Η Τέχνη τού να Ακούμε με Αγάπη

«ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ που με άκουσες». Σας το έχει πει αυτό κανένας τελευταία; Τι ωραία φιλοφρόνηση! Σχεδόν όλοι εκτιμούν έναν καλό ακροατή. Ακούγοντας προσεκτικά, μπορούμε να αναζωογονούμε ανθρώπους οι οποίοι είναι στενοχωρημένοι ή καταφορτωμένοι με προβλήματα. Επίσης, δεν αληθεύει ότι το να είμαστε καλοί ακροατές μάς βοηθάει να απολαμβάνουμε τη συντροφιά των άλλων; Στη Χριστιανική εκκλησία, το να ακούμε με αγάπη είναι απαραίτητο προκειμένου να μπορούμε να «σκεφτόμαστε ο ένας τον άλλον ώστε να παρακινούμε σε αγάπη και καλά έργα».—Εβραίους 10:24.

Πολλοί άνθρωποι, όμως, δεν είναι καλοί ακροατές. Τους αρέσει να δίνουν συμβουλές, να αφηγούνται τις δικές τους εμπειρίες ή να παρουσιάζουν τη δική τους άποψη αντί να ακούν τι έχουν να πουν οι άλλοι. Το να ακούμε είναι όντως τέχνη. Πώς μπορούμε να μάθουμε να ακούμε με αγάπη;

Ένας Σημαντικός Παράγοντας

Ο Ιεχωβά είναι ο «Μεγάλος Εκπαιδευτής» μας. (Ησαΐας 30:20) Εκείνος μπορεί να μας διδάξει πολλά σχετικά με το πώς να ακούμε. Εξετάστε πώς βοήθησε ο Ιεχωβά τον προφήτη Ηλία. Τρομοκρατημένος από τις απειλές της Βασίλισσας Ιεζάβελ, ο Ηλίας διέφυγε στην έρημο και εξέφρασε την επιθυμία να πεθάνει. Εκεί του μίλησε ο άγγελος του Θεού. Καθώς ο προφήτης εξηγούσε τους φόβους του, ο Ιεχωβά άκουγε και κατόπιν έδειξε τη μεγάλη Του δύναμη. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Χωρίς να φοβάται πια, ο Ηλίας επέστρεψε στο διορισμό του. (1 Βασιλέων 19:2-15) Γιατί αφιερώνει χρόνο ο Ιεχωβά για να ακούει τις ανησυχίες των υπηρετών του; Επειδή ενδιαφέρεται για αυτούς. (1 Πέτρου 5:7) Να ένας παράγοντας για να γίνει κάποιος καλός ακροατής: Να νοιάζεται για τους άλλους και να δείχνει γνήσιο ενδιαφέρον για αυτούς.

Όταν κάποιος στη Βολιβία διέπραξε σοβαρό σφάλμα, εκτίμησε το γεγονός ότι ένας ομόπιστός του τού έδειξε τέτοιο ενδιαφέρον. Ο ίδιος εξηγεί: «Τότε περνούσα μία από τις χειρότερες φάσεις της ζωής μου. Θα μπορούσα εύκολα να σταματήσω να καταβάλλω προσπάθειες για να υπηρετώ τον Ιεχωβά αν ένας αδελφός δεν αφιέρωνε χρόνο για να με ακούσει. Δεν είπε πολλά, αλλά εγώ ενισχύθηκα πραγματικά γνωρίζοντας ότι ενδιαφερόταν τόσο ώστε να με ακούσει. Δεν χρειαζόμουν λύση. Γνώριζα τι έπρεπε να κάνω. Απλώς είχα ανάγκη να ξέρω ότι κάποιος ενδιαφερόταν για το πώς ένιωθα. Το ότι με άκουσε με προφύλαξε ώστε να μη βυθιστώ στην απόγνωση».

Ένα εξαιρετικό Πρότυπο στην τέχνη τού να ακούμε με αγάπη είναι ο Ιησούς Χριστός. Λίγο μετά το θάνατο του Ιησού, δύο μαθητές του ταξίδευαν από την Ιερουσαλήμ προς κάποιο χωριό περίπου έντεκα χιλιόμετρα μακριά. Χωρίς αμφιβολία ήταν αποθαρρυμένοι. Γι’ αυτό, ο αναστημένος Ιησούς Χριστός άρχισε να περπατάει μαζί τους. Τους απηύθυνε προσεκτικά διατυπωμένες ερωτήσεις για να τους κάνει να εκφραστούν, και οι μαθητές απαντούσαν. Μίλησαν για τις ελπίδες που έτρεφαν νωρίτερα καθώς και για την απογοήτευση και τη σύγχυση που ένιωθαν τώρα. Ο Ιησούς ενδιαφέρθηκε για αυτούς, και το ότι τους άκουσε με αγάπη προετοίμασε τους δύο μαθητές να ακούσουν. Στη συνέχεια ο Ιησούς «τους ερμήνευσε αυτά που είχαν σχέση με τον ίδιο σε όλες τις Γραφές».—Λουκάς 24:13-27.

 Το να ακούμε πρώτα εμείς τους άλλους είναι ένας στοργικός τρόπος για να τους κάνουμε να ακούσουν εμάς. «Οι γονείς μου και τα πεθερικά μου άρχισαν να αποδοκιμάζουν τον τρόπο με τον οποίο ανέτρεφα τα παιδιά μου», λέει μια γυναίκα από τη Βολιβία. «Δυσανασχετούσα με τα σχόλιά τους, αλλά ένιωθα ανασφαλής ως γονέας. Εκείνον τον καιρό, με επισκέφτηκε μια Μάρτυρας του Ιεχωβά. Μου μίλησε για τις υποσχέσεις του Θεού. Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο ζήτησε τη γνώμη μου ήταν αυτό που με έκανε να αντιληφθώ ότι εκείνο το άτομο ήταν πρόθυμο να ακούσει. Την προσκάλεσα μέσα και σύντομα βρέθηκα να της εξηγώ το πρόβλημά μου. Με άκουγε υπομονετικά. Με ρώτησε τι επιθυμούσα για τα παιδιά μου και ποια ήταν η άποψη του συζύγου μου για αυτό. Έφυγε ένα βάρος από πάνω μου καθώς βρισκόμουν με κάποιο άτομο που ήταν πρόθυμο να προσπαθήσει να με καταλάβει. Όταν άρχισε να μου δείχνει τι λέει η Γραφή για την οικογενειακή ζωή, ήξερα ότι μιλούσα με κάποιον που ενδιαφερόταν για την κατάστασή μου».

«Η αγάπη . . . δεν ζητάει τα δικά της συμφέροντα», αναφέρει η Γραφή. (1 Κορινθίους 13:4, 5) Άρα λοιπόν, το να ακούμε με αγάπη σημαίνει να παραμερίζουμε τα δικά μας ενδιαφέροντα. Αυτό ίσως απαιτεί να κλείνουμε την τηλεόραση, να αφήνουμε την εφημερίδα στην άκρη ή να κλείνουμε το κινητό τηλέφωνο όταν άλλοι μας μιλούν για κάποιο σοβαρό ζήτημα. Το να ακούμε με αγάπη σημαίνει να ενδιαφερόμαστε έντονα για τις σκέψεις του άλλου ατόμου. Προϋποθέτει ότι δεν θα αρχίζουμε να μιλάμε για τον εαυτό μας, λέγοντας, για παράδειγμα: «Αυτό μου θυμίζει κάτι που συνέβη σε εμένα πριν από λίγο καιρό». Αν και τέτοιου είδους ανταλλαγή σκέψεων είναι αποδεκτή σε μια φιλική συζήτηση, χρειάζεται να παραμερίζουμε τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα όταν κάποιος μιλάει για ένα σοβαρό πρόβλημα. Το γνήσιο ενδιαφέρον για τους άλλους μπορεί να εκδηλωθεί και με έναν ακόμη τρόπο.

Να Ακούτε για να Διακρίνετε Αισθήματα

Οι σύντροφοι του Ιώβ άκουσαν τουλάχιστον δέκα ομιλίες του. Ωστόσο, ο Ιώβ αναφώνησε: «Μακάρι να είχα κάποιον να με ακούσει!» (Ιώβ 31:35) Γιατί; Επειδή ο τρόπος με τον οποίο άκουγαν δεν πρόσφερε παρηγοριά. Εκείνοι ούτε ενδιαφέρονταν για τον Ιώβ ούτε ήθελαν να κατανοήσουν τα αισθήματά του. Ασφαλώς δεν ήταν συμπονετικοί ακροατές που έδειχναν κατανόηση. Αλλά ο απόστολος Πέτρος συμβουλεύει: «Να έχετε όλοι σας το ίδιο φρόνημα, να δείχνετε κατανόηση για τους άλλους, να νιώθετε αδελφική στοργή, να είστε τρυφερά συμπονετικοί, ταπεινόφρονες». (1 Πέτρου 3:8) Πώς μπορούμε να δείχνουμε κατανόηση; Ένας τρόπος είναι το να εκδηλώνουμε ενδιαφέρον για τα αισθήματα του άλλου ατόμου και να προσπαθούμε να τα καταλάβουμε. Το να κάνουμε συμπονετικά σχόλια όπως: «Αυτό πρέπει να ήταν πολύ ενοχλητικό» ή «Προφανώς ένιωσες ότι σε έχουν παρεξηγήσει» είναι ένας τρόπος για να δείξουμε ότι ενδιαφερόμαστε. Ένας άλλος τρόπος είναι το να επαναλαμβάνουμε όσα λέει το άτομο με δικά μας λόγια, δείχνοντας έτσι ότι καταλάβαμε τι είπε. Το να ακούμε με αγάπη σημαίνει να δίνουμε προσοχή, όχι μόνο στα λόγια, αλλά επίσης και στα αισθήματα που κρύβονται πίσω από αυτά.

Ο Ρόμπερτ a είναι ένας πεπειραμένος ολοχρόνιος διάκονος των Μαρτύρων του Ιεχωβά. Ο ίδιος αναφέρει: «Κάποια στιγμή απογοητεύτηκα με τη διακονία μου. Γι’ αυτό ζήτησα να μιλήσω με τον περιοδεύοντα επίσκοπο. Εκείνος με άκουσε πραγματικά και προσπάθησε να καταλάβει τα αισθήματά μου. Φαινόταν ότι κατανοούσε ακόμη  και το φόβο που είχα μη τυχόν με επικρίνει για τη στάση μου. Ο αδελφός με διαβεβαίωσε ότι τα αισθήματά μου ήταν δικαιολογημένα διότι και ο ίδιος είχε βιώσει παρόμοια αισθήματα. Αυτό με βοήθησε στ’ αλήθεια να συνεχίσω».

Μπορούμε άραγε να ακούμε χωρίς να συμφωνούμε με ό,τι λέγεται; Μπορούμε να εκφράσουμε σε κάποιον την εκτίμησή μας για το ότι μας είπε πώς αισθάνεται; Ναι. Τι θα γίνει αν ο νεαρός γιος μπλεχτεί σε καβγά στο σχολείο ή αν η έφηβη κόρη έρθει στο σπίτι και πει ότι είναι ερωτευμένη; Δεν είναι καλύτερα να ακούσει ο γονέας και να προσπαθήσει να κατανοήσει τι σκέφτεται το νεαρό άτομο προτού εξηγήσει ποια είναι η κατάλληλη και ποια η ακατάλληλη συμπεριφορά;

«Η βουλή που υπάρχει στην καρδιά του ανθρώπου είναι σαν βαθιά νερά», λέει το εδάφιο Παροιμίες 20:5, «αλλά ο άνθρωπος που έχει διάκριση θα την ανασύρει». Αν ένα σοφό και έμπειρο άτομο δεν έχει την τάση να δίνει αυτόκλητα συμβουλές, ίσως χρειάζεται να το κάνουμε εμείς να εκφραστεί ώστε να μας δώσει τη συμβουλή του. Η κατάσταση είναι παρόμοια όταν ακούμε με αγάπη. Χρειάζεται διάκριση προκειμένου να κάνουμε ένα άτομο να εκφραστεί. Το να υποβάλλουμε ερωτήσεις βοηθάει, αλλά πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε οι ερωτήσεις μας να μην υπεισέρχονται σε ιδιωτικά ζητήματα. Ίσως είναι επωφελές να προτείνουμε στο άτομο που μιλάει να αρχίσει με ζητήματα για τα οποία μπορεί να μιλήσει άνετα. Παραδείγματος χάρη, μια γυναίκα η οποία θέλει να μιλήσει σχετικά με προβλήματα που αντιμετωπίζει στο γάμο της ίσως το βρει ευκολότερο να ξεκινήσει μιλώντας για το πώς αυτή και ο σύζυγός της γνωρίστηκαν και παντρεύτηκαν. Ένα άτομο που έχει αδρανήσει στη Χριστιανική διακονία ίσως το βρει ευκολότερο να αρχίσει εξηγώντας πώς γνώρισε την αλήθεια.

Το να Ακούμε με Αγάπη—Μια Δυσκολία

Το να ακούμε κάποιον που έχει ενοχληθεί μαζί μας μπορεί να είναι δύσκολο, διότι από φυσικού μας τείνουμε να υπερασπίζουμε τον εαυτό μας. Πώς μπορούμε να αντεπεξέλθουμε σε αυτή τη δυσκολία; «Η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή», λέει το εδάφιο Παροιμίες 15:1. Το να ζητήσουμε με καλοσύνη από ένα άτομο να μιλήσει και έπειτα να ακούσουμε υπομονετικά καθώς εκφράζει το παράπονό του είναι ένας τρόπος για να απαντήσουμε με πραότητα.

Οι έντονες λογομαχίες συμβαίνουν συνήθως μεταξύ δύο ατόμων που απλώς επαναλαμβάνουν όσα έχουν ήδη πει. Ο καθένας πιστεύει ότι ο άλλος δεν ακούει. Πόσο καλό θα ήταν αν ο ένας από αυτούς σταματούσε και άκουγε πραγματικά! Φυσικά, είναι σημαντικό να ασκεί κάποιος εγκράτεια και να εκφράζεται με φρόνιμο και στοργικό τρόπο. Η Γραφή μάς λέει: «Αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα».—Παροιμίες 10:19.

Η ικανότητα να ακούμε με αγάπη δεν έρχεται φυσιολογικά. Εντούτοις, είναι τέχνη που μαθαίνεται με προσπάθεια και πειθαρχία. Πρόκειται οπωσδήποτε για επιδεξιότητα που αξίζει να αποκτήσουμε. Το να ακούμε πραγματικά όταν οι άλλοι μιλούν είναι έκφραση της αγάπης μας. Συμβάλλει επίσης στην ευτυχία μας. Πόσο σοφό είναι, λοιπόν, να καλλιεργούμε την τέχνη τού να ακούμε με αγάπη!

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 11]

Όταν ακούμε, πρέπει να παραμερίζουμε τα δικά μας ενδιαφέροντα

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Το να ακούμε κάποιον που έχει ενοχληθεί μπορεί να είναι δύσκολο