«Ευτυχισμένος Είναι ο Άνθρωπος που Βρήκε Σοφία»

ΗΤΑΝ ποιητής, αρχιτέκτονας και βασιλιάς. Με ετήσιο εισόδημα 200 και πλέον εκατομμύρια δολάρια (περ. 70 δισ. δρχ.), ήταν ο πλουσιότερος βασιλιάς στη γη. Ήταν επίσης φημισμένος για τη σοφία του. Κάποια βασίλισσα η οποία τον επισκέφτηκε εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ ώστε αναφώνησε: «Βλέπω ότι δεν μου είχαν πει ούτε τα μισά. Έχεις υπερβεί σε σοφία και ευημερία τις φήμες που άκουσα». (1 Βασιλέων 10:4-9) Αυτή ήταν η κατάσταση του Σολομώντα, ενός βασιλιά του αρχαίου Ισραήλ.

Ο Σολομών είχε και πλούτη και σοφία. Αυτό τον καθιστούσε το πλέον κατάλληλο άτομο για να κρίνει ποιο από τα δύο ήταν πράγματι απαραίτητο. Έγραψε λοιπόν: «Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που βρήκε σοφία και ο άνθρωπος που αποκτάει διάκριση, γιατί αυτή αποτελεί κέρδος καλύτερο από το ασήμι και σοδειά καλύτερη και από το χρυσάφι. Είναι πολυτιμότερη από τα κοράλλια, και όλα τα άλλα πράγματα που σου φέρνουν ευχαρίστηση δεν είναι ισάξιά της».​—Παροιμίες 3:13-15.

Πού μπορεί, όμως, να βρεθεί η σοφία; Γιατί είναι πολυτιμότερη από τα πλούτη; Ποια είναι τα ελκυστικά χαρακτηριστικά της; Το 8ο κεφάλαιο του Γραφικού βιβλίου των Παροιμιών, το οποίο έγραψε ο Σολομών, απαντάει σε αυτές τις ερωτήσεις με συναρπαστικό τρόπο. Εκεί η σοφία προσωποποιείται, σαν να μπορεί να μιλάει και να ενεργεί. Και μάλιστα αποκαλύπτει η ίδια την ελκυστικότητα και την αξία της.

«Κράζει Δυνατά»

Το 8ο κεφάλαιο των Παροιμιών αρχίζει με μια ρητορική ερώτηση: «Δεν φωνάζει η σοφία και δεν εκπέμπει τη φωνή της η διάκριση;» Ναι, η σοφία και η διάκριση φωνάζουν, αλλά όχι όπως η ανήθικη γυναίκα που παραμονεύει σε σκοτεινά μέρη και ψιθυρίζει σαγηνευτικά λόγια στα αφτιά ενός απομονωμένου και άπειρου νέου. (Παροιμίες 7:12) «Πάνω στα ψηλά μέρη, δίπλα στην οδό, στη διασταύρωση των δρόμων στάθηκε. Δίπλα στις πύλες, εκεί που αρχίζει η πόλη, στις εισόδους των θυρών κράζει δυνατά». (Παροιμίες 8:1-3) Η ηχηρή και θαρραλέα φωνή της σοφίας ακούγεται δυνατά και καθαρά στους δημόσιους χώρους—στις πύλες, στις διασταυρώσεις και στις εισόδους της πόλης. Οι άνθρωποι μπορούν εύκολα να ακούσουν αυτή τη φωνή και να ανταποκριθούν.

Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι η θεϊκή σοφία που είναι καταγραμμένη στον εμπνευσμένο Λόγο του Θεού, την Αγία Γραφή, είναι διαθέσιμη σχεδόν στον καθένα πάνω στη γη που επιθυμεί να την αποκτήσει; «Η Αγία Γραφή είναι το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο στην ιστορία», λέει Η Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια του Βιβλίου (The World Book Encyclopedia), και προσθέτει: «Έχουν διανεμηθεί περισσότερα αντίτυπα της Αγίας Γραφής από κάθε άλλο βιβλίο. Επίσης, η Αγία Γραφή έχει μεταφραστεί περισσότερες φορές, και σε περισσότερες γλώσσες, από κάθε άλλο βιβλίο». Εφόσον ολόκληρη η Γραφή, ή μέρη της, είναι διαθέσιμη σε περισσότερες από 2.100 γλώσσες και διαλέκτους, πάνω από το 90 τοις εκατό της ανθρώπινης οικογένειας έχει πρόσβαση τουλάχιστον σε κάποιο τμήμα του Λόγου του Θεού στη δική του γλώσσα.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διακηρύττουν δημόσια το άγγελμα της Γραφής παντού. Σε  235 χώρες, κηρύττουν δραστήρια τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού και διδάσκουν στους ανθρώπους τις αλήθειες που βρίσκονται στο Λόγο του Θεού. Τα βασισμένα στη Γραφή περιοδικά τους, Η Σκοπιά και το Ξύπνα!, που εκδίδονται σε 140 και σε 83 γλώσσες αντίστοιχα, κυκλοφορούν σε περισσότερα από 20 εκατομμύρια αντίτυπα το καθένα. Η σοφία αναμφίβολα κράζει δυνατά σε δημόσιους χώρους!

«Η Φωνή μου Απευθύνεται στους Γιους των Ανθρώπων»

Η προσωποποιημένη σοφία αρχίζει να μιλάει με τα εξής λόγια: «Προς εσάς φωνάζω, άνθρωποι, και η φωνή μου απευθύνεται στους γιους των ανθρώπων. Άπειροι, κατανοήστε την οξυδέρκεια· και εσείς, άφρονες, κατανοήστε την καρδιά».​—Παροιμίες 8:4, 5.

Η σοφία απευθύνει ένα γενικό κάλεσμα σε όλη την ανθρωπότητα. Προσκαλούνται ακόμη και οι άπειροι να αποκτήσουν οξυδέρκεια, ή αλλιώς διορατικότητα, και οι άφρονες κατανόηση. Πράγματι, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά πιστεύουν ότι η Αγία Γραφή είναι ένα βιβλίο για όλους τους ανθρώπους και προσπαθούν χωρίς προσωποληψία να ενθαρρύνουν οποιονδήποτε συναντούν να εμβαθύνει στη Γραφή για να βρει τα λόγια σοφίας που περιέχονται σε αυτήν.

“Ο Ουρανίσκος μου Μιλάει για την Αλήθεια”

Διευρύνοντας την έκκλησή της, η σοφία λέει στη συνέχεια: «Ακούστε, γιατί μιλώ για τα πρώτιστα πράγματα και ανοίγω τα χείλη μου να πω για την ευθύτητα. Διότι ο ουρανίσκος μου μιλάει χαμηλόφωνα για την αλήθεια· και την πονηρία την απεχθάνονται τα χείλη μου. Όλοι οι λόγοι του στόματός μου είναι με δικαιοσύνη. Ανάμεσά τους δεν υπάρχει τίποτα διεστραμμένο ή στρεβλό». Ναι, οι διδασκαλίες της σοφίας είναι εξαίρετες και ευθείες, αληθινές και δίκαιες. Σε αυτές δεν υπάρχει τίποτα απατηλό ή στρεβλό. «Όλοι είναι ορθοί για όποιον έχει διάκριση και ευθείς για όσους βρίσκουν γνώση».​—Παροιμίες 8:6-9.

Η σοφία προτρέπει κατάλληλα: «Πάρτε τη διαπαιδαγώγησή μου και όχι ασήμι, και γνώση μάλλον παρά εκλεκτό χρυσάφι». Αυτή η παράκληση είναι λογική, «διότι η σοφία είναι καλύτερη από τα κοράλλια, και όλα τα άλλα πράγματα που φέρνουν ευχαρίστηση δεν είναι ισάξιά της». (Παροιμίες 8:10, 11) Αλλά γιατί; Τι κάνει τη σοφία πολυτιμότερη από τα πλούτη;

«Οι Καρποί μου Είναι Καλύτεροι από το Χρυσάφι»

Τα δώρα που προσφέρει η σοφία σε εκείνον που την ακούει είναι πολυτιμότερα από το χρυσάφι, το ασήμι ή τα κοράλλια. Αναφέροντας ποια είναι αυτά τα δώρα, η σοφία λέει: «Εγώ, η σοφία, κατοίκησα μαζί με την οξυδέρκεια και μάλιστα βρίσκω τη γνώση σχετικά με την ικανότητα σκέψης. Ο φόβος του Ιεχωβά σημαίνει να μισεί κανείς το κακό. Την αυτοεξύψωση και την υπερηφάνεια και τον κακό δρόμο και το διεστραμμένο στόμα τα έχω μισήσει».​—Παροιμίες 8:12, 13.

Η σοφία δίνει οξυδέρκεια και ικανότητα σκέψης στον κάτοχό της. Ο άνθρωπος που έχει θεϊκή σοφία έχει επίσης ευλάβεια και δέος για τον Θεό, εφόσον «ο φόβος του Ιεχωβά είναι η αρχή της σοφίας». (Παροιμίες 9:10) Συνεπώς, αυτός μισεί ό,τι μισεί ο Ιεχωβά. Δεν έχει καμιά  σχέση με την υπεροψία, την αλαζονεία, την ανήθικη συμπεριφορά και τη διεστραμμένη ομιλία. Το μίσος του για ό,τι είναι κακό τον προστατεύει από τη φθοροποιά επίδραση της εξουσίας. Πόσο σημαντικό είναι να επιζητούν σοφία όσοι βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης στη Χριστιανική εκκλησία, καθώς και οι κεφαλές των οικογενειών!

«Έχω συμβουλή και πρακτική σοφία», λέει κατόπιν η σοφία. «Εγώ—κατανόηση· έχω κραταιότητα. Με εμένα συνεχίζουν να βασιλεύουν οι βασιλιάδες και θεσπίζουν δικαιοσύνη οι ανώτεροι αξιωματούχοι. Με εμένα συνεχίζουν να άρχουν οι άρχοντες και κρίνουν με δικαιοσύνη όλοι οι ευγενείς». (Παροιμίες 8:14-16) Οι καρποί της σοφίας περιλαμβάνουν την ενόραση, την κατανόηση και την κραταιότητα​—παράγοντες τους οποίους έχουν μεγάλη ανάγκη οι ηγεμόνες, οι ανώτεροι αξιωματούχοι και οι ευγενείς. Η σοφία είναι απαραίτητη για όσους βρίσκονται σε θέση ισχύος και για όσους συμβουλεύουν άλλους.

Η αληθινή σοφία είναι ευρέως διαθέσιμη σε όλους, αλλά δεν τη βρίσκουν όλοι. Μερικοί την απορρίπτουν ή την αποφεύγουν, ακόμη και όταν χτυπάει την πόρτα τους. «Όσους με αγαπούν τους αγαπώ και εγώ», λέει η σοφία, «και όσοι με αναζητούν, αυτοί με βρίσκουν». (Παροιμίες 8:17) Η σοφία είναι προσιτή μόνο σε όσους την εκζητούν ένθερμα.

Οι οδοί της σοφίας είναι ορθές και δίκαιες. Ανταμείβει όσους την εκζητούν. Η σοφία λέει: «Πλούτος και δόξα είναι μαζί μου, κληρονομημένες αξίες και δικαιοσύνη. Οι καρποί μου είναι καλύτεροι από το χρυσάφι, από το καθαρό χρυσάφι, και τα προϊόντα μου καλύτερα από το εκλεκτό ασήμι. Στην οδό της δικαιοσύνης περπατώ, στο μέσο των δρόμων της κρίσης, για να κάνω όσους με αγαπούν να αποκτήσουν υπάρχοντα· τις δε αποθήκες τους τις κρατώ γεμάτες».​—Παροιμίες 8:18-21.

Εκτός από έξοχες ιδιότητες και χαρακτηριστικά όπως είναι η σύνεση, η ικανότητα σκέψης, η ταπεινοφροσύνη, η ενόραση, η πρακτική σοφία και η κατανόηση, τα δώρα της σοφίας περιλαμβάνουν τον πλούτο και την τιμή. Το σοφό άτομο μπορεί κάλλιστα να αποκτήσει πλούτο με δίκαια μέσα και θα ευημερεί πνευματικά. (3 Ιωάννη 2) Η σοφία φέρνει επίσης τιμή σε έναν άνθρωπο. Επιπλέον, εκείνος νιώθει ικανοποίηση με αυτά που αποκτάει και έχει ειρήνη διάνοιας και καθαρή συνείδηση απέναντι στον Θεό. Ναι, ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που βρήκε σοφία. Η καρποφορία της σοφίας είναι πράγματι καλύτερη από το καθαρό χρυσάφι και το εκλεκτό ασήμι.

Πόσο επίκαιρη είναι αυτή η συμβουλή για εμάς, εφόσον ζούμε σε έναν υλιστικό κόσμο όπου δίνεται έμφαση στην απόκτηση πλούτου με οποιοδήποτε μέσο και οποιοδήποτε τίμημα! Είθε ποτέ να μην ξεχάσουμε πόσο πολύτιμη είναι η σοφία ούτε να καταφύγουμε σε άδικα μέσα για να αποκτήσουμε πλούτη. Ας μην παραμελούμε ποτέ τις προμήθειες με τις οποίες μεταδίδεται η σοφία​—τις Χριστιανικές μας συναθροίσεις και την προσωπική μας μελέτη της Γραφής και των εντύπων που παρέχει «ο πιστός και φρόνιμος δούλος»—​απλώς και μόνο για την απόκτηση πλούτου.​—Ματθαίος 24:45-47.

 «Από τους Αιώνες Είμαι Τοποθετημένη στη Θέση Μου»

Η προσωποποίηση της σοφίας στο 8ο κεφάλαιο των Παροιμιών δεν αποτελεί απλώς ένα σχήμα λόγου για να εξηγηθούν τα χαρακτηριστικά μιας αφηρημένης ιδιότητας. Αναφέρεται επίσης συμβολικά στο σημαντικότερο δημιούργημα του Ιεχωβά. Η σοφία συνεχίζει λέγοντας: «Ο ίδιος ο Ιεχωβά με έφερε σε ύπαρξη ως αρχή της οδού του, το πρώτο από τα επιτεύγματα που έκανε από πολύ παλιά. Από τους αιώνες είμαι τοποθετημένη στη θέση μου, από την αρχή, από καιρούς προγενέστερους της γης. Τότε που δεν υπήρχαν υδάτινα βάθη γεννήθηκα σαν με πόνους τοκετού, τότε που δεν υπήρχαν πηγές κατάφορτες με νερό. Προτού στερεωθούν τα βουνά, πριν από τους λόφους, γεννήθηκα σαν με πόνους τοκετού, όταν δεν είχε κάνει ακόμη τη γη και τις πεδινές εκτάσεις και το πρώτο μέρος από τα χώματα των παραγωγικών εδαφών».​—Παροιμίες 8:22-26.

Πόσο ωραία ταιριάζει η παραπάνω περιγραφή της προσωποποιημένης σοφίας με αυτά που αναφέρονται σχετικά με “τον Λόγο” στις Γραφές! «Στην αρχή ήταν ο Λόγος», έγραψε ο απόστολος Ιωάννης, «και ο Λόγος ήταν μαζί με τον Θεό, και ο Λόγος ήταν θεός». (Ιωάννης 1:1) Η προσωποποιημένη σοφία εξεικονίζει τον Γιο του Θεού, τον Ιησού Χριστό, στην προανθρώπινη ύπαρξή του. a

Ο Ιησούς Χριστός είναι «ο πρωτότοκος όλης της δημιουργίας, επειδή μέσω αυτού δημιουργήθηκαν όλα τα άλλα πράγματα στους ουρανούς και πάνω στη γη, τα ορατά και τα αόρατα». (Κολοσσαείς 1:15, 16) «Όταν [ο Ιεχωβά] ετοίμαζε τους ουρανούς, εγώ ήμουν εκεί», συνεχίζει η προσωποποιημένη σοφία, «όταν θέσπιζε κύκλο πάνω στο πρόσωπο των υδάτινων βαθών, όταν σταθεροποιούσε τα πυκνά σύννεφα εκεί ψηλά, όταν καθιστούσε ισχυρές τις πηγές των υδάτινων βαθών, όταν όριζε για τη θάλασσα το θέσπισμά του, ώστε τα νερά να μην υπερβούν την προσταγή του, όταν θέσπιζε τα θεμέλια της γης, τότε βρισκόμουν δίπλα του ως δεξιοτέχνης εργάτης και για εμένα έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια τη μια ημέρα μετά την άλλη, ενώ εγώ ευφραινόμουν πάντοτε ενώπιόν του, ευφραινόμουν για τα παραγωγικά εδάφη της γης του, και τα πράγματα για τα οποία έτρεφα συμπάθεια αφορούσαν τους γιους των ανθρώπων». (Παροιμίες 8:27-31) Ο πρωτότοκος Γιος του Ιεχωβά βρισκόταν δίπλα στον Πατέρα του, εργαζόμενος δραστήρια μαζί με εκείνον​—τον απαράμιλλο Δημιουργό του ουρανού και της γης. Όταν ο Ιεχωβά Θεός δημιούργησε τον πρώτο άνθρωπο, ο Γιος Του συνεργάστηκε μαζί του σε αυτό το έργο ως Δεξιοτέχνης Εργάτης. (Γένεση 1:26) Δεν είναι παράξενο που ο Γιος του Θεού ενδιαφέρεται πάρα πολύ για την ανθρωπότητα​—μάλιστα τρέφει συμπάθεια για τους ανθρώπους!

«Ευτυχισμένος Είναι ο Άνθρωπος που με Ακούει»

Ως η προσωποποίηση της σοφίας, ο Γιος του Θεού λέει: «Τώρα, γιοι μου, ακούστε με· ναι, ευτυχισμένοι είναι όσοι τηρούν τις οδούς μου. Ακούστε τη διαπαιδαγώγηση και γίνετε σοφοί και μην αδιαφορείτε. Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που με ακούει αγρυπνώντας στις πόρτες μου κάθε ημέρα, παραμένοντας σε εγρήγορση στους παραστάτες των εισόδων μου. Διότι όποιος βρίσκει εμένα θα βρει ζωή, και απολαμβάνει την καλή θέληση του Ιεχωβά. Αλλά όποιος δεν με βρίσκει κάνει κακό στην ψυχή του· όλοι όσοι έχουν μεγάλο μίσος για εμένα αγαπούν το θάνατο».​—Παροιμίες 8:32-36.

Ο Ιησούς Χριστός είναι η σοφία του Θεού προσωποποιημένη. «Σε αυτόν είναι προσεκτικά αποκρυμμένοι όλοι οι θησαυροί της σοφίας και της γνώσης». (Κολοσσαείς 2:3) Ας τον ακούμε, λοιπόν, χωρίς να αδιαφορούμε και ας ακολουθούμε τα ίχνη του πιστά. (1 Πέτρου 2:21) Αν τον απορρίψουμε, κάνουμε κακό στην ίδια μας την ψυχή και αγαπάμε το θάνατο, επειδή «δεν υπάρχει σωτηρία μέσω κανενός άλλου». (Πράξεις 4:12) Πράγματι, ας δεχτούμε τον Ιησού ως αυτόν που έχει προμηθεύσει ο Θεός για τη σωτηρία μας. (Ματθαίος 20:28· Ιωάννης 3:16) Έτσι θα νιώσουμε την ευτυχία που προέρχεται από το γεγονός ότι “βρίσκουμε ζωή και απολαμβάνουμε την καλή θέληση του Ιεχωβά”.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Η σοφία είναι απαραίτητη για όσους βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης

[Εικόνες στη σελίδα 27]

Μην παραμελείτε τις προμήθειες με τις οποίες μεταδίδεται η σοφία