Βιογραφία

Ευγνώμων για τις Πολύτιμες Αναμνήσεις Μου!

ΑΦΗΓΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΤΡΟΥΣΙΛΑ ΚΕΪΝ

Ήταν το έτος 1933 και είχα μόλις παντρευτεί τον Ζανόα Κέιν ο οποίος, όπως και εγώ, ήταν βιβλιοπώλης διάκονος​—ολοχρόνιος ευαγγελιστής. Με ασυγκράτητο ενθουσιασμό, σχεδίαζα να ακολουθήσω το σύζυγό μου στο διορισμό του, αλλά για να το κάνω αυτό χρειαζόμουν ένα ποδήλατο​—κάτι που αποτελούσε πολυτέλεια και το οποίο δεν είχα ποτέ τα μέσα να αποκτήσω, εφόσον οι καιροί ήταν δύσκολοι στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Τι θα μπορούσα να κάνω;

ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΣ για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρισκόμουν, οι κουνιάδοι μου έψαξαν στους σκουπιδότοπους της περιοχής προσπαθώντας να βρουν παλιά εξαρτήματα για να μου φτιάξουν ένα ποδήλατο. Τα κατάφεραν, και το ποδήλατο λειτουργούσε! Μόλις έμαθα να το οδηγώ, ο Ζανόα και εγώ ξεκινήσαμε, διασχίζοντας ευτυχισμένοι με τα ποδήλατά μας τις κομητείες Γούστερ και Χέρφορντ της Αγγλίας και δίνοντας μαρτυρία σε οποιονδήποτε συναντούσαμε.

Τότε ούτε που φανταζόμουν ότι αυτό το απλό βήμα το οποίο έγινε με πίστη θα οδηγούσε σε μια ζωή γεμάτη πλούσιες αναμνήσεις. Ωστόσο, το πνευματικό θεμέλιο για τη ζωή μου είχε τεθεί από τους αγαπημένους μου γονείς.

Τα Δύσκολα Χρόνια του Μεγάλου Πολέμου

Γεννήθηκα το Δεκέμβριο του 1909. Λίγο καιρό αργότερα η μητέρα μου πήρε ένα αντίτυπο του βιβλίου Το Σχέδιον των Αιώνων, και το 1914 οι γονείς μου με πήγαν να δω το «Φωτόδραμα της Δημιουργίας» στο Όλνταμ του Λάνκασερ. (Και τα δύο τα παρήγαγαν οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, όπως είναι τώρα γνωστοί.) Αν και ήμουν μικρή θυμάμαι έντονα ότι, καθώς γυρίζαμε στο σπίτι, χοροπηδούσα από τη χαρά μου  για τα όσα είχα δει! Ο Φρανκ Χίλι ξεκίνησε τότε έναν όμιλο μελέτης της Αγίας Γραφής στο Ρότσντεϊλ, στην περιοχή όπου ζούσαμε. Παρακολουθώντας αυτές τις συναθροίσεις βοηθηθήκαμε ως οικογένεια να αποκτήσουμε κατανόηση των Γραφών.

Η ζωή μας έχασε τη γαλήνη της εκείνο το ίδιο έτος όταν ξέσπασε ο Μεγάλος Πόλεμος​—ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, όπως τον αποκαλούμε τώρα. Ο πατέρας μου κλήθηκε στο στρατό αλλά διακράτησε ουδέτερη στάση. Στο δικαστήριο τον περιέγραψαν ως “έναν πολύ αξιοπρεπή άνθρωπο”, και κατατέθηκαν αρκετές επιστολές από «ευυπόληπτους κυρίους που δήλωναν ότι πίστευαν πως ήταν ειλικρινής στην άρνησή του να πάρει όπλο», ανέφερε η τοπική εφημερίδα.

Αντί, όμως, να δοθεί στον πατέρα μου πλήρης απαλλαγή, καταχωρίστηκε ότι απαλλασσόταν «μόνο από Μάχιμη Υπηρεσία». Τόσο ο ίδιος όσο και η μητέρα μου και εγώ γίναμε αμέσως αντικείμενο χλευασμού. Τελικά, η απόφαση αναθεωρήθηκε και του ανατέθηκε να κάνει αγροτική εργασία, αλλά κάποιοι γεωργοί εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και του έδιναν μικρή αμοιβή ή και τίποτα. Προκειμένου να συντηρείται η οικογένεια, η μητέρα μου εργαζόταν​—για ελάχιστα χρήματα—​κάνοντας βαριά εργασία σε ένα ιδιωτικό πλυντήριο. Εντούτοις, τώρα αντιλαμβάνομαι πόσο ενισχυτικό ήταν για εμένα να περάσω εκείνα τα καθοριστικά για τη διάπλασή μου χρόνια αντιμετωπίζοντας τέτοιες δύσκολες καταστάσεις. Αυτό με βοήθησε να εκτιμήσω τα σπουδαιότερα πνευματικά πράγματα.

Μικρή Αρχή

Λίγο καιρό αργότερα έκανε την εμφάνισή του ο Ντάνιελ Χιουζ, ένας ενθουσιώδης σπουδαστής της Γραφής. Ήταν ανθρακωρύχος στο Ρουάμπον, ένα χωριό περίπου 20 χιλιόμετρα από το Όζβεστρι, στο οποίο είχαμε μετακομίσει. Ο θείος Νταν, όπως τον αποκαλούσα, είχε επαφή με την οικογένειά μας, και όποτε ερχόταν να μας δει οι συζητήσεις του περιστρέφονταν πάντοτε γύρω από Γραφικά θέματα. Ποτέ δεν μιλούσε για τετριμμένα πράγματα. Το 1920 εγκαινιάστηκε μια τάξη μελέτης της Αγίας Γραφής στο Όζβεστρι, και το 1921 ο θείος Νταν μού έδωσε ένα αντίτυπο του βιβλίου Η Κιθάρα του Θεού. Το θεωρούσα πολύτιμο επειδή με τη βοήθεια αυτού του βιβλίου μπορούσα να κατανοώ τις Γραφικές αλήθειες πολύ πιο εύκολα.

Ένας άλλος αδελφός ήταν ο Πράις Χιουζ, a ο οποίος αργότερα έγινε ο διάκονος που είχε την επίβλεψη στο γραφείο τμήματος των Μαρτύρων του Ιεχωβά στο Λονδίνο. Ζούσε με την οικογένειά του κοντά στο Μπρόνιγκαρθ, στα σύνορα με την Ουαλία, και η αδελφή του, η Σίσι, έγινε στενή φίλη της μητέρας μου.

Θυμάμαι τον ενθουσιασμό που επικρατούσε το 1922 όταν έγινε η πρόσκληση να “διαφημίσουμε τον Βασιλιά και τη βασιλεία του”. Στη διάρκεια των ετών που ακολούθησαν, μολονότι πήγαινα ακόμη στο σχολείο, συμμετείχα πρόθυμα στη διανομή ειδικών φυλλαδίων, ιδιαίτερα του φυλλαδίου Εκκλησιαστικοί Καταγγελλόμενοι το 1924. Αναπολώντας εκείνη τη δεκαετία, κατανοώ τι προνόμιο είχα να συναναστραφώ με τόσο πολλούς πιστούς αδελφούς και αδελφές​—μεταξύ άλλων με τη Μοντ Κλαρκ b και τη συνεργάτιδά της τη Μαίρη Γκραντ, c τον Έντγκαρ Κλέι, d τον Ρόμπερτ Χάντλινγκτον, την Κέιτι Ρόμπερτς, τον Έντουιν Σκίνερ, e καθώς επίσης με τον Πέρσι Τσάπμαν και τον Τζακ Νέιθαν, f που και οι δύο πήγαν στον Καναδά για να βοηθήσουν στο έργο που γινόταν εκεί.

Η Γραφική ομιλία με τίτλο «Εκατομμύρια που Ζουν Τώρα Δεν θα Πεθάνουν Ποτέ» αποδείχτηκε επίκαιρο θέμα για μαρτυρία στον αχανή τομέα μας. Στις 14 Μαΐου 1922, ο Στάνλεϊ Ρότζερς, ένας συγγενής του Πράις Χιουζ, ήρθε από το Λίβερπουλ για να εκφωνήσει αυτή την ομιλία στο χωριό Τσιρκ, στα βόρεια της πόλης μας, και αργότερα το ίδιο βράδυ στον Κινηματογράφο Πλέιχαουζ στο Όζβεστρι. Εξακολουθώ να έχω ένα από τα διαφημιστικά που τυπώθηκαν ειδικά για εκείνη την περίσταση. Όλο αυτόν τον καιρό, ο μικρός μας όμιλος συνέχισε να ενισχύεται από τις επισκέψεις τριών περιοδευόντων επισκόπων​—πίλγκριμ όπως τους ονομάζαμε—​του Χέρμπερτ Σίνιορ, του Άλμπερτ Λόιντ και του Τζον Μπλάνεϊ.

Καιρός για Αποφάσεις

Το 1929 αποφάσισα να βαφτιστώ. Ήμουν 19 χρονών, και τον ίδιο καιρό αντιμετώπισα την  πρώτη μου πραγματική δοκιμασία. Γνώρισα έναν νεαρό του οποίου ο πατέρας ήταν πολιτικός. Νιώσαμε αμοιβαία έλξη και εκείνος μου έκανε πρόταση γάμου. Έναν χρόνο νωρίτερα, είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο Κυβέρνησις, έτσι λοιπόν του έδωσα ένα αντίτυπο. Αλλά σύντομα έγινε φανερό πως δεν ενδιαφερόταν καθόλου για μια ουράνια κυβέρνηση, όπως ήταν το θέμα του βιβλίου. Από τη μελέτη μου γνώριζα ότι οι Ισραηλίτες στην αρχαιότητα είχαν πάρει την εντολή να μη συμπεθερεύουν με απίστους και ότι αυτή η αρχή εφαρμοζόταν και στους Χριστιανούς. Γι’ αυτό, αν και ήταν δύσκολο να το κάνω, αρνήθηκα την πρότασή του.​—Δευτερονόμιο 7:3· 2 Κορινθίους 6:14.

Αντλούσα δύναμη από τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Ας μην παραιτούμαστε από το να κάνουμε το καλό, γιατί αν δεν αποκάμνουμε θα θερίσουμε στην κατάλληλη εποχή». (Γαλάτες 6:9) Βοηθήθηκα επίσης από τον αγαπητό θείο Νταν ο οποίος μου έγραψε: «Σε όλες τις δοκιμασίες να θυμάσαι αυτό, το Ρωμαίους 8:28», το οποίο λέει: «Γνωρίζουμε δε ότι ο Θεός κάνει όλα τα έργα του να συνεργάζονται για το καλό εκείνων που αγαπούν τον Θεό, εκείνων που είναι καλεσμένοι σύμφωνα με το σκοπό του». Δεν ήταν εύκολο, αλλά γνώριζα ότι είχα πάρει τη σωστή απόφαση. Εκείνο το έτος ξεκίνησα το έργο βιβλιοπώλη διακόνου.

Αντιμετωπίζω την Πρόκληση

Το 1931 λάβαμε το νέο μας όνομα, Μάρτυρες του Ιεχωβά, και εκείνη τη χρονιά συμμετείχαμε σε μια δυναμική εκστρατεία χρησιμοποιώντας το βιβλιάριο Η Βασιλεία, η Ελπίς του Κόσμου. Δόθηκε ένα αντίτυπο σε κάθε πολιτικό, κληρικό και επιχειρηματία. Ο τομέας μου εκτεινόταν από το Όζβεστρι μέχρι το Ρέξαμ, περίπου 25 χιλιόμετρα προς τα βόρεια. Η κάλυψη ολόκληρου του τομέα ήταν μια πρόκληση.

Τον επόμενο χρόνο, σε μια συνέλευση στο Μπέρμιγχαμ, ζητήθηκαν 24 εθελοντές. Γεμάτοι ενθουσιασμό, 24 από εμάς δώσαμε τα ονόματά μας για μια καινούρια μορφή υπηρεσίας, χωρίς να γνωρίζουμε ποια επρόκειτο να είναι. Φανταστείτε την έκπληξή μας όταν διοριστήκαμε ανά δύο να προσφέρουμε το ίδιο βιβλιάριο, Η Βασιλεία, η Ελπίς του Κόσμου, ενώ θα φορούσαμε βαριές πινακίδες-σάντουιτς που θα διαφήμιζαν τη Βασιλεία.

Καθώς μου είχε ανατεθεί να καλύψω την περιοχή γύρω από τον καθεδρικό ναό, ένιωθα πολύ αμήχανα, αλλά παρηγορούσα τον εαυτό μου με τη σκέψη ότι κανείς δεν με γνώριζε σε εκείνη την πόλη. Εντούτοις, το πρώτο άτομο που με πλησίασε ήταν μια παλιά φίλη μου από το σχολείο, η οποία με κοίταξε και είπε: «Τι στο καλό κάνεις ντυμένη έτσι;» Εκείνη η εμπειρία με βοήθησε να απαλλαχτώ από οποιονδήποτε φόβο του ανθρώπου που μπορεί να είχα!

Πηγαίνοντας σε Πιο Απομακρυσμένα Μέρη

Το 1933, παντρεύτηκα τον Ζανόα, ο οποίος ήταν χήρος και 25 χρόνια μεγαλύτερός μου. Η πρώτη του σύζυγος ήταν ζηλώτρια Σπουδάστρια της Γραφής, και ο Ζανόα είχε παραμείνει πιστά στο διορισμό του μετά το θάνατό της. Λίγο καιρό αργότερα μετακομίσαμε από την Αγγλία στον καινούριο μας τομέα στη Βόρεια Ουαλία, περίπου 150 χιλιόμετρα μακριά. Δεν διστάσαμε να φορτώσουμε τα ποδήλατά μας με χαρτοκιβώτια, βαλίτσες και άλλα αποκτήματα αξίας​—κρεμώντας τα στο τιμόνι, σφηνώνοντάς τα στο σκελετό και στριμώχνοντάς τα μέσα στα καλαθάκια του ποδηλάτου—​αλλά τελικά τα καταφέραμε! Σε εκείνον το διορισμό τα ποδήλατά μας ήταν απαραίτητα​—μας πήγαιναν παντού, ακόμη και κοντά στην κορυφή του Κάντερ Ίντρις, ενός βουνού της Ουαλίας με υψόμετρο σχεδόν 900 μέτρα. Ήταν πολύ ανταμειφτικό  να βρίσκουμε ανθρώπους που λαχταρούσαν να ακούσουν «αυτά τα καλά νέα της βασιλείας».​—Ματθαίος 24:14.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και οι άνθρωποι εκεί μας είπαν ότι κάποιος ονόματι Τομ Πράις τους κήρυττε όπως ακριβώς κάναμε και εμείς. Εντοπίσαμε τελικά τον Τομ, ο οποίος ζούσε στο Λονγκ Μάουντεν, κοντά στο Γουέλσπουλ​—και τι έκπληξη ήταν αυτή! Όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα στο έργο κηρύγματος, του είχα δώσει ένα βοήθημα μελέτης της Γραφής με τίτλο Καταλλαγή. Το μελέτησε μόνος του, έγραψε στο Λονδίνο ζητώντας περισσότερα έντυπα και από τότε μετέδιδε τη νεοαποκτημένη πίστη του με ζήλο. Απολαύσαμε πολλές ώρες ευχάριστης συναναστροφής, συχνά μελετώντας και οι τρεις μαζί για να ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλον.

Συμφορά Οδηγεί σε Ευλογίες

Το 1934, όλοι οι βιβλιοπώλες διάκονοι που βρίσκονταν κοντά στη Βόρεια Ουαλία προσκλήθηκαν να πάνε στο Ρέξαμ για να βοηθήσουν στη διανομή του βιβλιαρίου Δίκαιος Άρχων. Την παραμονή της έναρξης εκείνης της ειδικής εκστρατείας συνέβη μια εθνική συμφορά. Σε κάποια έκρηξη στο ανθρακωρυχείο Γκρέσφορντ, 3 χιλιόμετρα βόρεια του Ρέξαμ, σκοτώθηκαν 266 ανθρακωρύχοι. Περισσότερα από 200 παιδιά έμειναν ορφανά και 160 γυναίκες χήρες.

Έπρεπε να καταρτίσουμε έναν κατάλογο με τους πενθούντες, να τους επισκεφτούμε προσωπικά και να τους δώσουμε ένα βιβλιάριο. Ανάμεσα στα ονόματα που μου δόθηκαν ήταν και της κ. Τσάντγουικ, η οποία είχε χάσει το 19χρονο γιο της. Όταν την επισκέφτηκα, ένα από τα μεγαλύτερα παιδιά της, ο Τζακ, βρισκόταν εκεί για να παρηγορήσει τη μητέρα του. Αυτός ο νεαρός με αναγνώρισε αλλά δεν είπε τίποτα. Αργότερα, διάβασε το βιβλιάριο και κατόπιν έψαξε για ένα άλλο βιβλιάριο, Ο Τελικός Πόλεμος, το οποίο του είχα δώσει μερικά χρόνια νωρίτερα.

Ο Τζακ και η σύζυγός του, η Μέι, έμαθαν πού έμενα και ήρθαν για να πάρουν περισσότερα έντυπα. Το 1936 δέχτηκαν να διεξάγονται οι συναθροίσεις στο σπίτι τους στο Ρέξαμ. Έξι μήνες αργότερα, έπειτα από επίσκεψη του Άλμπερτ Λόιντ, ιδρύθηκε μια εκκλησία και ο Τζακ Τσάντγουικ έγινε ο προεδρεύων επίσκοπος. Τώρα υπάρχουν τρεις εκκλησίες στο Ρέξαμ.

Ζωή σε Τσιγγάνικο Τροχόσπιτο

Μέχρι τότε, χρησιμοποιούσαμε οποιοδήποτε κατάλυμα μπορούσαμε να βρούμε καθώς μετακινούμασταν από μέρος σε μέρος, αλλά ο Ζανόα αποφάσισε ότι ήταν καιρός να αποκτήσουμε δικό μας σπίτι, ένα σπίτι που θα μπορούσαμε να το έχουμε μαζί μας όπου πηγαίναμε. Ο σύζυγός μου ήταν επιδέξιος ξυλουργός τσιγγάνικης καταγωγής, έτσι λοιπόν κατασκεύασε για εμάς ένα τσιγγάνικο τροχόσπιτο. Το ονομάσαμε Ελισάβετ, ένα Γραφικό όνομα που σημαίνει «Θεός Αφθονίας».

Θυμάμαι ιδιαίτερα ένα μέρος στο οποίο μείναμε​—μέσα σε κάποιον δεντρόκηπο δίπλα σε ένα ποταμάκι. Για εμένα ήταν σαν τον Παράδεισο! Τίποτα δεν διατάραξε την ευτυχία που απολαμβάναμε τα χρόνια που ζούσαμε σε εκείνο το τροχόσπιτο, παρά τις εμφανείς του ελλείψεις. Όταν ο καιρός ήταν ψυχρός, τα σκεπάσματα του κρεβατιού συχνά πάγωναν και κολλούσαν στους τοίχους του τροχόσπιτου, και η μεγάλη υγρασία ήταν ένα μόνιμο πρόβλημα. Επίσης έπρεπε να μεταφέρουμε νερό, μερικές φορές από μακριά, αλλά ξεπερνούσαμε μαζί αυτές τις δυσκολίες.

 Κάποιον χειμώνα ήμουν άρρωστη και είχαμε λίγα τρόφιμα και καθόλου χρήματα. Ο Ζανόα κάθησε στο κρεβάτι, κράτησε το χέρι μου μέσα στο δικό του και διάβασε το εδάφιο Ψαλμός 37:25: «Νέος ήμουν και γέρασα, και όμως δεν είδα δίκαιο εγκαταλειμμένο ούτε κάποιον απόγονό του να ζητάει ψωμί». Κοιτάζοντάς με, είπε: «Αν δεν συμβεί κάτι σύντομα, θα αρχίσουμε να ζητιανεύουμε, και δεν πιστεύω ότι ο Θεός θα επιτρέψει να γίνει αυτό!» Κατόπιν πήγε να κηρύξει στους γείτονές μας.

Όταν ο Ζανόα επέστρεψε το μεσημέρι για να μου φτιάξει κάτι να πιω, τον περίμενε ένας φάκελος. Περιείχε 50 λίρες (περ. 28.000 δρχ.) τις οποίες είχε στείλει ο πατέρας του. Μερικά χρόνια νωρίτερα, ο Ζανόα είχε κατηγορηθεί άδικα για υπεξαίρεση, αλλά είχε μόλις αποδειχτεί η αθωότητά του. Αυτό το δώρο ήταν για αποζημίωση. Είχε έρθει πάνω στην ώρα!

Ωφέλιμο Μάθημα

Ορισμένες φορές παίρνουμε μαθήματα αφού περάσουν αρκετά χρόνια. Λόγου χάρη: Προτού τελειώσω το σχολείο το 1927, έδωσα μαρτυρία σε όλους τους συμμαθητές και τους καθηγητές μου​—εκτός από ένα άτομο, τη Λαβίνια Φέρκλοου. Εφόσον κανείς δεν ενδιαφερόταν να μάθει τι σκόπευα να κάνω στη ζωή μου και επειδή έτσι και αλλιώς δεν τα πήγαινα και πολύ καλά με τη δεσποινίδα Φέρκλοου, αποφάσισα να μην της μιλήσω. Φανταστείτε την έκπληξη​—και την ευχαρίστησή μου—​όταν έπειτα από 20 περίπου χρόνια η μητέρα μου μού είπε ότι εκείνη η καθηγήτρια είχε επιστρέψει για να επισκεφτεί όλους τους παλιούς της φίλους και μαθητές και να τους πει πως τώρα ήταν Μάρτυρας του Ιεχωβά!

Όταν συναντηθήκαμε, της εξήγησα γιατί δεν της είχα μιλήσει νωρίτερα για την πίστη μου και τη σταδιοδρομία που είχα επιλέξει. Με άκουσε ήσυχα και κατόπιν είπε: «Εγώ έψαχνα πάντοτε για την αλήθεια. Ήταν η κύρια αναζήτηση της ζωής μου!» Αυτή η εμπειρία αποδείχτηκε ωφέλιμο μάθημα για εμένα​—ποτέ να μη διστάζω να δίνω μαρτυρία σε όσους συναντώ και ποτέ να μην κρίνω εκ των προτέρων κανέναν.

Άλλος ένας Πόλεμος​—Και η Συνέχεια

Τα σύννεφα του πολέμου άρχισαν και πάλι να μαζεύονται καθώς πλησίαζε το τέλος της δεκαετίας του 1930. Ο Ντένις, ο κατά δέκα χρόνια μικρότερος αδελφός μου, απαλλάχτηκε από τη στρατιωτική υπηρεσία υπό τον όρο να παραμείνει στην εργασία του. Ποτέ δεν είχε εκδηλώσει μεγάλο ενδιαφέρον για την αλήθεια, έτσι λοιπόν ο σύζυγός μου και εγώ ζητήσαμε από τον Ρούπερτ Μπράντμπερι και από τον αδελφό του τον Ντέιβιντ, δυο ντόπιους σκαπανείς, να τον επισκεφτούν. Εκείνοι το έκαναν και μελέτησαν τη Γραφή μαζί του. Ο Ντένις βαφτίστηκε το 1942, αργότερα άρχισε την υπηρεσία σκαπανέα και το 1957 διορίστηκε περιοδεύων επίσκοπος.

Η κόρη μας, η Ελίζαμπεθ, γεννήθηκε το 1938, και για να καλυφτούν οι ανάγκες της οικογένειας, ο Ζανόα μεγέθυνε το τροχόσπιτό μας. Όταν γεννήθηκε η δεύτερη κόρη μας, η Γιούνις, το 1942, διακρίναμε ότι ήταν σοφό να ψάξουμε για μονιμότερη κατοικία. Γι’ αυτόν το λόγο, ο Ζανόα διέκοψε το σκαπανικό για λίγα χρόνια και μετακομίσαμε σε ένα μικρό σπίτι κοντά στο Ρέξαμ. Αργότερα, εγκατασταθήκαμε στο Μίντλιτς στη γειτονική κομητεία του Τσέσερ. Εκεί πέθανε ο αγαπημένος μου σύζυγος το 1956.

Οι δύο κόρες μας άρχισαν να κηρύττουν τα καλά νέα ολοχρόνια, και η καθεμιά τους έχει έναν ευτυχισμένο γάμο. Η Γιούνις και ο σύζυγός της, ο οποίος είναι πρεσβύτερος, εξακολουθούν να υπηρετούν ως ειδικοί σκαπανείς στο Λονδίνο. Ο σύζυγος της Ελίζαμπεθ υπηρετεί επίσης ως πρεσβύτερος, και είναι χαρά μου που μαζί με τα παιδιά τους και τα τέσσερα δισέγγονά μου ζουν κοντά μου στο Πρέστον του Λάνκασερ.

Είμαι ευγνώμων που μπορώ να πηγαίνω με τα πόδια στην Αίθουσα Βασιλείας, η οποία βρίσκεται απέναντι από το διαμέρισμά μου. Τα πρόσφατα χρόνια, έχω συνταυτιστεί με τον όμιλο της γλώσσας γκουτζαράτι που συναθροίζεται στον ίδιο χώρο. Η εκμάθηση της γλώσσας δεν ήταν εύκολη υπόθεση επειδή είμαι βαρήκοη τώρα. Μερικές φορές είναι δύσκολο να συλλαμβάνω πολλές από τις λεπτές αποχρώσεις της γλώσσας, όπως μπορούν να κάνουν οι νεότεροι. Αλλά είναι μια ενδιαφέρουσα πρόκληση.

Εξακολουθώ να μπορώ να κηρύττω από πόρτα σε πόρτα και να διεξάγω Γραφικές μελέτες στο σπίτι μου. Όταν με επισκέπτονται οι αδελφοί, πάντοτε με χαροποιεί να αφηγούμαι μερικές από τις παλιότερες εμπειρίες μου. Είμαι πολύ ευγνώμων για τις πολύτιμες αναμνήσεις των ευλογιών που έχω λάβει όσον καιρό συναναστρέφομαι με το λαό του Ιεχωβά, εδώ και 90 σχεδόν χρόνια.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Φυλλάδιο που διαφήμιζε τη Γραφική ομιλία «Εκατομμύρια που Ζουν Τώρα Δεν θα Πεθάνουν Ποτέ», την οποία παρακολούθησα στις 14 Μαΐου 1922

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Με τον Ζανόα λίγο μετά το γάμο μας το 1933

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Δίπλα στην «Ελισάβετ», το τροχόσπιτό μας που κατασκεύασε ο σύζυγός μου