Οι Σκύθες​—Ένας Μυστηριώδης Λαός του Παρελθόντος

ΚΑΛΠΑΖΟΝΤΑΣ μέσα στη σκόνη, με τα σακίδιά τους παραφουσκωμένα με λάφυρα, έφτασαν οι ιππείς ενός νομαδικού έθνους. Αυτός ο μυστηριώδης λαός κυριάρχησε στις στέπες της Ευρασίας από το 700 περίπου μέχρι το 300 Π.Κ.Χ. Κατόπιν εξαφανίστηκαν—αλλά μόνο αφού εξασφάλισαν μια θέση στις σελίδες της ιστορίας. Υπάρχει μια αναφορά για αυτούς ακόμη και στην Αγία Γραφή. Ήταν οι Σκύθες.

Αιώνες ολόκληρους, νομάδες και κοπάδια άγριων αλόγων περιπλανιούνταν στα λιβάδια που απλώνονται από τα Καρπάθια Όρη της ανατολικής Ευρώπης μέχρι τη σημερινή νοτιοανατολική Ρωσία. Τον όγδοο αιώνα Π.Κ.Χ., η στρατιωτική δράση του Κινέζου Αυτοκράτορα Σουάν οδήγησε σε μεταναστεύσεις προς τη δύση. Μετακινούμενοι δυτικά, οι Σκύθες πολέμησαν και εκδίωξαν τους Κιμμέριους, οι οποίοι έλεγχαν τον Καύκασο και την περιοχή βόρεια της Μαύρης Θάλασσας.

Αναζητώντας πλούτη, οι Σκύθες λεηλάτησαν την ασσυριακή πρωτεύουσα, τη Νινευή. Αργότερα, συμμάχησαν με την Ασσυρία εναντίον της Μηδίας, της Βαβυλωνίας και άλλων εθνών. Οι επιθέσεις τους έφτασαν μέχρι και τη βόρεια Αίγυπτο. Το γεγονός ότι η πόλη Βαιθ-σαν στον βορειοανατολικό Ισραήλ ονομάστηκε αργότερα Σκυθόπολη ίσως υποδηλώνει μια περίοδο σκυθικής κατοχής.​—1 Σαμουήλ 31:11, 12.

Τελικά, οι Σκύθες εγκαταστάθηκαν στις στέπες των περιοχών που καταλαμβάνουν σήμερα η Ρουμανία, η Μολδαβία, η Ουκρανία και η νότια Ρωσία. Εκεί πλούτισαν ενεργώντας ως μεσάζοντες μεταξύ των Ελλήνων και των σιτοπαραγωγών που κατοικούσαν στις περιοχές της σημερινής Ουκρανίας και της νότιας Ρωσίας. Οι Σκύθες αντάλλασσαν σιτηρά, μέλι, γουναρικά και βοοειδή με ελληνικά κρασιά, υφάσματα,  όπλα και έργα τέχνης. Με αυτόν τον τρόπο συσσώρευσαν αμύθητα πλούτη.

Δεινοί Ιππείς

Για αυτούς τους πολεμιστές της στέπας, το άλογο ήταν ό,τι και η καμήλα για τους ανθρώπους της ερήμου. Οι Σκύθες ήταν εξαιρετικοί ιππείς και συγκαταλέγονταν ανάμεσα στους πρώτους που χρησιμοποίησαν σέλα και αναβολείς. Έτρωγαν κρέας αλόγων και έπιναν γάλα φοράδας. Μάλιστα πρόσφεραν άλογα ως ολοκαυτώματα. Όταν πέθαινε ένας Σκύθης πολεμιστής, σκότωναν το άλογό του και το έθαβαν τιμητικά—με όλα του τα χάμουρα και τα στολίδια.

Σύμφωνα με τις περιγραφές του ιστορικού Ηρόδοτου, οι Σκύθες επιδίδονταν σε σαδιστικά έθιμα​—μεταξύ άλλων χρησιμοποιούσαν τα κρανία των θυμάτων τους ως κύπελλα. Σαρώνοντας σαν θύελλα τους εχθρούς τους, τους αποδεκάτιζαν με σιδερένια σπαθιά, πολεμικούς πελέκεις, δόρατα και αγκιστρωτά βέλη που ξέσκιζαν τη σάρκα.

Τάφοι Εξοπλισμένοι για την Αιωνιότητα

Οι Σκύθες ασκούσαν μαγεία και σαμανισμό, και επίσης λάτρευαν τη φωτιά και μια μητέρα θεά. (Δευτερονόμιο 18:10-12) Θεωρούσαν τον τάφο κατοικία των νεκρών. Δούλοι και ζώα θυσιάζονταν για να είναι στη διάθεση του νεκρού ιδιοκτήτη τους. Οι θησαυροί και οι οικιακοί υπηρέτες υποτίθεται ότι συνόδευαν τους αρχηγούς στον «άλλον κόσμο». Σε έναν βασιλικό τάφο, βρέθηκαν πέντε υπηρέτες ξαπλωμένοι με τα πόδια τους προς τον κύριό τους, έτοιμοι να σηκωθούν και να ξαναρχίσουν να ασχολούνται με τα καθήκοντά τους.

Οι άρχοντες ενταφιάζονταν με πλούσιες προσφορές, και στη διάρκεια των περιόδων πένθους οι Σκύθες αυτοτραυματίζονταν, αφήνοντας το αίμα τους να τρέχει, και έκοβαν τα μαλλιά τους. Ο Ηρόδοτος έγραψε: “Κόβουν ένα κομμάτι από το αφτί τους, κουρεύουν γύρω γύρω τα μαλλιά τους, κάνουν τομές στους βραχίονές τους, καταπληγώνουν το μέτωπο και τη μύτη τους και διατρυπούν το αριστερό τους χέρι με βέλη”. Σε αντίθεση, ο Νόμος του Θεού που είχε δοθεί στους Ισραηλίτες της ίδιας εποχής πρόσταζε: «Δεν πρέπει να κάνετε τομές στη σάρκα σας για πεθαμένη ψυχή».​—Λευιτικό 19:28.

Οι Σκύθες άφησαν πίσω τους χιλιάδες κουργκάν (τύμβους). Πολλά διακοσμητικά αντικείμενα που βρέθηκαν στα κουργκάν σκιαγραφούν την καθημερινή ζωή των Σκυθών. Ο Ρώσος Τσάρος Πέτρος ο Μέγας άρχισε να συλλέγει τέτοια πράγματα το 1715, και αυτά τα εντυπωσιακά αντικείμενα μπορεί να τα δει κανείς τώρα σε μουσεία της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Αυτή η «ζωομορφική τέχνη» περιλαμβάνει άλογα, αετούς, γεράκια, γάτες, πάνθηρες, άλκες, ελάφια και γρύπες (μυθολογικά πλάσματα που έχουν σώμα ενός ζώου, με ή χωρίς φτερά, και κεφάλι ενός άλλου ζώου).

Οι Σκύθες και η Αγία Γραφή

Η Αγία Γραφή κάνει μόνο μία άμεση αναφορά στους Σκύθες. Στο εδάφιο Κολοσσαείς 3:11 διαβάζουμε: «Δεν υπάρχει Έλληνας ή Ιουδαίος, περιτομή ή μη περιτομή, ξένος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά ο Χριστός είναι τα πάντα και σε όλους». Όταν ο Χριστιανός απόστολος Παύλος έγραψε αυτά τα λόγια, η λέξη «Σκύθης» υποδήλωνε, όχι κάποιο συγκεκριμένο έθνος, αλλά τους χειρότερους από τους απολίτιστους λαούς. Ο Παύλος τόνιζε ότι υπό την επιρροή του αγίου πνεύματος του Ιεχωβά, δηλαδή της ενεργού του δύναμης, ακόμη και τέτοια άτομα θα μπορούσαν να ντυθούν μια θεοσεβή προσωπικότητα.​—Κολοσσαείς 3:9, 10.

 Μερικοί αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι το όνομα Ασκενάζ που βρίσκεται στο εδάφιο Ιερεμίας 51:27 αντιστοιχεί με το ασσυριακό Ασγκουζάι, έναν όρο που χρησιμοποιούνταν για τους Σκύθες. Πινακίδες σφηνοειδούς γραφής αναφέρουν μια συμμαχία ανάμεσα σε αυτόν το λαό και τους Μαννάι σε μια εξέγερση εναντίον της Ασσυρίας τον έβδομο αιώνα Π.Κ.Χ. Λίγο πριν αρχίσει να προφητεύει ο Ιερεμίας, οι Σκύθες πέρασαν από τη γη του Ιούδα χωρίς να προκαλέσουν κακό ενώ βρίσκονταν καθ’ οδόν προς και από την Αίγυπτο. Γι’ αυτό, πολλοί που τον είχαν ακούσει να προλέγει μια επίθεση εναντίον του Ιούδα από το βορρά ίσως αμφισβήτησαν την ακρίβεια της προφητείας του.​—Ιερεμίας 1:13-15.

Ορισμένοι λόγιοι πιστεύουν ότι το εδάφιο Ιερεμίας 50:42 κάνει νύξη για τους Σκύθες, όταν λέει: «Τόξο και ακόντιο χειρίζονται. Είναι αμείλικτοι και δεν θα δείξουν έλεος. Ο ήχος τους είναι σαν τη θάλασσα που είναι θορυβώδης, και θα ιππεύουν άλογα, παραταγμένοι σαν ένας άντρας για πόλεμο εναντίον σου, κόρη της Βαβυλώνας». Αλλά αυτό το εδάφιο εφαρμόζεται κυρίως στους Μήδους και στους Πέρσες, οι οποίοι κατέκτησαν τη Βαβυλώνα το 539 Π.Κ.Χ.

Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι η φράση “η γη του Μαγώγ” που εμφανίζεται στα κεφάλαια 38 και 39 του Ιεζεκιήλ αναφέρεται στις σκυθικές φυλές. Ωστόσο, η φράση “η γη του Μαγώγ” έχει συμβολική σημασία. Προφανώς αναφέρεται στη γη, στην οποία ρίχτηκε ο Σατανάς και οι άγγελοί του μετά τον πόλεμο στον ουρανό.​—Αποκάλυψη 12:7-17.

Οι Σκύθες αναμείχθηκαν στην εκπλήρωση της προφητείας του Ναούμ η οποία προείπε την καταστροφή της Νινευή. (Ναούμ 1:1, 14) Οι Χαλδαίοι, οι Σκύθες και οι Μήδοι λεηλάτησαν τη Νινευή το 632 Π.Κ.Χ., προκαλώντας την πτώση της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας.

Μυστηριώδης Παρακμή

Οι Σκύθες έχουν εξαφανιστεί, αλλά γιατί; «Η αλήθεια είναι ότι δεν γνωρίζουμε τι συνέβη», λέει ένας κορυφαίος Ουκρανός αρχαιολόγος. Μερικοί πιστεύουν ότι, εξασθενημένοι από την αγάπη τους για τη χλιδή, τον πρώτο και το δεύτερο αιώνα Π.Κ.Χ. υπέκυψαν σε ένα νέο νομαδικό φύλο από την Ασία​—τους Σαρμάτες.

Άλλοι πιστεύουν ότι οι διαμάχες μεταξύ των σκυθικών φύλων οδήγησαν στην παρακμή τους. Ωστόσο άλλοι λένε ότι κάποιοι εναπομείναντες Σκύθες μπορεί να βρεθούν ανάμεσα στους Οσέτες του Καυκάσου. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, αυτός ο μυστηριώδης λαός του παρελθόντος άφησε το σημάδι του στην ανθρώπινη ιστορία​—ένα σημάδι το οποίο έκανε το όνομα Σκύθης συνώνυμο της βαναυσότητας.

[Χάρτης στη σελίδα 24]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

◻ Αρχαία Πόλη

• Σύγχρονη Πόλη

Δούναβης

ΣΚΥΘΙΑ ← ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

• Κίεβο

Δνείπερος

Δνείστερος

Μαύρη Θάλασσα

ΟΣΕΤΙΑ

Οροσειρές του Καυκάσου

Κασπία Θάλασσα

ΑΣΣΥΡΙΑ ← ΠΟΡΕΙΕΣ ΕΙΣΒΟΛΩΝ

◻ Νινευή

Τίγρης

ΜΗΔΙΑ ← ΠΟΡΕΙΕΣ ΕΙΣΒΟΛΩΝ

ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ

ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ ← ΠΟΡΕΙΕΣ ΕΙΣΒΟΛΩΝ

◻ Βαβυλώνα

Ευφράτης

ΠΕΡΣΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

◻ Σούσα

Περσικός Κόλπος

ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ

• Βαιθ-σαν (Σκυθόπολη)

ΑΙΓΥΠΤΟΣ ← ΠΟΡΕΙΕΣ ΕΙΣΒΟΛΩΝ

Νείλος

Μεσόγειος Θάλασσα

ΕΛΛΑΔΑ

[Εικόνες στη σελίδα 25]

Οι Σκύθες ήταν πολεμικός λαός

[Ευχαριστίες]

The State Hermitage Museum, St. Petersburg

[Εικόνες στη σελίδα 26]

Οι Σκύθες αντάλλασσαν τα αγαθά τους με ελληνικά έργα τέχνης και έτσι έγιναν πολύ πλούσιοι

[Ευχαριστίες]

Ευγενής παραχώρηση από Ukraine Historic Treasures Museum, Kiev