Το Δύσκολο Έργο του Ερνστ Γκλουκ

ΠΡΙΝ από 300 και πλέον χρόνια, ο Ερνστ Γκλουκ ανέλαβε ένα έργο που λίγοι άνθρωποι στην ιστορία έχουν τολμήσει να ξεκινήσουν. Αποφάσισε να μεταφράσει την Αγία Γραφή σε μια γλώσσα την οποία δεν γνώριζε.

Ο Γκλουκ γεννήθηκε γύρω στο 1654 στην κωμόπολη Βέτιν, κοντά στο Χάλε της Γερμανίας. Ο πατέρας του ήταν Λουθηρανός πάστορας, και η θρησκευτική ατμόσφαιρα που επικρατούσε στο σπίτι δημιούργησε στον νεαρό Ερνστ έφεση στα πνευματικά πράγματα. Σε ηλικία 21 ετών, τελείωσε τις θεολογικές του σπουδές στη Γερμανία και μετακόμισε στη χώρα που είναι σήμερα γνωστή ως Λετονία. Εκείνον τον καιρό, οι περισσότεροι ντόπιοι δεν λάβαιναν σχολική εκπαίδευση, και δεν ήταν διαθέσιμα πολλά βιβλία στη γλώσσα τους. Ο Γκλουκ έγραψε: «Όταν ήρθα σε αυτή τη χώρα στα νεανικά μου χρόνια, η πρώτη έλλειψη που αντιλήφθηκα ήταν ότι η λετονική εκκλησία δεν είχε την Αγία Γραφή . . . Αυτό με έκανε να πάρω ενώπιον του Θεού την απόφαση να μελετήσω αυτή τη γλώσσα και να τη μάθω τέλεια». Ήταν αποφασισμένος να προσφέρει στο λετονικό λαό μια Γραφή στη γλώσσα του.

Προετοιμασίες για τη Μετάφραση

Η περιοχή όπου εγκαταστάθηκε ο Γκλουκ ήταν γνωστή τότε ως Λιβονία και βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Σουηδίας. Ο τοπικός εκπρόσωπος του βασιλιά της Σουηδίας ήταν ο Γιοχάνες Φίσερ. Αυτός ήθελε να αναβαθμίσει το μορφωτικό επίπεδο στη χώρα καθώς και να κερδίσει χρήματα. Ο Γκλουκ μίλησε στον Φίσερ σχετικά με τη μετάφραση της Γραφής στη λετονική. Ο Φίσερ διέθετε ένα τυπογραφείο στην πρωτεύουσα, τη Ρίγα. Τυπώνοντας τη λετονική Αγία Γραφή θα μπορούσε να προωθήσει το έργο του όσον αφορά την παιδεία και παράλληλα να αποκομίσει ικανοποιητικό κέρδος, όπως έλπιζε.  Ο Φίσερ ζήτησε από τον Βασιλιά Κάρολο ΙΑ΄ της Σουηδίας να εγκρίνει τη μετάφραση. Ο βασιλιάς τού έδωσε άδεια για το έργο και προσφέρθηκε να το χρηματοδοτήσει. Ένα βασιλικό διάταγμα με ημερομηνία 31 Αυγούστου 1681 επέτρεψε να ξεκινήσει το έργο της μετάφρασης.

Εν τω μεταξύ, προετοιμαζόταν και ο ίδιος ο Γκλουκ. Εφόσον ήταν γερμανικής καταγωγής, θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει τη μετάφραση του Μαρτίνου Λούθηρου ως βάση για τη λετονική Αγία Γραφή. Αλλά ο Γκλουκ ήθελε να παραγάγει την καλύτερη δυνατή απόδοση και συμπέρανε ότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε να γίνει η μετάφραση από το πρωτότυπο εβραϊκό και ελληνικό κείμενο. Επειδή ο Γκλουκ δεν είχε επαρκή γνώση των Βιβλικών γλωσσών, πήγε στο Αμβούργο της Γερμανίας για να μελετήσει την εβραϊκή και την ελληνική. Ενόσω βρισκόταν εκεί, ένας Λιβονός κληρικός ονόματι Γιάνις Ρέιτερς πιθανώς τον βοήθησε με τη λετονική γλώσσα καθώς και με τη Βιβλική ελληνική.

Χρόνια Εργασίας, Χρόνια Αναμονής

Όταν ο Γκλουκ ολοκλήρωσε τις γλωσσικές σπουδές του το 1680, επέστρεψε στη Λετονία και άρχισε να υπηρετεί ως ιερέας. Σύντομα ξεκίνησε το μεταφραστικό του έργο. Το 1683, έλαβε νέο διορισμό ως πάστορας στη μεγάλη ενορία του Άλουκσνε, που συνδέθηκε στενά με τη μετάφρασή του.

Εκείνη την εποχή, στη λετονική γλώσσα δεν υπήρχαν αντίστοιχες λέξεις για πολλούς Βιβλικούς όρους και έννοιες. Ως εκ τούτου, ο Γκλουκ χρησιμοποίησε μερικές γερμανικές λέξεις στη μετάφρασή του. Αλλά έκανε το καλύτερο που μπορούσε για να μεταφέρει το Λόγο του Θεού στη λετονική, και οι ειδικοί συμφωνούν ότι η μετάφρασή του είναι υψηλής ποιότητας. Ο Γκλουκ επινόησε μάλιστα καινούριες λέξεις, και αρκετές λέξεις από αυτές που δημιούργησε χρησιμοποιούνται τώρα ευρέως στη λετονική. Μεταξύ αυτών είναι οι λετονικές λέξεις που σημαίνουν «παράδειγμα», «συμπόσιο», «γίγαντας», «κατασκοπεύω» και «πιστοποιώ».

Ο Γιοχάνες Φίσερ κρατούσε το βασιλιά της Σουηδίας ενήμερο για την πρόοδο του μεταφραστικού έργου, και η αλληλογραφία τους αποκαλύπτει ότι το 1683 ο Γκλουκ είχε ήδη μεταφράσει τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές. Τελείωσε ολόκληρη την Αγία Γραφή το 1689, έχοντας ολοκληρώσει το δύσκολο έργο του μέσα σε οχτώ μόλις χρόνια. * Σημειώθηκαν μεγάλες καθυστερήσεις όσον αφορά την έκδοση της μετάφρασης, αλλά το  1694 ο Γκλουκ πέτυχε το στόχο του—η κυβέρνηση ενέκρινε τη δημόσια διανομή της λετονικής Αγίας Γραφής.

Μερικοί ιστορικοί έχουν αμφισβητήσει το ότι η Βιβλική μετάφραση του Γκλουκ ήταν αποκλειστικά δικό του έργο. Αυτός αναμφίβολα συμβουλεύτηκε τη μετάφραση του Λούθηρου και ενσωμάτωσε στο κείμενό του περικοπές της Γραφής που ήδη υπήρχαν στη λετονική γλώσσα. Αυτά τα αποσπάσματα, όμως, αποτελούν μόνο ένα μικρό τμήμα της μετάφρασής του. Συμμετείχαν άραγε και άλλοι μεταφραστές; Ο Γκλουκ όντως είχε έναν βοηθό ενόσω μετέφραζε, και κάποιοι άλλοι βοήθησαν ασχολούμενοι με τις διορθώσεις και την επιμέλεια του κειμένου. Φαίνεται, όμως, ότι η βοήθεια που πρόσφεραν αυτοί δεν περιλάμβανε μεταφραστική εργασία. Άρα είναι πιθανό ότι ο Γκλουκ ήταν ο μόνος μεταφραστής.

Η μετάφραση του Γκλουκ αποτέλεσε ορόσημο στην ανάπτυξη της γραπτής λετονικής γλώσσας, αλλά υπήρξε και ένα πολύ σπουδαιότερο αποτέλεσμα. Ο λετονικός λαός μπορούσε επιτέλους να διαβάζει το Λόγο του Θεού στη δική του γλώσσα και να αφομοιώνει τις ζωογόνες διδασκαλίες του. Οι Λετονοί δεν έχουν ξεχάσει τι έκανε για αυτούς ο Ερνστ Γκλουκ. Επί 300 και πλέον χρόνια οι κάτοικοι του Άλουκσνε φροντίζουν δύο δρύες που είναι γνωστές ως Γκλίκα οζόλι (Glika ozoli), δηλαδή δρύες του Γκλουκ. Ο Γκλουκ τις φύτεψε προς τιμήν της λετονικής Αγίας Γραφής. Στο Άλουκσνε υπάρχει ένα μικρό μουσείο που περιέχει διάφορες μεταφράσεις της Γραφής, μεταξύ αυτών και ένα αντίτυπο από την πρώτη εκτύπωση της μετάφρασης του Γκλουκ. Επίσης, στο θυρεό της πόλης του Άλουκσνε απεικονίζεται η Αγία Γραφή και αναγράφεται το έτος 1689, κατά το οποίο ο Γκλουκ ολοκλήρωσε το έργο του.

Το Μετέπειτα Έργο Του

Λίγο καιρό μετά την άφιξή του στη Λετονία, ο Γκλουκ άρχισε να μαθαίνει ρωσικά. Το 1699 έγραψε ότι εκπλήρωνε άλλη μια επιθυμία—να μεταφράσει την Αγία Γραφή σε εκείνη τη γλώσσα. Σε ένα γράμμα του το 1702, έγραψε ότι είχε αρχίσει να αναθεωρεί τη λετονική Αγία Γραφή. Αλλά οι συνθήκες που ευνοούσαν τη μετάφραση της Γραφής εξέλειπαν. Έπειτα από πολλά χρόνια ειρήνης, η Λετονία έγινε πεδίο μάχης. Το 1702 τα ρωσικά στρατεύματα νίκησαν τους Σουηδούς και κατέλαβαν το Άλουκσνε. Ο Γκλουκ και η οικογένειά του οδηγήθηκαν στη Ρωσία. * Σε εκείνους τους ταραχώδεις καιρούς, ο Γκλουκ έχασε τα χειρόγραφα της καινούριας του λετονικής Αγίας Γραφής και της ρωσικής του μετάφρασης. Πέθανε στη Μόσχα το 1705.

Η εξαφάνιση εκείνων των μεταγενέστερων μεταφράσεων στη λετονική και στη ρωσική ήταν μεγάλη απώλεια. Αλλά μέχρι σήμερα όποιος διαβάζει τη λετονική Αγία Γραφή ωφελείται από την αρχική μετάφραση του Γκλουκ.

Ο Ερνστ Γκλουκ είναι ένας μόνο από τους πολλούς ανθρώπους που έχουν αναλάβει το τεράστιο έργο της μετάφρασης της Γραφής σε τοπικές γλώσσες. Ως αποτέλεσμα, σχεδόν κάθε γλωσσική ομάδα στη γη μπορεί να διαβάζει το Λόγο του Θεού και έτσι να πίνει τα πολύτιμα νερά της αλήθειας του. Ναι, μέσω εκδόσεων της Γραφής σε περισσότερες από 2.000 γλώσσες, ο Ιεχωβά συνεχίζει να κάνει τον εαυτό του γνωστό στους ανθρώπους παντού.

[Υποσημειώσεις]

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Η μετάφραση του Γκλουκ

[Εικόνα στη σελίδα 14]

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά διδάσκουν την Αγία Γραφή στην πόλη όπου τη μετέφρασε ο Γκλουκ