Μάθετε την Τέχνη της Διακριτικότητας

Η ΠΕΓΚΙ παρατήρησε ότι ο γιος της μιλούσε σκληρά στο μικρότερο αδελφό του. «Νομίζεις ότι αυτός ήταν ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσεις στον αδελφό σου;» ρώτησε. «Κοίταξε πόσο αναστατώθηκε!» Γιατί το είπε αυτό; Προσπαθούσε να διδάξει στο γιο της την τέχνη τού να ενεργεί με διακριτικότητα και να εκδηλώνει στοχαστικό ενδιαφέρον για τα αισθήματα των άλλων.

Ο απόστολος Παύλος παρότρυνε το νεότερο σύντροφό του τον Τιμόθεο να είναι «διακριτικός προς όλους». Κάνοντάς το αυτό, ο Τιμόθεος δεν θα πλήγωνε τα αισθήματα των άλλων. (2 Τιμόθεο 2:24, υποσημείωση στη ΜΝΚ) Τι είναι διακριτικότητα; Πώς μπορείτε να βελτιωθείτε εσείς σε αυτόν τον τομέα; Και πώς μπορείτε να βοηθήσετε άλλους να μάθουν αυτή την τέχνη;

Τι Είναι Διακριτικότητα;

Ένα λεξικό ορίζει τη διακριτικότητα ως “την ικανότητα του να αντιλαμβάνεται κάποιος τη λεπτότητα μιας κατάστασης και να ενεργεί ή να μιλάει με τον πιο καλοσυνάτο ή κατάλληλο τρόπο”. Σε ορισμένες γλώσσες, η αντίστοιχη λέξη αρχικά αναφερόταν στο άγγιγμα. Όπως τα ευαίσθητα δάχτυλα μπορούν να αντιληφθούν αν κάτι είναι κολλώδες, μαλακό, γυαλιστερό, ζεστό ή τριχωτό, έτσι και το διακριτικό άτομο μπορεί να συναισθανθεί τα αισθήματα των άλλων και να διακρίνει πώς τους επηρεάζουν τα λόγια του ή οι πράξεις του. Αυτό όμως δεν είναι απλώς ζήτημα ικανότητας—περιλαμβάνει τη γνήσια επιθυμία του ατόμου να μην πληγωθούν οι άλλοι.

Στη Γραφική αφήγηση σχετικά με τον Γιεζί, τον υπηρέτη του Ελισαιέ, βρίσκουμε το παράδειγμα ενός ατόμου που φέρθηκε αδιάκριτα. Μια Σουναμίτισσα, της οποίας ο γιος μόλις είχε πεθάνει στα χέρια της, ήρθε να δει τον Ελισαιέ αναζητώντας παρηγοριά. Όταν ρωτήθηκε αν ήταν όλα καλά, εκείνη απάντησε: «Όλα καλά». Αλλά όταν πήγε κοντά στον προφήτη, «ο Γιεζί πλησίασε για να την απομακρύνει». Ο Ελισαιέ, από την άλλη πλευρά, είπε: «Άφησέ την, γιατί η ψυχή της είναι πικρή μέσα της».​—2 Βασιλέων 4:17-20, 25-27.

Πώς μπόρεσε ο Γιεζί να ενεργήσει τόσο βιαστικά και αδιάκριτα; Είναι αλήθεια ότι η γυναίκα δεν εξέφρασε τα αισθήματά της όταν ρωτήθηκε. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αποκαλύπτουν τα αισθήματά τους σε οποιονδήποτε, έτσι δεν είναι; Παρ’ όλα αυτά, η ταραχή της πρέπει κατά κάποιον τρόπο να ήταν φανερή. Ο Ελισαιέ προφανώς το διέκρινε αυτό, αλλά όχι και ο Γιεζί, ή τουλάχιστον εκείνος προτίμησε να το αγνοήσει. Αυτό δείχνει παραστατικά μια συνηθισμένη αιτία της αδιάκριτης συμπεριφοράς. Όταν κάποιος ενδιαφέρεται υπερβολικά για τη σπουδαιότητα της εργασίας του, είναι εύκολο να μη διακρίνει τις ανάγκες εκείνων με τους οποίους έρχεται σε επαφή ή να μη νοιάζεται για αυτές τις ανάγκες. Μοιάζει με έναν οδηγό λεωφορείου που τον απασχολεί τόσο πολύ το να φτάσει στην ώρα του ώστε δεν σταματάει να παραλάβει επιβάτες.

Για να μη γίνουμε αδιάκριτοι σαν τον Γιεζί, πρέπει να προσπαθούμε να φερόμαστε με καλοσύνη στους ανθρώπους, επειδή δεν γνωρίζουμε πώς αισθάνονται πραγματικά. Πρέπει να είμαστε πάντοτε άγρυπνοι για ενδείξεις που φανερώνουν τα αισθήματα ενός ατόμου και να ανταποκρινόμαστε με κάποιον καλοσυνάτο λόγο ή πράξη. Πώς μπορείτε εσείς να γίνετε πιο επιδέξιοι σε αυτό;

Να Κατανοείτε τα Αισθήματα των Άλλων

Ο Ιησούς ήταν εξαιρετικά ικανός να αντιλαμβάνεται τα αισθήματα των ανθρώπων και να διακρίνει ποιος ήταν ο καλύτερος τρόπος για να τους συμπεριφέρεται με καλοσύνη. Κάποια φορά γευμάτιζε στο σπίτι του Σίμωνα, ενός Φαρισαίου, όταν τον πλησίασε μια γυναίκα «που ήταν γνωστή στην πόλη ως αμαρτωλή». Και σε αυτή  την περίπτωση δεν ειπώθηκαν λόγια, αλλά υπήρχαν πολλά που μπορούσε να παρατηρήσει κανείς. Εκείνη «έφερε ένα αλαβάστρινο δοχείο με αρωματικό λάδι και αφού στάθηκε πίσω, κοντά στα πόδια του [Ιησού], κλαίγοντας, άρχισε να βρέχει τα πόδια του με τα δάκρυά της και τα σκούπιζε με τα μαλλιά του κεφαλιού της. Επίσης, φιλούσε τρυφερά τα πόδια του και τα άλειβε με το αρωματικό λάδι». Ο Ιησούς κατάλαβε τι σήμαιναν όλα αυτά. Και παρ’ όλο που ο Σίμωνας δεν είπε τίποτα, ο Ιησούς μπορούσε να διακρίνει ότι εκείνος έλεγε μέσα του: «Αν αυτός ο άνθρωπος ήταν προφήτης, θα γνώριζε ποια και τι είδους γυναίκα είναι αυτή που τον αγγίζει—ότι είναι αμαρτωλή».​—Λουκάς 7:37-39.

Μπορείτε να φανταστείτε το κακό που θα προκαλούνταν αν ο Ιησούς είχε απωθήσει τη γυναίκα ή αν είχε πει στον Σίμωνα: «Πόσο αδαής είσαι! Δεν βλέπεις ότι έχει μετανιώσει;» Τουναντίον, ο Ιησούς ανέφερε με διακριτικότητα στον Σίμωνα μια παραβολή σχετικά με έναν άνθρωπο ο οποίος χάρισε σε κάποιον ένα μεγάλο χρέος και σε κάποιον άλλον ένα πολύ μικρότερο χρέος. «Ποιος από αυτούς θα τον αγαπάει περισσότερο;» ρώτησε ο Ιησούς. Έτσι λοιπόν, αντί να φανεί ότι καταδίκαζε τον Σίμωνα, ο Ιησούς μπόρεσε να τον επαινέσει για τη σωστή απάντηση που έδωσε. Κατόπιν βοήθησε με καλοσύνη τον Σίμωνα να διακρίνει τις πολλές ενδείξεις για τα γνήσια αισθήματα της γυναίκας και τις εκδηλώσεις της μετάνοιάς της. Ο Ιησούς στράφηκε στη γυναίκα και της έδειξε με καλοσύνη ότι κατανοούσε τα αισθήματά της. Της είπε ότι συγχωρήθηκαν οι αμαρτίες της και συνέχισε: «Η πίστη σου σε έσωσε· πήγαινε με ειρήνη». Πόσο πρέπει να ενίσχυσαν αυτά τα διακριτικά λόγια την απόφασή της να κάνει το ορθό! (Λουκάς 7:40-50) Ο Ιησούς είχε επιτυχία στην εκδήλωση διακριτικότητας επειδή παρατηρούσε πώς αισθάνονταν οι άνθρωποι και ανταποκρινόταν με συμπόνια.

Όπως ο Ιησούς βοήθησε τον Σίμωνα, έτσι και εμείς μπορούμε να μάθουμε τη σιωπηλή γλώσσα των αισθημάτων και κατόπιν να βοηθούμε και άλλους να την κατανοούν. Οι έμπειροι διάκονοι μπορούν μερικές φορές να διδάσκουν αυτή την τέχνη στους πιο καινούριους στη Χριστιανική διακονία. Αφού κάνουν κάποια επίσκεψη καθώς μεταδίδουν τα καλά νέα, μπορούν να αναλύσουν τις ενδείξεις οι οποίες φανέρωσαν τα αισθήματα των ανθρώπων που συνάντησαν. Μήπως το άτομο ήταν συνεσταλμένο, σκεπτικό, ενοχλημένο ή απασχολημένο; Ποιος θα ήταν ο πιο καλοσυνάτος τρόπος για να του δοθεί βοήθεια; Οι πρεσβύτεροι μπορούν επίσης να βοηθούν αδελφούς και αδελφές οι οποίοι, δείχνοντας έλλειψη διακριτικότητας, μπορεί να έχουν προσβάλει ο ένας τον άλλον. Να βοηθάτε τον καθένα να κατανοεί τα αισθήματα του άλλου. Μήπως το άτομο αισθάνεται προσβεβλημένο, αγνοημένο ή παρεξηγημένο; Πώς θα μπορούσε η καλοσύνη να το κάνει να αισθανθεί καλύτερα;

Οι γονείς είναι καλό να βοηθούν τα παιδιά τους να καλλιεργούν συμπόνια, εφόσον αυτό θα τα υποκινήσει να ενεργούν με διακριτικότητα. Ο γιος της Πέγκι, που αναφέρθηκε στην εισαγωγή, παρατήρησε το κατακόκκινο πρόσωπο του μικρότερου αδελφού του, τα σουφρωμένα χείλη του και τα βουρκωμένα μάτια του, και διέκρινε τον πόνο που αισθανόταν ο αδελφός του. Όπως έλπιζε η μητέρα του, μετάνιωσε για αυτό που έκανε και αποφάσισε να αλλάξει. Και τα δύο αγόρια της Πέγκι χρησιμοποίησαν σωστά αυτές τις ικανότητες που απέκτησαν από μικρά και, χρόνια αργότερα, έγιναν παραγωγικοί δάσκαλοι και ποιμένες στη Χριστιανική εκκλησία.

Να Δείχνετε ότι Καταλαβαίνετε

Η διακριτικότητα είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν έχετε παράπονο από κάποιον. Μπορείτε πολύ εύκολα να πληγώσετε την αξιοπρέπειά του. Είναι κατάλληλο να προηγείται πάντοτε συγκεκριμένος έπαινος. Αντί να τον επικρίνετε, περιοριστείτε στο πρόβλημα. Εξηγήστε πώς σας επηρεάζει η ενέργειά του και τι ακριβώς θα θέλατε να δείτε να αλλάζει. Κατόπιν να είστε προετοιμασμένοι να ακούσετε. Πιθανόν να τον έχετε παρεξηγήσει.

Στους ανθρώπους αρέσει να αισθάνονται ότι κατανοείτε την άποψή τους ακόμη και αν δεν  συμφωνείτε με αυτήν. Ο Ιησούς μίλησε με διακριτικότητα, δείχνοντας ότι καταλάβαινε τη στενοχώρια της Μάρθας: «Μάρθα, Μάρθα, ανησυχείς και αναστατώνεσαι για πολλά». (Λουκάς 10:41) Παρόμοια, όταν ένα άτομο μιλάει για κάποιο πρόβλημα, αντί να του προσφέρετε λύσεις προτού ακούσετε όλες τις πτυχές του ζητήματος, ένας διακριτικός τρόπος για να του δείξετε ότι καταλαβαίνετε είναι το να επαναλάβετε το πρόβλημα ή το παράπονο με δικά σας λόγια. Αυτός είναι ένας καλοσυνάτος τρόπος για να δείξετε ότι καταλαβαίνετε.

Να Αντιλαμβάνεστε Τι Δεν Πρέπει να Πείτε

Όταν η Βασίλισσα Εσθήρ ήθελε να ζητήσει από το σύζυγό της να ανατρέψει την πλεκτάνη που είχε καταστρώσει ο Αμάν για να καταστρέψει τους Ιουδαίους, διευθέτησε με διακριτικότητα τα ζητήματα έτσι ώστε ο σύζυγός της να βρίσκεται σε καλή διάθεση. Μόνο τότε έθιξε αυτό το ευαίσθητο ζήτημα. Ωστόσο, είναι επίσης διδακτικό να προσέξουμε τι δεν είπε. Παρέλειψε διακριτικά να αναφερθεί στην ανάμειξη του συζύγου της στην ευθύνη για τη μηχανορραφία.​—Εσθήρ 5:1-8· 7:1, 2· 8:5.

Παρόμοια, όταν επισκέπτεστε το μη ομόπιστο σύζυγο μιας Χριστιανής αδελφής, αντί να του δείξετε αμέσως τη Γραφή, γιατί να μην αρχίσετε ρωτώντας με διακριτικότητα για τα ενδιαφέροντά του; Όταν κάποιος άγνωστος έρθει στην Αίθουσα Βασιλείας ντυμένος πρόχειρα ή όταν ένα άτομο επιστρέψει έπειτα από παρατεταμένη απουσία, καλωσορίστε τον θερμά αντί να σχολιάσετε την ενδυμασία του ή την απουσία του. Όταν παρατηρείτε δε ότι κάποιος νεοενδιαφερόμενος έχει εσφαλμένη άποψη, ίσως θα ήταν καλύτερα να μην τον διορθώσετε αμέσως. (Ιωάννης 16:12) Η διακριτικότητα περιλαμβάνει το να αντιλαμβάνεται κανείς στοργικά τι δεν πρέπει να πει.

Ομιλία που Γιατρεύει

Το να μάθετε την τέχνη της διακριτικής ομιλίας θα σας βοηθήσει να απολαμβάνετε ευτυχισμένες σχέσεις με τους άλλους, ακόμη και όταν κάποιος έχει παρεξηγήσει τα κίνητρά σας και είναι πικραμένος και δυσαρεστημένος. Παραδείγματος χάρη, όταν οι άντρες του Εφραΐμ «προσπάθησαν επίμονα να μαλώσουν» με τον Γεδεών, η διακριτική απάντησή του περιλάμβανε μια ξεκάθαρη εξήγηση για το τι είχε πραγματικά συμβεί καθώς και μια ειλικρινή αξιολόγηση για το τι είχαν επιτύχει οι άντρες του Εφραΐμ. Αυτό έδειχνε διακριτικότητα επειδή ο Γεδεών αντιλαμβανόταν γιατί ήταν εκείνοι αναστατωμένοι, και η μετριοφροσύνη του τους έκανε να αισθανθούν καλύτερα.​—Κριτές 8:1-3· Παροιμίες 16:24.

Να προσπαθείτε πάντοτε να σκέφτεστε πώς επηρεάζουν τα λόγια σας τους άλλους. Το να αγωνίζεστε να εκδηλώνετε διακριτικότητα θα σας βοηθήσει να γευτείτε τη χαρά που περιγράφεται στο εδάφιο Παροιμίες 15:23: «Ο άνθρωπος νιώθει χαρά με την απάντηση του στόματός του, και λόγος που λέγεται στην κατάλληλη στιγμή πόσο καλός είναι!»

[Εικόνα στη σελίδα 31]

Οι έμπειροι Χριστιανοί διάκονοι μπορούν να διδάσκουν τους πιο καινούριους να εκδηλώνουν διακριτικότητα

[Εικόνα στη σελίδα 31]

Οι γονείς μπορούν να διδάξουν τα παιδιά τους να συναισθάνονται τους άλλους