Πώς Μπορώ να Βοηθήσω τα Παιδιά μου να Λάβουν Ουσιαστική Εκπαίδευση;

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ενός παιδιού θα μπορούσε να παρομοιαστεί με συναρπαστικό και δύσκολο ταξίδι. Είναι ένα ταξίδι που εσείς και τα παιδιά σας κάνετε μαζί. Τους δίνετε ενθάρρυνση και παρέχετε στοργικά καθοδήγηση, βοηθώντας τα να προχωρήσουν στο δρόμο της ζωής. Υπάρχουν τόσο πολλά πράγματα που πρέπει να μάθουν!

Για να είναι στ’ αλήθεια επιτυχημένα και ευτυχισμένα στη ζωή, τα παιδιά πρέπει να καλλιεργήσουν ηθικές και πνευματικές αξίες, μαθαίνοντας να διακρίνουν το ορθό από το εσφαλμένο. Αν γνωρίσουν και αγαπήσουν τον Ιεχωβά, η εκπαίδευσή τους θα είναι αληθινά ανταμειφτική και η διδασκαλία που λαβαίνουν θα τα συνοδεύει αιώνια. Ως γονέας, παίζετε πρωτεύοντα ρόλο σε αυτά που μαθαίνουν τα παιδιά σας και στο πώς αξιολογούν και ερμηνεύουν όσα μαθαίνουν.

Σε αυτό το ταξίδι υπάρχουν δυσκολίες τις οποίες πρέπει να υπερπηδήσετε. Τα παιδιά επηρεάζονται εύκολα και, από πηγές εκτός της οικογένειας, μπορούν να μάθουν πολλά πράγματα που είναι κάθε άλλο παρά ωφέλιμα. Ζούμε σε έναν κόσμο τον οποίο εξουσιάζει ο Σατανάς ο Διάβολος. (1 Ιωάννη 5:19) Αυτός ενδιαφέρεται για την εκπαίδευση των παιδιών σας, αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους. Ο Σατανάς είναι επιδέξιος και πολύ έμπειρος εκπαιδευτής—αλλά πραγματικά πονηρός. Παρότι προσποιείται ότι είναι “άγγελος φωτός”, η διαφώτιση που προσφέρει είναι απατηλή και συγκρούεται με το Λόγο και το θέλημα του Ιεχωβά. (2 Κορινθίους 4:4· 11:14· Ιερεμίας 8:9) Τόσο ο Διάβολος όσο και οι δαίμονές του είναι αριστοτέχνες στην απάτη και προάγουν την ιδιοτέλεια, την ανεντιμότητα και την ηθική εξαχρείωση.—1 Τιμόθεο 4:1.

Τι μπορείτε να κάνετε εσείς για να προστατέψετε τα παιδιά σας ώστε να μην παροδηγηθούν; Πώς μπορείτε να τα διδάξετε ώστε να ενστερνιστούν ό,τι είναι αληθινό και αξιόλογο; Ένα σημαντικό βήμα είναι να ρίξετε μια προσεκτική ματιά στον εαυτό σας. Χρειάζεται να δίνετε το καλό παράδειγμα. Είναι επίσης ζωτικό να αποδέχεστε την ευθύνη που έχετε να εκπαιδεύετε τα παιδιά σας και να αφιερώνετε το χρόνο που χρειάζεται για να το κάνετε αυτό. Προτού εξετάσουμε τα παραπάνω σημεία, όμως, ας προσδιορίσουμε το θεμέλιο της αξιόλογης εκπαίδευσης.

Το Θεμέλιο της Ουσιαστικής Εκπαίδευσης

Μπορούμε να πάρουμε κάποιο δίδαγμα από τον Βασιλιά Σολομώντα του Ισραήλ, έναν από τους σοφότερους ανθρώπους που έζησαν ποτέ. Η Γραφή μάς λέει: «Ο Θεός έδινε στον Σολομώντα σοφία και κατανόηση σε πολύ μεγάλο βαθμό και ευρύτητα καρδιάς, σαν την άμμο στην ακρογιαλιά. Η δε σοφία του Σολομώντα ήταν πολύ μεγαλύτερη από τη σοφία όλων των κατοίκων της Ανατολής και από όλη τη σοφία της Αιγύπτου». Ο Σολομών «μπορούσε να πει τρεις χιλιάδες παροιμίες, και τα άσματά του έφτασαν τα χίλια πέντε». Είχε βαθιά γνώση για τα φυτά και τα ζώα. (1 Βασιλέων 4:29-34) Ο Βασιλιάς Σολομών επέβλεψε επίσης τα οικοδομικά έργα του Ισραήλ, περιλαμβανομένης και της κατασκευής του μεγαλειώδους ναού του Ιεχωβά στην Ιερουσαλήμ.

Τα συγγράμματα του Σολομώντα, όπως το βιβλίο του Εκκλησιαστή, αποκαλύπτουν ότι είχε βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης. Υπό θεϊκή έμπνευση τόνισε το θεμέλιο της ουσιαστικής εκπαίδευσης. Ο Σολομών είπε: «Ο φόβος του Ιεχωβά είναι η αρχή της γνώσης». Ο σοφός βασιλιάς δήλωσε επίσης: «Ο φόβος του Ιεχωβά είναι η αρχή της σοφίας, και κατανόηση είναι η γνώση για τον Αγιότατο».—Παροιμίες 1:7· 9:10.

Αν φοβόμαστε τον Θεό, θα έχουμε ευλαβικό σεβασμό για εκείνον και θα είμαστε προσεκτικοί ώστε να μην τον δυσαρεστήσουμε. Αναγνωρίζουμε ότι είναι ο Υπέρτατος και ότι εμείς είμαστε υπόλογοι σε αυτόν. Όσοι αψηφούν εκείνον  από τον οποίο εξαρτάται η ζωή μας ίσως θεωρούνται σοφοί από τους ανθρώπους, αλλά τέτοια σοφία είναι «ανοησία για τον Θεό». (1 Κορινθίους 3:19) Τα παιδιά σας χρειάζονται εκπαίδευση η οποία να βασίζεται στη «σοφία που κατεβαίνει από πάνω».—Ιακώβου 3:15, 17.

Ο φόβος μη τυχόν δυσαρεστήσουμε τον Ιεχωβά συνδέεται στενά με την αγάπη για αυτόν. Ο Ιεχωβά επιθυμεί και να τον φοβούνται και να τον αγαπούν οι υπηρέτες του. Ο Μωυσής ανέφερε: «Ισραήλ, τι σου ζητάει ο Ιεχωβά ο Θεός σου παρά να φοβάσαι τον Ιεχωβά τον Θεό σου, ώστε να περπατάς σε όλες τις οδούς του και να τον αγαπάς και να υπηρετείς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή, να τηρείς τις εντολές του Ιεχωβά και τα νομοθετήματά του που σε διατάζω σήμερα, για το καλό σου;»—Δευτερονόμιο 10:12, 13.

Αν ενσταλάζουμε στα παιδιά μας ευλαβικό φόβο για τον Ιεχωβά, θα θέσουμε το θεμέλιο για μια εκπαίδευση που θα τα κάνει στ’ αλήθεια σοφά. Καθώς εκείνα οικοδομούν σε αυτό το θεμέλιο, θα αυξάνουν την εκτίμησή τους για τον Δημιουργό τους, την Πηγή κάθε αληθινής γνώσης. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά μας να αντιλαμβάνονται ορθά όσα μαθαίνουν, αντί να καταλήγουν σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Θα αναπτύξουν την ικανότητα να «διακρίνουν και το ορθό και το εσφαλμένο». (Εβραίους 5:14) Ένα τέτοιο θεμέλιο θα τα βοηθήσει επίσης να παραμένουν ταπεινά και να αποφεύγουν το κακό.—Παροιμίες 8:13· 16:6.

Τα Παιδιά σας σάς Παρατηρούν!

Πώς, όμως, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αγαπούν τον Ιεχωβά και να τον φοβούνται; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση βρίσκεται στο Νόμο που έδωσε ο Ιεχωβά στο λαό του Ισραήλ μέσω του προφήτη Μωυσή. Στους Ισραηλίτες γονείς ειπώθηκε: «Πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη τη ζωτική σου δύναμη. Και αυτά τα λόγια τα οποία σε προστάζω σήμερα πρέπει να είναι στην καρδιά σου· και πρέπει να τα ενσταλάζεις στους γιους σου και να μιλάς για αυτά όταν κάθεσαι στο σπίτι σου και όταν περπατάς στο δρόμο και όταν ξαπλώνεις και όταν σηκώνεσαι».—Δευτερονόμιο 6:5-7.

Η παραπάνω περικοπή διδάσκει τους γονείς σπουδαία μαθήματα. Ένα από αυτά είναι το εξής: Ως γονέας, πρέπει να θέτετε καλό παράδειγμα. Για να διδάξετε τα παιδιά σας να αγαπούν τον Ιεχωβά, πρέπει εσείς οι ίδιοι να αγαπάτε τον Θεό, και τα λόγια του πρέπει να βρίσκονται στην καρδιά σας. Γιατί είναι τόσο σημαντικό αυτό; Επειδή εσείς είστε ο κυριότερος δάσκαλος των παιδιών σας. Ό,τι μάθουν από το παράδειγμά σας θα ασκήσει βαθιά επίδραση πάνω τους. Και τίποτα δεν επηρεάζει περισσότερο τη ζωή ενός παιδιού από το παράδειγμα των γονέων.

Τα όνειρα, τα ιδανικά, οι αξίες και τα ενδιαφέροντά σας γίνονται φανερά, όχι μόνο με όσα λέτε, αλλά και με όσα κάνετε. (Ρωμαίους 2:21, 22) Από τη βρεφική ηλικία, τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας προσεκτικά τους γονείς τους. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται ποια πράγματα είναι σημαντικά για τους γονείς τους, και  τα ίδια πράγματα γίνονται συνήθως σημαντικά και για εκείνα. Αν αγαπάτε αληθινά τον Ιεχωβά, τα παιδιά σας θα το διακρίνουν αυτό. Λόγου χάρη, θα δουν ότι η ανάγνωση και η μελέτη της Γραφής είναι κάτι σημαντικό για εσάς. Θα διαπιστώσουν ότι εσείς θέτετε τα συμφέροντα της Βασιλείας πρώτα στη ζωή σας. (Ματθαίος 6:33) Το να είστε τακτικοί σε ό,τι αφορά την παρουσία σας στις Χριστιανικές συναθροίσεις και τη συμμετοχή σας στο έργο κηρύγματος της Βασιλείας θα τους δείξει ότι η απόδοση ιερής υπηρεσίας στον Ιεχωβά έχει ύψιστη σημασία για εσάς.—Ματθαίος 28:19, 20· Εβραίους 10:24, 25.

Επωμιστείτε την Ευθύνη Σας

Άλλο ένα μάθημα που μπορούν να πάρουν οι γονείς από τα εδάφια Δευτερονόμιο 6:5-7 είναι το εξής: Εσείς έχετε την ευθύνη να εκπαιδεύσετε τα παιδιά σας. Στο λαό του Ιεχωβά κατά την αρχαία εποχή, οι γονείς φρόντιζαν για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Μεταξύ των Χριστιανών του πρώτου αιώνα, οι γονείς συνέχιζαν να παίζουν ζωτικό ρόλο στην εκπαίδευση των παιδιών τους. (2 Τιμόθεο 1:5· 3:14, 15) Γράφοντας σε συγχριστιανούς του, ο απόστολος Παύλος έδειξε ότι ιδιαίτερα οι πατέρες έπρεπε να “ανατρέφουν τα παιδιά τους με τη διαπαιδαγώγηση και τη νουθεσία του Ιεχωβά”.—Εφεσίους 6:4.

Πιεσμένοι από τις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής, την εργασία και τα αλληλοσυγκρουόμενα ενδιαφέροντα, οι γονείς ίσως μπαίνουν στον πειρασμό να αφήσουν την εκπαίδευση των παιδιών τους σε άλλους, όπως σε δασκάλους και παιδοκόμους. Ωστόσο, κανένας δεν μπορεί να αντικαταστήσει έναν στοργικό, τρυφερό γονέα. Ποτέ μην υποτιμάτε το πόσο σημαντικοί είστε καθώς και την επιρροή που ασκείτε. Αν χρειάζεστε βοήθεια, επιλέξτε την σοφά, αλλά ποτέ μην εγκαταλείπετε το ιερό σας καθήκον.

Να Δαπανάτε Χρόνο για να Εκπαιδεύετε τα Παιδιά Σας

Ακόμη ένα μάθημα που παίρνουν οι γονείς από τα εδάφια Δευτερονόμιο 6:5-7 είναι το εξής: Η εκπαίδευση των παιδιών απαιτεί χρόνο και προσπάθεια. Οι Ισραηλίτες γονείς έπρεπε να “ενσταλάζουν” την αλήθεια του Θεού στα παιδιά τους. Η λέξη του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου που αποδίδεται “ενσταλάζω” σημαίνει «επαναλαμβάνω», «λέω ξανά και ξανά». Αυτό θα έπρεπε να γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ναι, από το χάραμα μέχρι το σούρουπο, «στο σπίτι σου» και «στο δρόμο». Απαιτείται χρόνος και προσπάθεια για να διδάσκετε τα παιδιά σας και για να διαμορφώνετε τη στάση και τη συμπεριφορά τους έτσι ώστε να ευαρεστούν τον Θεό.

Τι μπορείτε, λοιπόν, να κάνετε για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να λάβουν ουσιαστική εκπαίδευση; Πάρα πολλά πράγματα. Να τα διδάσκετε να αγαπούν τον Ιεχωβά και να τον φοβούνται. Να θέτετε καλό παράδειγμα. Να επωμιστείτε την ευθύνη της διδασκαλίας των παιδιών σας, και να δαπανάτε το χρόνο που χρειάζεται για να τα εκπαιδεύετε. Δεν είστε τέλειοι, και θα κάνετε λάθη στην πορεία. Αλλά αν προσπαθείτε ειλικρινά να κάνετε το θέλημα του Θεού, τα παιδιά σας πιθανότατα θα εκτιμήσουν τις προσπάθειές σας και θα ωφεληθούν από αυτές. «Εκπαίδευσε το αγόρι σύμφωνα με την οδό που είναι κατάλληλη για αυτό», λέει το εδάφιο Παροιμίες 22:6. «Ακόμη και όταν γεράσει δεν θα απομακρυνθεί από αυτήν». Η ίδια αρχή ισχύει και για τα κορίτσια.

Η εκπαίδευση είναι ένα ταξίδι που διαρκεί μια ολόκληρη ζωή. Αν εσείς και τα παιδιά σας αγαπάτε τον Θεό, θα είναι ένα ταξίδι που θα μπορείτε να απολαμβάνετε σε όλη την αιωνιότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή θα υπάρχουν πάντα περισσότερα να μάθετε για τον Ιεχωβά και για το πώς μπορούμε να υπηρετούμε το σκοπό του.—Εκκλησιαστής 3:10, 11.

[Εικόνα στη σελίδα 15]

Διαβάζετε εσείς τη Γραφή στα παιδιά σας;

[Εικόνα στη σελίδα 16]

Να δαπανάτε χρόνο για να διδάσκετε τα παιδιά σας σχετικά με τον Δημιουργό