Το Μεγαλύτερο Λουλούδι του Κόσμου

«ΕΛΑ να δεις, κύριε, έλα, ένα λουλούδι, τεράστιο, πανέμορφο, υπέροχο!» είπε κατενθουσιασμένος ο οδηγός του Βρετανού βοτανολόγου Τζόζεφ Άρνολντ σε μια αποστολή συλλογής φυτών στη Σουμάτρα της Ινδονησίας. Ακολουθώντας τον, ο Άρνολντ αντίκρισε κάτι που του φάνηκε «πραγματικά ασύλληπτο». Επρόκειτο για ένα καταπληκτικό λουλούδι. Έχουν περάσει σχεδόν 200 χρόνια από εκείνη την αποστολή του 1818, αλλά το συγκεκριμένο είδος​—η μαγευτική ραφλεσία—​εξακολουθεί να κατέχει τα σκήπτρα ως το μεγαλύτερο λουλούδι του κόσμου.

Υπάρχουν δεκάδες είδη ραφλεσίας, και όλα τους φύονται αποκλειστικά στις ζούγκλες της νοτιοανατολικής Ασίας. Εντούτοις, συνεχώς αναγνωρίζονται νέα είδη. Η ποικιλία με το μεγαλύτερο άνθος είναι η Ραφλεσία η αρνόλδειος, η οποία πήρε το όνομά της από τον Τζόζεφ Άρνολντ και από το συνεργάτη του στην ερευνητική αποστολή, τον Σερ Τόμας Στάμφορντ Ραφλς, ιδρυτή και κυβερνήτη της Σιγκαπούρης. Όσο όμορφο και αν είναι όμως αυτό το λουλούδι, δύσκολα θα το διαλέγατε για ανθοδέσμη.

Πρώτα από όλα, σκεφτείτε το μέγεθός του. Η ραφλεσία μπορεί να φτάσει σε διάμετρο το 1 μέτρο​—όσο ένα ελαστικό λεωφορείου—​και να ζυγίζει ως και 11 κιλά. * Έχει πέντε παχιά, καστανορόδινα σαρκώδη πέταλα που καλύπτονται από ανοιχτόχρωμα μικρά εξογκώματα. Αυτά τα πέταλα ενώνονται γύρω από ένα μεγάλο κοίλωμα που μοιάζει με δοχείο και χωράει ως και 6 λίτρα νερό.

Ένα άλλο θέμα είναι η μυρωδιά. Σύμφωνα με μια παραστατική περιγραφή, η ραφλεσία μυρίζει σαν «κουφάρι βουβαλιού σε προχωρημένο στάδιο αποσύνθεσης», κερδίζοντας επάξια τα εναλλακτικά ονόματα «λουλούδι-πτώμα» και «βρωμερό κρίνο-ψοφίμι». * Οι κύριοι επικονιαστές της είναι  οι πτωματοφάγες μύγες, οι οποίες βρίσκουν τη δυσωδία ακαταμάχητη.

Η ραφλεσία δεν έχει βλαστό, φύλλα ή ρίζες και αναπτύσσεται παρασιτικά πάνω σε διάφορα ξυλώδη φυτά της ζούγκλας. Όταν ένα καινούριο μπουμπούκι ραφλεσίας ξεπετάγεται από το φλοιό του ξενιστή, κάνει περίπου δέκα μήνες να φουσκώσει και πολλές φορές γίνεται σαν μεγάλο λάχανο. Έπειτα, με μια διαδικασία που κρατάει αρκετές ώρες, τα σαρκώδη πέταλα ξεδιπλώνονται, αποκαλύπτοντας όλο τους το μεγαλείο. Μέσα στο κεντρικό άνοιγμα υπάρχουν αρκετές αγκαθωτές προεξοχές, ή αλλιώς αποφύσεις. Δεν γνωρίζουμε πολλά για το σκοπό που εξυπηρετούν, αν και μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο ρόλος τους είναι να διαχέουν θερμότητα, εντείνοντας έτσι τη δυσωδία.

Ωστόσο, η αλλόκοτη ομορφιά αυτού του λουλουδιού κάνει ένα πολύ σύντομο πέρασμα από τη ζωή. Έπειτα από λίγες μόνο μέρες, το άνθος πεθαίνει και αρχίζει να σαπίζει, αφήνοντας πίσω μια γλοιώδη μαύρη μάζα.

Η Ραφλεσία η αρνόλδειος είναι ένα σπάνιο είδος που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Γιατί; Τα αρσενικά και τα θηλυκά λουλούδια πρέπει να ανθίζουν κοντά το ένα στο άλλο ώστε να γίνεται η διασταυρωτή επικονίαση, αλλά τα περισσότερα μπουμπούκια δεν προλαβαίνουν καν να ωριμάσουν ή να ανθίσουν. Ο λόγος είναι ότι πολλά από αυτά συλλέγονται για να χρησιμοποιηθούν στην παραδοσιακή ιατρική ή για να προσφερθούν ως εκλεκτή λιχουδιά σε καλοφαγάδες. Ως αποτέλεσμα, έχει μειωθεί δραματικά ο αριθμός αυτών των φυτών στη φύση. Η συνεχιζόμενη καταστροφή των τροπικών βροχερών δασών, που αποτελούν το φυσικό περιβάλλον της ραφλεσίας, αποτελεί άλλη μια σοβαρή απειλή.

Η «συνάντηση» με μια ραφλεσία είναι εμπειρία ζωής. Το μέγεθός της είναι επιβλητικό. Η μυρωδιά της, αν μη τι άλλο, μένει αξέχαστη. Όσο δε για το σχήμα και το χρώμα της, ασφαλώς προκαλούν αίσθηση. Φυσικά, το μεγαλύτερο λουλούδι του κόσμου δεν είναι παρά ένα μόνο από τα αμέτρητα θαυμαστά έργα του Δημιουργού μας. Το εδάφιο Ψαλμός 104:24 λέει: «Πόσο πολλά είναι τα έργα σου, Ιεχωβά! Τα πάντα με σοφία τα έφτιαξες. Η γη είναι γεμάτη από τα δημιουργήματά σου».

[Υποσημειώσεις]

[Χάρτης στη σελίδα 17]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΜΑΛΑΙΣΙΑ

ΣΟΥΜΑΤΡΑ

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Μπουμπούκι ραφλεσίας έτοιμο να ανοίξει