Ικανότητα Σκέψης​—Πώς Μπορεί να σας Διαφυλάττει;

ΤΑ ΠΕΛΩΡΙΑ κύματα αποτελούν θέαμα που προκαλεί δέος, αλλά για τους θαλασσοπόρους προμηνύουν κίνδυνο. Αυτά τα ορμητικά νερά μπορούν να τους στοιχίσουν τη ζωή.

Παρόμοια, οι υπηρέτες του Θεού είναι δυνατόν να αντιμετωπίζουν τεράστιες πιέσεις οι οποίες απειλούν να τους συντρίψουν. Πιθανώς έχετε διακρίνει και εσείς ότι σφυροκοπούν τους Χριστιανούς διαδοχικά κύματα δοκιμασιών και προκλήσεων. Ασφαλώς, θέλετε να τα αντιμετωπίζετε με σταθερότητα και θάρρος, καθώς είστε αποφασισμένοι να αποφύγετε το πνευματικό ναυάγιο. (1 Τιμόθεο 1:19) Η ικανότητα σκέψης είναι ζωτική για την προστασία σας. Τι είναι αυτή, και πώς μπορείτε να την αποκτήσετε;

Η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται «ικανότητα σκέψης», η λέξη μεζιμμάχ, προέρχεται από μια ρίζα η οποία σημαίνει «σχεδιάζω ή καταστρώνω». (Παροιμίες 1:4) Γι’ αυτό, μερικές μεταφράσεις της Αγίας Γραφής αποδίδουν τη λέξη μεζιμμάχ ως «φρόνηση» ή «προνοητικότητα». Οι Βιβλικοί λόγιοι Τζέιμισον, Φοσέτ και Μπράουν περιγράφουν τη λέξη μεζιμμάχ ως την «επιφυλακτικότητα με την οποία ξεφεύγει κάποιος από το κακό και βρίσκει το καλό». Αυτό σημαίνει να λαβαίνουμε υπόψη τις μακροπρόθεσμες καθώς και τις άμεσες συνέπειες των πράξεών μας. Διαθέτοντας ικανότητα σκέψης, θα εξετάζουμε προσεκτικά τις επιλογές που έχουμε προτού ενεργήσουμε, ιδιαίτερα όταν πρέπει να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις.

Όταν κάποιος που διαθέτει ικανότητα σκέψης παίρνει αποφάσεις για το μέλλον ή σχετικά με καταστάσεις στις οποίες βρίσκεται τώρα, αναλύει πρώτα τους πιθανούς κινδύνους ή τις πιθανές παγίδες. Μόλις προσδιορίσει τις ενδεχόμενες απειλές, εξετάζει πώς μπορεί να τις αποφύγει, λαβαίνοντας υπόψη την επίδραση του περιβάλλοντός του και των συναναστροφών του. Έτσι λοιπόν, μπορεί να χαράξει μια πορεία η οποία θα φέρει καλή έκβαση, ίσως μάλιστα και θεϊκές ευλογίες. Ας εξετάσουμε μερικά πρακτικά παραδείγματα που σκιαγραφούν αυτή τη διαδικασία.

Αποφύγετε την Παγίδα της Σεξουαλικής Ανηθικότητας

Όταν ο άνεμος σπρώχνει μεγάλα κύματα προς την πλώρη του πλοίου, τότε αναφερόμαστε σε μετωπικούς κυματισμούς. Για να μην αναποδογυρίσει το πλοίο, οι ναυτικοί κάνουν ελιγμούς ώστε να το φέρνουν κόντρα στα κύματα.

Εμείς βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παρόμοια κατάσταση, καθώς ζούμε σε έναν κόσμο που έχει μανία με το σεξ. Κάθε μέρα, αντιμετωπίζουμε κύματα αισθησιακών ιδεών και εικόνων. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την επίδραση που μπορούν να έχουν αυτά στις φυσιολογικές μας σεξουαλικές επιθυμίες. Πρέπει να χρησιμοποιούμε την ικανότητα σκέψης και να αντιμετωπίζουμε τον πειρασμό αποφασιστικά αντί να παρασυρόμαστε απλώς σε επικίνδυνες καταστάσεις.

Οι Χριστιανοί άντρες, λόγου χάρη, συχνά εργάζονται μαζί με άτομα που δεν τρέφουν μεγάλο σεβασμό για τις γυναίκες, θεωρώντας τες απλώς αντικείμενο σεξουαλικής ικανοποίησης. Οι συνεργάτες μπορεί να ποικίλλουν τις συζητήσεις τους με άσεμνα αστεία και σεξουαλικά υπονοούμενα. Ένα τέτοιο περιβάλλον είναι δυνατόν να εμφυτεύσει τελικά ανήθικες ιδέες στη διάνοια ενός Χριστιανού.

 Μια Χριστιανή, επίσης, μπορεί να έχει κάποια επαγγελματική απασχόληση και λόγω αυτού του γεγονότος να αντιμετωπίζει δυσκολίες. Ίσως εργάζεται μαζί με άντρες και γυναίκες που δεν έχουν τις δικές της ηθικές αρχές. Πιθανώς κάποιος συνάδελφός της να δείχνει ενδιαφέρον για αυτήν. Στην αρχή, ίσως της φέρεται με λεπτότητα, σεβόμενος μάλιστα τις θρησκευτικές της απόψεις. Η συνεχής προσοχή που της δίνει και η στενή επαφή μπορεί να την υποκινήσουν να θέλει στενότερη συναναστροφή.

Ως Χριστιανοί, πώς μπορούμε να βοηθηθούμε από την ικανότητα σκέψης σε τέτοιες καταστάσεις; Πρώτον, αυτή μπορεί να μας αφυπνίσει όσον αφορά τους πνευματικούς κινδύνους, και δεύτερον, μπορεί να μας υποκινήσει να χαράξουμε την κατάλληλη πορεία. (Παροιμίες 3:21-23) Σε τέτοιες περιπτώσεις, ίσως πρέπει να μεταδώσουμε στους συνεργάτες μας το ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι αρχές μας διαφέρουν λόγω των Γραφικών μας πεποιθήσεων. (1 Κορινθίους 6:18) Η ομιλία και η διαγωγή μας μπορούν να ενισχύσουν αυτό το μήνυμα. Επιπλέον, ίσως χρειαστεί να περιοριστούν οι επαφές με ορισμένους συνεργάτες.

Ωστόσο, οι ανήθικες πιέσεις δεν περιορίζονται στο χώρο της εργασίας. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν αν ένα αντρόγυνο επιτρέψει στα προβλήματα να υποσκάψουν την ενότητά του. Κάποιος περιοδεύων διάκονος παρατήρησε: «Η διάλυση ενός γάμου δεν είναι κάτι που συμβαίνει έτσι απλά. Το αντρόγυνο ίσως αποξενωθεί σταδιακά, μιλώντας σπάνια ο ένας στον άλλον ή δαπανώντας λίγο χρόνο μαζί. Ίσως επιδιώκουν υλικά αποκτήματα για να γεμίσουν το κενό του γάμου τους. Και επειδή σπάνια ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις, μπορεί να ελκυστούν από άλλα μέλη του αντίθετου φύλου».

Αυτός ο έμπειρος διάκονος είπε στη συνέχεια: «Κάθε τόσο, οι γαμήλιοι σύντροφοι πρέπει να κάθονται και να εξετάζουν αν υπάρχει κάτι που βλάπτει τη σχέση τους. Πρέπει να προγραμματίζουν πώς μπορούν να μελετούν, να προσεύχονται και να κηρύττουν μαζί. Θα ωφελούνται σε μεγάλο βαθμό αν μιλάνε ο ένας στον άλλον “στο σπίτι, στο δρόμο, όταν ξαπλώνουν και όταν σηκώνονται”, όπως συμβαίνει με τους γονείς και τα παιδιά».​—Δευτερονόμιο 6:7-9.

Αντιμετωπίστε την Αντιχριστιανική Συμπεριφορά

Εκτός από το ότι μας βοηθάει να αντιμετωπίζουμε με επιτυχία τους ηθικούς πειρασμούς, η ικανότητα σκέψης μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να τα βγάζουμε πέρα όταν έχουμε προβλήματα με τους συγχριστιανούς μας. Όταν ο άνεμος σπρώχνει τα κύματα προς την πρύμνη του πλοίου, τότε αναφερόμαστε σε ακολουθούντες κυματισμούς. Τα κύματα μπορούν να σηκώσουν την πρύμνη και να τη μετακινήσουν προς τα πλάγια. Αυτό στρέφει τα πλαϊνά του πλοίου προς τα κύματα αφήνοντάς το εκτεθειμένο σε αυτά.

Και εμείς επίσης μπορεί να είμαστε ευάλωτοι στον κίνδυνο που προέρχεται από κάποια απρόσμενη κατεύθυνση. Υπηρετούμε τον Ιεχωβά «ώμο προς ώμο» με τους πολλούς πιστούς Χριστιανούς αδελφούς και αδελφές μας. (Σοφονίας 3:9) Αν κάποιος από αυτούς ενεργήσει με αντιχριστιανικό τρόπο, ίσως το εκλάβουμε αυτό ως αιτία για να κλονιστεί η εμπιστοσύνη μας και πιθανόν να μας προκαλέσει βαθιά στενοχώρια. Πώς μπορεί να μας προστατέψει η ικανότητα σκέψης από το να χάσουμε την ισορροπία μας και να πληγωθούμε υπερβολικά;

Να θυμάστε ότι «δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην αμαρτάνει». (1 Βασιλέων 8:46) Επομένως, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι, σε μερικές περιπτώσεις, κάποιος Χριστιανός αδελφός ίσως κάνει κάτι που μας ενοχλεί ή μας προσβάλλει. Εφόσον το γνωρίζουμε αυτό, μπορούμε να είμαστε προετοιμασμένοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και να κάνουμε σκέψεις γύρω από το πώς θα πρέπει να αντιδράσουμε. Πώς αντέδρασε ο απόστολος Παύλος όταν κάποιοι Χριστιανοί αδελφοί του μίλησαν για εκείνον με επιβλαβή και περιφρονητικό τρόπο; Αντί να χάσει την πνευματική του ισορροπία, συμπέρανε ότι η επιδοκιμασία του Ιεχωβά ήταν πολύ πιο σημαντική από την επιδοκιμασία των ανθρώπων. (2 Κορινθίους 10:10-18) Μια τέτοια στάση θα μας βοηθήσει να μην αντιδρούμε βιαστικά όταν μας προκαλούν οι άλλοι.

Μοιάζει κάπως σαν να έχουμε χτυπήσει το δάχτυλο του ποδιού μας. Όταν συμβεί αυτό, ίσως να μη σκεφτόμαστε καθαρά για ένα δυο λεπτά. Αλλά αφού υποχωρήσει ο πόνος, μπορούμε να σκεφτούμε και πάλι λογικά και να ενεργήσουμε φυσιολογικά. Παρόμοια, δεν πρέπει να αντιδρούμε αμέσως σε κάποιο αγενές σχόλιο ή πράξη. Τουναντίον, να στέκεστε και να συλλογίζεστε τις συνέπειες της απερίσκεπτης ανταπόδοσης.

Ο Μάλκομ, ιεραπόστολος επί χρόνια, εξηγεί τι κάνει όταν κάποιος τον προσβάλλει. «Το πρώτο βήμα είναι να σκεφτώ μια σειρά από ερωτήματα:  Μήπως είμαι θυμωμένος με αυτόν τον αδελφό λόγω σύγκρουσης προσωπικοτήτων; Είναι πράγματι σημαντικό αυτό που είπε; Μήπως πρόκειται για σύμπτωμα της ελονοσίας, η οποία επηρεάζει τα νεύρα μου αναστατώνοντας τα συναισθήματά μου; Μήπως θα βλέπω διαφορετικά τα πράγματα έπειτα από λίγες ώρες;» Πολλές φορές, όπως έχει διαπιστώσει ο Μάλκομ, η διαφωνία είναι ασήμαντη και μπορεί να παραβλεφθεί. a

Ο Μάλκομ προσθέτει: «Κάπου κάπου, παρ’ όλες τις προσπάθειες που καταβάλλω για να τακτοποιήσω την κατάσταση, ο άλλος αδελφός εξακολουθεί να μην είναι φιλικός μαζί μου. Προσπαθώ να μην επιτρέπω σε αυτό να με αναστατώνει. Εφόσον έχω κάνει όλα όσα μπορώ, βλέπω το ζήτημα με διαφορετικό τρόπο. Μέσα στο μυαλό μου το ταξινομώ ως “μη επείγον” ζήτημα, αντί να το θεωρώ ζήτημα “άμεσης προτεραιότητας”. Δεν θα επιτρέψω να με εξασθενίσει από πνευματική άποψη ούτε να επηρεάσει τη σχέση μου με τον Ιεχωβά και με τους αδελφούς μου».

Όπως ο Μάλκομ, εμείς δεν πρέπει να επιτρέπουμε στην κακή διαγωγή ενός ατόμου να μας αναστατώνει υπερβολικά. Σε κάθε εκκλησία υπάρχουν πολλοί ευχάριστοι, πιστοί αδελφοί και αδελφές. Χαιρόμαστε που περπατάμε στη Χριστιανική οδό «ώμο προς ώμο» μαζί τους. (Φιλιππησίους 1:27) Το να θυμόμαστε τη στοργική υποστήριξη του ουράνιου Πατέρα μας θα μας βοηθάει επίσης να βλέπουμε τα ζητήματα αντικειμενικά.​—Ψαλμός 23:1-3· Παροιμίες 5:1, 2· 8:12.

Μην Αγαπάτε τα Πράγματα του Κόσμου

Η ικανότητα σκέψης μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε άλλη μια ύπουλη πίεση. Όταν ο άνεμος σπρώχνει τα κύματα προς μια από τις πλευρές του πλοίου, τότε αναφερόμαστε σε πλάγιους κυματισμούς. Υπό κανονικές συνθήκες αυτό μπορεί να οδηγήσει το σκάφος σιγά σιγά εκτός πορείας. Στη διάρκεια μιας καταιγίδας, όμως, τέτοιου είδους κυματισμοί θα μπορούσαν να αναποδογυρίσουν το πλοίο.

 Παρόμοια, αν ενδώσουμε στην πίεση να απολαύσουμε ό,τι έχει να προσφέρει ο ασεβής κόσμος, αυτός ο υλιστικός τρόπος ζωής μπορεί να μας οδηγήσει εκτός πορείας από πνευματική άποψη. (2 Τιμόθεο 4:10) Αν αφεθεί ανεξέλεγκτη, η αγάπη για τον κόσμο μπορεί να μας κάνει τελικά να εγκαταλείψουμε εντελώς τη Χριστιανική μας πορεία. (1 Ιωάννη 2:15) Πώς μπορεί να μας στηρίξει η ικανότητα σκέψης;

Πρώτον, θα μας βοηθάει να υπολογίζουμε τους κινδύνους με τους οποίους μπορεί να έρθουμε αντιμέτωποι. Ο κόσμος χρησιμοποιεί κάθε εμπορικό τέχνασμα που είναι δυνατόν να φανταστεί κανείς για να μας δελεάσει. Προωθεί συνεχώς ένα πρότυπο το οποίο υποτίθεται ότι πρέπει να επιδιώκει ο καθένας​—τον επιδεικτικό τρόπο ζωής των πλούσιων, των γοητευτικών και των «επιτυχημένων» ανθρώπων. (1 Ιωάννη 2:16) Μας δίνεται η υπόσχεση ότι θα έχουμε το θαυμασμό και την επιδοκιμασία όλων, ιδιαίτερα των ανθρώπων του περίγυρού μας και των γειτόνων μας. Η ικανότητα σκέψης θα μας βοηθάει να καταπολεμούμε αυτή την προπαγάνδα, υπενθυμίζοντάς μας πόσο σπουδαίο είναι να “είμαστε απαλλαγμένοι από τη φιλαργυρία”, εφόσον ο Ιεχωβά έχει υποσχεθεί ότι “δεν πρόκειται να μας εγκαταλείψει”.​—Εβραίους 13:5.

Δεύτερον, η ικανότητα σκέψης θα μας αποτρέπει από το να ακολουθούμε όσους «έχουν παρεκκλίνει από την αλήθεια». (2 Τιμόθεο 2:18) Είναι πολύ δύσκολο να αντικρούσουμε άτομα που κάποτε συμπαθούσαμε και εμπιστευόμασταν. (1 Κορινθίους 15:12, 32-34) Ακόμη και αν επηρεαστούμε σε περιορισμένο μόνο βαθμό από εκείνους που έχουν εγκαταλείψει τη Χριστιανική πορεία, αυτό θα μπορούσε να παρεμποδίσει την πνευματική μας πρόοδο και να μας εκθέσει τελικά σε κίνδυνο. Θα μοιάζαμε με ένα πλοίο το οποίο αποκλίνει μόνο μία μοίρα από την πορεία του. Σε ένα μεγάλο ταξίδι, είναι δυνατόν να βρεθεί πολύ μακριά από τον προορισμό του.​—Εβραίους 3:12.

Η ικανότητα σκέψης μπορεί να μας βοηθάει να καθορίζουμε πού βρισκόμαστε από πνευματική άποψη και πού πηγαίνουμε. Πιθανώς αναγνωρίζουμε την ανάγκη που υπάρχει να έχουμε πληρέστερη συμμετοχή στις Χριστιανικές δραστηριότητες. (Εβραίους 6:11, 12) Προσέξτε πώς ένας νεαρός Μάρτυρας χρησιμοποίησε την ικανότητα σκέψης για να βοηθηθεί να επιδιώξει πνευματικούς στόχους: «Είχα την ευκαιρία να σταδιοδρομήσω στη δημοσιογραφία. Αυτό μου άρεσε πραγματικά, αλλά θυμήθηκα τη Γραφική περικοπή η οποία λέει ότι “ο κόσμος παρέρχεται” ενώ “αυτός που κάνει το θέλημα του Θεού παραμένει για πάντα”. (1 Ιωάννη 2:17) Σκέφτηκα πως ό,τι έκανα με τη ζωή μου έπρεπε να αντανακλά τις πεποιθήσεις μου. Οι γονείς μου είχαν εγκαταλείψει τη Χριστιανική πίστη και εγώ δεν ήθελα να ακολουθήσω το παράδειγμά τους. Γι’ αυτό, αποφάσισα να διάγω μια ζωή με σκοπό και άρχισα την ολοχρόνια διακονία ως τακτικός σκαπανέας. Έπειτα από τέσσερα ικανοποιητικά χρόνια, ξέρω ότι έκανα τη σωστή επιλογή».

Αντιμετωπίστε τις Πνευματικές Θύελλες με Επιτυχία

Γιατί είναι επιτακτικό να ασκούμε την ικανότητα σκέψης σήμερα; Οι ναυτικοί πρέπει να είναι άγρυπνοι να διακρίνουν τα σημάδια που προμηνύουν κίνδυνο, ιδιαίτερα όταν πλησιάζει θύελλα. Αν πέσει η θερμοκρασία και οι άνεμοι δυναμώσουν, κλείνουν τις μπουκαπόρτες ερμητικά και ετοιμάζονται για το χειρότερο. Παρόμοια, εμείς πρέπει να ετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε πιέσεις θυελλώδους έντασης καθώς αυτό το πονηρό σύστημα πλησιάζει στο τέλος του. Η ηθική δομή της κοινωνίας καταρρέει και “οι πονηροί άνθρωποι προχωρούν από το κακό στο χειρότερο”. (2 Τιμόθεο 3:13) Όπως οι ναυτικοί ακούν τακτικά τις προβλέψεις για τον καιρό, εμείς πρέπει να δίνουμε προσοχή στις προφητικές προειδοποιήσεις του εμπνευσμένου Λόγου του Θεού.​—Ψαλμός 19:7-11.

Όταν χρησιμοποιούμε την ικανότητα σκέψης, εφαρμόζουμε τη γνώση που οδηγεί στην αιώνια ζωή. (Ιωάννης 17:3) Μπορούμε να προβλέπουμε τα προβλήματα και να προσδιορίζουμε τον τρόπο με τον οποίο θα τα υπερνικήσουμε. Έτσι θα είμαστε αποφασισμένοι να μην εκτραπούμε από τη Χριστιανική πορεία, και μπορούμε να θέσουμε «ένα καλό θεμέλιο για το μέλλον» βάζοντας και επιδιώκοντας πνευματικούς στόχους.​—1 Τιμόθεο 6:19.

Αν διαφυλάττουμε την πρακτική σοφία και την ικανότητα σκέψης, δεν χρειάζεται “να φοβόμαστε τίποτα που προξενεί ξαφνικό τρόμο”. (Παροιμίες 3:21, 25, 26) Απεναντίας, μπορούμε να βρίσκουμε παρηγοριά στην υπόσχεση του Θεού: «Όταν η σοφία μπει στην καρδιά σου και η γνώση γίνει ευχάριστη για την ψυχή σου, η ικανότητα σκέψης θα σε φυλάει».​—Παροιμίες 2:10, 11.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Η τακτική επικοινωνία οικοδομεί το γάμο