Γιατί Υπάρχει Τόση Διαφθορά;

«Δεν θα δεχτείς να δωροδοκηθείς, γιατί η δωροδοκία τυφλώνει ανθρώπους που βλέπουν καθαρά και μπορεί να διαστρέψει τα λόγια δίκαιων ανθρώπων».​—Έξοδος 23:8.

ΠΡΙΝ από τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια, ο Νόμος του Μωυσή καταδίκαζε τη δωροδοκία. Στο διάβα των αιώνων, οι νόμοι κατά της διαφθοράς πολλαπλασιάστηκαν. Εντούτοις, η νομοθεσία δεν έχει κατορθώσει να περιορίσει τη διαφθορά. Εκατομμύρια άνθρωποι δωροδοκούνται καθημερινά, ενώ δισεκατομμύρια άλλοι υφίστανται τις συνέπειες.

Η διαφθορά έχει επεκταθεί και εκμοντερνιστεί σε τέτοιο βαθμό ώστε απειλεί να υποσκάψει την ίδια τη δομή της κοινωνίας. Σε μερικές χώρες, σχεδόν τίποτε δεν μπορεί να γίνει αν δεν «λαδωθεί» κάποια παλάμη. Η δωροδοκία του κατάλληλου ατόμου μπορεί να βοηθήσει κάποιον να περάσει τις εξετάσεις, να πάρει δίπλωμα οδήγησης, να κλείσει μια συμφωνία ή να κερδίσει μια δίκη. «Η διαφθορά είναι σαν τη βαριά μόλυνση που καταβαρύνει τους ανθρώπους», λέει με θλίψη ο Αρνό Μοντμπούρ, ένας δικηγόρος στο Παρίσι.

Η δωροδοκία αφθονεί ιδιαίτερα στον εμπορικό κόσμο. Μερικές εταιρίες διαθέτουν το ένα τρίτο όλων των κερδών τους απλώς και μόνο για να δωροδοκούν διεφθαρμένους δημόσιους υπαλλήλους. Σύμφωνα με το βρετανικό περιοδικό Δι Ικόνομιστ (The Economist), το 10 τοις εκατό των 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περ. 7,5 τρισ. δρχ.) που δαπανούνται κάθε χρόνο στο διεθνές εμπόριο όπλων χρησιμοποιούνται για δωροδοκίες πιθανών πελατών. Καθώς αυτή η διαφθορά αυξάνεται, οι συνέπειες γίνονται καταστροφικές. Την τελευταία δεκαετία, ο καπιταλισμός της ευνοιοκρατίας​—οι διεφθαρμένες επιχειρηματικές συνήθειες που ευνοούν τους λίγους προνομιούχους οι οποίοι έχουν καλές διασυνδέσεις—​λέγεται ότι έχει οδηγήσει στην κατάρρευση τις οικονομίες ολόκληρων χωρών.

Αναπόφευκτα, εκείνοι που υποφέρουν περισσότερο από τη διαφθορά και την επακόλουθη οικονομική καταστροφή είναι οι φτωχοί​—εκείνοι οι οποίοι σπάνια είναι σε θέση να δωροδοκήσουν κάποιον. Όπως αναφέρει επιγραμματικά το περιοδικό Δι Ικόνομιστ, «η διαφθορά δεν είναι παρά μια μορφή καταπίεσης». Μπορεί άραγε να ξεπεραστεί αυτό το είδος καταπίεσης ή μήπως είναι αναπόφευκτη η διαφθορά; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε μερικές από τις βασικές αιτίες της διαφθοράς.

Ποιες Είναι οι Αιτίες της Διαφθοράς;

Γιατί προτιμούν οι άνθρωποι τη διαφθορά από την εντιμότητα; Για μερικούς, το να είναι διεφθαρμένοι ίσως είναι ο ευκολότερος​—ή, στην πραγματικότητα, ο μοναδικός—​τρόπος για να πετύχουν αυτό που θέλουν. Μερικές φορές, η δωροδοκία μπορεί να αποτελεί ένα βολικό μέσο για την αποφυγή τιμωρίας. Πολλοί οι οποίοι παρατηρούν ότι πολιτικοί, αστυνομικοί και δικαστές παραβλέπουν, όπως φαίνεται, τη διαφθορά ή επιδίδονται σε αυτήν οι ίδιοι, ακολουθούν απλώς το παράδειγμά τους.

Καθώς η διαφθορά επεκτείνεται ραγδαία, γίνεται ολοένα και πιο αποδεκτή μέχρις ότου καθιερωθεί ως τρόπος ζωής. Οι άνθρωποι που έχουν αξιολύπητα χαμηλούς μισθούς φτάνουν στο σημείο να νιώθουν πως δεν έχουν άλλη επιλογή.  Αναγκάζονται να απαιτούν ανταλλάγματα προκειμένου να έχουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Και όταν εκείνοι που αποσπούν ανταλλάγματα ή τα προσφέρουν για να επωφεληθούν με άδικο τρόπο μένουν ατιμώρητοι, λίγοι είναι διατεθειμένοι να πάνε αντίθετα στο ρεύμα. «Επειδή η ποινή εναντίον ενός κακού έργου δεν εκτελείται γοργά, γι’ αυτό η καρδιά των γιων των ανθρώπων είναι μέσα τους πλήρως δοσμένη στο να κάνει το κακό», παρατήρησε ο Βασιλιάς Σολομών.​—Εκκλησιαστής 8:11.

Δυο ισχυρές δυνάμεις υποδαυλίζουν συνεχώς τις φλόγες της διαφθοράς: η ιδιοτέλεια και η απληστία. Εξαιτίας της ιδιοτέλειας, οι διεφθαρμένοι άνθρωποι εθελοτυφλούν όσον αφορά τα παθήματα που επιφέρει η διαφθορά τους σε άλλους, και δικαιολογούν τη δωροδοκία απλώς και μόνο επειδή ωφελούνται από αυτήν. Όσο περισσότερα υλικά οφέλη συσσωρεύουν, τόσο πιο άπληστοι γίνονται εκείνοι που επιδίδονται στη διαφθορά. «Αυτός που αγαπάει το ασήμι δεν θα χορτάσει ασήμι», παρατήρησε ο Σολομών, «ούτε θα χορτάσει εισόδημα αυτός που αγαπάει τον πλούτο». (Εκκλησιαστής 5:10) Ομολογουμένως, η απληστία μπορεί να αποφέρει χρήματα, αλλά κλείνει διαρκώς τα μάτια στη διαφθορά και στην παρανομία.

Ένας άλλος παράγοντας που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε είναι ο ρόλος του αόρατου άρχοντα αυτού του κόσμου, τον οποίο η Γραφή προσδιορίζει ως Σατανά τον Διάβολο. (1 Ιωάννη 5:19· Αποκάλυψη 12:9) Ο Σατανάς προωθεί ενεργά τη διαφθορά. Η μεγαλύτερη καταγραμμένη δωροδοκία αφορά αυτό που πρόσφερε ο Σατανάς στον Χριστό. “Θα σου δώσω όλα τα βασίλεια του κόσμου, αν πέσεις κάτω και κάνεις μια πράξη λατρείας προς εμένα”.​—Ματθαίος 4:8, 9.

Εντούτοις, ο Ιησούς ήταν αδιάφθορος, και δίδαξε τους ακολούθους του να συμπεριφέρονται παρόμοια. Θα μπορούσαν οι διδασκαλίες του Χριστού να είναι ένα αποτελεσματικό μέσο καταπολέμησης της διαφθοράς σήμερα; Το επόμενο άρθρο θα αναλύσει αυτό το ερώτημα.