Γνωρίστε τις Οδούς του Ιεχωβά

«Κάνε με να γνωρίσω . . . τις οδούς σου, για να σε γνωρίσω».—ΕΞΟΔΟΣ 33:13.

1, 2. (α) Γιατί αντέδρασε ο Μωυσής με το συγκεκριμένο τρόπο όταν είδε κάποιον Αιγύπτιο να κακομεταχειρίζεται έναν Εβραίο; (β) Τι χρειαζόταν να μάθει ο Μωυσής προκειμένου να είναι κατάλληλος για την υπηρεσία του Ιεχωβά;

Ο ΜΩΥΣΗΣ είχε ανατραφεί στο σπιτικό του Φαραώ και είχε διδαχτεί τη σοφία που θεωρούνταν σπουδαία από την αριστοκρατία της Αιγύπτου. Εντούτοις, ο Μωυσής αντιλαμβανόταν ότι δεν ήταν Αιγύπτιος. Είχε γεννηθεί από Εβραίους γονείς. Σε ηλικία 40 χρονών, βγήκε να επιθεωρήσει τους αδελφούς του, τους γιους του Ισραήλ. Όταν είδε κάποιον Αιγύπτιο να κακομεταχειρίζεται έναν Εβραίο, ο Μωυσής δεν αδιαφόρησε. Πάταξε τον Αιγύπτιο. Ο Μωυσής επέλεξε να ταχθεί με το λαό του Ιεχωβά και νόμισε ότι ο Θεός τον χρησιμοποιούσε για να απελευθερώσει τους αδελφούς του. (Πράξεις 7:21-25· Εβραίους 11:24, 25) Όταν το περιστατικό αυτό έγινε γνωστό, ο βασιλικός οίκος της Αιγύπτου θεώρησε ότι ο Μωυσής ήταν πλέον εκτός νόμου, και εκείνος αναγκάστηκε να φύγει για να σώσει τη ζωή του. (Έξοδος 2:11-15) Προκειμένου να χρησιμοποιηθεί από τον Θεό, ο Μωυσής έπρεπε να εξοικειωθεί καλύτερα με τις οδούς του Ιεχωβά. Θα ήταν ο Μωυσής ευδίδακτο άτομο;—Ψαλμός 25:9.

² Τα επόμενα 40 χρόνια, ο Μωυσής έζησε στην εξορία ως ποιμένας. Αντί να αφήσει τον εαυτό του να γεμίσει πικρία επειδή οι Εβραίοι αδελφοί του προφανώς δεν τον εκτιμούσαν, ο Μωυσής υποτάχθηκε σε αυτό που επέτρεψε ο Θεός. Μολονότι πέρασαν πολλά χρόνια χωρίς να λάβει προφανή αναγνώριση, ο Μωυσής άφησε τον Ιεχωβά να τον διαπλάσει. Αργότερα έγραψε τα εξής, όχι αξιολογώντας ο ίδιος τον εαυτό του, αλλά υπό την επιρροή του αγίου πνεύματος του Θεού: «Αυτός ο άνθρωπος, ο Μωυσής, ήταν πολύ πιο πράος από όλους τους ανθρώπους που υπήρχαν πάνω στην επιφάνεια της γης». (Αριθμοί 12:3) Ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε τον Μωυσή με εξαιρετικούς τρόπους. Αν εκζητούμε και εμείς την πραότητα, ο Ιεχωβά θα μας ευλογεί.—Σοφονίας 2:3.

Του Ανατίθεται μια Αποστολή

3, 4. (α) Ποια αποστολή ανέθεσε ο Ιεχωβά στον Μωυσή; (β) Ποια υποστήριξη προσφέρθηκε στον Μωυσή;

³ Κάποια μέρα, ένας άγγελος ο οποίος εκπροσωπούσε τον Ιεχωβά μίλησε στον Μωυσή κοντά στο Όρος Χωρήβ στη Χερσόνησο του Σινά και του είπε: «Ασφαλώς έχω δει την ταλαιπωρία του λαού μου που είναι στην Αίγυπτο και έχω ακούσει την κραυγή που υψώνουν εξαιτίας εκείνων που τους βάζουν να δουλεύουν· επειδή γνωρίζω καλά τους πόνους που υποφέρουν. Και εγώ κατεβαίνω για να τους απελευθερώσω από το χέρι των Αιγυπτίων και να τους ανεβάσω από εκείνη τη γη σε μια γη καλή και ευρύχωρη, σε μια γη όπου ρέει το γάλα και το μέλι». (Έξοδος 3:2, 7, 8) Σε σχέση με αυτό, ο Θεός είχε κάποιο έργο να αναθέσει στον Μωυσή, το οποίο όμως έπρεπε να γίνει με τον τρόπο του Ιεχωβά.

⁴ Ο άγγελος του Ιεχωβά συνέχισε: «Τώρα, έλα να σε στείλω στον Φαραώ, και εσύ θα βγάλεις το λαό μου, τους γιους του Ισραήλ, από την Αίγυπτο». Ο Μωυσής δίστασε. Πίστευε ότι δεν είχε τα προσόντα, και από μόνος του όντως δεν τα είχε. Ωστόσο, ο Ιεχωβά διαβεβαίωσε τον Μωυσή: «Εγώ θα είμαι μαζί σου». (Έξοδος 3:10-12) Ο Ιεχωβά έδωσε στον Μωυσή τη δύναμη να επιτελέσει θαυματουργικά σημεία ως διαπιστευτήρια τα οποία θα αποδείκνυαν ότι πραγματικά τον είχε στείλει ο Θεός. Ο αδελφός του Μωυσή, ο Ααρών, θα τον συνόδευε ως εκπρόσωπός του. Ο Ιεχωβά θα τους δίδασκε όσα έπρεπε να πουν και να κάνουν. (Έξοδος 4:1-17) Θα εκπλήρωνε ο Μωυσής πιστά αυτόν το διορισμό;

5. Γιατί αποτέλεσε πρόκληση για τον Μωυσή η στάση του Ισραήλ;

⁵ Οι πρεσβύτεροι του Ισραήλ αρχικά πίστεψαν  τον Μωυσή και τον Ααρών. (Έξοδος 4:29-31) Σύντομα, όμως, «οι επόπτες των γιων του Ισραήλ» κατηγόρησαν τον Μωυσή και τον αδελφό του ότι τους έκαναν «αποκρουστική μυρωδιά» ενώπιον του Φαραώ και των υπηρετών του. (Έξοδος 5:19-21· 6:9) Όταν οι Ισραηλίτες έφευγαν από την Αίγυπτο, αναστατώθηκαν βλέποντας αιγυπτιακά άρματα να τους καταδιώκουν. Έχοντας την Ερυθρά Θάλασσα μπροστά τους και τα πολεμικά άρματα πίσω τους, οι Ισραηλίτες ένιωσαν παγιδευμένοι και επέρριψαν την ευθύνη στον Μωυσή. Πώς θα αντιδρούσατε εσείς; Αν και οι Ισραηλίτες δεν είχαν πλοιάρια, ο Μωυσής υπό την κατεύθυνση του Ιεχωβά είπε στο λαό να διαλύσει το στρατόπεδο. Τότε ο Θεός έκανε τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας να αποσυρθούν, και ο πυθμένας έγινε ξηρά ώστε να μπορέσουν οι Ισραηλίτες να περάσουν.—Έξοδος 14:1-22.

Ένα Ζήτημα Σπουδαιότερο από την Απελευθέρωση

6. Τι τόνισε ο Ιεχωβά όταν ανέθεσε στον Μωυσή την αποστολή του;

⁶ Αναθέτοντας στον Μωυσή την αποστολή του, ο Ιεχωβά τόνισε τη σπουδαιότητα του θεϊκού ονόματος. Ο σεβασμός για αυτό το όνομα και για Εκείνον που εκπροσωπεί είχε ζωτική σημασία. Όταν ρωτήθηκε σχετικά με το όνομά του, ο Ιεχωβά είπε στον Μωυσή: «Θα αποδειχτώ αυτό που θα αποδειχτώ». Επιπρόσθετα, ο Μωυσής έπρεπε να πει στους γιους του Ισραήλ: «Ο Ιεχωβά, ο Θεός των προπατόρων σας, ο Θεός του Αβραάμ, ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ, με έστειλε σε εσάς». Ο Ιεχωβά πρόσθεσε: «Αυτό είναι το όνομά μου στον αιώνα, αυτό και το ενθύμημά μου επί γενεές γενεών». (Έξοδος 3:13-15) Ο Θεός εξακολουθεί να είναι γνωστός με το όνομα Ιεχωβά στους υπηρέτες του σε όλη τη γη.—Ησαΐας 12:4, 5· 43:10-12.

7. Τι παρότρυνε ο Θεός τον Μωυσή να κάνει παρά την αλαζονεία του Φαραώ;

⁷ Όταν εμφανίστηκαν ενώπιον του Φαραώ, ο Μωυσής και ο Ααρών μετέδωσαν το άγγελμά τους εν ονόματι του Ιεχωβά. Αλλά ο Φαραώ είπε αλαζονικά: «Ποιος είναι ο Ιεχωβά ώστε να υπακούσω στη φωνή του και να εξαποστείλω τον Ισραήλ; Δεν γνωρίζω καθόλου τον Ιεχωβά ούτε και πρόκειται να εξαποστείλω τον Ισραήλ». (Έξοδος 5:1, 2) Ο Φαραώ αποδείχτηκε σκληρόκαρδος και δόλιος, αλλά ο Ιεχωβά παρότρυνε τον Μωυσή να του μεταδώσει αγγέλματα ξανά και ξανά. (Έξοδος 7:14-16, 20-23· 8:1, 2, 20) Ο Μωυσής έβλεπε ότι ο Φαραώ ήταν οργισμένος. Θα ωφελούσε σε τίποτα αν ερχόταν ξανά αντιμέτωπος μαζί του; Ο Ισραήλ λαχταρούσε να απελευθερωθεί. Ο Φαραώ ήταν ανένδοτος. Εσείς τι θα κάνατε;

8. Ποιο όφελος προέκυψε από τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε ο Ιεχωβά την κατάσταση με τον Φαραώ, και πώς πρέπει να επηρεάζουν εμάς εκείνα τα γεγονότα;

⁸ Ο Μωυσής μετέδωσε άλλο ένα άγγελμα, λέγοντας: «Αυτό είπε ο Ιεχωβά, ο Θεός των Εβραίων: “Εξαπόστειλε το λαό μου για να με υπηρετήσει”». Ο Θεός είπε επίσης: «Θα μπορούσα να είχα ήδη απλώσει το χέρι μου για να πατάξω εσένα και το λαό σου με επιδημία ώστε να εξαλειφθείτε από τη γη. Αλλά, στην πραγματικότητα, γι’ αυτόν το λόγο σε κράτησα στη ζωή, για να σου δείξω τη δύναμή μου και για να κάνω το όνομά μου να διακηρυχτεί σε όλη τη γη». (Έξοδος 9:13-16) Με όσα επρόκειτο να συμβούν στον σκληρόκαρδο Φαραώ, ο Ιεχωβά σκόπευε να δείξει τη δύναμή του με τρόπο που θα αποτελούσε προειδοποίηση για όλους όσους τον αψηφούν. Σε αυτούς περιλαμβάνεται και ο Σατανάς ο Διάβολος, τον οποίο ο Ιησούς Χριστός αποκάλεσε μεταγενέστερα “άρχοντα του κόσμου”. (Ιωάννης 14:30· Ρωμαίους 9:17-24) Όπως προειπώθηκε, το όνομα του Ιεχωβά διακηρύχτηκε σε όλη τη γη. Η μακροθυμία του οδήγησε στη διαφύλαξη  των Ισραηλιτών και ενός μεγάλου μεικτού πλήθους που ενώθηκε μαζί τους στη λατρεία του. (Έξοδος 9:20, 21· 12:37, 38) Έκτοτε, η διακήρυξη του ονόματος του Ιεχωβά έχει ωφελήσει εκατομμύρια άλλα άτομα που έχουν δεχτεί την αληθινή λατρεία.

Χειρισμός ενός Δύσκολου Λαού

9. Πώς έδειξε ο ίδιος ο λαός του Μωυσή ασέβεια για τον Ιεχωβά;

⁹ Οι Εβραίοι γνώριζαν το θεϊκό όνομα. Ο Μωυσής χρησιμοποιούσε αυτό το όνομα όταν τους μιλούσε, αλλά αυτοί δεν έδειχναν πάντοτε κατάλληλο σεβασμό για Εκείνον στον οποίο ανήκει. Λίγο καιρό αφότου ο Ιεχωβά απελευθέρωσε θαυματουργικά τους Ισραηλίτες από την Αίγυπτο, τι συνέβη όταν αυτοί δεν κατάφεραν να βρουν γρήγορα πόσιμο νερό; Γόγγυσαν εναντίον του Μωυσή. Έπειτα παραπονέθηκαν για την τροφή. Ο Μωυσής τούς προειδοποίησε ότι ο γογγυσμός τους δεν στρεφόταν απλώς εναντίον του ίδιου και του Ααρών αλλά εναντίον του Ιεχωβά. (Έξοδος 15:22-24· 16:2-12) Στο Όρος Σινά, ο Ιεχωβά έδωσε στους Ισραηλίτες το Νόμο, γεγονός που συνοδεύτηκε από υπερφυσικά φαινόμενα. Εκείνοι, όμως, δείχνοντας ανυπακοή έφτιαξαν ένα χρυσό μοσχάρι για λατρεία και ισχυρίστηκαν ότι έκαναν «γιορτή για τον Ιεχωβά».—Έξοδος 32:1-9.

10. Γιατί ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους Χριστιανούς επισκόπους σήμερα το αίτημα του Μωυσή που είναι καταγραμμένο στο εδάφιο Έξοδος 33:13;

¹⁰ Πώς έπρεπε να χειριστεί ο Μωυσής έναν λαό που ο ίδιος ο Ιεχωβά περιέγραψε ως σκληροτράχηλο; Ο Μωυσής ικέτευσε τον Ιεχωβά: «Αν, παρακαλώ, έχω βρει εύνοια στα μάτια σου, κάνε με να γνωρίσω, σε παρακαλώ, τις οδούς σου, για να σε γνωρίσω, ώστε να βρω εύνοια στα μάτια σου». (Έξοδος 33:13) Καθώς φροντίζουν τους σημερινούς Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι Χριστιανοί επίσκοποι ποιμαίνουν ένα πολύ πιο ταπεινό ποίμνιο. Ωστόσο, και αυτοί προσεύχονται παρόμοια: «Μάθε μου τις οδούς σου, Ιεχωβά· δίδαξέ με τους δρόμους σου». (Ψαλμός 25:4) Η γνώση των οδών του Ιεχωβά δίνει στους επισκόπους τη δυνατότητα να χειρίζονται καταστάσεις με τρόπο που βρίσκεται σε αρμονία με το Λόγο του Θεού και συμφωνεί με την προσωπικότητά του.

Τι Αναμένει ο Ιεχωβά από το Λαό Του

11. Ποιες κατευθυντήριες γραμμές έδωσε ο Ιεχωβά στον Μωυσή, και γιατί ενδιαφερόμαστε εμείς για αυτές;

¹¹ Τα όσα ανέμενε ο Ιεχωβά από το λαό του αποκαλύφτηκαν προφορικά στο Όρος Σινά. Ο Μωυσής έλαβε αργότερα δύο πλάκες οι οποίες περιείχαν τις Δέκα Εντολές σε γραπτή μορφή. Μόλις κατέβηκε από το βουνό, είδε τους Ισραηλίτες να λατρεύουν το χυτό μοσχάρι και οργισμένος πέταξε κάτω τις πλάκες συντρίβοντάς τες. Ο Ιεχωβά χάραξε πάλι τις Δέκα Εντολές σε πέτρινες πλάκες τις οποίες είχε λαξεύσει ο Μωυσής. (Έξοδος 32:19· 34:1) Αυτές οι εντολές δεν είχαν αλλάξει από τότε που δόθηκαν για πρώτη φορά. Ο Μωυσής έπρεπε να ενεργεί σε αρμονία με αυτές. Ο Θεός εντύπωσε επίσης στον Μωυσή τι είδους πρόσωπο είναι Αυτός, δείχνοντάς του έτσι πώς έπρεπε να συμπεριφέρεται ο ίδιος ως εκπρόσωπος του Ιεχωβά. Οι Χριστιανοί δεν υπόκεινται στο Μωσαϊκό Νόμο, αλλά τα όσα είπε ο Ιεχωβά στον Μωυσή εμπεριέχουν πολλές βασικές αρχές οι οποίες δεν έχουν αλλάξει και εξακολουθούν να ισχύουν για όλους όσους λατρεύουν τον Ιεχωβά. (Ρωμαίους 6:14· 13:8-10) Ας εξετάσουμε μερικές από αυτές.

12. Πώς έπρεπε να επηρεάζει τον Ισραήλ το γεγονός ότι ο Ιεχωβά απαιτεί αποκλειστική αφοσίωση;

¹² Να δίνετε αποκλειστική αφοσίωση στον Ιεχωβά. Το έθνος του Ισραήλ ήταν παρόν όταν ο Ιεχωβά διακήρυξε ότι απαιτεί αποκλειστική αφοσίωση. (Έξοδος 20:2-5) Οι Ισραηλίτες είχαν δει άφθονες αποδείξεις που πιστοποιούσαν ότι ο Ιεχωβά είναι ο αληθινός Θεός. (Δευτερονόμιο 4:33-35) Ο Ιεχωβά κατέστησε σαφές ότι, άσχετα με το τι έκαναν τα άλλα έθνη, εκείνος δεν θα ανεχόταν καμιά μορφή ειδωλολατρίας ή πνευματισμού ανάμεσα στο λαό του. Η αφοσίωσή τους σε αυτόν δεν έπρεπε να είναι απλώς τυπολατρία. Ο καθένας τους έπρεπε να αγαπάει τον Ιεχωβά με όλη του την καρδιά, όλη του την ψυχή και όλη τη ζωτική του δύναμη. (Δευτερονόμιο 6:5, 6) Αυτό θα περιλάμβανε την ομιλία τους, τη διαγωγή τους—πραγματικά κάθε πτυχή της ζωής τους. (Λευιτικό 20:27· 24:15, 16· 26:1) Και ο Ιησούς Χριστός, επίσης, κατέστησε σαφές ότι ο Ιεχωβά απαιτεί αποκλειστική αφοσίωση.—Μάρκος 12:28-30· Λουκάς 4:8.

13. Γιατί όφειλε ο Ισραήλ να υπακούει προσεκτικά στον Θεό, και τι πρέπει να υποκινεί εμάς να υπακούμε σε αυτόν; (Εκκλησιαστής 12:13)

 ¹³ Να υπακούτε προσεκτικά στις εντολές του Ιεχωβά. Στο λαό του Ισραήλ χρειαζόταν να δοθεί η υπενθύμιση πως, όταν εισήλθαν σε σχέση διαθήκης με τον Ιεχωβά, έκαναν ευχή να υπακούν προσεκτικά σε αυτόν. Απολάμβαναν προσωπική ελευθερία σε μεγάλο βαθμό, αλλά σε ζητήματα στα οποία ο Ιεχωβά τούς είχε δώσει εντολές έπρεπε να υπακούν προσεκτικά. Αυτό θα αποδείκνυε την αγάπη τους για τον Θεό και θα ωφελούσε εκείνους και τους απογόνους τους, επειδή όλες οι απαιτήσεις του Ιεχωβά ήταν για το καλό τους.—Έξοδος 19:5-8· Δευτερονόμιο 5:27-33· 11:22, 23.

14. Πώς τόνισε ο Θεός στον Ισραήλ το πόσο σημαντικό ήταν να δίνουν προτεραιότητα στις πνευματικές επιδιώξεις;

¹⁴ Να δίνετε προτεραιότητα στα πνευματικά ζητήματα. Το έθνος του Ισραήλ δεν έπρεπε να επιτρέψει στη φροντίδα για τις υλικές ανάγκες να παραγκωνίσει την προσοχή που όφειλαν να δίνουν στις πνευματικές δραστηριότητες. Η ζωή των Ισραηλιτών δεν έπρεπε να είναι αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στις καθημερινές επιδιώξεις. Ο Ιεχωβά ξεχώρισε κάποιον χρόνο κάθε εβδομάδα τον οποίο όρισε ως ιερό, ως χρόνο που θα έπρεπε να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για δραστηριότητες σχετικές με τη λατρεία του αληθινού Θεού. (Έξοδος 35:1-3· Αριθμοί 15:32-36) Κάθε έτος έπρεπε να ξεχωρίζουν επιπλέον χρόνο για συγκεκριμένες άγιες συνελεύσεις. (Λευιτικό 23:4-44) Αυτές θα τους παρείχαν την ευκαιρία να αφηγούνται τις κραταιές πράξεις του Ιεχωβά, να λαβαίνουν υπενθυμίσεις για τις οδούς του και να εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους σε αυτόν για όλη του την αγαθότητα. Καθώς ο λαός θα εξέφραζε την αφοσίωσή του στον Ιεχωβά, θα αύξανε σε θεοσεβή φόβο και αγάπη και θα βοηθούνταν να περπατάει στις οδούς του. (Δευτερονόμιο 10:12, 13) Οι ωφέλιμες αρχές που εμπεριέχονται σε εκείνες τις οδηγίες αποδεικνύονται ευεργετικές για τους υπηρέτες του Ιεχωβά σήμερα.—Εβραίους 10:24, 25.

Εκτίμηση για τις Ιδιότητες του Ιεχωβά

15. (α) Γιατί ήταν ωφέλιμη για τον Μωυσή η εκτίμηση για τις ιδιότητες του Ιεχωβά; (β) Ποια ερωτήματα μπορούν να μας βοηθήσουν να κάνουμε βαθιές σκέψεις για καθεμιά από τις ιδιότητες του Ιεχωβά;

¹⁵ Η εκτίμηση για τις ιδιότητες του Ιεχωβά θα βοηθούσε επίσης τον Μωυσή στις σχέσεις του με το λαό. Τα εδάφια Έξοδος 34:5-7 δηλώνουν ότι ο Θεός πέρασε μπροστά από το πρόσωπο του Μωυσή διακηρύττοντας: «Ιεχωβά, Ιεχωβά, Θεός ελεήμων και φιλεύσπλαχνος, που είναι μακρόθυμος και αφθονεί σε στοργική καλοσύνη και αλήθεια, που διατηρεί στοργική καλοσύνη για χιλιάδες, που συγχωρεί σφάλμα και παράβαση και αμαρτία, αλλά δεν πρόκειται να δώσει απαλλαγή από την τιμωρία, ο οποίος επιφέρει τιμωρία για το σφάλμα των πατέρων στους γιους και στους εγγονούς, στην τρίτη γενιά και στην τέταρτη γενιά». Αφιερώστε χρόνο για να κάνετε στοχασμούς γύρω από αυτά τα λόγια. Αναρωτηθείτε: “Τι σημαίνει κάθε ιδιότητα; Πώς την εκδήλωσε ο Ιεχωβά; Πώς μπορούν οι Χριστιανοί επίσκοποι να εκδηλώνουν αυτή την ιδιότητα; Πώς πρέπει η συγκεκριμένη ιδιότητα να επηρεάζει τα όσα κάνει ο καθένας μας;” Εξετάστε λίγα μόνο παραδείγματα.

16. Πώς μπορούμε να κάνουμε βαθύτερη την εκτίμησή μας για το έλεος του Θεού, και γιατί είναι σημαντικό αυτό;

¹⁶ Ο Ιεχωβά είναι «Θεός ελεήμων και φιλεύσπλαχνος». Αν έχετε την εγκυκλοπαίδεια  Ενόραση στις Γραφές (στην αγγλική), γιατί να μη διαβάσετε τι λέει στο λήμμα «Έλεος» (“Mercy”); Ή κάντε έρευνα γύρω από αυτό το θέμα χρησιμοποιώντας το Ευρετήριο Εκδόσεων Σκοπιάς ή το ηλεκτρονικό πρόγραμμα Βιβλιοθήκη της Σκοπιάς (σε CD-ROM). * Χρησιμοποιήστε κάποιο ταμείο για να βρείτε εδάφια που αναφέρονται στο έλεος. Θα διαπιστώσετε ότι το έλεος του Ιεχωβά, εκτός από το να επιτρέπει μερικές φορές να μετριαστεί η τιμωρία, περιλαμβάνει και την τρυφερή συμπόνια. Υποκινεί τον Θεό να αναλαμβάνει δράση για να φέρει ανακούφιση στο λαό του. Ως απόδειξη αυτού του γεγονότος, ο Θεός παρείχε στους Ισραηλίτες τα αναγκαία τόσο από υλική όσο και από πνευματική άποψη στη διάρκεια της οδοιπορίας τους προς την Υποσχεμένη Γη. (Δευτερονόμιο 1:30-33· 8:4) Ο Ιεχωβά έδινε με έλεος συγχώρηση όταν γίνονταν λάθη. Έδειχνε έλεος στον αρχαίο λαό του. Πόσο περισσότερο πρέπει να δείχνουν οι σύγχρονοι υπηρέτες του συμπόνια ο ένας στον άλλον!—Ματθαίος 9:13· 18:21-35.

17. Πώς μπορεί η κατανόησή μας όσον αφορά τη φιλευσπλαχνία του Ιεχωβά να προάγει την αληθινή λατρεία;

¹⁷ Το έλεος του Ιεχωβά συνδυάζεται με τη φιλευσπλαχνία. Αν έχετε λεξικό, διαβάστε πώς ορίζει τη λέξη «φιλεύσπλαχνος». Παραβάλετε τον ορισμό αυτόν με εδάφια που αναφέρουν ότι ο Ιεχωβά είναι φιλεύσπλαχνος. Η Αγία Γραφή δείχνει ότι η φιλευσπλαχνία του Ιεχωβά περιλαμβάνει στοργικό ενδιαφέρον για τα μέλη του λαού του που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. (Έξοδος 22:26, 27) Σε οποιαδήποτε χώρα, οι ξένοι καθώς και άλλοι μπορεί να βρεθούν σε μειονεκτική θέση. Όταν ο Ιεχωβά δίδαξε το λαό του να είναι αμερόληπτοι και να δείχνουν καλοσύνη προς τέτοια άτομα, τους υπενθύμισε ότι και εκείνοι ήταν κάποτε ξένοι στην Αίγυπτο. (Δευτερονόμιο 24:17-22) Τι μπορεί να λεχθεί για εμάς ως λαό του Θεού σήμερα; Η φιλευσπλαχνία που εκδηλώνουμε συμβάλλει στο να είμαστε ενωμένοι και στο να ελκυστούν και άλλοι στη λατρεία του Ιεχωβά.—Πράξεις 10:34, 35· Αποκάλυψη 7:9, 10.

18. Τι μαθαίνουμε από τους περιορισμούς που έθεσε ο Ιεχωβά στους Ισραηλίτες σε σχέση με τις οδούς των άλλων εθνών;

¹⁸ Το καλοσυνάτο ενδιαφέρον για τους ανθρώπους άλλων εθνών, όμως, δεν έπρεπε να επισκιάζει την αγάπη του Ισραήλ για τον Ιεχωβά και τους ηθικούς του κανόνες. Γι’ αυτό, οι Ισραηλίτες διδάχτηκαν να μην ακολουθούν τις οδούς των γύρω εθνών και να μην υιοθετούν τα θρησκευτικά τους έθιμα και τον ανήθικο τρόπο ζωής τους. (Έξοδος 34:11-16· Δευτερονόμιο 7:1-4) Αυτό ισχύει και για εμάς σήμερα. Πρέπει να είμαστε άγιος λαός, όπως ο Θεός μας, ο Ιεχωβά, είναι άγιος.—1 Πέτρου 1:15, 16.

19. Πώς μπορεί η κατανόηση της άποψης του Ιεχωβά για την αδικοπραγία να προφυλάξει το λαό του;

¹⁹ Προκειμένου να κατανοήσει ο Μωυσής τις οδούς Του, ο Ιεχωβά διευκρίνισε ότι μολονότι  δεν επιδοκιμάζει την αμαρτία, είναι μακρόθυμος. Αφήνει χρόνο για να μάθουν οι άνθρωποι τις απαιτήσεις του και να συμμορφωθούν με αυτές. Όταν υπάρχει μετάνοια, ο Ιεχωβά συγχωρεί την αμαρτία, αλλά δεν απαλλάσσει από την τιμωρία εκείνους που αξίζουν να τιμωρηθούν για σοβαρές παραβάσεις. Προειδοποίησε τον Μωυσή ότι μελλοντικές γενιές θα μπορούσαν να επηρεαστούν, θετικά ή αρνητικά, από ό,τι έκαναν οι Ισραηλίτες. Η εκτίμηση για τις οδούς του Ιεχωβά μπορεί να προφυλάξει το λαό του Θεού από το να επιρρίψει σε Εκείνον την ευθύνη για καταστάσεις που έχουν επιφέρει οι ίδιοι στον εαυτό τους ή από το να συμπεράνουν ότι καθυστερεί.

20. Τι μπορεί να μας βοηθάει να συμπεριφερόμαστε κατάλληλα στους ομοπίστους μας καθώς και σε εκείνους που συναντούμε στη διακονία μας; (Ψαλμός 86:11)

²⁰ Αν επιθυμείτε να κάνετε βαθύτερη τη γνώση σας για τον Ιεχωβά και τις οδούς του, συνεχίστε να ερευνάτε και να στοχάζεστε όταν διαβάζετε την Αγία Γραφή. Να εξετάζετε προσεκτικά τις διάφορες συναρπαστικές πτυχές της προσωπικότητας του Ιεχωβά. Να σκέφτεστε με προσευχή πώς μπορείτε να μιμείστε τον Θεό και να συμμορφώνετε τη ζωή σας πληρέστερα με το σκοπό του. Αυτό θα σας βοηθάει να αποφεύγετε τις παγίδες, να συμπεριφέρεστε κατάλληλα στους ομοπίστους σας και να βοηθάτε άλλους να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τον μεγαλειώδη Θεό μας.

[Υποσημείωση]

Τι Μάθατε;

• Γιατί ήταν η πραότητα σημαντική για τον Μωυσή, και γιατί είναι ζωτική για εμάς;

• Τι επιτελέστηκε χάρη στο ότι ο Φαραώ βρέθηκε επανειλημμένα αντιμέτωπος με το λόγο του Ιεχωβά;

• Ποιες είναι μερικές εξαιρετικές αρχές τις οποίες διδάχτηκε ο Μωυσής και οι οποίες εφαρμόζονται και σε εμάς;

• Πώς μπορούμε να κάνουμε βαθύτερη την κατανόησή μας όσον αφορά τις ιδιότητες του Ιεχωβά;

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Ο Μωυσής μετέδωσε πιστά το λόγο του Ιεχωβά στον Φαραώ

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Ο Ιεχωβά αποκάλυψε τις απαιτήσεις του στον Μωυσή

[Εικόνα στη σελίδα 24, 25]

Να κάνετε στοχασμούς γύρω από τις ιδιότητες του Ιεχωβά