωρήσει τις μεταφράσεις . . . Ένα πράγμα απομένει να κάνουμε με την Αγία Γραφή: απλώς να τη διαβάσουμε».

Η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου είναι αναντίρρητα ένα φιλολογικό αριστούργημα, αντικείμενο θαυμασμού και εκτίμησης για την ασύγκριτη ομορφιά της έκφρασής της. Αλλά τι θα πούμε για τη σπουδαιότητα του αγγέλματός της; Τα θεόπνευστα συγγράμματα της Γραφής αποκαλύπτουν τη μόνιμη γιατρειά για τα προβλήματα των κρίσιμων καιρών μας. Όποια μετάφραση και αν προτιμάτε, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα χαρούν να σας βοηθήσουν να μελετήσετε την Αγία Γραφή.

[Υποσημειώσεις]

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 23]

Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Το 1901 εκδόθηκε η Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφραση. Βασιζόταν στο κείμενο της Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου. Ο πρόλογός της δηλώνει: «Δεν αδιαφορούμε για το ωραίο και σφριγηλό ύφος της Εξουσιοδοτημένης Μετάφρασης [Βασιλέως Ιακώβου], που δικαίως εκθειάζεται». Εντούτοις, η Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφραση έκανε μια σημαντική προσαρμογή.

Ο πρόλογος εξηγεί: «Οι Αμερικανοί Αναθεωρητές, έπειτα από προσεκτική εξέταση, δέχτηκαν ομόφωνα ότι δεν θα έπρεπε πια να επικρατεί στην αγγλική ή σε οποιαδήποτε άλλη μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης μια Ιουδαϊκή δεισιδαιμονία, η οποία θεωρούσε το Θεϊκό Όνομα τόσο ιερό ώστε δεν θα έπρεπε να προφέρεται, πράγμα που ευτυχώς δεν συμβαίνει στις πολυάριθμες μεταφράσεις οι οποίες έχουν γίνει από σύγχρονους ιεραποστόλους».

Αυτό δεν σημαίνει ότι το θεϊκό όνομα, Ιεχωβά, δεν εμφανίζεται καθόλου στη Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου. Υπάρχει σε τέσσερα σημεία, συγκεκριμένα στα εδάφια Έξοδος 6:3, Ψαλμός 83:18, Ησαΐας 12:2 και Ησαΐας 26:4. Η Αμερικανική Στερεότυπη Μετάφραση του 1901, όμως, αποκατέστησε το όνομα σε περίπου 7.000 σημεία της Γραφής όπου έχει δικαιωματικά θέση.

[Εικόνα]

1901

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 24]

ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΜΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΑΝΑΓΚΗ

Το 1907 μια Έκδοση Σπουδαστών της Γραφής της Μετάφρασης Βασιλέως Ιακώβου τυπώθηκε στις ΗΠΑ για λογαριασμό της Βιβλικής και Φυλλαδικής Εταιρίας Σκοπιά. Περιείχε ένα εκτεταμένο παράρτημα που ονομαζόταν «Εγχειρίδιο των Δασκάλων της Βίβλου των Βεροιέων». Αργότερα, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά τύπωσαν τη Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου στα δικά τους πιεστήρια. Μέχρι το 1992 οι Μάρτυρες είχαν παραγάγει 1.858.368 αντίτυπα.

[Εικόνα]

1907

[Πλαίσιο/​Εικόνα στη σελίδα 24]

ΜΙΑ ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Τα τελευταία πενήντα χρόνια έχουν γίνει διαθέσιμες πολλές μεταφράσεις της Αγίας Γραφής, μερικές εκ των οποίων έχουν τυπωθεί σε αρκετές γλώσσες. Πολλοί θεωρούν ιδιαίτερα πολύτιμη τη Μετάφραση Νέου Κόσμου. Έχουν διανεμηθεί πάνω από 170 εκατομμύρια αντίτυπα ολόκληρης ή μέρους αυτής της μετάφρασης σε 100 γλώσσες. Οι χάρτες, το αλφαβητικό ευρετήριο και το παράρτημα που περιέχει έχουν βοηθήσει τους αναγνώστες να κατανοήσουν σαφέστερα το άγγελμα της Γραφής για την εποχή μας.

[Εικόνα]

1961

[Εικόνα στη σελίδα 22]

1611

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 22]

Art Resource, NY