Ο Καθένας θα Κάθεται Κάτω από τη Συκιά Του

Η ΣΚΙΑ είναι δυσεύρετη τα ζεστά καλοκαίρια στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Όποιο δέντρο προσφέρει καταφύγιο από τις ακτίνες του ήλιου είναι επιθυμητό, ιδιαίτερα όταν βρίσκεται κοντά στο σπίτι κάποιου. Η συκιά, με τα μεγάλα, πλατιά φύλλα της και τα απλωτά κλαδιά της, προσφέρει καλύτερη σκιά από όλα σχεδόν τα άλλα δέντρα της περιοχής.

Σύμφωνα με το βιβλίο Φυτά της Βίβλου (Plants of the Bible), η «σκιά [της συκιάς] λέγεται ότι είναι πιο αναζωογονητική και πιο δροσερή από αυτήν που παρέχει μια σκηνή». Οι συκιές που φύτρωναν στις άκρες των αμπελιών στον αρχαίο Ισραήλ πρόσφεραν σε εκείνους οι οποίοι εργάζονταν στους αγρούς ιδανικό μέρος για λίγη ξεκούραση.

Στο τέλος μιας κοπιαστικής, ζεστής ημέρας, τα μέλη της οικογένειας μπορούσαν να καθήσουν κάτω από τη συκιά τους και να απολαύσουν ευχάριστη συναναστροφή. Επιπλέον, η συκιά ανταμείβει τον ιδιοκτήτη της με άφθονους, θρεπτικούς καρπούς. Γι’ αυτό, από τον καιρό του Βασιλιά Σολομώντα, το να κάθεται κάποιος κάτω από τη συκιά του συμβόλιζε ειρήνη, ευημερία και αφθονία.​—1 Βασιλέων 4:24, 25.

Αιώνες νωρίτερα, ο προφήτης Μωυσής περιέγραψε την Υποσχεμένη Γη ως “γη με σύκα”. (Δευτερονόμιο 8:8) Οι δώδεκα κατάσκοποι φρόντισαν να αποδείξουν πόσο εύφορη ήταν η γη φέρνοντας στο στρατόπεδο των Ισραηλιτών σύκα και άλλα φρούτα. (Αριθμοί 13:21-23) Το 19ο αιώνα, κάποιος περιηγητής στις Βιβλικές χώρες ανέφερε ότι η συκιά ήταν ένα από τα πιο συνηθισμένα δέντρα εκεί. Δεν μας εκπλήσσει, λοιπόν, που οι Γραφές αναφέρονται συχνά στα σύκα και στις συκιές!

Δέντρο με Διπλή Καρποφορία

Η συκιά προσαρμόζεται στους περισσότερους τύπους εδάφους, και το εκτεταμένο σύστημα των ριζών της τη βοηθάει να είναι ανθεκτική στα παρατεταμένα και ξηρά καλοκαίρια της Μέσης Ανατολής. Το δέντρο είναι ασυνήθιστο με την έννοια ότι δίνει μια σοδειά πρώιμων σύκων τον Ιούνιο και μια κύρια σοδειά γενικά από τον Αύγουστο και μετά. (Ησαΐας 28:4) Οι Ισραηλίτες έτρωγαν συνήθως φρέσκα τα σύκα της πρώτης σοδειάς. Αποξήραιναν τα  σύκα της επόμενης σοδειάς για να τα καταναλώνουν στη διάρκεια του έτους. Τα αποξηραμένα σύκα μπορούσαν να συμπιεστούν ώστε να πάρουν τη μορφή στρογγυλής πίτας, ορισμένες δε φορές πρόσθεταν και αμύγδαλα. Αυτές οι συκόπιτες ήταν βολικό, θρεπτικό και εύγευστο φαγητό.

Η Αβιγαία, όντας φρόνιμη γυναίκα, έδωσε στον Δαβίδ 200 συκόπιτες, σκεφτόμενη αναμφίβολα ότι αυτές θα αποτελούσαν ιδανικό φαγητό για φυγάδες. (1 Σαμουήλ 25:18, 27) Τα συμπιεσμένα σύκα είχαν και ιατρική αξία. Ένα κατάπλασμα από συμπιεσμένα, αποξηραμένα σύκα τοποθετήθηκε πάνω στο μεγάλο σπυρί που απειλούσε τη ζωή του Βασιλιά Εζεκία, αν και η επακόλουθη ανάρρωσή του οφειλόταν κυρίως σε θεϊκή παρέμβαση. a​—2 Βασιλέων 20:4-7.

Στους αρχαίους καιρούς, τα αποξηραμένα σύκα έχαιραν μεγάλης εκτίμησης σε όλες τις μεσογειακές περιοχές. Ο πολιτικός Κάτων πήρε ένα σύκο στο χέρι του και το έδειξε στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο για να την πείσει να ξεκινήσει τον Τρίτο Καρχηδονιακό Πόλεμο. Τα καλύτερα αποξηραμένα σύκα στη Ρώμη προέρχονταν από την Καρία της Μικράς Ασίας. Γι’ αυτό, τα αποξηραμένα σύκα στη λατινική λέγονταν κάρικα (carica). Η ίδια περιοχή στη σημερινή Τουρκία εξακολουθεί να παράγει εξαιρετικής ποιότητας αποξηραμένα σύκα.

Οι Ισραηλίτες αγρότες φύτευαν συχνά συκιές σε αμπέλια, αλλά συνήθιζαν να κόβουν τα άκαρπα δέντρα. Το καλό χώμα ήταν πολύ σπάνιο για να το χρησιμοποιούν για άκαρπα δέντρα. Στην παραβολή του Ιησού σχετικά με μια άκαρπη συκιά, ο ιδιοκτήτης είπε στον αμπελουργό: «Τρία χρόνια τώρα έρχομαι ψάχνοντας να βρω καρπό σε αυτή τη συκιά, αλλά δεν βρίσκω. Κόψε την! Γιατί να αχρηστεύει το έδαφος;» (Λουκάς 13:6, 7) Εφόσον τα καρποφόρα δέντρα φορολογούνταν την εποχή του Ιησού, οποιοδήποτε άκαρπο δέντρο θα αποτελούσε επίσης ανεπιθύμητο οικονομικό βάρος.

Τα σύκα κατείχαν πολύ σπουδαία θέση στο διαιτολόγιο των Ισραηλιτών. Συνεπώς, μια φτωχή σοδειά σύκων​—η οποία ίσως σχετιζόταν με δυσμενή κρίση από τον Ιεχωβά—​αποτελούσε συμφορά. (Ωσηέ 2:12· Αμώς 4:9) Ο προφήτης Αββακούμ είπε: «Αν και η συκιά μπορεί να μην ανθίσει και να μην υπάρχει σοδειά στα κλήματα· το έργο του ελαιόδεντρου μπορεί να αποτύχει και οι αναβαθμίδες να μην παράγουν τροφή . . . Εγώ, όμως, θα αγάλλομαι σε σχέση με τον Ιεχωβά· θα χαίρομαι σε σχέση με τον Θεό της σωτηρίας μου».​—Αββακούμ 3:17, 18.

Σύμβολο ενός Άπιστου Έθνους

Οι Γραφές χρησιμοποιούν μερικές φορές τα σύκα ή τις συκιές συμβολικά. Λόγου χάρη, ο Ιερεμίας παρέβαλε τους πιστούς εξορίστους του Ιούδα με ένα καλάθι καλά σύκα, τα πρώιμα σύκα που συνήθως τρώγονταν φρέσκα. Ωστόσο, οι άπιστοι εξόριστοι παρομοιάστηκαν με κακά σύκα, τα οποία δεν μπορούσαν να φαγωθούν και έπρεπε να πεταχτούν.​—Ιερεμίας 24:2, 5, 8, 10.

Στην παραβολή του σχετικά με την άκαρπη συκιά, ο Ιησούς έδειξε την υπομονή που έκανε ο Θεός με το Ιουδαϊκό έθνος. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, μίλησε για κάποιον άνθρωπο που είχε μια συκιά στο αμπέλι του. Το δέντρο ήταν άκαρπο επί τρία χρόνια και ο ιδιοκτήτης σκόπευε να το κόψει. Ο αμπελουργός,  όμως, είπε: «Κύριε, άφησέ την και αυτόν το χρόνο ώσπου να σκάψω γύρω της και να βάλω κοπριά· και αν μεν παραγάγει καρπό στο μέλλον, έχει καλώς· αλλά αν όχι, θα την κόψεις».​—Λουκάς 13:8, 9.

Όταν ο Ιησούς ανέφερε αυτή την παραβολή, είχε ήδη κηρύξει επί τρία χρόνια, προσπαθώντας να καλλιεργήσει πίστη ανάμεσα στα μέλη του Ιουδαϊκού έθνους. Ο Ιησούς ενέτεινε τη δράση του, «λιπαίνοντας» τη συμβολική συκιά​—το Ιουδαϊκό έθνος—​δίνοντάς της την ευκαιρία να παραγάγει καρπό. Ωστόσο, την εβδομάδα προτού πεθάνει ο Ιησούς έγινε πλέον φανερό ότι το έθνος ως σύνολο είχε απορρίψει τον Μεσσία.​—Ματθαίος 23:37, 38.

Άλλη μια φορά, ο Ιησούς χρησιμοποίησε τη συκιά για να δείξει παραστατικά την κακή πνευματική κατάσταση του έθνους. Καθώς ταξίδευε από τη Βηθανία στην Ιερουσαλήμ τέσσερις ημέρες πριν από το θάνατό του, είδε μια συκιά που είχε πολλά φύλλα αλλά ούτε ένα σύκο. Εφόσον τα πρώιμα σύκα εμφανίζονται μαζί με τα φύλλα​—μερικές φορές δε προτού ακόμη αναπτυχθούν τα φύλλα—​το γεγονός ότι το δέντρο δεν είχε καρπό έδειχνε ότι ήταν άχρηστο.​—Μάρκος 11:13, 14. b

Όπως η άκαρπη συκιά που φαινόταν υγιής, το Ιουδαϊκό έθνος είχε απατηλή εξωτερική εμφάνιση. Αλλά η καρποφορία του δεν ήταν θεάρεστη, και τελικά απέρριψε τον ίδιο τον Γιο του Ιεχωβά. Ο Ιησούς καταράστηκε την άκαρπη συκιά, και την επομένη οι μαθητές παρατήρησαν ότι η συκιά είχε ήδη ξεραθεί. Εκείνο το ξεραμένο δέντρο υποδήλωνε εύστοχα ότι ο Θεός επρόκειτο σύντομα να απορρίψει τους Ιουδαίους ως εκλεκτό λαό του.​—Μάρκος 11:20, 21.

«Μάθετε . . . από τη Συκιά»

Ο Ιησούς χρησιμοποίησε επίσης τη συκιά για να διδάξει ένα σπουδαίο μάθημα σχετικά με την παρουσία του, λέγοντας: «Μάθετε . . . από τη συκιά σαν παραβολή το εξής σημείο: Μόλις το νέο κλαδί της γίνει τρυφερό και βγάλει φύλλα, ξέρετε ότι το καλοκαίρι πλησιάζει. Παρόμοια και εσείς, όταν τα δείτε όλα αυτά, να ξέρετε ότι εκείνος πλησιάζει, είναι στην πόρτα». (Ματθαίος 24:32, 33) Τα καταπράσινα φύλλα της συκιάς προαναγγέλλουν με ευδιάκριτο και αδιαμφισβήτητο τρόπο το καλοκαίρι. Παρόμοια, η βαρυσήμαντη προφητεία του Ιησού που βρίσκεται καταγραμμένη στο 24ο κεφάλαιο του Ματθαίου, στο 13ο κεφάλαιο του Μάρκου και στο 21ο κεφάλαιο του Λουκά παρέχει ξεκάθαρες αποδείξεις τού ότι εκείνος είναι τώρα παρών με ουράνια Βασιλική δύναμη.​—Λουκάς 21:29-31.

Εφόσον ζούμε σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο της ιστορίας, ασφαλώς και θέλουμε να μάθουμε από τη συκιά. Αν το κάνουμε αυτό και παραμείνουμε πνευματικά άγρυπνοι, έχουμε την ελπίδα να γευτούμε την εκπλήρωση της μεγαλειώδους υπόσχεσης: «Θα κάθονται ο καθένας κάτω από το κλήμα του και κάτω από τη συκιά του, και δεν θα υπάρχει κανείς που να τους κάνει να τρέμουν· διότι το στόμα του Ιεχωβά των στρατευμάτων το είπε».​—Μιχαίας 4:4.

[Υποσημειώσεις]