Ο Λόγος του Ιεχωβά Είναι Ζωντανός

Κύρια Σημεία από το Βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων

ΤΟ ΓΡΑΦΙΚΟ βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων συνεχίζει από το σημείο όπου τελειώνει το βιβλίο Πρώτο Βασιλέων. Είναι μια αφήγηση σχετικά με 29 βασιλιάδες—12 από το βόρειο βασίλειο του Ισραήλ και 17 από το νότιο βασίλειο του Ιούδα. Το βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων εξιστορεί επίσης τη δράση των προφητών Ηλία, Ελισαιέ και Ησαΐα. Παρότι δεν ακολουθεί αυστηρά χρονολογική σειρά, το υπόμνημα φτάνει μέχρι τον καιρό της καταστροφής της Σαμάρειας και της Ιερουσαλήμ. Συνολικά, το βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων καλύπτει περίοδο 340 ετών—από το 920 Π.Κ.Χ. ως το 580 Π.Κ.Χ., οπότε ο προφήτης Ιερεμίας ολοκλήρωσε τη συγγραφή αυτού του βιβλίου.

Τι αξία έχει για εμάς το βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων; Τι μας διδάσκει για τον Ιεχωβά και την πολιτεία του; Ποια μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από τις ενέργειες των βασιλιάδων, των προφητών και άλλων που αναφέρονται σε αυτό; Ας δούμε τι μπορούμε να μάθουμε από το βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων.

Ο ΕΛΙΣΑΙΕ ΔΙΑΔΕΧΕΤΑΙ ΤΟΝ ΗΛΙΑ

(2 Βασιλέων 1:1–8:29)

Ο Βασιλιάς Οχοζίας του Ισραήλ πέφτει μέσα στο σπίτι του και αρρωσταίνει. Μέσω του προφήτη Ηλία, μαθαίνει ότι πρόκειται να πεθάνει. Ο Οχοζίας πεθαίνει και ο αδελφός του, ο Ιωράμ, ανεβαίνει στο θρόνο. Στο μεταξύ, ο Ιωσαφάτ είναι βασιλιάς στον Ιούδα. Ο Ηλίας ανυψώνεται από τη γη μέσα σε ανεμοθύελλα και ο υπηρέτης του, ο Ελισαιέ, τον διαδέχεται ως προφήτης. Κατά τη διάρκεια των επόμενων 60 περίπου ετών της διακονίας του, ο Ελισαιέ εκτελεί πολλά θαύματα.—Βλέπε το πλαίσιο «Τα Θαύματα του Ελισαιέ».

Όταν ένας Μωαβίτης βασιλιάς στασιάζει εναντίον του Ισραήλ, ο Ιωράμ, ο Ιωσαφάτ και ο βασιλιάς του Εδώμ βγαίνουν να τον αντιμετωπίσουν σε μάχη. Τους δίνεται η νίκη λόγω της πιστότητας του Ιωσαφάτ. Αργότερα, ο βασιλιάς της Συρίας σχεδιάζει αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ισραήλ. Εντούτοις, ο Ελισαιέ ανατρέπει το σχέδιο. Ο Σύριος βασιλιάς εξοργίζεται και στέλνει «άλογα και πολεμικά άρματα και ισχυρή στρατιωτική δύναμη» για να συλλάβει τον Ελισαιέ. (2 Βασιλέων 6:14) Ο Ελισαιέ εκτελεί δύο θαύματα και φροντίζει να γυρίσουν πίσω οι Σύριοι με ειρήνη. Έπειτα από κάποιο διάστημα, ο Σύριος Βασιλιάς Βεν-αδάδ πολιορκεί τη Σαμάρεια. Αυτό επιφέρει μεγάλη πείνα αλλά ο Ελισαιέ προλέγει ότι η πείνα θα τερματιστεί.

Αργότερα, ο Ελισαιέ πηγαίνει στη Δαμασκό. Ο Βασιλιάς Βεν-αδάδ, άρρωστος τώρα, στέλνει τον Αζαήλ να ρωτήσει αν θα αναρρώσει από την ασθένειά του. Ο Ελισαιέ προλέγει ότι ο βασιλιάς θα πεθάνει και ότι ο Αζαήλ θα κυβερνήσει αντ’ αυτού. Την επόμενη κιόλας μέρα, ο Αζαήλ πνίγει το βασιλιά με ένα βρεγμένο «κλινοσκέπασμα» και αναλαμβάνει τη βασιλεία. (2 Βασιλέων 8:15) Στον Ιούδα, ο γιος του Ιωσαφάτ, ο Ιωράμ, γίνεται βασιλιάς και τον διαδέχεται ο γιος του, ο Οχοζίας.—Βλέπε το πλαίσιο «Βασιλιάδες του Ιούδα και του Ισραήλ».

Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:

2:9—Γιατί ζήτησε ο Ελισαιέ “δύο μέρη από το πνεύμα του Ηλία”; Για να εκπληρώσει την ευθύνη του ως προφήτης στον Ισραήλ, ο Ελισαιέ θα χρειαζόταν να εκδηλώνει το ίδιο πνεύμα με  αυτό του Ηλία, δηλαδή πνεύμα θάρρους και αφοβιάς. Επειδή ο Ελισαιέ το αντιλαμβανόταν αυτό, ζήτησε διπλή μερίδα από το πνεύμα του Ηλία. Ο Ελισαιέ διορίστηκε από τον Ηλία διάδοχός του και ήταν υπηρέτης του έξι χρόνια, γι’ αυτό και ο Ελισαιέ έβλεπε τον Ηλία ως πνευματικό του πατέρα. Ο Ελισαιέ ήταν σαν πρωτότοκος πνευματικός γιος του Ηλία. (1 Βασιλέων 19:19-21· 2 Βασιλέων 2:12) Ως εκ τούτου, όπως ο σαρκικός πρωτότοκος λάβαινε δύο μέρη από την κληρονομιά του πατέρα του, ο Ελισαιέ ζήτησε και έλαβε δύο μέρη πνευματικής κληρονομιάς από τον Ηλία.

2:11—Ποιοι ήταν “οι ουρανοί” στους οποίους “ανέβηκε ο Ηλίας μέσα στην ανεμοθύελλα”; Δεν ήταν ούτε τα απομακρυσμένα μέρη του φυσικού σύμπαντος ούτε ο πνευματικός τόπος όπου κατοικεί ο Θεός και οι αγγελικοί του γιοι. (Δευτερονόμιο 4:19· Ψαλμός 11:4· Ματθαίος 6:9· 18:10) “Οι ουρανοί” στους οποίους ανέβηκε ο Ηλίας ήταν οι ατμοσφαιρικοί ουρανοί. (Ψαλμός 78:26· Ματθαίος 6:26) Καθώς το πύρινο άρμα κινούνταν με μεγάλη ταχύτητα μέσα στη γήινη ατμόσφαιρα, μετέφερε προφανώς τον Ηλία σε κάποιο άλλο μέρος της γης, όπου συνέχισε να ζει για κάποιο διάστημα. Μάλιστα, χρόνια αργότερα, ο Ηλίας έγραψε μια επιστολή στον Ιωράμ, το βασιλιά του Ιούδα.—2 Χρονικών 21:1, 12-15.

5:15, 16—Γιατί δεν δέχτηκε ο Ελισαιέ το δώρο του Νεεμάν; Ο Ελισαιέ αρνήθηκε το δώρο επειδή αναγνώριζε ότι το θαύμα της θεραπείας του Νεεμάν εκτελέστηκε με τη δύναμη του Ιεχωβά, όχι με τη δική του. Του ήταν αδιανόητο να επωφεληθεί από τη θεόδοτη υπηρεσία του. Οι αληθινοί λάτρεις σήμερα δεν επιζητούν προσωπικό κέρδος από την υπηρεσία προς τον Ιεχωβά. Παίρνουν στα σοβαρά τη νουθεσία του Ιησού: «Δωρεάν λάβατε, δωρεάν δώστε».—Ματθαίος 10:8.

5:18, 19—Ζητούσε ο Νεεμάν συγχώρηση επειδή έπρεπε να συμμετάσχει σε κάποια θρησκευτική πράξη; Ο Σύριος βασιλιάς ήταν προφανώς ηλικιωμένος και αδύναμος και χρειαζόταν να στηρίζεται στον Νεεμάν. Όταν ο βασιλιάς έσκυβε για να προσκυνήσει τον Ριμμών, ο Νεεμάν έκανε το ίδιο. Για τον Νεεμάν, όμως, αυτό ήταν ολωσδιόλου μηχανική πράξη, με μοναδικό σκοπό να στηρίξει το σώμα του βασιλιά και όχι να αποδώσει λατρεία. Ο Νεεμάν ζητούσε από τον Ιεχωβά να τον συγχωρήσει για την εκτέλεση αυτού του πολιτικού καθήκοντος. Ο Ελισαιέ πίστεψε τον Νεεμάν και του είπε: «Πήγαινε με ειρήνη».

Μαθήματα για Εμάς:

1:13, 14. Το να μαθαίνει κανείς μέσω παρατήρησης και να ενεργεί με ταπεινοφροσύνη μπορεί να είναι ζωοσωτήριο.

2:2, 4, 6. Παρότι ο Ελισαιέ ήταν υπηρέτης του Ηλία ίσως επί έξι χρόνια, αρνούνταν επίμονα να τον αφήσει. Τι έξοχο παράδειγμα οσιότητας και φιλίας!—Παροιμίες 18:24.

2:23, 24. Ο κύριος λόγος για αυτόν το χλευασμό φαίνεται πως είναι ότι ο φαλακρός Ελισαιέ φορούσε το επίσημο ένδυμα του Ηλία. Τα παιδιά αναγνώρισαν τον Ελισαιέ ως εκπρόσωπο του Ιεχωβά και απλώς δεν ήθελαν να βρίσκεται εκεί. Του είπαν να “ανέβει”, δηλαδή να συνεχίσει να ανεβαίνει προς τη Βαιθήλ ή να ανυψωθεί από τη γη όπως ο Ηλίας. Τα παιδιά αντανακλούσαν προφανώς την εχθρική στάση των γονέων τους. Πόσο ζωτικό είναι να διδάσκουν οι γονείς τα παιδιά τους να σέβονται τους εκπροσώπους του Θεού!

3:14, 18, 24. Ο λόγος του Ιεχωβά βγαίνει πάντοτε αληθινός.

3:22. Η αντανάκλαση από το πρώτο πρωινό φως δημιούργησε οφθαλμαπάτη, κάνοντας το  νερό να φαίνεται σαν αίμα, ίσως επειδή το έδαφος στο φρεσκοσκαμμένο αυλάκι περιείχε κόκκινο πηλό. Ο Ιεχωβά ίσως επιλέξει να χρησιμοποιήσει φυσικά φαινόμενα για να επιτελέσει τους σκοπούς του.

4:8-11. Αναγνωρίζοντας τον Ελισαιέ ως “άγιο άνθρωπο του Θεού”, κάποια γυναίκα στη Σουνάμ τον φιλοξένησε. Δεν πρέπει να κάνουμε και εμείς το ίδιο στους πιστούς λάτρεις του Ιεχωβά;

5:3. Η μικρή Ισραηλίτισσα είχε πίστη στην ικανότητα που διαθέτει ο Θεός να εκτελεί θαύματα. Είχε επίσης το θάρρος να μιλάει για την πίστη της. Προσπαθείτε εσείς νεαροί να ενισχύετε την πίστη σας στις υποσχέσεις του Θεού και επιστρατεύετε όλο σας το θάρρος για να μεταδίδετε την αλήθεια στους δασκάλους σας και στους συμμαθητές σας;

5:9-19. Δεν δείχνει το παράδειγμα του Νεεμάν ότι ένα υπερήφανο άτομο μπορεί να μάθει την ταπεινοφροσύνη;—1 Πέτρου 5:5.

5:20-27. Τι τρομερό τίμημα για το δόλιο τρόπο ενέργειας! Αν αναλογιζόμαστε την προσωπική στενοχώρια και την τραγωδία που μπορεί να επιφέρει η διπλή ζωή θα βοηθηθούμε να αποφύγουμε μια τέτοια πορεία.

Ο ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ Ο ΙΟΥΔΑΣ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΕΞΟΡΙΑ

(2 Βασιλέων 9:1–25:30)

Ο Ιηού χρίεται βασιλιάς στον Ισραήλ. Χωρίς να χάσει καιρό, φέρνει σε πέρας την εκστρατεία  για την πάταξη του οίκου του Αχαάβ. Ο Ιηού με επιδεξιότητα “αφανίζει τη λατρεία του Βάαλ από τον Ισραήλ”. (2 Βασιλέων 10:28) Μόλις μαθαίνει ότι ο Ιηού θανάτωσε το γιο της, η μητέρα του Οχοζία, η Γοθολία, “σηκώνεται για να θανατώσει όλους τους βασιλικούς απογόνους του Ιούδα” και σφετερίζεται το θρόνο. (2 Βασιλέων 11:1) Μόνο ο βρεφικής ηλικίας γιος του Οχοζία, ο Ιωάς, διασώζεται και αφού μένει κρυμμένος έξι χρόνια διορίζεται βασιλιάς στον Ιούδα. Λαβαίνοντας κατεύθυνση από τον Ιωδαέ τον ιερέα, ο Ιωάς συνεχίζει να πράττει το σωστό στα μάτια του Ιεχωβά.

Μετά τον Ιηού, όλοι οι βασιλιάδες που κυβερνούν τον Ισραήλ πράττουν το κακό στα μάτια του Ιεχωβά. Ο Ελισαιέ πεθαίνει από φυσικά αίτια την εποχή του εγγονού του Ιηού. Ο τέταρτος βασιλιάς του Ιούδα μετά τον Ιωάς είναι ο Άχαζ, και αυτός “δεν πράττει το σωστό στα μάτια του Ιεχωβά”. (2 Βασιλέων 16:1, 2) Ο γιος του, ο Εζεκίας, όμως, αποδεικνύεται βασιλιάς «προσκολλημένος στον Ιεχωβά». (2 Βασιλέων 17:20· 18:6) Το 740 Π.Κ.Χ., όταν ο Εζεκίας είναι βασιλιάς στον Ιούδα και ο Ωσιέ κυβερνάει τον Ισραήλ, ο Ασσύριος Βασιλιάς Σαλμανασάρ “καταλαμβάνει τη Σαμάρεια και οδηγεί τον Ισραήλ σε εξορία στην Ασσυρία”. (2 Βασιλέων 17:6) Κατόπιν, αλλοεθνείς φέρνονται στην περιοχή του Ισραήλ και γεννιέται η θρησκεία των Σαμαρειτών.

Από τους εφτά βασιλιάδες που έπονται του Εζεκία στον Ιούδα, μόνο ο Ιωσίας κάνει ενέργειες για να απαλλάξει τη χώρα από την ψεύτικη λατρεία. Τελικά, το 607 Π.Κ.Χ., οι Βαβυλώνιοι καταλαμβάνουν την Ιερουσαλήμ και “ο Ιούδας πηγαίνει εξορία μακριά από τη γη του”.—2 Βασιλέων 25:21.

Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:

13:20, 21—Μήπως αυτό το θαύμα υποστηρίζει τη λατρεία θρησκευτικών λειψάνων; Όχι. Η Αγία Γραφή δεν δείχνει ότι τα κόκαλα του Ελισαιέ έγιναν ποτέ αντικείμενο λατρείας. Η δύναμη του Θεού ήταν αυτή που κατέστησε δυνατό το εν λόγω θαύμα, όπως συνέβη με όλα τα θαύματα που εκτέλεσε ο Ελισαιέ όταν ήταν ακόμη ζωντανός.

15:1-6—Γιατί έπληξε ο Ιεχωβά τον Αζαρία (Οζία, 15:6, υποσημείωση στη ΜΝΚ) με λέπρα; «Μόλις [ο Οζίας] έγινε ισχυρός, η καρδιά του έγινε υπεροπτική . . . ώστε αυτός ενήργησε άπιστα εναντίον του Ιεχωβά του Θεού του και μπήκε στο ναό του Ιεχωβά για να κάψει θυμίαμα πάνω στο θυσιαστήριο του θυμιάματος». Όταν οι ιερείς «αντιστάθηκαν στον Οζία» και του είπαν να “βγει από το αγιαστήριο”, εκείνος εξοργίστηκε κατά των ιερέων και πατάχθηκε με λέπρα.—2 Χρονικών 26:16-20.

18:19-21, 25—Είχε συμμαχήσει ο Εζεκίας με την Αίγυπτο; Όχι. Η κατηγορία του Ραβσάκη ήταν ψευδής, όπως και ο ισχυρισμός του ότι είχε έρθει με «εξουσιοδότηση από τον Ιεχωβά». Ο πιστός Βασιλιάς Εζεκίας βασιζόταν αποκλειστικά στον Ιεχωβά.

Μαθήματα για Εμάς:

9:7, 26. Η βαριά κρίση εναντίον του οίκου του Αχαάβ δείχνει ότι ο Ιεχωβά απεχθάνεται την ψεύτικη λατρεία και την έκχυση αθώου αίματος.

9:20. Η φήμη που είχε ο Ιηού ως ξέφρενος αρματηλάτης αποδείκνυε το ζήλο του για την επιτέλεση της αποστολής του. Είστε εσείς προσωπικά γνωστός ως ζηλωτής διαγγελέας της Βασιλείας;—2 Τιμόθεο 4:2.

9:36, 37· 10:17· 13:18, 19, 25· 14:25· 19:20, 32-36· 20:16, 17· 24:13. Μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι “ο λόγος ο οποίος βγαίνει από το στόμα του Ιεχωβά έχει πάντοτε βέβαιη επιτυχία”.—Ησαΐας 55:10, 11.

10:15. Όπως ο Ιωναδάβ δέχτηκε ολόκαρδα την πρόσκληση του Ιηού να ανεβεί στο άρμα μαζί του, έτσι και το «μεγάλο πλήθος» υποστηρίζει πρόθυμα τον Ιησού Χριστό, τον σύγχρονο Ιηού, καθώς και τους χρισμένους ακολούθους του.—Αποκάλυψη 7:9.

10:30, 31. Παρότι το υπόμνημα του Ιηού δεν ήταν αψεγάδιαστο, ο Ιεχωβά εκτίμησε όλα όσα έκανε. Πράγματι, “ο Θεός δεν είναι άδικος ώστε να ξεχάσει το έργο μας”.—Εβραίους 6:10.

13:14-19. Εφόσον ο εγγονός του Ιηού, ο Ιωάς, δεν κατέβαλε ιδιαίτερες προσπάθειες αλλά χτύπησε τη γη με τα βέλη μόνο τρεις φορές, είχε περιορισμένη επιτυχία στον πόλεμο κατά των Συρίων. Ο Ιεχωβά αναμένει από εμάς να κάνουμε το έργο που μας έχει αναθέσει ολόκαρδα και με ζήλο.

 20:2-6. Ο Ιεχωβά είναι “Αυτός που ακούει προσευχή”.—Ψαλμός 65:2.

24:3, 4. Εξαιτίας της ενοχής αίματος του Μανασσή, ο Ιεχωβά «δεν δέχτηκε να δώσει συγχώρηση» στον Ιούδα. Ο Θεός σέβεται το αίμα των αθώων. Μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Ιεχωβά θα πάρει εκδίκηση για το αθώο αίμα εξολοθρεύοντας εκείνους που ευθύνονται για την έκχυσή του.—Ψαλμός 37:9-11· 145:20.

Πολύτιμο για Εμάς

Το βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων παρουσιάζει τον Ιεχωβά ως τον Εκπληρωτή υποσχέσεων. Η εξορία των κατοίκων των δύο βασιλείων, πρώτα του Ισραήλ και κατόπιν του Ιούδα, φέρνει δυναμικά στην προσοχή μας το πώς βγήκε αληθινή η προφητική κρίση που είναι καταγραμμένη στα εδάφια Δευτερονόμιο 28:15–29:28. Το βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων περιγράφει τον Ελισαιέ ως προφήτη με μεγάλο ζήλο για το όνομα του Ιεχωβά και για την αληθινή λατρεία. Ο Εζεκίας και ο Ιωσίας απεικονίζονται ως ταπεινοί βασιλιάδες οι οποίοι σέβονται το Νόμο του Θεού.

Καθώς στοχαζόμαστε τη στάση και τις ενέργειες των βασιλιάδων, των προφητών και άλλων που αναφέρονται στο βιβλίο Δεύτερο Βασιλέων, δεν παίρνουμε πολύτιμα μαθήματα όσον αφορά το τι πρέπει να επιδιώκουμε και τι να αποφεύγουμε; (Ρωμαίους 15:4· 1 Κορινθίους 10:11) Ναι, «ο λόγος του Θεού είναι ζωντανός και ασκεί δύναμη».—Εβραίους 4:12.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 10]

ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΙΣΑΙΕ

1. Τα νερά του Ιορδάνη χωρίζονται.—2 Βασιλέων 2:14

2. Το κακής ποιότητας νερό της Ιεριχώς γίνεται υγιές.—2 Βασιλέων 2:19-22

3. Αρκούδες επιτίθενται σε ασεβή νεαρά άτομα.—2 Βασιλέων 2:23, 24

4. Παρέχεται νερό σε στρατεύματα.—2 Βασιλέων 3:16-26

5. Μια χήρα λαβαίνει εδώδιμο λάδι.—2 Βασιλέων 4:1-7

6. Μια στείρα Σουναμίτισσα συλλαμβάνει παιδί.—2 Βασιλέων 4:8-17

7. Ένα παιδί εγείρεται από τους νεκρούς.—2 Βασιλέων 4:18-37

8. Δηλητηριώδες φαγητό γίνεται βρώσιμο.—2 Βασιλέων 4:38-41

9. Εκατό άντρες τρέφονται με 20 ψωμιά.—2 Βασιλέων 4:42-44

10. Ο Νεεμάν θεραπεύεται από τη λέπρα του.—2 Βασιλέων 5:1-14

11. Ο Γιεζί λαβαίνει τη λέπρα του Νεεμάν.—2 Βασιλέων 5:24-27

12. Η κεφαλή ενός τσεκουριού επιπλέει.—2 Βασιλέων 6:5-7

13. Ένας υπηρέτης βλέπει αγγελικά άρματα.—2 Βασιλέων 6:15-17

14. Ο συριακός στρατός πατάσσεται με τύφλωση.—2 Βασιλέων 6:18

15. Η όραση του συριακού στρατού αποκαθίσταται.—2 Βασιλέων 6:19-23

16. Ένας νεκρός επανέρχεται στη ζωή.—2 Βασιλέων 13:20, 21

[Πίνακας/Εικόνες στη σελίδα 12]

ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ

Σαούλ/Δαβίδ/Σολομών: 1117/1077/1037 Π.Κ.Χ. *

ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ (Π.Κ.Χ.) ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ

Ροβοάμ ․․․․․․ 997 ․․․․․․ Ιεροβοάμ

Αβιά/Ασά ․․․․ 980/978 ․․․․

․․ 976/975/952 ․․ Ναδάβ/Βαασά/Ηλά

․․ 951/951/951 ․․ Ζιμβρί/Αμρί/Θιβνί

․․․․․․ 940 ․․․․․․ Αχαάβ

Ιωσαφάτ ․․․․․․ 937 ․․․․․․

․․․․ 920/917 ․․․․ Οχοζίας/Ιωράμ

Ιωράμ ․․․․․․ 913 ․․․․․․

Οχοζίας ․․․․․․ 906 ․․․․․․

(Γοθολία) ․․․․․․ 905 ․․․․․․ Ιηού

Ιωάς ․․․․․․ 898 ․․․․․․

․․․․ 876/859 ․․․․ Ιωάχαζ/Ιωάς

Αμαζίας ․․․․․․ 858 ․․․․․․

․․․․․․ 844 ․․․․․․ Ιεροβοάμ Β΄

Αζαρίας (Οζίας) ․․․․․․ 829 ․․․․․․

․․ 803/791/791 ․․ Ζαχαρίας/Σαλλούμ/Μεναήμ

․․․․ 780/778 ․․․․ Φεκαΐας/Φεκά

Ιωθάμ/Άχαζ ․․․․ 777/762 ․․․․

․․․․․․ 758 ․․․․․․ Ωσιέ

Εζεκίας ․․․․․․ 746 ․․․․․․

․․․․․․ 740 ․․․․․․ Κατάληψη της Σαμάρειας

Μανασσής/Αμών/Ιωσίας ․․ 716/661/659 ․․

Ιωάχαζ/Ιωακείμ ․․․․ 628/628 ․․․․

Ιωαχίν/Σεδεκίας ․․․․ 618/617 ․․․․

Καταστροφή

της Ιερουσαλήμ ․․․․․․ 607 ․․․․․․

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 8, 9]

Ο Νεεμάν ταπείνωσε τον εαυτό του και θεραπεύτηκε με τη δύναμη του Ιεχωβά

[Εικόνα στη σελίδα 8, 9]

Τι συνέβη στον Ηλία όταν «ανέβηκε . . . μέσα στην ανεμοθύελλα»;