Να Περπατάτε με τον Θεό και θα Θερίσετε το Καλό

«Άνεμο σπέρνουν και θυελλώδη άνεμο θα θερίσουν».—ΩΣΗΕ 8:7.

1. Πώς μπορούμε να περπατάμε με τον Ιεχωβά;

 ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ μέσα από μια επικίνδυνη περιοχή θα ήταν ασφαλέστερο αν κάποιος έμπειρος οδηγός μάς έδειχνε το δρόμο. Θα ήταν σοφό να περπατήσουμε με έναν τέτοιον οδηγό αντί να ξεκινήσουμε μόνοι μας. Από ορισμένες απόψεις, αυτό απεικονίζει την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Ο Ιεχωβά στην ουσία προσφέρθηκε να μας οδηγήσει μέσα από την αχανή έρημο του παρόντος πονηρού κόσμου. Είναι σοφό να περπατάμε μαζί του αντί να προσπαθούμε να κατευθύνουμε οι ίδιοι τα βήματά μας. Πώς μπορούμε να περπατάμε με τον Θεό; Ακολουθώντας την καθοδηγία που παρέχει στο Λόγο του.

2. Τι θα εξεταστεί σε αυτό το άρθρο;

² Το προηγούμενο άρθρο εξέτασε το συμβολικό δράμα που βρίσκεται στα κεφάλαια 1 ως 5 του Ωσηέ. Όπως είδαμε, εκείνο το δράμα περιέχει διδάγματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να περπατάμε με τον Θεό. Ας εξετάσουμε τώρα μερικά κύρια σημεία των κεφαλαίων 6 ως 9. Είναι καλό να ξεκινήσουμε με μια περίληψη αυτών των τεσσάρων κεφαλαίων.

Σύντομη Περίληψη

3. Αναφέρετε με συντομία τι περιέχουν τα κεφάλαια 6 ως 9 του Ωσηέ.

³ Ο Ιεχωβά έστειλε τον Ωσηέ να προφητεύσει κυρίως στο βόρειο δεκάφυλο βασίλειο του Ισραήλ. Εκείνο το έθνος, που ήταν επίσης γνωστό ως Εφραΐμ από το όνομα της κυρίαρχης φυλής του, είχε απομακρυνθεί από τον Θεό. Τα κεφάλαια 6 ως 9 του Ωσηέ δείχνουν ότι ο λαός εκδήλωσε ανοσιότητα παραβιάζοντας τη διαθήκη του Ιεχωβά και πράττοντας την πονηρία. (Ωσηέ 6:7) Εμπιστεύονταν σε κοσμικές συμμαχίες αντί να επιστρέψουν στον Ιεχωβά. Εφόσον έσπερναν συνεχώς το κακό, θα θέριζαν το κακό. Με άλλα λόγια, η δυσμενής κρίση ερχόταν. Αλλά η προφητεία του Ωσηέ περιέχει και ένα συγκινητικό άγγελμα. Δόθηκε στο λαό η διαβεβαίωση ότι μπορούσαν να επιστρέψουν στον Ιεχωβά και θα τους δειχνόταν έλεος αν έδιναν αποδείξεις εγκάρδιας μετάνοιας.

4. Ποια πρακτικά διδάγματα από την προφητεία του Ωσηέ θα εξετάσουμε;

⁴ Από αυτά τα τέσσερα κεφάλαια της προφητείας του Ωσηέ μπορούμε να λάβουμε περαιτέρω καθοδηγία που θα μας βοηθήσει να περπατάμε με τον Θεό. Ας εξετάσουμε τέσσερα πρακτικά διδάγματα: (1) η αληθινή μετάνοια εκδηλώνεται με έργα, όχι μόνο με λόγια, (2) οι θυσίες από μόνες τους δεν ευαρεστούν τον Θεό, (3) ο Ιεχωβά πληγώνεται όταν οι λάτρεις του απομακρύνονται από αυτόν και (4) για να θερίζουμε το καλό, πρέπει να σπέρνουμε το καλό.

Πώς Εκδηλώνεται η Αληθινή Μετάνοια

5. Αναφέρετε την ουσία των όσων λέγονται στα εδάφια Ωσηέ 6:1-3.

⁵ Η προφητεία του Ωσηέ μάς διδάσκει πολλά σχετικά με τη μετάνοια και το έλεος. Στα εδάφια Ωσηέ 6:1-3, διαβάζουμε: «Ελάτε να επιστρέψουμε στον Ιεχωβά, γιατί εκείνος κατασπάραξε, αλλά θα μας γιατρέψει. Χτυπούσε, αλλά θα επιδέσει τα τραύματά μας. Θα μας ζωοποιήσει έπειτα από δύο ημέρες. Την τρίτη ημέρα θα μας κάνει να σηκωθούμε και θα ζούμε ενώπιόν του. Και θα γνωρίζουμε, θα επιδιώκουμε να γνωρίζουμε τον Ιεχωβά. Σαν την αυγή, η έξοδός του είναι εδραιωμένη. Και θα έρθει σε εμάς σαν δυνατή βροχή· σαν ανοιξιάτικη βροχή που διαποτίζει τη γη».

6-8. Τι δεν πήγαινε καλά με τη μετάνοια του Ισραήλ;

⁶ Ποιος είπε τα λόγια που είναι καταγραμμένα σε αυτά τα εδάφια; Ορισμένοι αποδίδουν  αυτές τις δηλώσεις στους άπιστους Ισραηλίτες και λένε ότι ο ανυπάκουος λαός προσποιούνταν μετάνοια και εκμεταλλευόταν το έλεος του Θεού. Άλλοι, όμως, λένε ότι μιλούσε ο προφήτης Ωσηέ, εκλιπαρώντας το λαό να επιστρέψει στον Ιεχωβά. Ανεξάρτητα από το ποιος έκανε αυτές τις δηλώσεις, το κρίσιμο ερώτημα είναι: Επέστρεψε γενικά ο λαός του δεκάφυλου βασιλείου του Ισραήλ στον Ιεχωβά, εκδηλώνοντας γνήσια μετάνοια; Η απάντηση είναι όχι. Ο Ιεχωβά λέει μέσω του Ωσηέ: «Τι να σου κάνω, Εφραΐμ; Τι να σου κάνω, Ιούδα, όταν η στοργική σας καλοσύνη είναι σαν τα πρωινά σύννεφα και σαν τη δροσιά που χάνεται νωρίς;» (Ωσηέ 6:4) Τι μαρτυρία για την αξιοθρήνητη πνευματική κατάσταση του λαού του Θεού! Η στοργική καλοσύνη, δηλαδή η όσια αγάπη, είχε σχεδόν εξαφανιστεί—σαν την πρωινή καταχνιά που χάνεται γρήγορα όταν ανατέλλει ο ήλιος. Αν και ο λαός προφανώς έκανε επίδειξη μετάνοιας, ο Ιεχωβά δεν βρήκε καμιά βάση για να εκδηλώσει έλεος. Ποιο ήταν το πρόβλημα;

⁷ Η μετάνοια του Ισραήλ δεν ήταν πραγματικά εγκάρδια. Το εδάφιο Ωσηέ 7:14 λέει σχετικά με τη δυσαρέσκεια του Ιεχωβά για το λαό του: «Δεν με κάλεσαν σε βοήθεια με την καρδιά τους, μολονότι θρηνούσαν γοερά πάνω στα κρεβάτια τους». Το εδάφιο 16 προσθέτει: «Επέστρεψαν, όχι σε κάτι υψηλότερο»—δηλαδή «όχι σε μια εξυψωμένη μορφή λατρείας». (Υποσημείωση στη ΜΝΚ) Δεν ήταν πρόθυμοι να επιστρέψουν στην εξυψωμένη λατρεία του Ιεχωβά κάνοντας τις αλλαγές που απαιτούνταν για να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με εκείνον. Στην ουσία, δεν ήθελαν πραγματικά να περπατούν με τον Θεό.

⁸ Υπήρχε και ένα άλλο πρόβλημα στη μετάνοια του Ισραήλ. Ο λαός εξακολουθούσε να πράττει την αμαρτία—στην πραγματικότητα, πολλές και διάφορες αμαρτίες, μεταξύ άλλων απάτη, φόνο, κλοπή, ειδωλολατρία και σύναψη άσοφων συμμαχιών με άλλα έθνη. Στο εδάφιο Ωσηέ 7:4, ο λαός παρομοιάζεται με το “φούρνο” ενός αρτοποιού, προφανώς λόγω των κακών επιθυμιών που έκαιγαν μέσα τους. Αφού η πνευματική τους κατάσταση ήταν τόσο αξιοθρήνητη, άξιζε ο λαός έλεος; Καθόλου! Ο Ωσηέ λέει στο στασιαστικό λαό ότι ο Ιεχωβά θα «θυμηθεί το σφάλμα τους» και «θα στρέψει την προσοχή του στις αμαρτίες τους». (Ωσηέ 9:9) Δεν θα υπήρχε έλεος για αυτούς!

9. Τι μας διδάσκουν τα λόγια του Ωσηέ για τη μετάνοια και το έλεος;

⁹ Καθώς διαβάζουμε τα λόγια του Ωσηέ, τι μαθαίνουμε για τη μετάνοια και το έλεος; Το προειδοποιητικό παράδειγμα των άπιστων Ισραηλιτών μάς διδάσκει ότι, για να ωφεληθούμε από το έλεος του Ιεχωβά, πρέπει να εκδηλώνουμε εγκάρδια μετάνοια. Πώς γίνεται φανερή αυτή η μετάνοια; Ο Ιεχωβά δεν ξεγελιέται με δάκρυα ή λόγια. Η γνήσια μετάνοια καταδεικνύεται με έργα. Για να λάβει έλεος ένα άτομο που αδικοπραγεί, πρέπει να εγκαταλείψει  εντελώς την αμαρτωλή του πορεία και να εναρμονίσει τη ζωή του με τους υψηλούς κανόνες της εξυψωμένης λατρείας του Ιεχωβά.

Οι Θυσίες από Μόνες τους Δεν Ευαρεστούν τον Ιεχωβά

10, 11. Όπως δείχνει παραστατικά η περίπτωση του Ισραήλ, γιατί οι θυσίες από μόνες τους δεν ευαρεστούν τον Ιεχωβά;

¹⁰ Ας εξετάσουμε τώρα ένα δεύτερο δίδαγμα που μπορεί να μας βοηθήσει να περπατάμε με τον Ιεχωβά. Το δίδαγμα είναι το εξής: Οι θυσίες από μόνες τους δεν ευαρεστούν τον Θεό. Το εδάφιο Ωσηέ 6:6 λέει: «Στη στοργική καλοσύνη [εγώ, ο Ιεχωβά] βρήκα ευχαρίστηση και όχι σε θυσία· και στη γνώση του Θεού παρά σε ολοκαυτώματα». Προσέξτε ότι ο Ιεχωβά βρίσκει ευχαρίστηση στη στοργική καλοσύνη—δηλαδή στην όσια αγάπη, που είναι ιδιότητα της καρδιάς—και στη γνώση για εκείνον. Αλλά ίσως αναρωτιέστε: “Γιατί λέει το εδάφιο ότι ο Ιεχωβά δεν βρίσκει ευχαρίστηση σε «θυσία» και σε «ολοκαυτώματα»; Δεν απαιτούνταν αυτά υπό το Μωσαϊκό Νόμο;”

¹¹ Οι θυσίες και οι προσφορές απαιτούνταν υπό το Νόμο, αλλά οι σύγχρονοι του Ωσηέ είχαν ένα σοβαρό πρόβλημα. Προφανώς, υπήρχαν Ισραηλίτες που έφερναν από υποχρέωση τέτοιες προσφορές κάνοντας εντυπωσιακή επίδειξη αφοσίωσης. Ταυτόχρονα, έπρατταν την αμαρτία. Με την αμαρτωλότητά τους αποκάλυπταν ότι δεν υπήρχε όσια αγάπη στην καρδιά τους. Έδειχναν επίσης ότι είχαν απορρίψει τη γνώση του Θεού, διότι δεν ζούσαν σε αρμονία με αυτήν. Αν ο λαός δεν είχε τη σωστή κατάσταση καρδιάς και δεν επιδίωκε το σωστό τρόπο ζωής, τι αξία είχαν οι θυσίες τους; Οι θυσίες τους ήταν προσβλητικές για τον Ιεχωβά Θεό.

12. Ποια προειδοποίηση περιέχει το εδάφιο Ωσηέ 6:6 για τους ανθρώπους που ζουν σήμερα;

¹² Τα λόγια του Ωσηέ περιέχουν μια προειδοποίηση για πολλούς εκκλησιαζόμενους σήμερα. Οι προσφορές τους στον Θεό έχουν τη μορφή θρησκευτικών συνηθειών. Ωστόσο, η λατρεία τους ασκεί λίγη, αν όχι καθόλου, πραγματική επίδραση στην καθημερινή τους διαγωγή. Ευαρεστούν αυτοί οι άνθρωποι πραγματικά τον Θεό αν η καρδιά τους δεν τους υποκινεί να αποκτούν ακριβή γνώση για εκείνον και να εφαρμόζουν αυτή τη γνώση αποφεύγοντας τις αμαρτωλές πράξεις; Ας μη φαντάζεται κανείς ότι τα θρησκευτικά έργα από μόνα τους ευαρεστούν τον Θεό. Ο Ιεχωβά δεν βρίσκει ευχαρίστηση σε ανθρώπους που προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοιά του ασκώντας απλώς κάποια θρησκεία αντί να ζουν πραγματικά σύμφωνα με το Λόγο του.—2 Τιμόθεο 3:5.

13. Τι είδους θυσίες προσφέρουμε, αλλά τι πρέπει να θυμόμαστε σε σχέση με την αξία τους;

¹³ Ως αληθινοί Χριστιανοί, θυμόμαστε ότι οι θυσίες από μόνες τους δεν ευαρεστούν τον Θεό. Ομολογουμένως εμείς δεν προσφέρουμε θυσίες ζώων στον Ιεχωβά. Εντούτοις, «προσφέρουμε . . . στον Θεό θυσία αίνου, δηλαδή τον καρπό των χειλιών που κάνουν δημόσια διακήρυξη για το όνομά του». (Εβραίους 13:15) Είναι ζωτικό να μη γίνουμε σαν τους αμαρτωλούς Ισραηλίτες των ημερών του Ωσηέ, νομίζοντας ότι μπορούμε να προσφέρουμε τέτοιες πνευματικές θυσίες στον Θεό ως αντιστάθμισμα για την αδικοπραγία. Προσέξτε το παράδειγμα μιας νεαρής που διέπραξε κρυφά σεξουαλική ανηθικότητα και αργότερα παραδέχτηκε: «Αύξησα τη συμμετοχή μου στη διακονία αγρού, νομίζοντας ότι αυτό θα αντιστάθμιζε κάπως το σφάλμα». Κάτι τέτοιο μοιάζει με ό,τι προσπαθούσαν να κάνουν οι  παραστρατημένοι Ισραηλίτες. Ωστόσο, η δική μας θυσία αίνου είναι αποδεκτή στον Ιεχωβά μόνο αν συνοδεύεται από το κατάλληλο κίνητρο καρδιάς και από θεοσεβή διαγωγή.

Ο Ιεχωβά Πληγώνεται Όταν οι Λάτρεις του τον Εγκαταλείπουν

14. Τι αποκαλύπτει η προφητεία του Ωσηέ σχετικά με τα αισθήματα του Θεού;

¹⁴ Ένα τρίτο δίδαγμα που παίρνουμε από τα κεφάλαια 6 ως 9 του Ωσηέ σχετίζεται με το πώς νιώθει ο Ιεχωβά όταν οι λάτρεις του απομακρύνονται από αυτόν. Ο Θεός έχει ισχυρά αλλά και τρυφερά αισθήματα. Έχει τρυφερά αισθήματα χαράς και συμπόνιας προς εκείνους που μετανοούν για τις αμαρτίες τους. Όταν, όμως, ο λαός του είναι αμετανόητος, αναλαμβάνει δυναμική, αποφασιστική δράση. Επειδή ο Θεός ενδιαφέρεται βαθιά για την ευημερία μας, χαίρεται όταν βαδίζουμε μαζί του με πιστότητα. «Ο Ιεχωβά ευαρεστείται στο λαό του», λέει το εδάφιο Ψαλμός 149:4. Πώς νιώθει, όμως, ο Θεός όταν οι υπηρέτες του είναι άπιστοι;

15. Σύμφωνα με το εδάφιο Ωσηέ 6:7, πώς ενεργούσαν μερικοί Ισραηλίτες;

¹⁵ Αναφερόμενος στους άπιστους Ισραηλίτες, ο Ιεχωβά λέει: «Εκείνοι, όπως ο χωματένιος άνθρωπος, παραβίασαν τη διαθήκη. Εκεί είναι που μου φέρθηκαν δόλια». (Ωσηέ 6:7) Η εβραϊκή λέξη που αποδίδεται “φέρομαι δόλια” σημαίνει επίσης «φέρομαι απατηλά, (φέρομαι) άπιστα». Στα εδάφια Μαλαχίας 2:10-16, η ίδια εβραϊκή λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ανόσια διαγωγή εκείνων των Ισραηλιτών που ήταν άπιστοι στο γαμήλιο σύντροφό τους. Σε σχέση με τη χρήση αυτού του όρου στο εδάφιο Ωσηέ 6:7, ένα σύγγραμμα λέει ότι αποτελεί «μεταφορική έκφραση με αναφορά στο γάμο, η οποία εισάγει προσωπικές ιδιότητες στη σχέση . . . Πρόκειται για μια προσωπική κατάσταση στην οποία η αγάπη έχει παραβιαστεί».

16, 17. (α) Πώς ενήργησε ο Ισραήλ όσον αφορά τη διαθήκη που είχε συνάψει ο Θεός με εκείνο το έθνος; (β) Τι πρέπει να θυμόμαστε εμείς σχετικά με τις ενέργειές μας;

¹⁶ Ο Ιεχωβά έβλεπε τον Ισραήλ ως συμβολική του σύζυγο λόγω της διαθήκης που είχε συνάψει με το έθνος. Όταν λοιπόν ο λαός του παραβίαζε τους όρους εκείνης της διαθήκης, ήταν σαν να διέπρατταν μοιχεία. Ο Θεός ήταν σαν πιστός σύζυγος, αλλά ο λαός του τον εγκατέλειψε!

¹⁷ Τι μπορεί να λεχθεί για εμάς; Τον Θεό  τον ενδιαφέρει το αν περπατάμε μαζί του ή όχι. Είναι καλό να θυμόμαστε ότι «ο Θεός είναι αγάπη» και ότι οι πράξεις μας τον επηρεάζουν. (1 Ιωάννη 4:16) Αν ακολουθήσουμε εσφαλμένη πορεία, μπορεί να προξενήσουμε πόνο στον Ιεχωβά και ασφαλώς θα τον δυσαρεστήσουμε. Το να έχουμε αυτό κατά νου μπορεί να αποτελεί ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα για να μην ενδίδουμε στον πειρασμό.

Πώς Μπορούμε να Θερίζουμε το Καλό

18, 19. Ποια αρχή βρίσκουμε στο εδάφιο Ωσηέ 8:7, και πώς εφαρμόστηκε αυτή η αρχή στους Ισραηλίτες;

¹⁸ Ας εξετάσουμε ένα τέταρτο δίδαγμα από την προφητεία του Ωσηέ—πώς μπορούμε να θερίζουμε το καλό. Αναφορικά με τους Ισραηλίτες και το πόσο ανόητη και μάταιη ήταν η άπιστη πορεία τους, ο Ωσηέ γράφει: «Άνεμο σπέρνουν και θυελλώδη άνεμο θα θερίσουν». (Ωσηέ 8:7) Εδώ βρίσκουμε μια αρχή που πρέπει να τη θυμόμαστε: Υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα σε ό,τι κάνουμε τώρα και σε ό,τι θα μας συμβεί αργότερα. Πώς αποδείχτηκε αυτή η αρχή αληθινή στην περίπτωση των άπιστων Ισραηλιτών;

¹⁹ Πράττοντας την αμαρτία, εκείνοι οι Ισραηλίτες έσπερναν το κακό. Θα μπορούσαν άραγε να συνεχίσουν να το κάνουν αυτό χωρίς να θερίσουν δυσάρεστες συνέπειες; Είναι βέβαιο ότι δεν θα διέφευγαν από τη δυσμενή κρίση. Το εδάφιο Ωσηέ 8:13 δηλώνει: «[Ο Ιεχωβά] θα θυμηθεί το σφάλμα τους και θα ζητήσει λογαριασμό για τις αμαρτίες τους». Και στο εδάφιο Ωσηέ 9:17, διαβάζουμε: «Ο Θεός μου θα τους απορρίψει, γιατί δεν τον άκουσαν, και θα γίνουν φυγάδες ανάμεσα στα έθνη». Ο Ιεχωβά θα θεωρούσε τους Ισραηλίτες υπόλογους για τις αμαρτίες τους. Επειδή έσπερναν το κακό, επρόκειτο να θερίσουν το κακό. Η κρίση του Θεού εναντίον τους εκτελέστηκε το 740 Π.Κ.Χ., όταν οι Ασσύριοι ανέτρεψαν το δεκάφυλο βασίλειο του Ισραήλ και οδήγησαν τους κατοίκους του στην αιχμαλωσία.

20. Τι μας διδάσκει η εμπειρία των Ισραηλιτών;

²⁰ Η εμπειρία εκείνων των Ισραηλιτών μάς διδάσκει μια βασική αλήθεια: Θερίζουμε ό,τι σπέρνουμε. Ο Λόγος του Θεού μάς προειδοποιεί: «Μην παροδηγείστε: ο Θεός δεν εμπαίζεται. Επειδή ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει». (Γαλάτες 6:7) Αν σπέρνουμε το κακό, θα θερίσουμε το κακό. Για παράδειγμα, εκείνοι που διάγουν ανήθικο τρόπο ζωής θα θερίσουν πικρές συνέπειες. Ο αμετανόητος παραβάτης θα έχει δυσάρεστη κατάληξη.

21. Πώς μπορούμε να θερίζουμε το καλό;

²¹ Πώς μπορούμε, λοιπόν, να θερίζουμε το καλό; Αυτό το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί με ένα απλό παράδειγμα. Αν ένας αγρότης θέλει να θερίσει σιτάρι, θα σπείρει κριθάρι; Και βέβαια όχι! Πρέπει να σπείρει αυτό που θέλει να θερίσει. Παρόμοια, αν θέλουμε να θερίζουμε το καλό, πρέπει να σπέρνουμε το καλό. Θέλετε να εξακολουθήσετε να θερίζετε το καλό—μια ικανοποιητική ζωή τώρα με την προοπτική της αιώνιας ζωής στο νέο κόσμο του Θεού; Αν ναι, πρέπει να εξακολουθήσετε να σπέρνετε το καλό περπατώντας με τον Θεό και ζώντας σε αρμονία με τους δίκαιους κανόνες του.

22. Ποια διδάγματα πήραμε από τα κεφάλαια 6 ως 9 του Ωσηέ;

²² Από τα κεφάλαια 6 ως 9 του Ωσηέ, πήραμε τέσσερα διδάγματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να περπατάμε με τον Θεό: (1) η αληθινή μετάνοια εκδηλώνεται με έργα, (2) οι θυσίες από μόνες τους δεν ευαρεστούν τον Θεό, (3) ο Ιεχωβά πληγώνεται όταν οι λάτρεις του απομακρύνονται από αυτόν και (4) για να θερίζουμε το καλό, πρέπει να σπέρνουμε το καλό. Πώς μπορούν τα τελευταία πέντε κεφάλαια αυτού του βιβλίου της Γραφής να μας βοηθήσουν να περπατάμε με τον Θεό;

Πώς θα Απαντούσατε;

• Πώς εκδηλώνεται η γνήσια μετάνοια;

• Γιατί οι θυσίες από μόνες τους δεν ευαρεστούν τον ουράνιο Πατέρα μας;

• Πώς νιώθει ο Θεός όταν οι λάτρεις του τον εγκαταλείπουν;

• Τι πρέπει να σπέρνουμε για να θερίζουμε το καλό;

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Σαν τα πρωινά σύννεφα, η όσια αγάπη του Ισραήλ χάθηκε

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Οι κακές επιθυμίες του Ισραήλ έκαιγαν σαν φούρνος

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Γιατί απέρριπτε ο Ιεχωβά τις θυσίες του λαού του;

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Για να θερίζουμε το καλό, πρέπει να σπέρνουμε το καλό