Θα Γλιτώσουν την Εξαφάνιση;

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

Θα Γλιτώσουν την Εξαφάνιση;

ΤΟ 2002, ο ΟΗΕ ανακοίνωσε τον εξής στόχο: Να μειωθεί ως το τέλος της δεκαετίας ο ρυθμός με τον οποίο εξαφανίζονται τα είδη και καταστρέφονται τα οικοσυστήματα. Σε συνάρτηση με αυτόν το στόχο, το 2010 ανακηρύχτηκε Διεθνές Έτος Βιοποικιλότητας.

Δυστυχώς, όταν έφτασε εκείνο το έτος, η επίτευξη του στόχου δεν φαινόταν καν στον ορίζοντα. Το BBC ανέφερε: «Ως άμεσο αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης, τα είδη εξαφανίζονται με ρυθμό 1.000 φορές μεγαλύτερο από το φυσικό μέσο όρο». Η εφημερίδα New Zealand Herald μίλησε ακόμα πιο συγκεκριμένα: «Ένα στα πέντε φυτά, ένα στα πέντε θηλαστικά, ένα στα εφτά πουλιά και ένα στα τρία αμφίβια απειλούνται τώρα με ολοκληρωτική εξαφάνιση». Μια πτυχή του προβλήματος φαίνεται ξεκάθαρα αν εξετάσουμε τι συνέβη ανά τους αιώνες στη Νέα Ζηλανδία.

Βιοποικιλότητα στη Νέα Ζηλανδία

Προτού κατοικήσει ο άνθρωπος στη Νέα Ζηλανδία, το οικοσύστημά της ευημερούσε. Οι πρώτοι άποικοι, όμως, έφεραν μαζί τους κάποια είδη που επέδρασαν καταστροφικά στην ντόπια άγρια ζωή. Για παράδειγμα, οι Μαορί έφεραν σκύλους από τα νησιά του Ειρηνικού, πιθανώς δε και τον αρουραίο κιόρε (πολυνησιακό αρουραίο), τον οποίο χρησιμοποιούσαν για τροφή.

Έπειτα, το 17ο και το 18ο αιώνα, κατέφθασαν οι Ευρωπαίοι, αλλά μαζί τους ήρθαν και μαύροι μεγαλόμυες, ποντίκια και γάτες, οι οποίες σύντομα έγιναν αγριόγατες. Επίσης, οι Ευρωπαίοι απελευθέρωσαν στο ύπαιθρο κατσίκια, γουρούνια και ελάφια για τροφή. Το 19ο αιώνα έφεραν οπόσουμ και κουνέλια—για το κρέας και τη γούνα τους—χωρίς να σκεφτούν καθόλου πώς θα επηρέαζαν αυτά τα πλάσματα τα δέντρα, τα πουλιά και τη βλάστηση.

Τη δεκαετία του 1860, ο πληθυσμός των κουνελιών είχε αρχίσει πλέον να ξεφεύγει από τον έλεγχο, οπότε έφεραν στη χώρα ερμίνες. Αυτές, όμως, προτίμησαν άλλον μεζέ—τα πολύ πιο βραδυκίνητα ντόπια πουλιά που ήταν ευκολότερος στόχος. Ως αποτέλεσμα, τα κουνέλια συνέχισαν να αυξάνονται ανενόχλητα.

Σήμερα, εξαιτίας της αθροιστικής επίδρασης που είχε η μάστιγα των ξενόφερτων θηλαστικών, το Υπουργείο Προστασίας του Περιβάλλοντος της Νέας Ζηλανδίας αναφέρει ότι επί του παρόντος 9 στα 10 ραβδωτά κίβι που γεννιούνται στο φυσικό τους περιβάλλον θα πεθάνουν προτού κλείσουν έναν χρόνο ζωής. Έχουν ήδη χαθεί εντελώς πολλά είδη: συγκεκριμένα, πάνω από 40 είδη πουλιών, 3 είδη βατράχου, 1 είδος νυχτερίδας και τουλάχιστον 3 είδη σαύρας—καθώς και πολλά είδη εντόμων. Από τα 5.819 ντόπια φυτά και ζώα της Νέας Ζηλανδίας, τα μισά και πλέον έχουν χαρακτηριστεί «απειλούμενα είδη», πράγμα που κατατάσσει την άγρια ζωή της χώρας στις πιο απειλούμενες του πλανήτη.

Θετικά Βήματα

Οι κρατικοί φορείς είναι τώρα διαρκώς σε επιφυλακή ώστε να εμποδίσουν την είσοδο βλαβερών φυτών και ζώων στη Νέα Ζηλανδία. Επιπρόσθετα, το Υπουργείο Προστασίας του Περιβάλλοντος έχει υλοποιήσει πολλά προγράμματα εξάλειψης επιβλαβών ειδών, ιδίως σε νησιά, ενώ έχει δημιουργήσει και καταφύγια άγριας ζωής.

Ένα από αυτά τα νησιά είναι το Τιριτίρι Μάτανγκι, στα ανοιχτά της Χερσονήσου Γουανγκαπαραόα στο Όκλαντ. Το 1993 εξαλείφθηκαν οι αρουραίοι, ενώ ξαναφυτεύτηκαν γύρω στα 280.000 ντόπια δέντρα. Τώρα, η περιοχή αποτελεί ελεγχόμενο ανοιχτό καταφύγιο όπου οι επισκέπτες μπορούν να ακούσουν και να δουν ντόπια είδη πουλιών που έχουν επανακάμψει, όπως το σπάνιο τιέκε, το τακαχέ, το κοκάκο, το τιτιπουνάμου και το χίχι. Αυτά τα όμορφα πλάσματα ευημερούν σε ένα περιβάλλον χωρίς εχθρούς και συχνά χαρίζουν στους επισκέπτες μερικά κοντινά πλάνα.

Το 2003, το υποανταρκτικό νησί Κάμπελ ανακηρύχτηκε απαλλαγμένο από αρουραίους έπειτα από ένα διετές πρόγραμμα εξάλειψής τους. Έκτοτε, η χλωρίδα του νησιού έχει αρχίσει να συνέρχεται και τα θαλασσοπούλια επιστρέφουν. Ακόμα και η νήσσα του Κάμπελ—ένα σπάνιο είδος πάπιας—έχει επανακάμψει.

Πιο πρόσφατα, ξεκίνησε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αποκατάστασης στα νησιά Ρανγκιτότο και Μοτούταπου καθώς και στον Κόλπο Χαουράκι του Όκλαντ. Στόχος είναι να προστατευτεί το μεγαλύτερο δάσος μετροσιδήρου στον κόσμο και να υποστηριχτούν τα ντόπια είδη που έχουν επανακάμψει. Αφού εξαλείφθηκαν κάμποσα επιβλαβή είδη—όπως τα κουνέλια, οι ερμίνες, οι σκαντζόχοιροι, οι αγριόγατες, οι νορβηγικοί μεγαλόμυες, οι μαύροι μεγαλόμυες και τα ποντίκια—ανακαλύφτηκαν σε εκείνα τα νησιά ερυθροκέφαλα παπαγαλάκια και κοριμάκο έπειτα από έναν ολόκληρο αιώνα απουσίας!

Αυτά τα παραδείγματα δείχνουν τι μπορεί να γίνει για να αποκατασταθούν τα απειλούμενα είδη και να διορθωθούν τα λάθη που έγιναν σε σχέση με το περιβάλλον ως αποτέλεσμα κοντόφθαλμων επιλογών. Όλοι όσοι αγαπούν τη φύση μπορούν να αποβλέπουν ιδιαίτερα στην υπόσχεση της Αγίας Γραφής ότι ο Ιεχωβά Θεός, “ο Δημιουργός του ουρανού και της γης”, θα θέσει τέρμα στις επιβλαβείς ενέργειες που απειλούν το φυσικό κόσμο, περιλαμβανομένης και της άγριας ζωής.—Ψαλμός 115:15· Αποκάλυψη 21:5.

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 25]

Επί του παρόντος, 9 στους 10 νεοσσούς κίβι δεν καταφέρνουν να ζήσουν πάνω από έναν χρόνο

[Πλαίσιο στη σελίδα 26]

ΣΟΦΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΠΟΡΩΝ

Μια πρόκληση για τους περιβαλλοντολόγους σε όλο τον κόσμο είναι ότι από τη μία πλευρά μεγαλώνει ο κατάλογος των ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, και από την άλλη οι πόροι που διατίθενται για την αντιμετώπιση του προβλήματος είναι περιορισμένοι. Μια προσέγγιση του ζητήματος βασίζεται στην αρχή της διαλογής η οποία εφαρμόζεται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία όλου του κόσμου. Στην οικολογική εφαρμογή της, η προσέγγιση αυτή επιχειρεί να διοχετεύσει τους πόρους εκεί όπου αναμένονται τα καλύτερα αποτελέσματα, λαβαίνοντας υπόψη παράγοντες όπως (1) τη θεωρητική αξία ενός είδους ή φυσικού περιβάλλοντος, (2) τις πιθανότητες επιτυχίας της προτεινόμενης δράσης και (3) το κόστος. Αν και αυτή η προσέγγιση δεν τους βρίσκει όλους σύμφωνους, οι υποστηρικτές της λένε ότι έτσι γίνεται η καλύτερη δυνατή χρήση των περιορισμένων πόρων, καθώς η προσοχή εστιάζεται εκεί όπου θα επιτευχθούν τα καλύτερα αποτελέσματα.

[Χάρτης στη σελίδα 26]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ

Κόλπος Χαουράκι

Νήσος Τιριτίρι Μάτανγκι

Ρανγκιτότο και Μοτούταπου

Νήσος Κάμπελ

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Ραβδωτό κίβι

[Εικόνα στη σελίδα 27]

Ενήλικο τακαχέ στο νησί Τιριτίρι Μάτανγκι

[Εικόνα στη σελίδα 27]

Το νησί Κάμπελ

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 25]

[Ευχαριστίες για την προσφορά των εικόνων στη σελίδα 27]

ΞΥΠΝΑ!