Ερωτήσεις από Αναγνώστες

Μήπως τα λόγια του Στεφάνου στο εδάφιο Πράξεις 7:59 υποδηλώνουν ότι οι προσευχές πρέπει να απευθύνονται στον Ιησού;

Το εδάφιο Πράξεις 7:59 λέει: «Λιθοβολούσαν τον Στέφανο, ενώ εκείνος έκανε επίκληση και έλεγε: “Κύριε Ιησού, δέξου το πνεύμα μου”». Αυτά τα λόγια έχουν εγείρει ερωτήματα στις διάνοιες ορισμένων, εφόσον η Αγία Γραφή λέει ότι ο Ιεχωβά είναι “Αυτός που Ακούει Προσευχή”. (Ψαλμός 65:2) Προσευχήθηκε όντως ο Στέφανος στον Ιησού; Αν ναι, υποδηλώνει αυτό ότι ο Ιησούς είναι το ίδιο πρόσωπο με τον Ιεχωβά;

Η Μετάφραση Βασιλέως Ιακώβου λέει ότι ο Στέφανος «επικαλούνταν τον Θεό». Είναι, λοιπόν, ευνόητο γιατί πολλοί καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα με το σχολιαστή της Αγίας Γραφής Μάθιου Χένρι, ο οποίος είπε: «Εδώ ο Στέφανος προσεύχεται στον Χριστό, και το ίδιο πρέπει να κάνουμε και εμείς». Εντούτοις, αυτή η άποψη είναι εσφαλμένη. Γιατί;

Το σύγγραμμα Παρατηρήσεις του Μπαρνς για την Καινή Διαθήκη (Barnes’ Notes on the New Testament) παραδέχεται με ειλικρίνεια: «Η λέξη Θεός δεν υπάρχει στο πρωτότυπο κείμενο και δεν έπρεπε να υπάρχει στη μετάφραση. Δεν υπάρχει σε κανένα αρχαίο [χειρόγραφο] ούτε σε καμιά αρχαία απόδοση». Πώς παρεμβλήθηκε η λέξη «Θεός» σε αυτό το εδάφιο; Ο λόγιος Έιμπιελ Άμποτ Λίβερμορ είπε ότι πρόκειται για «περίπτωση δογματικής προκατάληψης των μεταφραστών». Γι’ αυτό, οι περισσότερες σύγχρονες μεταφράσεις παραλείπουν αυτή τη νόθα αναφορά στον Θεό.

Εντούτοις, πολλές μεταφράσεις λένε όντως ότι ο Στέφανος «προσευχόταν» στον Ιησού. Και η υποσημείωση στη Μετάφραση Νέου Κόσμου δείχνει ότι η λέξη «επίκληση» μπορεί επίσης να σημαίνει «έκκληση για βοήθεια· προσευχή». Δεν υποδηλώνει αυτό ότι ο Ιησούς είναι ο Παντοδύναμος Θεός; Όχι. Το Ερμηνευτικό Λεξικό των Λέξεων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, του Βάιν (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words), εξηγεί ότι σε αυτά τα συμφραζόμενα, το ρήμα ἐπικαλέω του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου σημαίνει: «Καλώ κάποιον σε βοήθεια . . . κάνω έκκληση σε κάποια εξουσία». Ο Παύλος χρησιμοποίησε την ίδια λέξη όταν δήλωσε: «Τον Καίσαρα επικαλούμαι!» (Πράξεις 25:11) Επομένως, Η Νέα Αγγλική Βίβλος (The New English Bible) λέει ορθά ότι ο Στέφανος «κραύγασε» προς τον Ιησού.

Τι υποκίνησε τον Στέφανο να κάνει αυτή την επίκληση; Σύμφωνα με τα εδάφια Πράξεις 7:55, 56, ο Στέφανος, «γεμάτος καθώς ήταν με άγιο πνεύμα, ατένισε τον ουρανό και είδε τη δόξα του Θεού και τον Ιησού να στέκεται στα δεξιά του Θεού». Κανονικά, ο Στέφανος θα απηύθυνε τα αιτήματά του στον Ιεχωβά στο όνομα του Ιησού. Βλέποντας, όμως, τον αναστημένο Ιησού σε όραμα, ο Στέφανος προφανώς αισθάνθηκε ότι μπορούσε να επικαλεστεί απευθείας εκείνον, λέγοντας: «Κύριε Ιησού, δέξου το πνεύμα μου». Ο Στέφανος γνώριζε ότι στον Ιησού είχε δοθεί η εξουσία να ανασταίνει νεκρούς. (Ιωάννης 5:27-29) Γι’ αυτό, ζήτησε από τον Ιησού να διαφυλάξει το πνεύμα του, δηλαδή τη δύναμη της ζωής του, ως την ημέρα που θα τον ανάσταινε σε αθάνατη ζωή στον ουρανό.

Θέτει η σύντομη φράση του Στεφάνου προηγούμενο για να προσευχόμαστε στον Ιησού; Σε καμιά περίπτωση. Κατ’ αρχάς, ο Στέφανος έκανε σαφή διαχωρισμό ανάμεσα στον Ιησού και στον Ιεχωβά, διότι η αφήγηση λέει ότι είδε τον Ιησού «να στέκεται στα δεξιά του Θεού». Επίσης, οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερες. Η μοναδική άλλη περίπτωση στην οποία μια τέτοια φράση απευθύνθηκε στον Ιησού είναι όταν ο απόστολος Ιωάννης, με παρόμοιο τρόπο, μίλησε άμεσα στον Ιησού όταν Τον είδε σε όραμα.—Αποκάλυψη 22:16, 20.

Μολονότι οι Χριστιανοί σήμερα απευθύνουν ορθά όλες τους τις προσευχές στον Ιεχωβά Θεό, πιστεύουν και αυτοί ακράδαντα ότι ο Ιησούς είναι «η ανάσταση και η ζωή». (Ιωάννης 11:25) Η πίστη στην ικανότητα που έχει ο Ιησούς να αναστήσει τους ακολούθους του από τους νεκρούς μπορεί να μας βοηθήσει και να μας ενισχύσει σε καιρούς δοκιμασίας, όπως ενίσχυσε και τον Στέφανο.