Κύρια Σημεία από το Βιβλίο των Θρήνων
Ο Λόγος του Ιεχωβά Είναι Ζωντανός
Κύρια Σημεία από το Βιβλίο των Θρήνων
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ Ιερεμίας βλέπει την εκπλήρωση του αγγέλματος κρίσης το οποίο διακήρυττε επί 40 χρόνια. Πώς νιώθει ο προφήτης όταν παρίσταται μάρτυρας της καταστροφής της αγαπημένης του πόλης; «᾿Εκάθισεν Ιερεμίας κλαίων και ἐθρήνησεν τον θρῆνον τοῦτον ἐπί Ιερουσαλήμ», λέει η Μετάφραση των Εβδομήκοντα στην εισαγωγή του βιβλίου των Θρήνων. Το βιβλίο των Θρήνων, το οποίο γράφτηκε το 607 Π.Κ.Χ., ενόσω ήταν ακόμη νωπές στη διάνοια του προφήτη οι μνήμες από τη 18μηνη πολιορκία και το επακόλουθο κάψιμο της Ιερουσαλήμ, εκφράζει παραστατικά την εγκάρδια οδύνη του Ιερεμία. (Ιερεμίας 52:3-5, 12-14) Για καμία άλλη πόλη στην ιστορία δεν έχει γίνει θρήνος με τόσο συγκινητικές και σπαρακτικές εκφράσεις.
Το βιβλίο των Θρήνων αποτελεί συλλογή πέντε λυρικών ποιημάτων. Τα πρώτα τέσσερα είναι θρηνωδίες. Το πέμπτο είναι ικεσία, δηλαδή μια προσευχή. Τα πρώτα τέσσερα άσματα είναι ακροστιχίδες, διαδοχικά εδάφια που το καθένα αρχίζει με ένα διαφορετικό διαδοχικό γράμμα από τα 22 του εβραϊκού αλφαβήτου. Παρότι το πέμπτο άσμα έχει 22 εδάφια που αντιστοιχούν στον αριθμό των γραμμάτων του εβραϊκού αλφαβήτου, δεν τηρείται αλφαβητική σειρά.—Θρήνοι 5:1, υποσημείωση στη ΜΝΚ.
«ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ ΕΣΒΗΣΑΝ ΜΕΣΑ ΣΕ ΔΑΚΡΥΑ»
«Πώς κάθησε ολομόναχη η πόλη που ήταν τόσο πολυάνθρωπη! Πώς έγινε σαν χήρα αυτή που ήταν πολυπληθής ανάμεσα στα έθνη! Πώς αυτή που ήταν αρχόντισσα ανάμεσα στις διοικητικές περιφέρειες κατάντησε να είναι για καταναγκαστική εργασία!» Έτσι αρχίζουν οι θρήνοι του προφήτη Ιερεμία για την Ιερουσαλήμ. Αναφέροντας το λόγο για τον οποίο επήλθε αυτή η συμφορά, ο προφήτης λέει: «Ο Ιεχωβά έφερε λύπη σε αυτήν εξαιτίας του πλήθους των παραβάσεών της».—Θρήνοι 1:1, 5.
Η Ιερουσαλήμ, η οποία προσωποποιείται σαν χήρα που έχει χάσει το σύζυγο και τα παιδιά της, ρωτάει: «Υπάρχει πόνος σαν το δικό μου πόνο;» Σχετικά με τους εχθρούς της, προσεύχεται στον Θεό: «Ας έρθει όλη η κακία τους μπροστά σου, και να τους μεταχειριστείς με δριμύτητα, ακριβώς όπως μεταχειρίστηκες και εμένα με δριμύτητα εξαιτίας όλων των παραβάσεών μου. Διότι οι στεναγμοί μου είναι πολλοί, και η καρδιά μου είναι άρρωστη».—Θρήνοι 1:12, 22.
Βαθιά στενοχωρημένος, ο Ιερεμίας λέει: «Μέσα στην έξαψη του θυμού [ο Ιεχωβά] έκοψε κάθε κέρας του Ισραήλ. Απέσυρε το δεξί του χέρι μπροστά από τον εχθρό· και στον Ιακώβ αυτός εξακολουθεί να καίει σαν φλόγες φωτιάς που κατέφαγε τα πάντα γύρω της». Περιγράφοντας τη βαθιά του λύπη, ο προφήτης θρηνεί: «Τα μάτια μου έσβησαν μέσα σε δάκρυα. Τα σπλάχνα μου είναι σε αναβρασμό. Το συκώτι μου χύθηκε στη γη». Ακόμη και οι περαστικοί εκφράζουν κατάπληξη, λέγοντας: «Αυτή είναι η πόλη για την οποία έλεγαν: “Είναι η τελειότητα της ομορφιάς, αγαλλίαση για όλη τη γη”;»—Θρήνοι 2:3, 11, 15.
Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:
1:15—Πώς είχε “πατήσει ο Ιεχωβά το πατητήρι που ανήκει στην παρθένα κόρη του Ιούδα”; Όταν κατέστρεψαν την πόλη, η οποία περιγράφεται σαν παρθένα, οι Βαβυλώνιοι έχυσαν αίμα σε τέτοια ποσότητα ώστε η κατάσταση μπορούσε να συγκριθεί με τη σύνθλιψη των σταφυλιών στο πατητήρι. Ο Ιεχωβά το προείπε αυτό και επέτρεψε να συμβεί, οπότε μπορεί να λεχθεί ότι είχε “πατήσει το πατητήρι”.
2:1—Πώς “ρίχτηκε η ωραιότητα του Ισραήλ από τον ουρανό στη γη”; Εφόσον «οι ουρανοί είναι υψηλότεροι από τη γη», η υποβάθμιση εξυψωμένων πραγμάτων απεικονίζεται μερικές φορές με το “ρίξιμό τους από τον ουρανό στη γη”. Η «ωραιότητα του Ισραήλ»—η δόξα και η δύναμη που απολάμβανε όσο ήταν πάνω του η ευλογία του Ιεχωβά—ρίχτηκε κάτω με την καταστροφή της Ιερουσαλήμ και την ερήμωση του Ιούδα.—Ησαΐας 55:9.
2:1, 6—Ποιο είναι το «υποπόδιο» και η «σκηνή» του Ιεχωβά; Ο ψαλμωδός έψαλε: «Ας μπούμε στη μεγαλειώδη σκηνή του· ας προσκυνήσουμε στο υποπόδιό του». (Ψαλμός 132:7) Επομένως, το «υποπόδιο» στο εδάφιο Θρήνοι 2:1 αναφέρεται στον οίκο λατρείας του Ιεχωβά, δηλαδή στο ναό του. Οι Βαβυλώνιοι “έκαψαν τον οίκο του Ιεχωβά” σαν να ήταν σκηνή, ή αλλιώς μια απλή καλύβα, σε έναν κήπο.—Ιερεμίας 52:12, 13.
2:16, 17—Δεν έπρεπε το 16ο εδάφιο να αρχίζει με το εβραϊκό γράμμα άγιν και το 17ο να αρχίζει με το πε ώστε να ακολουθείται η σειρά του εβραϊκού αλφαβήτου; Όταν συνέθεταν ποιήματα με αυτή τη μορφή, οι θεόπνευστοι συγγραφείς ακολουθούσαν συνήθως την αλφαβητική σειρά. Εντούτοις, δεν το έκαναν αυτό αν κάτι τέτοιο θα ηχούσε τεχνητό ή αφύσικο. Το νόημα του περιεχομένου θεωρούνταν πιο σημαντικό από την προσκόλληση σε κάποια λογοτεχνική μέθοδο που χρησίμευε απλώς ως βοήθημα για τη μνήμη. Αντιμετάθεση των ίδιων χαρακτήρων υπάρχει επίσης στο 3ο και στο 4ο άσμα των Θρήνων.—Θρήνοι 3:46, 49· 4:16, 17.
2:17—Ποιον ιδιαίτερο «λόγο» εκπλήρωσε ο Ιεχωβά σε σχέση με την Ιερουσαλήμ; Εδώ γίνεται προφανώς μνεία στο εδάφιο Λευιτικό 26:17, το οποίο δηλώνει: «Θα προσηλώσω το πρόσωπό μου εναντίον σας και θα νικιέστε μπροστά στους εχθρούς σας· και εκείνοι που σας μισούν θα σας ποδοπατούν και θα φεύγετε χωρίς κανείς να σας καταδιώκει».
Μαθήματα για Εμάς:
1:1-9. Η Ιερουσαλήμ κλαίει με μεγάλο κλάμα τη νύχτα, και τα δάκρυά της είναι πάνω στα μάγουλά της. Οι πύλες της είναι ερημωμένες και οι ιερείς της αναστενάζουν. Οι παρθένες της είναι βαθιά λυπημένες και η ίδια έχει πίκρα. Γιατί; Επειδή η Ιερουσαλήμ έχει αμαρτήσει κατάφωρα. Η ακαθαρσία της βρίσκεται στην άκρη της φορεσιάς της. Η καρποφορία της παράβασης δεν είναι χαρά. Είναι δάκρυα, αναστεναγμός, λύπη και πίκρα.
1:18. Όταν ο Ιεχωβά τιμωρεί τους παραβάτες, είναι πάντοτε δίκαιος.
2:20. Οι Ισραηλίτες προειδοποιήθηκαν ότι αν δεν άκουγαν τη φωνή του Ιεχωβά, θα τους έπλητταν κατάρες, οι οποίες περιλάμβαναν τη βρώση “της σάρκας των γιων τους και των θυγατέρων τους”. (Δευτερονόμιο 28:15, 45, 53) Πόσο άσοφο είναι να επιλέγουμε μια πορεία ανυπακοής στον Θεό!
«ΜΗΝ ΚΡΥΒΕΙΣ ΤΟ ΑΦΤΙ ΣΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΜΟΥ»
Στο 3ο κεφάλαιο των Θρήνων, το έθνος του Ισραήλ αναφέρεται ως «ο ακμαίος άντρας». Παρότι πέρασε αντιξοότητες, αυτός ο άντρας ψάλλει: «Καλός είναι ο Ιεχωβά προς εκείνον που ελπίζει σε αυτόν, προς την ψυχή που εξακολουθεί να τον εκζητεί». Προσευχόμενος στον αληθινό Θεό, παρακαλεί: «Τη φωνή μου πρέπει να ακούσεις. Μην κρύβεις το αφτί σου από την ανακούφισή μου, από την κραυγή μου για βοήθεια». Ζητώντας από τον Ιεχωβά να δώσει προσοχή στον ονειδισμό από τον εχθρό, λέει: «Θα τους ανταποδώσεις το φέρσιμο, Ιεχωβά, σύμφωνα με το έργο των χεριών τους».—Θρήνοι 3:1, 25, 56, 64.
Ο Ιερεμίας εκφράζει τα αισθήματά του σχετικά με τις τρομερές συνέπειες της 18μηνης πολιορκίας της Ιερουσαλήμ και θρηνεί: «Η τιμωρία για το σφάλμα της κόρης του λαού μου γίνεται μεγαλύτερη από την τιμωρία για την αμαρτία των Σοδόμων, τα οποία καταστράφηκαν σαν σε μια στιγμή, και προς τα οποία δεν στράφηκαν χέρια για βοήθεια». Ο Ιερεμίας συνεχίζει: «Σε καλύτερη θέση βρέθηκαν εκείνοι που θανατώθηκαν με το σπαθί από ό,τι εκείνοι που θανατώθηκαν από την πείνα, επειδή αυτοί μαραζώνουν, διατρυπημένοι εξαιτίας της έλλειψης των προϊόντων της υπαίθρου».—Θρήνοι 4:6, 9.
Το πέμπτο ποίημα παρουσιάζει τους κατοίκους της Ιερουσαλήμ σαν να μιλούν και να λένε: «Θυμήσου, Ιεχωβά, τι μας συνέβη. Παρατήρησε και δες το όνειδός μας». Καθώς αφηγούνται τις ταλαιπωρίες τους, ικετεύουν: «Ιεχωβά, στον αιώνα θα κάθεσαι εσύ. Ο θρόνος σου είναι επί γενεές γενεών. Επανάφερέ μας, Ιεχωβά, σε εσένα, και εμείς πρόθυμα θα επιστρέψουμε. Φέρε καινούριες ημέρες για εμάς όπως παλιά».—Θρήνοι 5:1, 19, 21.
Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:
3:16—Τι υποδηλώνει η έκφραση: «Με χαλίκια κάνει να σπάζουν τα δόντια μου»; Κάποιο σύγγραμμα δηλώνει: «Οι Ιουδαίοι, καθ’ οδόν προς την εξορία, αναγκάστηκαν να ψήνουν το ψωμί τους σε λάκκους που έσκαβαν στο έδαφος, και γι’ αυτό το ψωμί τους ήταν αναμειγμένο με χαλίκια». Αν κάποιος έτρωγε τέτοιο ψωμί, υπήρχε η πιθανότητα να σπάσουν μερικά από τα δόντια του.
4:3, 10—Γιατί παρέβαλε ο Ιερεμίας την «κόρη του λαού» του με “στρουθοκαμήλους στην έρημο”; Η στρουθοκάμηλος «συμπεριφέρεται σκληρά στους γιους της, σαν να μην είναι δικοί της», δηλώνει το εδάφιο Ιώβ 39:16. Παραδείγματος χάρη, αφού εκκολαφτούν τα αβγά, το θηλυκό φεύγει μαζί με άλλα θηλυκά ενώ το αρσενικό αναλαμβάνει την ευθύνη της φροντίδας των νεοσσών. Και τι συμβαίνει όταν αυτοί έρχονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο; Τόσο τα αρσενικά όσο και τα θηλυκά πουλιά φεύγουν από τη φωλιά τους, εγκαταλείποντας τους νεοσσούς τους. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας από τους Βαβυλωνίους, υπήρξε τόσο σφοδρή πείνα στην Ιερουσαλήμ ώστε μητέρες, οι οποίες υπό φυσιολογικές συνθήκες θα ήταν συμπονετικές, φέρθηκαν με σκληρότητα στα ίδια τους τα παιδιά, όπως οι στρουθοκάμηλοι στην έρημο. Αυτό βρισκόταν σε διαμετρική αντίθεση με τη μητρική φροντίδα που εκδηλώνουν τα τσακάλια.
5:7—Θεωρεί ο Ιεχωβά υπόλογους τους ανθρώπους για τα λάθη των προπατόρων τους; Όχι, ο Ιεχωβά δεν τιμωρεί άμεσα τους ανθρώπους για τις αμαρτίες των προγόνων τους. «Ο καθένας μας θα δώσει λογαριασμό για τον εαυτό του στον Θεό», λέει η Γραφή. (Ρωμαίους 14:12) Ωστόσο, οι συνέπειες των λαθών μπορούν να συνεχιστούν και να πλήξουν μετέπειτα γενιές. Παραδείγματος χάρη, η στροφή του αρχαίου Ισραήλ στην ειδωλολατρία καθιστούσε δύσκολο ακόμη και για τους πιστούς Ισραηλίτες των μετέπειτα καιρών να προσκολληθούν στην πορεία της δικαιοσύνης.—Έξοδος 20:5.
Μαθήματα για Εμάς:
3:8, 43, 44. Κατά τη διάρκεια της συμφοράς που έπληξε την Ιερουσαλήμ, ο Ιεχωβά αρνούνταν να ακούσει την κραυγή που ύψωναν για βοήθεια οι κάτοικοι της πόλης. Γιατί; Επειδή ο λαός ήταν ανυπάκουος και παρέμενε αμετανόητος. Αν θέλουμε να απαντάει ο Ιεχωβά στις δικές μας προσευχές, πρέπει να τον υπακούμε.—Παροιμίες 28:9.
3:20. Ο Ιεχωβά, «ο μόνος Ύψιστος όλης της γης», είναι τόσο εξυψωμένος ώστε πρέπει να καταδεχτεί «να κοιτάζει τον ουρανό και τη γη». (Ψαλμός 83:18· 113:6) Ωστόσο, ο Ιερεμίας γνώριζε καλά ότι ο Παντοδύναμος είναι πρόθυμος να σκύβει πάνω από το λαό, δηλαδή να κατεβαίνει στο επίπεδό του για να τον ενθαρρύνει. Πόση χαρά μπορούμε να νιώθουμε για το ότι ο αληθινός Θεός δεν είναι μόνο παντοδύναμος και πάνσοφος αλλά επίσης ταπεινός!
3:21-26, 28-33. Πώς μπορούμε να υπομένουμε ακόμη και έντονα παθήματα; Ο Ιερεμίας μάς απαντάει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Ιεχωβά αφθονεί σε πράξεις στοργικής καλοσύνης και ότι είναι πολλά τα ελέη του. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε πως το γεγονός ότι είμαστε ζωντανοί αποτελεί επαρκή λόγο για να μη χάνουμε την ελπίδα μας, καθώς και ότι χρειάζεται να δείχνουμε υπομονή και να προσμένουμε σιωπηλά τον Ιεχωβά για σωτηρία, χωρίς να παραπονιόμαστε. Επιπλέον, πρέπει να “βάζουμε το στόμα μας στο χώμα”, δηλαδή να υπομένουμε ταπεινά δοκιμασίες, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχει βάσιμος λόγος για όσα επιτρέπει ο Θεός να συμβαίνουν.
3:27. Το να αντιμετωπίζει κάποιος δοκιμασίες της πίστης στη νεότητά του μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να υπομένει ταλαιπωρίες και χλευασμό. Αλλά είναι “καλό για τον ακμαίο άντρα να βαστάζει το ζυγό στη νεότητά του”. Γιατί; Επειδή αν κάποιο άτομο μάθει να σηκώνει ένα ζυγό παθημάτων σε νεαρή ηλικία, προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει δυσκολίες στα μετέπειτα χρόνια του.
3:39-42. Το να “κάνουμε παράπονα” όταν υποφέρουμε για τις αμαρτίες μας δεν είναι σοφό. Αντί να παραπονιόμαστε για το ότι θερίζουμε τις συνέπειες της αδικοπραγίας, «ας εξιχνιάσουμε τις οδούς μας και ας τις εξερευνήσουμε, και ας επιστρέψουμε στον Ιεχωβά». Είναι σοφό να μετανοούμε και να διορθώνουμε τις οδούς μας.
Κάντε τον Ιεχωβά Πεποίθησή Σας
Το Γραφικό βιβλίο των Θρήνων αποκαλύπτει πώς έβλεπε ο Ιεχωβά την Ιερουσαλήμ και τη γη του Ιούδα μετά το κάψιμο της πόλης και την ερήμωση της γης από τους Βαβυλωνίους. Οι εκφράσεις παραδοχής της αμαρτίας που είναι καταγραμμένες σε αυτό καθιστούν σαφές ότι, από την άποψη του Ιεχωβά, ο λόγος για τη συμφορά ήταν το σφάλμα του λαού. Τα άσματα αυτού του θεόπνευστου βιβλίου περιέχουν επίσης στίχους που εκφράζουν ελπίδα στον Ιεχωβά καθώς και την επιθυμία για επιστροφή στην ορθή πορεία. Αν και αυτά δεν αντικατόπτριζαν τα συναισθήματα της πλειονότητας του λαού στις ημέρες του Ιερεμία, είναι αντιπροσωπευτικά των συναισθημάτων που είχε ο Ιερεμίας και το μετανοημένο υπόλοιπο.
Ο τρόπος με τον οποίο αξιολόγησε ο Ιεχωβά την κατάσταση της Ιερουσαλήμ όπως φαίνεται στο βιβλίο των Θρήνων μάς διδάσκει δύο ζωτικά μαθήματα. Πρώτον, η καταστροφή της Ιερουσαλήμ και η ερήμωση του Ιούδα προάγουν την υπακοή στον Ιεχωβά και χρησιμεύουν ως προειδοποίηση ώστε να μην αψηφούμε το θεϊκό θέλημα. (1 Κορινθίους 10:11) Το δεύτερο μάθημα το αντλούμε από το παράδειγμα του Ιερεμία. (Ρωμαίους 15:4) Ακόμη και σε μια φαινομενικά απελπιστική κατάσταση, ο περίλυπος προφήτης απέβλεπε στον Ιεχωβά για σωτηρία. Πόσο ζωτικό είναι να εμπιστευόμαστε απόλυτα στον Ιεχωβά και στο Λόγο του και να κάνουμε Εκείνον πεποίθησή μας!—Εβραίους 4:12.
[Εικόνα στη σελίδα 9]
Ο προφήτης Ιερεμίας είδε την εκπλήρωση του αγγέλματος κρίσης που μετέδωσε
[Εικόνα στη σελίδα 10]
Η πίστη αυτών των Κορεατών Μαρτύρων δοκιμάστηκε λόγω της θέσης τους στο ζήτημα της Χριστιανικής ουδετερότητας