Βιογραφία

Υπηρετώντας Ολόψυχα Παρά τις Δοκιμασίες

ΑΦΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΡΟΝΤΟΛΦΟ ΛΟΖΑΝΟ

Γεννήθηκα στο Μεξικό, στην πόλη Γκόμες Παλάσιο της Πολιτείας Ντουράνγκο, στις 17 Σεπτεμβρίου 1917. Η Μεξικανική Επανάσταση βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Αν και η επανάσταση τελείωσε το 1920, οι ταραχές στην περιοχή όπου ζούσαμε συνεχίστηκαν επί χρόνια, κάνοντας τη ζωή πολύ δύσκολη.

ΚΑΠΟΤΕ, όταν η μητέρα μου έμαθε ότι οι επαναστατικές δυνάμεις θα συγκρούονταν με το στρατό, κράτησε εμένα, τους τρεις αδελφούς μου και τις δυο αδελφές μου μέσα στο σπίτι αρκετές μέρες. Το φαγητό μας ήταν λιγοστό, και θυμάμαι ότι κρυβόμουν μαζί με τη μικρότερή μου αδελφή κάτω από το κρεβάτι. Έπειτα από αυτό, η μητέρα αποφάσισε να πάει εμάς τα παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αργότερα θα ερχόταν να μας βρει ο πατέρας μου.

Φτάσαμε στην Καλιφόρνια το 1926, λίγο καιρό πριν από τη Μεγάλη Οικονομική Κρίση που έπληξε τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετακομίζαμε οπουδήποτε μπορούσαμε να βρούμε δουλειά, σε μέρη όπως το Σαν Γιοκίν Βάλι, η Σάντα Κλάρα, το Σαλίνας και το Κινγκ Σίτι. Μάθαμε να εργαζόμαστε στους αγρούς και να μαζεύουμε κάθε είδους φρούτα και λαχανικά. Αν και στη νεαρή μου ηλικία δούλεψα πολύ σκληρά, αυτή ήταν μια πολύ ευχάριστη περίοδος της ζωής μου.

Μαθαίνω την Αλήθεια της Αγίας Γραφής

Το Μάρτιο του 1928, μας επισκέφτηκε ένας Σπουδαστής της Γραφής, όπως ονομάζονταν τότε οι Μάρτυρες του Ιεχωβά. Ήταν ένας ηλικιωμένος, ισπανόφωνος άντρας που λεγόταν Εστέμπαν Ριβέρα. Ο τίτλος του βιβλιαρίου που μας άφησε, «Πού Είναι οι Νεκροί;», με εντυπωσίασε, και το ίδιο συνέβη με τα περιεχόμενά του. Αν και ήμουν νεαρός, μου άρεσε να μελετώ τη Γραφή με τους Σπουδαστές της Γραφής και  να τους συναναστρέφομαι. Καθώς περνούσε ο καιρός, άρχισαν να αινούν με ζήλο τον Ιεχωβά και η μητέρα μου και η αδελφή μου, η Αρόρα.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, οικοδομήθηκε μια Αίθουσα Βασιλείας στο Σαν Χοσέ για την αγγλόφωνη εκκλησία. Εφόσον πολλά ισπανόφωνα άτομα εργάζονταν στα αγροκτήματα της περιοχής, αρχίσαμε να κηρύττουμε σε αυτούς και να διεξάγουμε τη Μελέτη Σκοπιάς. Σε αυτό μας βοήθησαν οι ισπανόφωνοι Μάρτυρες από το Σαν Φρανσίσκο, που ήταν γύρω στα 80 χιλιόμετρα μακριά. Ήρθε ο καιρός, λοιπόν, που είχαμε περίπου 60 άτομα στις συναθροίσεις οι οποίες διεξάγονταν στην ισπανική στην Αίθουσα Βασιλείας του Σαν Χοσέ.

Τελικά, στις 28 Φεβρουαρίου 1940, συμβόλισα την αφιέρωσή μου στον Ιεχωβά με το βάφτισμα σε μια συνέλευση στο Σαν Χοσέ. Το επόμενο έτος διορίστηκα σκαπανέας, δηλαδή ολοχρόνιος διάκονος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Αργότερα, τον Απρίλιο του 1943, προσκλήθηκα να μετακομίσω στην πόλη Στόκτον, περίπου 130 χιλιόμετρα μακριά, με στόχο το σχηματισμό μιας ισπανόφωνης εκκλησίας. Τότε υπηρετούσα ως προεδρεύων επίσκοπος στην αγγλική εκκλησία του Σαν Χοσέ, και επίσης φρόντιζα για τους ισπανόφωνους Μάρτυρες που υπήρχαν εκεί. Έκανα διευθετήσεις για να αναλάβουν άλλοι αυτές τις ευθύνες, και μετακόμισα στο Στόκτον.

Δοκιμάζεται η Ακεραιότητά Μου

Από το 1940, η στρατολογία άρχισε να με καλεί επανειλημμένα, αλλά κάθε φορά η στάση μου ως αντιρρησία συνείδησης γινόταν σεβαστή. Λίγο μετά την εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο το Δεκέμβριο του 1941, οι πιέσεις από τη στρατολογία αυξήθηκαν. Τελικά, το 1944, με έκλεισαν στη φυλακή. Στο διάστημα της προφυλάκισής μου, με κρατούσαν σε ένα υπόγειο μαζί με εγκληματίες. Όταν έμαθαν ότι είμαι Μάρτυρας του Ιεχωβά, πολλοί από αυτούς μου έκαναν ερωτήσεις σχετικά με το πώς θα επηρέαζαν την υπόστασή τους ενώπιον του Θεού τα εγκλήματα που είχαν διαπράξει.

Οι Μάρτυρες στο Σαν Χοσέ πλήρωσαν την εγγύησή μου για να αποφυλακιστώ, ενώ εκκρεμούσε η δίκη. Κάποιος δικηγόρος στο Λος Άντζελες ο οποίος αναλάμβανε υποθέσεις που αφορούσαν τα ατομικά δικαιώματα ανέλαβε τη δική μου αφιλοκερδώς. Ο δικαστής αποφάσισε να με απαλλάξει υπό τον όρο ότι θα σταματούσα το σκαπανικό, θα έβρισκα κοσμική εργασία και θα παρουσιαζόμουν στις ομοσπονδιακές αρχές κάθε μήνα. Δεν δέχτηκα αυτή την απόφαση και έτσι καταδικάστηκα σε φυλάκιση δύο ετών στη φυλακή του Μακ Νιλ Άιλαντ, στην Πολιτεία Ουάσινγκτον. Εκεί περνούσα το χρόνο μου κάνοντας εντατική Γραφική μελέτη. Έμαθα επίσης να δακτυλογραφώ. Σε λιγότερο από δύο χρόνια,  αποφυλακίστηκα λόγω καλής διαγωγής. Έκανα αμέσως ενέργειες για να συνεχίσω τη διακονία σκαπανέα.

Διευρυμένες Δραστηριότητες

Το χειμώνα του 1947, έλαβα το διορισμό να κηρύττω στους ισπανόφωνους του Κολοράντο Σίτι, στο Τέξας, μαζί με έναν άλλον σκαπανέα. Αλλά έκανε τόσο κρύο ώστε πήγαμε στο Σαν Αντόνιο όπου το κλίμα ήταν πιο θερμό. Εκεί, όμως, έβρεχε τόσο πολύ ώστε η διακονία μας από πόρτα σε πόρτα γινόταν με δυσκολία. Τα χρήματά μας τελείωσαν σύντομα. Εβδομάδες ολόκληρες συντηρούμασταν με σάντουιτς που περιείχαν ωμό λάχανο και με τσάι από αλφάλφα. Ο συνεργάτης μου επέστρεψε στο σπίτι του, αλλά εγώ έμεινα. Όταν οι αγγλόφωνοι Μάρτυρες αντιλήφθηκαν τις υλικές μου ανάγκες, άρχισαν να με βοηθούν.

Την επόμενη άνοιξη, επέστρεψα στο διορισμό μου στο Κολοράντο Σίτι, και τελικά εκεί σχηματίστηκε μια μικρή ισπανόφωνη εκκλησία. Κατόπιν μετακόμισα στο Σουίτγουοτερ του Τέξας, όπου βοήθησα στο σχηματισμό μιας άλλης ισπανόφωνης εκκλησίας. Ενώ βρισκόμουν στο Σουίτγουοτερ, έλαβα μια επιστολή που με προσκαλούσε στη 15η τάξη της Βιβλικής Σχολής Γαλαάδ της Σκοπιάς για να λάβω ιεραποστολική εκπαίδευση που θα άρχιζε στις 22 Φεβρουαρίου 1950. Εκείνο το καλοκαίρι, μετά την αποφοίτησή μου στη διεθνή συνέλευση στο Στάδιο Γιάνκι της Νέας Υόρκης, έμεινα τρεις μήνες στα παγκόσμια κεντρικά γραφεία των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Μπρούκλιν. Εκεί εκπαιδεύτηκα για το διορισμό μου στο γραφείο τμήματος στο Μεξικό.

Έργο στο Μεξικό

Έφτασα στην Πόλη του Μεξικού στις 20 Οκτωβρίου 1950. Περίπου δύο εβδομάδες αργότερα, διορίστηκα επίσκοπος τμήματος, μια ευθύνη την οποία χειρίστηκα επί τεσσεράμισι χρόνια. Η πείρα που είχα συσσωρεύσει στην υπηρεσία σκαπανέα, στη φυλακή, στη Γαλαάδ και στο Μπρούκλιν αποδείχτηκε πολύ επωφελής. Όταν έφτασα στο Μεξικό, διέκρινα αμέσως την ανάγκη που υπήρχε να εποικοδομηθεί η πνευματικότητα των Μεξικανών αδελφών μας. Μια ιδιαίτερη ανάγκη που υπήρχε ήταν να βοηθηθούν ώστε να προσκολληθούν στους υψηλούς ηθικούς κανόνες του Λόγου του Θεού.

Στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, περιλαμβανομένου και του Μεξικού, υπήρχε η συνήθεια να συζούν τα ζευγάρια χωρίς να είναι νόμιμα παντρεμένα. Οι θρησκείες του Χριστιανικού κόσμου, ιδιαίτερα η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, άφησαν να επικρατήσει αυτό το αντιγραφικό έθιμο. (Εβραίους 13:4) Ως εκ τούτου, μερικοί είχαν γίνει μέλη των εκκλησιών των Μαρτύρων του Ιεχωβά, αν και δεν ήταν νόμιμα παντρεμένοι. Τώρα έγινε μια διευθέτηση ώστε τέτοια άτομα να μπορούν να τακτοποιήσουν το ζήτημα μέσα σε έξι μήνες. Διαφορετικά δεν θα αναγνωρίζονταν πια ως Μάρτυρες του Ιεχωβά.

Για πολλούς, ήταν εύκολο να τακτοποιήσουν τη ζωή τους. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν να νομιμοποιήσουν τη σχέση τους με το να παντρευτούν. Άλλοι είχαν πιο περίπλοκες περιστάσεις. Λόγου χάρη, μερικοί είχαν παντρευτεί δυο φορές, ίσως και τρεις, χωρίς να πάρουν ποτέ νόμιμο διαζύγιο. Όταν ο λαός του Ιεχωβά εναρμονίστηκε τελικά με τις διδασκαλίες του Λόγου του Θεού στο ζήτημα του γάμου, οι εκκλησίες απόλαυσαν θαυμάσιες πνευματικές ευλογίες.​—1 Κορινθίους 6:9-11.

Εκείνον τον καιρό, το μορφωτικό επίπεδο ήταν γενικά χαμηλό στο Μεξικό. Προτού ακόμη έρθω εδώ το 1950, το γραφείο τμήματος είχε αρχίσει να οργανώνει τάξεις για την εκμάθηση ανάγνωσης και γραφής στις εκκλησίες. Τώρα αυτές οι τάξεις αναδιοργανώθηκαν και έγιναν διευθετήσεις ώστε να αναγνωριστούν επίσημα από την κυβέρνηση. Από το 1946, τότε που άρχισαν να κρατιούνται στοιχεία, πάνω από 143.000 άτομα στο Μεξικό έχουν διδαχτεί να διαβάζουν και να γράφουν σε τάξεις που οργανώθηκαν από Μάρτυρες!

Οι νόμοι στο Μεξικό ήταν πολύ περιοριστικοί όσον αφορά τη θρησκεία. Τα πρόσφατα χρόνια, όμως, σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές σε αυτόν τον τομέα. Το 1992 ψηφίστηκε ένας νέος νόμος για τα θρησκευτικά ζητήματα, και έτσι το 1993 οι Μάρτυρες του Ιεχωβά στο Μεξικό καταχωρίστηκαν ως θρησκευτική οργάνωση.

Για εμένα, αυτές οι αλλαγές υπήρξαν αιτία μεγάλης χαράς, κάτι που θα θεωρούσα ακατόρθωτο σε παλιότερους καιρούς. Πολλά χρόνια επισκεπτόμουν επανειλημμένα κρατικές υπηρεσίες  οι οποίες με αντιμετώπιζαν μάλλον με δυσπιστία. Ωστόσο, είναι θαυμάσιο να βλέπω πώς έχει χειριστεί αυτά τα ζητήματα το Νομικό Τμήμα που υπάρχει στο δικό μας Μπέθελ, με αποτέλεσμα τώρα να συναντούμε σχετικά λίγα εμπόδια στο έργο κηρύγματος.

Υπηρετώντας Μαζί με την Ιεραπόστολο Σύντροφό Μου

Όταν έφτασα στο Μεξικό, υπήρχαν ήδη εκεί πολλοί απόφοιτοι παλιότερων τάξεων της Γαλαάδ. Μεταξύ αυτών ήταν και η Εστέρ Βαρτανιάν, μια Αρμένισσα αδελφή που είχε αρχίσει το σκαπανικό στο Βαλέγιο της Καλιφόρνιας το 1942. Παντρευτήκαμε στις 30 Ιουλίου 1955 και στη συνέχεια παραμείναμε στο διορισμό μας στο Μεξικό. Η Εστέρ συνέχισε το ιεραποστολικό της έργο στην Πόλη του Μεξικού, ενώ μέναμε στο γραφείο τμήματος όπου εξακολούθησα να υπηρετώ εγώ.

Το 1947, η Εστέρ είχε μεταβεί στον πρώτο της ιεραποστολικό διορισμό στο Μοντερέι του Νουέβο Λεόν, στο Μεξικό. Στο Μοντερέι υπήρχε μόνο μία εκκλησία με 40 Μάρτυρες, αλλά όταν έφυγε για την Πόλη του Μεξικού το 1950 οι εκκλησίες είχαν γίνει τέσσερις. Στο γραφείο μας τμήματος κοντά στην Πόλη του Μεξικού, υπάρχουν τώρα δύο νεαροί συγγενείς των οικογενειών με τις οποίες η Εστέρ έκανε Γραφική μελέτη όταν υπηρετούσε στο Μοντερέι.

Το 1950 ο τομέας στον οποίο κήρυτταν οι ιεραπόστολοι στην Πόλη του Μεξικού περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης. Διέσχιζαν τις αποστάσεις που εμπεριέκλειε ο διορισμός τους με τα πόδια ή με πολύ παλιά λεωφορεία που ήταν ασφυκτικά γεμάτα με κόσμο. Όταν έφτασα εκεί στα τέλη του 1950, υπήρχαν εφτά εκκλησίες. Τώρα έχουν αυξηθεί σε 1.600 περίπου, και οι ευαγγελιζόμενοι της Βασιλείας είναι πολύ περισσότεροι από 90.000 στην Πόλη του Μεξικού, ενώ πέρσι πάνω από 250.000 άτομα παρευρέθηκαν στην Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού εκεί! Στο διάβα των ετών, η Εστέρ και εγώ είχαμε το προνόμιο να υπηρετήσουμε σε πολλές από αυτές τις εκκλησίες.

Όταν η Εστέρ και εγώ αρχίζουμε μια Γραφική μελέτη, προσπαθούμε πάντα να κεντρίσουμε  το ενδιαφέρον του πατέρα της οικογένειας ώστε να ενδιαφερθεί ολόκληρη η οικογένεια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, έχουμε δει πολλές μεγάλες οικογένειες να αρχίζουν να υπηρετούν τον Ιεχωβά. Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους στους οποίους οφείλεται η ραγδαία αύξηση της αληθινής λατρείας στο Μεξικό είναι ότι συχνά ολόκληρες οικογένειες ενώνονται στην αληθινή λατρεία.

Ο Ιεχωβά Έχει Ευλογήσει το Έργο

Από το 1950 η πρόοδος του έργου στο Μεξικό υπήρξε αξιοσημείωτη, τόσο αριθμητικά όσο και σε σχέση με τις οργανωτικές αλλαγές. Μου δίνει μεγάλη ευχαρίστηση το γεγονός ότι είχα μια μικρή συμβολή σε αυτή την αύξηση, συνεργαζόμενος με έναν πολύ φιλόξενο και χαρούμενο λαό.

Ο Καρλ Κλάιν, ο οποίος υπηρετεί ως μέλος του Κυβερνώντος Σώματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά, και η σύζυγός του η Μάργκαρετ μας επισκέφτηκαν ενώ έκαναν διακοπές πριν από μερικά χρόνια. Ο αδελφός Κλάιν ήθελε να νιώσει τον παλμό του έργου στο μεξικανικό μας τομέα, και έτσι ήρθε μαζί με τη Μάργκαρετ στην Εκκλησία Σαν Χουάν Τεσόντλα, κοντά στην Πόλη του Μεξικού, όπου ανήκαμε τότε. Η αίθουσά μας ήταν μικρή—είχε πλάτος περίπου 4,5 μέτρα και μήκος 5,5 μέτρα. Όταν φτάσαμε υπήρχαν εκεί περίπου 70 άτομα, και μετά δυσκολίας μπορούσε να σταθεί κανείς όρθιος. Οι μεγαλύτεροι κάθονταν στις καρέκλες, οι νεότεροι στους πάγκους και τα μικρά παιδιά πάνω σε τούβλα ή στο πάτωμα.

Ο αδελφός Κλάιν εντυπωσιάστηκε πολύ επειδή όλα τα παιδιά είχαν τις Γραφές τους ανοιχτές και έβρισκαν τα εδάφια μαζί με τον ομιλητή. Μετά τη δημόσια ομιλία, ο αδελφός Κλάιν μίλησε γύρω από τα εδάφια Ματθαίος 13:19-23 και είπε ότι στο Μεξικό υπήρχε πολύ από το «καλό χώμα» που ανέφερε ο Ιησούς. Σήμερα, εφτά από τα παιδιά που ήταν εκείνη τη μέρα στο ακροατήριο συμμετέχουν στο τεράστιο έργο της επέκτασης των εγκαταστάσεων του γραφείου μας τμήματος στην Πόλη του Μεξικού. Ένας άλλος υπηρετεί στο Μπέθελ, ενώ αρκετές αδελφές είναι σκαπάνισσες!

Όταν ήρθα στην Πόλη του Μεξικού, υπήρχαν μόνο 11 μέλη στο γραφείο μας τμήματος. Τώρα έχουμε γύρω στους 1.350 εθελοντές, και οι 250 περίπου από αυτούς ασχολούνται με την οικοδόμηση των καινούριων κτιρίων του τμήματος. Όταν ολοκληρωθεί όλη αυτή η εργασία, ίσως το 2002, θα μπορούμε να στεγάσουμε περίπου 1.300 άτομα στις διευρυμένες μας εγκαταστάσεις. Σκεφτείτε ότι το 1950 είχαμε λιγότερους από 7.000 ευαγγελιζομένους της Βασιλείας σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά τώρα έχουμε πολύ περισσότερους από 500.000! Η καρδιά μου ξεχειλίζει από χαρά καθώς βλέπω τον τρόπο με τον οποίο έχει ευλογήσει ο Ιεχωβά τις προσπάθειες των ταπεινών Μεξικανών αδελφών μας που εργάζονται τόσο φιλόπονα για να τον αινούν.

Αντιμετωπίζω μια Μεγάλη Δυσκολία

Μία από τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζω τα τελευταία χρόνια είναι η αρρώστια. Γενικά, είχα καλή υγεία. Αλλά το Νοέμβριο του 1988 έπαθα εγκεφαλικό, και αυτό επηρέασε πολύ τις σωματικές μου λειτουργίες. Χάρη στον Ιεχωβά, μέσω ασκήσεων και άλλων μεθόδων θεραπείας, έχω αναρρώσει σε κάποιον βαθμό, αλλά ορισμένα μέλη του σώματός μου δεν ανταποκρίνονται έτσι όπως θα ήθελα. Συνεχίζω κάποια θεραπεία και βρίσκομαι υπό ιατρική φροντίδα ώστε να αποφεύγω τους έντονους πονοκεφάλους και άλλα προβλήματα που παραμένουν.

Αν και δεν μπορώ πια να κάνω όλα όσα έκανα, βρίσκω ικανοποίηση γνωρίζοντας ότι μπόρεσα να βοηθήσω πολλούς να μάθουν για τους σκοπούς του Ιεχωβά και να γίνουν αφιερωμένοι υπηρέτες του. Επίσης, μου αρέσει να μιλάω με όσο το δυνατόν περισσότερους Χριστιανούς αδελφούς και αδελφές όταν επισκέπτονται το Μπέθελ. Νιώθω ότι παίρνουμε αμοιβαία ενθάρρυνση.

Το να γνωρίζω ότι ο Ιεχωβά εκτιμάει την υπηρεσία που του προσφέρουμε και ότι αυτά που έχουμε κάνει δεν είναι μάταια με ενισχύει πολύ. (1 Κορινθίους 15:58) Παρά τους περιορισμούς μου και την αρρώστια μου, έχω βάλει στην καρδιά μου τα λόγια των εδαφίων Κολοσσαείς 3:23, 24: «Οτιδήποτε κάνετε, να εργάζεστε σε αυτό ολόψυχα όπως για τον Ιεχωβά, και όχι για ανθρώπους, γιατί γνωρίζετε ότι από τον Ιεχωβά θα λάβετε την κατάλληλη ανταμοιβή της κληρονομιάς». Σε αρμονία με αυτή τη νουθεσία, έχω μάθει να υπηρετώ τον Ιεχωβά ολόψυχα παρά τις δοκιμασίες.

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Το 1942 όταν ήμουν σκαπανέας

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Η σύζυγός μου ανέλαβε τον ιεραποστολικό της διορισμό στο Μεξικό το 1947

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Με την Εστέρ σήμερα

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Επάνω αριστερά: Η οικογένειά μας Μπέθελ του Μεξικού το 1952. Εγώ φαίνομαι μπροστά

Επάνω: Περισσότεροι από 109.000 συγκεντρώθηκαν σε αυτό το στάδιο της Πόλης του Μεξικού για μια συνέλευση περιφερείας το 1999

Κάτω αριστερά: Οι καινούριες μας εγκαταστάσεις τμήματος θα ολοκληρωθούν σύντομα