Πρωτοχρονιάτικο Δέντρο—Είναι Ρωσικό; Είναι Χριστιανικό;

«ΣΤΙΣ αρχές της δεκαετίας του 1830, το γιορτινό δέντρο εξακολουθούσε να αποκαλείται “χαριτωμένο γερμανικό έθιμο”. Στο τέλος εκείνης της δεκαετίας, το δέντρο είχε “γίνει έθιμο” στα σπίτια της αριστοκρατίας της Αγίας Πετρούπολης. . . . Μόνο στα σπίτια των κληρικών και στις καλύβες των αγροτών δεν κατάφερε να ριζώσει το γιορτινό δέντρο το 19ο αιώνα. . . .

»Προηγουμένως, το δέντρο . . . δεν έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης. Τόσο το γεγονός ότι αποτελούσε σύμβολο του θανάτου και συνδεόταν με τον “κάτω κόσμο” σύμφωνα με τη ρωσική παράδοση, όσο και η παράδοση που υπήρχε να βάζουν το δέντρο στις ταβέρνες, πάνω στη στέγη, αντιδιαστέλλονταν με τις αλλαγές στη νοοτροπία που συνέβαιναν στα μέσα του 19ου αιώνα. . . . Είναι απόλυτα κατανοητό ότι, στα πλαίσια της διαδικασίας αποδοχής της ξένης παράδοσης, αυτή θα αποκτούσε την ίδια σημασία που είχε το χριστουγεννιάτικο δέντρο στη Δύση, δηλαδή το συσχετισμό του με τα Χριστούγεννα. . . .

»Η διαδικασία εκχριστιανισμού του δέντρου δεν ήταν και πολύ ομαλή στη Ρωσία. Αντιμετώπισε εναντίωση από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Ο κλήρος θεωρούσε “δαιμονική ενέργεια” τον καινούριο εορτασμό, ειδωλολατρική παράδοση η οποία δεν είχε καμία σχέση με τη γέννηση του Σωτήρα και, επιπρόσθετα, ήταν παράδοση της Δύσης».—Καθηγήτρια Γιελένα Β. Ντουσέτσκινα, διδάκτωρ φιλολογικών επιστημών στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης.

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 32]

Photograph: Nikolai Rakhmanov