Πρέπει να το Πιστέψετε;

Ο 12ΧΡΟΝΟΣ μαθητής πάσχιζε να καταλάβει τις βασικές αρχές της άλγεβρας. Ο δάσκαλός του ανέλυε στην τάξη έναν φαινομενικά ξεκάθαρο αλγεβρικό υπολογισμό.

«Έστω χ=ψ και έστω ότι έχουν και τα δύο την τιμή 1», άρχισε.

“Εντάξει ως εδώ”, σκέφτηκε ο μαθητής.

Έπειτα, όμως, από τέσσερις μαθηματικές πράξεις που φαίνονταν λογικές, ο δάσκαλος έφτασε στο εξής παράδοξο αποτέλεσμα: «Άρα, 2=1!»

«Αναιρέστε το», είπε στους αμήχανους μαθητές του.

Με τις πολύ περιορισμένες γνώσεις του στην άλγεβρα, ο μικρός μαθητής δεν μπορούσε να βρει έναν τρόπο για να το αναιρέσει. Κάθε υπολογισμός φαινόταν εντελώς ορθός. Θα έπρεπε, λοιπόν, να πιστέψει αυτό το παράξενο συμπέρασμα; Εξάλλου, ο δάσκαλός του ήξερε πολύ καλύτερα μαθηματικά από εκείνον. Ασφαλώς και δεν θα έπρεπε να το πιστέψει! “Δεν χρειάζεται να το αναιρέσω”, σκέφτηκε. “Η κοινή λογική μού λέει ότι αυτό είναι παράλογο”. (Παροιμίες 14:15, 18) Ο μαθητής γνώριζε πως ούτε ο δάσκαλός του ούτε κάποιος από τους συμμαθητές του δεν θα αντάλλασσε δύο δολάρια με ένα!

Αργότερα, εκείνος ο μαθητής κατάφερε να βρει το λάθος στον υπολογισμό. Στο μεταξύ, η πείρα τον είχε διδάξει ένα πολύτιμο μάθημα. Ακόμη και όταν κάποιος που κατέχει πολύ περισσότερη γνώση παρουσιάζει ένα προσεκτικά μελετημένο και φαινομενικά αδιαμφισβήτητο επιχείρημα, ο ακροατής δεν είναι υποχρεωμένος να πιστέψει ένα ανόητο συμπέρασμα απλώς και μόνο επειδή δεν μπορεί να το αντικρούσει εκείνη τη στιγμή. Στην πραγματικότητα, ο μαθητής έθεσε σε εφαρμογή μια πολύ πρακτική αρχή της Γραφής που παρατίθεται στο εδάφιο 1 Ιωάννη 4:1​—να μην πιστεύετε αμέσως οτιδήποτε ακούτε, ακόμη και όταν φαίνεται ότι προέρχεται από αξιόπιστη πηγή.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να εμμένετε πεισματικά σε παγιωμένες εκ των προτέρων ιδέες. Είναι εσφαλμένο να κρατάτε τη διάνοιά σας κλειστή σε πληροφορίες που θα μπορούσαν να διορθώσουν λανθασμένες απόψεις. Αλλά ούτε και θα πρέπει να “κλονίζεστε γρήγορα από τη λογική σας” όταν δέχεστε πίεση από κάποιον ο οποίος ισχυρίζεται ότι έχει μεγάλη γνώση ή εξουσία. (2 Θεσσαλονικείς 2:2) Ασφαλώς, ο δάσκαλος ήθελε απλώς να κάνει ένα τέχνασμα στους μαθητές του. Μερικές φορές, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο αθώα. Οι άνθρωποι μπορεί να είναι εξαιρετικά “πανούργοι όσον αφορά την επινόηση πλάνης”.​—Εφεσίους 4:14· 2 Τιμόθεο 2:14, 23, 24.

Έχουν οι Ειδικοί Πάντα Δίκιο;

Όσο πολυμαθείς και αν είναι, οι ειδικοί σε οποιονδήποτε τομέα μπορεί να έχουν αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις και μεταβαλλόμενες ιδέες. Πάρτε για παράδειγμα τη συνεχιζόμενη αντιλογία στην ιατρική επιστήμη αναφορικά με ένα βασικό ζήτημα​—τις αιτίες των ασθενειών. «Η ουσία των έντονων διαφωνιών που υπάρχουν ανάμεσα στους επιστήμονες σχετικά με τις αιτίες των ασθενειών έγκειται στο κατά πόσο τα έμφυτα χαρακτηριστικά υπερτερούν των επίκτητων παραγόντων», γράφει ένας καθηγητής ιατρικής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Εκείνοι που βρίσκονται στο στρατόπεδο των ντετερμινιστών πιστεύουν ακράδαντα ότι τα γονίδιά μας παίζουν καθοριστικό ρόλο όσον αφορά την προδιάθεσή μας σε διάφορες ασθένειες. Άλλοι, όμως, ισχυρίζονται ότι το περιβάλλον και ο τρόπος ζωής είναι οι βασικοί παράγοντες της παθολογίας του ανθρώπου. Και οι δύο πλευρές παραθέτουν με ευχέρεια μελέτες και στατιστικές που υποστηρίζουν την άποψή τους. Παρ’ όλα αυτά, οι διαφωνίες συνεχίζονται.

Οι πλέον φημισμένοι στοχαστές έχουν διαψευστεί επανειλημμένα, παρ’ όλο που τα όσα δίδασκαν φαίνονταν αδιαμφισβήτητα στην εποχή τους. Ο φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ περιέγραψε τον Αριστοτέλη ως έναν από «τους  επιφανέστερους φιλοσόφους όλων των εποχών». Εντούτοις, ο Ράσελ τόνισε επίσης ότι πολλά από τα δόγματα του Αριστοτέλη ήταν «εντελώς εσφαλμένα». «Σε όλη τη διάρκεια της σύγχρονης εποχής», έγραψε, «σχεδόν κάθε πρόοδος που έχει σημειωθεί στην επιστήμη, στη λογική και στη φιλοσοφία επιτεύχθηκε ύστερα από άμεση σύγκρουση με τους μαθητές του Αριστοτέλη».​—Η Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας (History of Western Philosophy).

“Η Ψευδώς Αποκαλούμενη «Γνώση»”

Οι πρώτοι Χριστιανοί πιθανώς γνώριζαν πολλούς οι οποίοι ήταν μαθητές των διακεκριμένων Ελλήνων φιλοσόφων, όπως ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης. Οι μορφωμένοι άνθρωποι εκείνης της εποχής πίστευαν πως ήταν διανοητικά ανώτεροι από τους περισσότερους Χριστιανούς. Δεν ήταν πολλοί οι μαθητές του Ιησού που θεωρούνταν «σοφοί από σαρκική άποψη». (1 Κορινθίους 1:26) Μάλιστα εκείνοι που είχαν σπουδάσει τις φιλοσοφίες εκείνης της εποχής πίστευαν πως οι πεποιθήσεις των Χριστιανών ήταν μια απλή «ανοησία».​—1 Κορινθίους 1:23.

Αν ήσασταν ανάμεσα στους πρώτους Χριστιανούς, μήπως θα είχατε εντυπωσιαστεί από τα πειστικά επιχειρήματα της εκλεκτής κοινωνίας των διανοουμένων εκείνης της εποχής ή θα είχατε μείνει άναυδοι από την επίδειξη της σοφίας τους; (Κολοσσαείς 2:4) Δεν θα υπήρχε λόγος για μια τέτοια αντίδραση, σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο. Εκείνος υπενθύμισε στους Χριστιανούς ότι ο Ιεχωβά βλέπει «τη σοφία των σοφών» και τη «νοημοσύνη των διανοουμένων» εκείνης της εποχής ως ανοησία. (1 Κορινθίους 1:19) «Τι έχουν να επιδείξουν», ρώτησε, «για όλη τη σοφία τους ο φιλόσοφος, ο συγγραφέας και ο κριτικός αυτού του κόσμου;» (1 Κορινθίους 1:20, Φίλιπς) Παρ’ όλη τη λάμψη της διανόησής τους, οι φιλόσοφοι, οι συγγραφείς και οι κριτικοί των ημερών του Παύλου δεν είχαν προσφέρει καμιά ουσιαστική λύση στα προβλήματα του ανθρώπου.

Έτσι, οι Χριστιανοί έμαθαν να αποφεύγουν «τις αντιλογίες της ψευδώς αποκαλούμενης “γνώσης”», όπως τις χαρακτήρισε ο απόστολος Παύλος. (1 Τιμόθεο 6:20) Ο Παύλος αποκάλεσε αυτή τη γνώση “ψευδή” επειδή της έλειπε ένα ουσιώδες στοιχείο​—μια θεϊκή πηγή ή ένα θεϊκό κριτήριο βάσει του οποίου θα μπορούσαν να κριθούν οι θεωρίες τους. (Ιώβ 28:12· Παροιμίες 1:7) Εφόσον δεν είχαν κάτι τέτοιο και παράλληλα ήταν τυφλωμένοι από τον αρχιαπατεώνα, τον Σατανά, εκείνοι που προσκολλούνταν σε αυτή τη γνώση δεν θα μπορούσαν ποτέ να ελπίζουν ότι θα έβρισκαν την αλήθεια.​—1 Κορινθίους 2:6-8, 14· 3:18-20· 2 Κορινθίους 4:4· 11:14· Αποκάλυψη 12:9.

Η Αγία Γραφή​—Ένας Θεόπνευστος Οδηγός

Οι πρώτοι Χριστιανοί ποτέ δεν αμφισβήτησαν ότι ο Θεός είχε αποκαλύψει το θέλημά του, το σκοπό του και τις αρχές του στις Γραφές. (2 Τιμόθεο 3:16, 17) Αυτό τους προστάτεψε ώστε να μην “αρπαχτούν ως λεία μέσω της φιλοσοφίας και της κενής απάτης σύμφωνα με την παράδοση των ανθρώπων”. (Κολοσσαείς 2:8) Η κατάσταση είναι ίδια σήμερα. Σε αντίθεση με τις συγκεχυμένες και αντικρουόμενες απόψεις των ανθρώπων, ο θεόπνευστος Λόγος του Θεού παρέχει ένα ισχυρό θεμέλιο πάνω στο οποίο μπορούμε να βασίσουμε τις πεποιθήσεις μας. (Ιωάννης 17:17· 1 Θεσσαλονικείς 2:13· 2 Πέτρου 1:21) Χωρίς αυτόν, θα βρισκόμασταν στη δυσχερή θέση να προσπαθούμε να χτίσουμε κάτι στερεό πάνω στην κινούμενη άμμο των ανθρώπινων θεωριών και φιλοσοφιών.​—Ματθαίος 7:24-27.

“Αλλά, για σταθείτε”, θα μπορούσε να πει κάποιος. “Δεν είναι αλήθεια ότι τα επιστημονικά δεδομένα έχουν δείξει ότι η Γραφή περιέχει λάθη και συνεπώς δεν είναι πιο αξιόπιστη από τις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανθρώπινες φιλοσοφίες;” Λόγου χάρη, ο Μπέρτραντ Ράσελ ισχυρίστηκε ότι «ο Κοπέρνικος, ο Κέπλερ και ο Γαλιλαίος αντιτάχθηκαν στον Αριστοτέλη καθώς και στην Αγία Γραφή προκειμένου να εδραιώσουν την άποψη ότι η γη δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Επίσης, δεν είναι αλήθεια πως σήμερα, λόγου χάρη, οι υποστηρικτές της δημιουργίας επιμένουν ότι η Γραφή διδάσκει πως η γη δημιουργήθηκε μέσα σε έξι 24ωρες ημέρες, ενώ όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει ηλικία δισεκατομμυρίων ετών;

Στην πραγματικότητα, η Γραφή δεν λέει ότι η γη είναι το κέντρο του σύμπαντος. Αυτή ήταν μια από τις διδασκαλίες των εκκλησιαστικών ηγετών οι οποίοι δεν προσκολλούνταν στο Λόγο  του Θεού. Η αφήγηση της Γένεσης για τη δημιουργία δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να είναι η γη ηλικίας δισεκατομμυρίων ετών και δεν προσδιορίζει την κάθε δημιουργική ημέρα ως 24ωρη. (Γένεση 1:1, 5, 8, 13, 19, 23, 31· 2:3, 4) Μια ειλικρινής αξιολόγηση της Γραφής δείχνει ότι, ενώ δεν πρόκειται για επιστημονικό εγχειρίδιο, σίγουρα δεν περιέχει “ανοησίες”. Στην ουσία, βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με την αποδεδειγμένη επιστήμη. a

Η «Δύναμη της Λογικής»

Μολονότι πολλοί από τους μαθητές του Ιησού ήταν απλοί άντρες και γυναίκες, πιθανώς με περιορισμένη μόρφωση, είχαν στη διάθεσή τους ένα άλλο θεόδοτο πλεονέκτημα. Άσχετα με την προέλευσή τους, ήταν όλοι προικισμένοι με τη δύναμη της λογικής και με ικανότητες σκέψης. Ο απόστολος Παύλος ενθάρρυνε τους συγχριστιανούς του να κάνουν πλήρη χρήση της “δύναμης της λογικής” τους προκειμένου να “αποδεικνύουν στον εαυτό τους το καλό και ευπρόσδεκτο και τέλειο θέλημα του Θεού”.​—Ρωμαίους 12:1, 2.

Χρησιμοποιώντας τη θεόδοτη «δύναμη της λογικής» τους, οι πρώτοι Χριστιανοί έβλεπαν καθαρά ότι οποιαδήποτε φιλοσοφία ή διδασκαλία δεν εναρμονιζόταν με τον αποκαλυμμένο Λόγο του Θεού ήταν μάταιη. Σε μερικές περιπτώσεις, οι σοφοί άνθρωποι των ημερών τους στην πραγματικότητα “κατέπνιγαν την αλήθεια” και παρέβλεπαν τις αποδείξεις που τους περιστοίχιζαν όσον αφορά την ύπαρξη του Θεού. «Μολονότι ισχυρίζονταν ότι ήταν σοφοί, έγιναν ανόητοι», έγραψε ο απόστολος Παύλος. Επειδή απέρριψαν την αλήθεια για τον Θεό και το σκοπό του, «έγιναν άμυαλοι στους διαλογισμούς τους και η ασύνετη καρδιά τους έγινε σκοτεινή».​—Ρωμαίους 1:18-22· Ιερεμίας 8:8, 9.

Εκείνοι που ισχυρίζονται πως είναι σοφοί συχνά καταλήγουν σε συμπεράσματα όπως: «Δεν υπάρχει Θεός», ή «Η Αγία Γραφή δεν είναι αξιόπιστη», ή «Αυτές δεν είναι οι “τελευταίες ημέρες”». Τέτοιες ιδέες είναι τόσο ανόητες στα μάτια του Θεού όσο και το να συμπεράνει κανείς ότι «2=1». (1 Κορινθίους 3:19) Όποια εξουσία και αν αξιώνουν πως έχουν οι άνθρωποι, εσείς δεν είστε υποχρεωμένοι να δεχτείτε τα συμπεράσματά τους αν αυτά συγκρούονται με τον Θεό, αν αγνοούν το Λόγο του και αν αντιβαίνουν στην κοινή λογική. Σε τελική ανάλυση, η σοφή πορεία είναι να αφήνουμε πάντα “τον Θεό να βγαίνει αληθινός, μολονότι κάθε άνθρωπος θα βγει ψεύτης”.​—Ρωμαίους 3:4.

[Υποσημείωση]

[Εικόνες στη σελίδα 31]

Σε αντίθεση με τις μεταβαλλόμενες απόψεις των ανθρώπων, η Γραφή παρέχει σταθερή βάση για πίστη

[Ευχαριστίες]

Αριστερά, Επίκουρος: η φωτογραφία λήφθηκε με την ευγενή παραχώρηση του British Museum· επάνω, στη μέση, Πλάτων: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα· δεξιά, Σωκράτης: Roma, Musei Capitolini