Ερωτήσεις από Αναγνώστες

Αν ένα άτομο αυτοκτονήσει, θα ήταν ενδεδειγμένο να εκφωνήσει κάποιος Χριστιανός διάκονος την ομιλία κηδείας;

Ο κάθε Χριστιανός διάκονος θα πρέπει να αποφασίσει ο ίδιος αν θα μπορούσε με αγαθή συνείδηση να διεξαγάγει την κηδεία ενός ατόμου που φαίνεται ότι αυτοκτόνησε. Καθώς αποφασίζει, πρέπει να εξετάσει τα ακόλουθα ερωτήματα: Πώς βλέπει ο Ιεχωβά την αυτοκτονία; Επρόκειτο πράγματι για αυτοχειρία; Μήπως κάποια διανοητική ή συναισθηματική διαταραχή υποκίνησε την αυτοκτονία; Πώς θεωρείται η αυτοκτονία στην περιοχή;

Ως Χριστιανοί, ενδιαφερόμαστε για το πώς θεωρεί ο Ιεχωβά την αυτοκτονία. Για τον Ιεχωβά, η ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη και ιερή. (Γένεση 9:5· Ψαλμός 36:9) Το να θανατώσει κάποιος τον εαυτό του εκούσια είναι φόνος και συνεπώς πρόκειται για κάτι δυσάρεστο ενώπιον του Θεού. (Έξοδος 20:13· 1 Ιωάννη 3:15) Μήπως αυτό το γεγονός αποκλείει την πιθανότητα να εκφωνηθεί ομιλία κηδείας για ένα θύμα αυτοκτονίας;

Εξετάστε την περίπτωση του Βασιλιά Σαούλ του Ισραήλ. Όταν αντιλήφθηκε ότι δεν θα επιζούσε από την τελική του μάχη εναντίον των Φιλισταίων, αντί να αφήσει τον εχθρό του να τον κακοποιήσει, «ο Σαούλ [πήρε] το σπαθί και έπεσε πάνω σε αυτό». Όταν οι Φιλισταίοι βρήκαν το πτώμα του, το κρέμασαν στο τείχος της πόλης Βαιθ-σαν. Μόλις διαπίστωσαν τι είχαν κάνει οι Φιλισταίοι, οι κάτοικοι της Ιαβείς-γαλαάδ απομάκρυναν το πτώμα και το έκαψαν. Κατόπιν πήραν τα κόκαλά του και τα έθαψαν. Μάλιστα νήστεψαν εφτά ημέρες, μια παραδοσιακή τελετή πένθους μεταξύ των Ισραηλιτών. (1 Σαμουήλ 31:4, 8-13· Γένεση 50:10) Όταν ο Δαβίδ, ο χρισμένος του Ιεχωβά, έμαθε τι είχαν κάνει οι κάτοικοι της Ιαβείς-γαλαάδ, είπε: «Ευλογημένοι να είστε από τον Ιεχωβά, επειδή εκδηλώσατε αυτή τη στοργική καλοσύνη προς τον κύριό σας, προς τον Σαούλ, θάβοντάς τον. Και τώρα, είθε ο Ιεχωβά να εκδηλώσει προς εσάς στοργική καλοσύνη και αξιοπιστία». (2 Σαμουήλ 2:5, 6) Το θεϊκό υπόμνημα δεν δείχνει ότι οι κάτοικοι της Ιαβείς-γαλαάδ επικρίθηκαν για το ότι έκαναν κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί επικήδεια τελετή για τον Βασιλιά Σαούλ. Συγκρίνετέ το αυτό με την περίπτωση ατόμων που στερήθηκαν την ταφή εξαιτίας της αδικοπραγίας τους. (Ιερεμίας 25:32, 33) Ο Χριστιανός διάκονος θα μπορούσε να εξετάσει την αφήγηση σχετικά με τον Σαούλ προκειμένου να αποφασίσει αν μπορεί να εκφωνήσει ομιλία κηδείας για ένα θύμα αυτοκτονίας.

Ο διάκονος θα μπορούσε επίσης να εξετάσει το σκοπό της τέλεσης της κηδείας. Ανόμοια με τους ανθρώπους που πιστεύουν στην αθανασία της ψυχής, οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν κάνουν κηδείες έχοντας την εσφαλμένη άποψη ότι αποστέλλουν τον νεκρό σε έναν άλλον κόσμο. Αντί να επιδιώκεται να ωφεληθεί ο νεκρός, ο κύριος σκοπός της τέλεσης μιας κηδείας είναι να παρηγορηθούν οι πενθούντες και να δοθεί μαρτυρία στους παρευρισκομένους σχετικά με την κατάσταση των νεκρών. (Εκκλησιαστής 9:5, 10· 2 Κορινθίους 1:3-5) Ένας άλλος σημαντικός λόγος για τη διεξαγωγή μιας κηδείας είναι να βοηθηθούν όλοι οι παρόντες να συλλογιστούν την παροδικότητα της ζωής. (Εκκλησιαστής 7:2) Θα εξυπηρετηθούν αυτοί οι σκοποί αν τελεστεί κηδεία για το θύμα της αυτοκτονίας;

Ομολογουμένως, μερικοί μπορεί να έχουν την άποψη ότι το άτομο αφαίρεσε τη ζωή του εκούσια, με πλήρη συναίσθηση του ότι αμάρτανε εναντίον του Ιεχωβά. Αλλά υπάρχει πάντοτε τρόπος να τεκμηριωθεί μια τέτοια άποψη; Μήπως επρόκειτο για ενέργεια η οποία έγινε υπό την παρόρμηση της στιγμής; Μερικοί που επιχειρούν να αυτοκτονήσουν μετανιώνουν και δεν ολοκληρώνουν την πράξη τους. Δεν μπορεί κάποιος να μετανιώσει μετά θάνατον για αυτό που έκανε.

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι οι διανοητικές και οι συναισθηματικές διαταραχές που περιλαμβάνονται σε πολλές αυτοκτονίες. Αυτά τα άτομα  μπορούν στ’ αλήθεια να αποκληθούν θύματα αυτοκτονίας. Σύμφωνα με μερικές στατιστικές, το 90 τοις εκατό όσων αυτοκτονούν έχουν κάποια διανοητική ή συναισθηματική διαταραχή ή κάποιο πρόβλημα εθισμού. Θα συγχωρήσει άραγε ο Ιεχωβά την αυτοχειρία που διέπραξαν άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονταν σε τέτοια διανοητική κατάσταση; Εμείς δεν είμαστε σε θέση να κρίνουμε αν ο νεκρός διέπραξε ασυγχώρητη αμαρτία στα μάτια του Ιεχωβά. Ο Χριστιανός διάκονος μπορεί να λάβει υπόψη του τις περιστάσεις και το ιατρικό ιστορικό του νεκρού καθώς εξετάζει το αν θα τελέσει την κηδεία για το θύμα της αυτοκτονίας.

Υπάρχει άλλη μια πτυχή προς εξέταση: Πώς θεωρούν την αυτοκτονία γενικά και το θάνατο του συγκεκριμένου ατόμου οι άνθρωποι της περιοχής; Αυτό απασχολεί ιδιαίτερα τους πρεσβυτέρους, οι οποίοι ενδιαφέρονται για την καλή φήμη της τοπικής εκκλησίας των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ανάλογα με τη γενική στάση που επικρατεί τοπικά απέναντι στην αυτοκτονία, και ιδιαίτερα απέναντι στην εν λόγω υπόθεση, οι πρεσβύτεροι ίσως προτιμήσουν να μην υποστηρίξουν δημοσίως αυτή την κηδεία ούτε να επιτρέψουν να λάβει χώρα στην Αίθουσα Βασιλείας.

Ωστόσο, αν ζητηθεί από έναν Χριστιανό διάκονο να προΐσταται στην κηδεία, εκείνος ίσως θεωρήσει ότι σε ιδιωτική βάση μπορεί να το κάνει αυτό. Αν πάρει τέτοια απόφαση, πρέπει να ασκήσει διάκριση ώστε να μην κάνει κατηγορηματικές δηλώσεις σχετικά με το αν είναι πιθανό να αναστηθεί το άτομο. Κάθε μελλοντική προοπτική του νεκρού επαφίεται στον Ιεχωβά, και κανένας δεν είναι σε θέση να πει αν θα αναστηθεί ο νεκρός ή όχι. Ο διάκονος μπορεί να συγκεντρώσει την προσοχή στις Γραφικές αλήθειες σχετικά με το θάνατο και να προσφέρει παρηγοριά στους πενθούντες.