Μια Πιο Προσεκτική Ματιά σε Μερικούς Μύθους για το Θάνατο
Μια Πιο Προσεκτική Ματιά σε Μερικούς Μύθους για το Θάνατο
ΣΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ την ιστορία, ο άνθρωπος στέκεται αμήχανος και φοβισμένος μπροστά στη ζοφερή προοπτική του θανάτου. Επιπλέον, ο φόβος του θανάτου τροφοδοτείται από ένα συνονθύλευμα εσφαλμένων θρησκευτικών ιδεών, ευρέως αποδεκτών εθίμων και βαθιά ριζωμένων προσωπικών πεποιθήσεων. Το πρόβλημα με το φόβο του θανάτου είναι ότι μπορεί να παραλύσει κάποιον κάνοντάς τον να μην απολαμβάνει τη ζωή και επίσης να διαβρώσει την πεποίθησή του ότι υπάρχει νόημα στη ζωή.
Η παραδοσιακή θρησκεία είναι ιδιαίτερα κατακριτέα επειδή προάγει αρκετούς ευρέως αποδεκτούς μύθους αναφορικά με το θάνατο. Καθώς εξετάζετε μερικούς από αυτούς, υπό το φως της Βιβλικής αλήθειας, δείτε αν μπορούν να διευκρινιστούν οι προσωπικές σας αντιλήψεις γύρω από το θάνατο.
1ος Μύθος: Ο θάνατος είναι το φυσιολογικό τέλος της ζωής.
«Ο θάνατος . . . αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας», λέει το βιβλίο Θάνατος—Το Τελευταίο Στάδιο της Ανάπτυξης (Death—The Final Stage of Growth). Σχόλια σαν και αυτό αντανακλούν την αντίληψη ότι ο θάνατος είναι κάτι το συνηθισμένο, το φυσιολογικό τέλος όλων των ζωντανών οργανισμών. Με τη σειρά της, αυτή η άποψη έχει προαγάγει ανάμεσα σε πολλά άτομα τη μηδενιστική φιλοσοφία καθώς και καιροσκοπική συμπεριφορά.
Αλλά είναι πράγματι ο θάνατος το φυσιολογικό τέλος της ζωής; Δεν το πιστεύουν αυτό όλοι οι ερευνητές. Λόγου χάρη, ο βιολόγος Κάλβιν Χάρλεϊ, ο οποίος μελετάει την ανθρώπινη γήρανση, είπε σε μια συνέντευξη ότι δεν πιστεύει πως οι άνθρωποι «έχουν προγραμματιστεί για να πεθαίνουν». Ο ανοσολόγος Γουίλιαμ Κλαρκ παρατήρησε: «Ο θάνατος δεν είναι άρρηκτα συνυφασμένος με τον ορισμό της ζωής». Και ο Σίμουρ Μπένζερ, από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, υποστηρίζει ότι «η γήρανση μπορεί να περιγραφτεί καλύτερα, όχι ως ρολόι, αλλά ως σενάριο, το οποίο μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα διορθώσουμε».
Όταν οι επιστήμονες μελετούν το πώς έχουν σχεδιαστεί οι άνθρωποι, σαστίζουν. Διαπιστώνουν ότι έχουμε προικιστεί με δυνατότητες και ικανότητες που ξεπερνούν κατά πολύ τις ανάγκες της 70χρονης ή 80χρονης ζωής μας. Λόγου χάρη, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει τεράστια ικανότητα μνήμης. Κάποιος ερευνητής εκτίμησε ότι ο εγκέφαλός μας μπορεί να χωρέσει πληροφορίες που «θα γέμιζαν περίπου είκοσι εκατομμύρια τόμους, όσους περιέχουν οι μεγαλύτερες βιβλιοθήκες του κόσμου». Μερικοί νευροεπιστήμονες υπολογίζουν ότι στη διάρκεια του μέσου όρου ζωής, ο άνθρωπος χρησιμοποιεί μόνο το 1/100 του 1 τοις εκατό (το 0,0001) των δυνατοτήτων που έχει ο εγκέφαλός του. Είναι κατάλληλο, λοιπόν, να ρωτήσουμε: “Γιατί να έχουμε έναν εγκέφαλο με τόσο πολλές δυνατότητες, εφόσον καταφέρνουμε να χρησιμοποιήσουμε μόνο ένα ελάχιστο μέρος τους στη συνηθισμένη διάρκεια της ζωής μας;”
Αναλογιστείτε επίσης πόσο αφύσικα αντιδρούν οι άνθρωποι στο θάνατο! Για την πλειονότητα, ο θάνατος της συζύγου, του συζύγου ή ενός παιδιού μπορεί να είναι η πιο τραυματική εμπειρία της ζωής τους. Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου συγκλονίζει συθέμελα το συναισθηματικό κόσμο των ανθρώπων, κάτι που πολλές φορές διαρκεί για αρκετό καιρό. Ακόμη και εκείνοι που ισχυρίζονται ότι ο θάνατος είναι φυσιολογικός για τους ανθρώπους δυσκολεύονται να αποδεχτούν την ιδέα ότι με το θάνατό τους τελειώνουν τα πάντα. Το Βρετανικό Ιατρικό Περιοδικό (British Medical Journal) ανέφερε πως «μια κοινή διαπίστωση των ειδικών είναι ότι όλοι οι άνθρωποι θέλουν να ζήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο».
Αν λάβουμε υπόψη τη γενική αντίδραση του ανθρώπου απέναντι στο θάνατο, την καταπληκτική του ικανότητα να θυμάται και να μαθαίνει, καθώς και την εσωτερική του λαχτάρα για αιωνιότητα, δεν είναι φανερό ότι ο άνθρωπος έχει δημιουργηθεί για να ζει; Πράγματι, ο Θεός δημιούργησε τους ανθρώπους, όχι για να έχουν ως φυσιολογική τους κατάληξη το θάνατο, αλλά με την προοπτική να ζουν επ’ άπειρον. Προσέξτε ποιο μέλλον έθεσε ο Θεός ενώπιον του πρώτου ανθρώπινου ζευγαριού: «Να είστε καρποφόροι και να πληθυνθείτε και να γεμίσετε τη γη και να την καθυποτάξετε και να έχετε σε υποταγή τα ψάρια της θάλασσας και τα πετούμενα πλάσματα των ουρανών και κάθε ζωντανό πλάσμα που κινείται πάνω στη γη». (Γένεση 1:28) Τι θαυμάσιο, αιώνιο μέλλον!
2ος Μύθος: Με το θάνατο, ο Θεός παίρνει τους ανθρώπους κοντά του.
Κάποια ετοιμοθάνατη 27χρονη μητέρα, η οποία άφηνε πίσω της τρία παιδιά, είπε σε μια Καθολική μοναχή: «Μη μου λες ότι αυτό είναι το θέλημα του Θεού για εμένα. . . . Δεν αντέχω να μου λέει κάποιος τέτοια πράγματα». Ωστόσο, αυτό διδάσκουν πολλές θρησκείες αναφορικά με το θάνατο—ότι ο Θεός παίρνει τους ανθρώπους κοντά του.
Είναι, πράγματι, ο Δημιουργός τόσο ανελέητος ώστε να μας επιφέρει σκληρόκαρδα το θάνατο, αν και γνωρίζει ότι αυτό σπαράζει την καρδιά μας; Όχι, ο Θεός της Αγίας Γραφής δεν θα έκανε κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με το εδάφιο 1 Ιωάννη 4:8, «ο Θεός είναι αγάπη». Προσέξτε πως δεν λέει ότι ο Θεός έχει αγάπη ή ότι ο Θεός χαρακτηρίζεται από αγάπη, αλλά ότι ο Θεός είναι αγάπη. Τόσο έντονη, τόσο αγνή, τόσο τέλεια είναι η αγάπη του Θεού, τόσο πλήρως διαπνέει την προσωπικότητα και τις πράξεις του, ώστε μπορεί να λεχθεί ορθά ότι εκείνος είναι η ίδια η προσωποποίηση της αγάπης. Δεν είναι Θεός ο οποίος, με το θάνατο, παίρνει τους ανθρώπους κοντά του.
Η ψεύτικη θρησκεία έχει προκαλέσει σύγχυση σε πολλούς όσον αφορά το πού και σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι νεκροί. Ουρανός, κόλαση, καθαρτήριο, Λίμπο—αυτοί και διάφοροι άλλοι προορισμοί κυμαίνονται από το ακατανόητο ως το απόλυτα τρομακτικό. Απεναντίας, η Γραφή μάς λέει ότι οι νεκροί δεν έχουν συνειδητότητα. Βρίσκονται σε μια κατάσταση που μοιάζει περισσότερο με τον ύπνο. (Εκκλησιαστής 9:5, 10· Ιωάννης 11:11-14) Έτσι λοιπόν, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για το τι μας συμβαίνει μετά το θάνατο, όπως δεν ανησυχούμε όταν βλέπουμε κάποιον να κοιμάται ήσυχα. Ο Ιησούς μίλησε για έναν καιρό κατά τον οποίο «όλοι όσοι είναι στα μνημεία» θα «βγουν» λαβαίνοντας ανανεωμένη ζωή σε μια παραδεισιακή γη.—Ιωάννης 5:28, 29· Λουκάς 23:43.
3ος Μύθος: Ο Θεός παίρνει τα μικρά παιδιά για να γίνουν άγγελοι.
Η Ελίζαμπεθ Κούμπλερ-Ρος, η οποία μελέτησε περιπτώσεις ατόμων που βρίσκονταν στα τελικά στάδια θανατηφόρων ασθενειών, αναφέρθηκε σε άλλη μια αντίληψη που επικρατεί ανάμεσα στα θρησκευόμενα άτομα. Περιγράφοντας κάποιο πραγματικό περιστατικό, δήλωσε πως είναι «άσοφο να λέμε σε ένα κοριτσάκι που έχασε τον αδελφό της ότι ο Θεός αγαπάει τόσο πολύ τα αγοράκια ώστε πήρε τον μικρό Τζόνι στον ουρανό». Μια τέτοια δήλωση δίνει εσφαλμένη εντύπωση για τον Θεό και δεν αντανακλά την προσωπικότητα και τον τρόπο ενέργειάς του. Η Δρ Κούμπλερ-Ρος συνέχισε: «Όταν εκείνο το κοριτσάκι μεγάλωσε, ποτέ δεν έπαψε να είναι οργισμένη με τον Θεό, πράγμα που κατέληξε σε ψυχωτική κατάθλιψη όταν έχασε το δικό της μικρό γιο έπειτα από τρεις δεκαετίες».
Γιατί να αρπάξει ο Θεός ένα παιδί ώστε να αποκτήσει άλλον έναν άγγελο—λες και ο Θεός χρειάζεται το παιδί περισσότερο από ό,τι οι γονείς του; Αν αλήθευε ότι ο Θεός παίρνει τα παιδιά, δεν θα τον έκανε αυτό άστοργο, ιδιοτελή Δημιουργό; Σε αντίθεση με αυτή την άποψη, η Γραφή λέει: «Η αγάπη είναι από τον Θεό». (1 Ιωάννη 4:7) Θα προκαλούσε, άραγε, ένας Θεός αγάπης μια απώλεια την οποία δεν θα ανέχονταν ούτε οποιοιδήποτε καλοσυνάτοι άνθρωποι;
Γιατί, λοιπόν, πεθαίνουν κάποια παιδιά; Μέρος της απάντησης βρίσκεται καταγραμμένο στο εδάφιο Εκκλησιαστής 9:11: «Καιρός και απρόβλεπτη περίσταση τους βρίσκουν όλους». Επίσης, το εδάφιο Ψαλμός 51:5 μας λέει ότι όλοι είμαστε ατελείς, αμαρτωλοί, από τη στιγμή της σύλληψής μας, και η κατάληξη όλων των ανθρώπων που ζουν τώρα είναι ο θάνατος από πολλές και διάφορες αιτίες. Μερικές φορές ο θάνατος πλήττει πριν από τη γέννηση, με αποτέλεσμα τη θνησιγονία. Σε άλλες περιπτώσεις, κάποια παιδιά πεθαίνουν λόγω τραγικών καταστάσεων ή παθαίνουν ατυχήματα και χάνουν τη ζωή τους. Ο Θεός δεν ευθύνεται για τέτοιου είδους συμβάντα.
4ος Μύθος: Μερικοί άνθρωποι βασανίζονται μετά θάνατον.
Πολλές θρησκείες διδάσκουν ότι οι πονηροί θα πάνε σε μια πύρινη κόλαση και θα βασανίζονται για πάντα. Είναι αυτή η διδασκαλία λογική και Γραφική; Η διάρκεια της ανθρώπινης ζωής περιορίζεται στα 70 ή 80 χρόνια. Έστω και αν κάποιος ήταν ένοχος για υπερβολικά πονηρές πράξεις σε όλη του τη ζωή, θα αποτελούσαν άραγε τα αιώνια βάσανα δίκαιη τιμωρία; Όχι. Θα ήταν μεγάλη αδικία να βασανίζεται κάποιος παντοτινά για αμαρτίες που διέπραξε σε μια σύντομη ζωή.
Μόνο ο Θεός μπορεί να αποκαλύψει τι συμβαίνει στους ανθρώπους όταν πεθαίνουν, πράγμα που έχει κάνει στο γραπτό του Λόγο, την Αγία Γραφή, λέγοντας: «Όπως πεθαίνει [το ζώο], έτσι πεθαίνει και [ο άνθρωπος]· και όλα έχουν ένα και το αυτό πνεύμα . . . Όλα πηγαίνουν στον ίδιο τόπο. Όλα έχουν γίνει από χώμα και όλα επιστρέφουν στο χώμα». (Εκκλησιαστής 3:19, 20) Εδώ δεν γίνεται καμιά αναφορά σε κάποια πύρινη κόλαση. Όταν πεθαίνουν οι άνθρωποι, επιστρέφουν στο χώμα—στην ανυπαρξία.
Για να βασανίζεται κάποιος πρέπει να έχει συνειδητότητα. Έχουν συνειδητότητα οι νεκροί; Και πάλι, η Γραφή δίνει την απάντηση: «Οι ζωντανοί γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν· αλλά οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως ούτε έχουν πια απολαβή, επειδή η ενθύμηση για αυτούς έχει ξεχαστεί». (Εκκλησιαστής 9:5) Οι νεκροί, οι οποίοι «δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως», είναι αδύνατον να νιώσουν φρικτούς πόνους οπουδήποτε.
5ος Μύθος: Ο θάνατος σημαίνει το οριστικό τέλος της ύπαρξής μας.
Όταν πεθαίνουμε παύουμε να υπάρχουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι έχουν τελειώσει όλα. Ο πιστός άνθρωπος Ιώβ γνώριζε ότι θα πήγαινε στον τάφο, τον Σιεόλ, όταν θα πέθαινε. Αλλά προσέξτε την προσευχή του στον Θεό: «Μακάρι να με έκρυβες στον Σιεόλ, να με κρατούσες κρυμμένο μέχρι να απομακρυνθεί ο θυμός σου, να έβαζες προθεσμία σε σχέση με εμένα και να με θυμόσουν! Αν ο ακμαίος άνθρωπος πεθάνει, μπορεί να ξαναζήσει; . . . Θα καλέσεις, και εγώ θα σου απαντήσω».—Ιώβ 14:13-15.
Ο Ιώβ πίστευε ότι, αν παρέμενε πιστός μέχρι θανάτου, ο Θεός θα τον θυμόταν και στον κατάλληλο καιρό θα τον ανάσταινε. Αυτό πίστευαν όλοι οι υπηρέτες του Θεού στους αρχαίους καιρούς. Ο ίδιος ο Ιησούς επιβεβαίωσε αυτή την ελπίδα και έδειξε ότι ο Θεός θα τον χρησιμοποιούσε για να αναστήσει τους νεκρούς. Τα ίδια τα λόγια του Χριστού μάς δίνουν αυτή τη διαβεβαίωση: «Έρχεται η ώρα κατά την οποία όλοι όσοι είναι στα μνημεία θα ακούσουν τη φωνή [του Ιησού] και θα βγουν, όσοι έκαναν καλά πράγματα σε ανάσταση ζωής, όσοι έπραξαν απαίσια πράγματα σε ανάσταση κρίσης».—Ιωάννης 5:28, 29.
Πολύ σύντομα, ο Θεός θα απομακρύνει όλη την πονηρία και θα εδραιώσει έναν νέο κόσμο υπό ουράνια διακυβέρνηση. (Ψαλμός 37:10, 11· Δανιήλ 2:44· Αποκάλυψη 16:14, 16) Το αποτέλεσμα θα είναι ένας παράδεισος που θα καλύπτει όλη τη γη, όπου θα κατοικούν άνθρωποι οι οποίοι θα υπηρετούν τον Θεό. Στη Γραφή διαβάζουμε: «Άκουσα μια δυνατή φωνή από το θρόνο να λέει: “Δείτε! Η σκηνή του Θεού είναι με τους ανθρώπους, και αυτός θα κατοικεί μαζί τους, και αυτοί θα είναι λαοί του. Και ο ίδιος ο Θεός θα είναι μαζί τους. Και θα εξαλείψει κάθε δάκρυ από τα μάτια τους, και ο θάνατος δεν θα υπάρχει πια, ούτε πένθος ούτε κραυγή ούτε πόνος δεν θα υπάρχουν πια. Τα παλιά έχουν παρέλθει”».—Αποκάλυψη 21:3, 4.
Απελευθέρωση από το Φόβο
Η γνώση για την ελπίδα της ανάστασης μαζί με τη γνώση για Εκείνον που είναι η πηγή αυτής της προμήθειας είναι δυνατόν να σας παρηγορήσει. Ο Ιησούς υποσχέθηκε: «Θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει». (Ιωάννης 8:32) Αυτό συνεπάγεται απελευθέρωση από το φόβο του θανάτου. Ο Ιεχωβά είναι ο μόνος που μπορεί να αλλάξει πραγματικά τη διαδικασία της γήρανσης και του θανάτου, και να μας χαρίσει αιώνια ζωή. Μπορείτε να πιστέψετε στις υποσχέσεις του Θεού; Ναι, μπορείτε επειδή ο Λόγος του Θεού βγαίνει πάντοτε αληθινός. (Ησαΐας 55:11) Σας παροτρύνουμε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τις υποσχέσεις του Θεού για την ανθρωπότητα. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θα χαρούν πολύ να σας βοηθήσουν.
[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 6]
Το πρόβλημα με το φόβο του θανάτου είναι ότι μπορεί να παραλύσει κάποιον κάνοντάς τον να μην απολαμβάνει τη ζωή
[Πίνακας στη σελίδα 7]
ΜΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΟΙ ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΓΡΑΦΕΣ;
● Ο θάνατος είναι το φυσιολογικό Γένεση 1:28· 2:17·
τέλος της ζωής Ρωμαίους 5:12
● Με το θάνατο, ο Θεός παίρνει Ιώβ 34:15·
τους ανθρώπους κοντά του Ψαλμός 37:11, 29·
● Ο Θεός παίρνει τα μικρά παιδιά Ψαλμός 51:5· 104:1, 4·
για να γίνουν άγγελοι Εβραίους 1:7, 14
● Μερικοί άνθρωποι βασανίζονται Ψαλμός 146:4·
μετά θάνατον Εκκλησιαστής 9:5, 10·
● Ο θάνατος σημαίνει το οριστικό Ιώβ 14:14, 15·
τέλος της ύπαρξής μας Ιωάννης 3:16· 17:3·
[Εικόνα στη σελίδα 8]
Το ότι γνωρίζουμε την αλήθεια για το θάνατο μας ελευθερώνει από το φόβο
[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 5]
Ναυταπατεώνες—Τσιάμπολο/The Doré Illustrations For Dante’s Divine Comedy/Dover Publications Inc.