Επιδημία Μίσους
Επιδημία Μίσους
«Οι άνθρωποι ποτέ δεν καταλαβαίνουν εκείνους τους οποίους μισούν».—ΤΖΕΙΜΣ ΡΑΣΕΛ ΛΟΟΥΕΛ, ΔΟΚΙΜΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΗΣ.
ΤΟ ΜΙΣΟΣ φαίνεται να μας περιβάλλει από κάθε πλευρά σήμερα. Ονομασίες όπως Ανατολικό Τιμόρ, Κοσσυφοπέδιο, Λιβερία, Λίτλτον και Σεράγεβο—καθώς και νεοναζί, σκίνχεντ και υπέρμαχος της λευκής φυλής—έχουν χαραχτεί στο μυαλό μας, και το ίδιο έχει συμβεί με τις ζωντανές εικόνες των καμένων ερειπίων, των φρεσκοσκαμμένων ομαδικών τάφων και των άψυχων σωμάτων.
Τα όνειρα για ένα μέλλον απαλλαγμένο από μίσος, συγκρούσεις και βία έχουν γκρεμιστεί. Η Ντανιέλ Μιτεράν, σύζυγος του εκλιπόντος Γάλλου προέδρου, είπε αναπολώντας τα νιάτα της: «Οι άνθρωποι ονειρεύονταν ότι θα ζούσαν ελεύθερα σε μια αδελφοποιημένη κοινωνία την οποία θα μπορούσαν να εμπιστευτούν, ότι θα απολάμβαναν εσωτερική ειρήνη καθώς θα συμβίωναν με τους άλλους, ονειρεύονταν ότι θα ζούσαν με υγεία, ειρήνη και αξιοπρέπεια μέσα σε έναν ισχυρό και γενναιόδωρο κόσμο ο οποίος θα τους φρόντιζε». Τι συνέβη με αυτά τα ιδανικά; Η ίδια είπε λυπημένη: «Μισό αιώνα αργότερα, το όνειρό μας έχει ομολογουμένως υποστεί πλήγματα».
Η σημερινή αναζωπύρωση του μίσους δεν μπορεί να αγνοηθεί. Το μίσος είναι πιο διαδεδομένο και εμφανίζεται με ολοένα και πιο απροκάλυπτους τρόπους. Το αίσθημα της ατομικής ασφάλειας, που για εκατομμύρια ανθρώπους είναι δεδομένο, έχει υπονομευτεί από ένα κύμα αλόγιστων πράξεων μίσους, καθεμιά από τις οποίες φαίνεται πιο φρικιαστική από την άλλη. Ακόμη και αν αποφύγουμε το μίσος μέσα στο σπίτι μας ή στη χώρα μας, κάπου αλλού θα καιροφυλακτεί για εμάς. Πιθανότατα το βλέπουμε καθημερινά στην τηλεόραση, είτε στις ειδήσεις είτε σε άλλες εκπομπές επικαιρότητας. Σε κάποιον βαθμό, έχει εισχωρήσει ακόμη και στο Ιντερνέτ. Εξετάστε μερικά παραδείγματα.
Την τελευταία δεκαετία υπήρξε μια πρωτοφανής έξαρση εθνικισμού. «Ο εθνικισμός», παρατήρησε ο Τζόζεφ Σ. Νάι, διευθυντής του Κέντρου Διεθνών Υποθέσεων του Χάρβαρντ, «εντείνεται στα περισσότερα μέρη του κόσμου, δεν υποχωρεί. Αντί να είναι ένα παγκόσμιο χωριό, η γη είναι γεμάτη από χωριά που αποστασιοποιούνται όλο και περισσότερο μεταξύ τους. Αυτό, στη συνέχεια, αυξάνει τις αφορμές για συγκρούσεις».
Υπάρχουν και άλλες, πιο ύπουλες μορφές μίσους, κρυμμένες εντός των ορίων μιας χώρας ή ακόμη και μιας γειτονιάς. Όταν πέντε σκίνχεντ δολοφόνησαν έναν ηλικιωμένο Σιχ στον Καναδά, αυτό το γεγονός «έριξε τον προβολέα σε κάτι που, κατά την άποψη μερικών, αποτελεί αναζωπύρωση των εγκλημάτων μίσους σε μια χώρα η οποία συχνά εγκωμιάζεται για τη φυλετική ανοχή της». Στη Γερμανία, έπειτα από μια σταθερή μείωση τα περασμένα χρόνια, οι ρατσιστικές επιθέσεις εξτρεμιστών αυξήθηκαν κατά 27 τοις εκατό το 1997. «Πρόκειται για μια δυσάρεστη εξέλιξη», παρατήρησε ο υπουργός εσωτερικών Μάνφρεντ Κάντερ.
Στη βόρεια Αλβανία, ένα δημοσίευμα αποκάλυψε ότι 6.000 και πλέον παιδιά ουσιαστικά παραμένουν φυλακισμένα μέσα στο ίδιο τους το σπίτι εξαιτίας του φόβου ότι μπορεί να εκτελεστούν από εχθρούς της οικογένειάς τους. Αυτά τα παιδιά είναι θύματα της παράδοσης της βεντέτας, «η οποία έχει παραλύσει τη ζωή χιλιάδων οικογενειών». Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών (FBI), «η
φυλετική προκατάληψη υποκίνησε τα μισά και πλέον από τα 7.755 εγκλήματα μίσους που έγιναν το 1998 και καταγγέλθηκαν στο FBI». Μερικά από τα κίνητρα που υπήρχαν πίσω από τα υπόλοιπα εγκλήματα μίσους ήταν η προκατάληψη για τη θρησκευτική ή εθνική προέλευση, καθώς και διάφορες αναπηρίες.Επιπλέον, οι τίτλοι των εφημερίδων καθημερινά αποκαλύπτουν μια επιδημία ξενοφοβίας, η οποία στρέφεται κυρίως εναντίον των προσφύγων, που τώρα ανέρχονται σε πάνω από 21 εκατομμύρια. Δυστυχώς, οι περισσότεροι από εκείνους που εκδηλώνουν μίσος για τους ξένους είναι νέοι άνθρωποι, οι οποίοι υποκινούνται από ανεύθυνους πολιτικούς και διάφορους άλλους που ψάχνουν για αποδιοπομπαίους τράγους. Άλλα, λιγότερο αντιληπτά, συμπτώματα του ίδιου φαινομένου είναι η δυσπιστία, η μισαλλοδοξία και οι στερεότυπες απόψεις για όσους είναι διαφορετικοί.
Ποιες είναι μερικές από τις αιτίες αυτής της επιδημίας μίσους; Επίσης, τι μπορεί να γίνει για την εξάλειψη του μίσους; Το επόμενο άρθρο θα εξετάσει αυτά τα ερωτήματα.
[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 2]
Cover, top: UN PHOTO 186705/J. Isaac
[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 3]
Daud/Sipa Press