Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

Μήπως Έχετε Αμαρτήσει Εναντίον του Αγίου Πνεύματος;

Μήπως Έχετε Αμαρτήσει Εναντίον του Αγίου Πνεύματος;

Μήπως Έχετε Αμαρτήσει Εναντίον του Αγίου Πνεύματος;

«Υπάρχει αμαρτία που επισύρει θάνατο».—1 ΙΩΑΝΝΗ 5:16.

1, 2. Πώς γνωρίζουμε ότι είναι δυνατόν να αμαρτήσει κάποιος εναντίον του αγίου πνεύματος του Θεού;

«ΜΟΥ έχει γίνει έμμονη ιδέα ότι έχω αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος». Αυτά τα λόγια έγραψε μια γυναίκα από τη Γερμανία, παρότι υπηρετούσε τον Θεό. Μπορεί ένας Χριστιανός πράγματι να αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος του Θεού, δηλαδή της ενεργού δύναμής του;

2 Ναι, είναι δυνατόν να αμαρτήσει κάποιος εναντίον του αγίου πνεύματος του Ιεχωβά. «Κάθε είδους αμαρτία και βλασφημία θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους», είπε ο Ιησούς Χριστός, «αλλά η βλασφημία εναντίον του πνεύματος δεν θα συγχωρηθεί». (Ματθαίος 12:31) Μας δίνεται η εξής προειδοποίηση: «Αν αμαρτάνουμε εκούσια, αφού πρώτα έχουμε λάβει την ακριβή γνώση της αλήθειας, δεν απομένει πια θυσία για αμαρτίες, αλλά απομένει κάποια φοβερή προσδοκία κρίσης». (Εβραίους 10:26, 27) Επίσης, ο απόστολος Ιωάννης έγραψε: «Υπάρχει αμαρτία που επισύρει θάνατο». (1 Ιωάννη 5:16) Αλλά επαφίεται άραγε στο άτομο που έχει διαπράξει σοβαρή αμαρτία να καθορίσει αν πρόκειται για «αμαρτία που επισύρει θάνατο»;

Η Μετάνοια Φέρνει Συγχώρηση

3. Τι είναι πιθανό να συμβαίνει αν θλιβόμαστε βαθιά για μια αμαρτία που έχουμε διαπράξει;

3 Ο Ιεχωβά είναι ο τελικός Κριτής των ατόμων που αδικοπραγούν. Πραγματικά, όλοι μας πρέπει να του δώσουμε λογαριασμό, και εκείνος κάνει πάντα το σωστό. (Γένεση 18:25· Ρωμαίους 14:12) Ο Ιεχωβά κρίνει αν έχουμε διαπράξει ασυγχώρητη αμαρτία, και εκείνος είναι σε θέση να αποσύρει το πνεύμα του από εμάς. (Ψαλμός 51:11) Ωστόσο, αν θλιβόμαστε βαθιά για μια αμαρτία που έχουμε διαπράξει, είναι πολύ πιθανό ότι έχουμε μετανοήσει ειλικρινά. Τι είναι, όμως, η γνήσια μετάνοια;

4. (α) Πώς θα ορίζατε τη μετάνοια; (β) Γιατί είναι πολύ παρηγορητικά τα εδάφια Ψαλμός 103:10-14;

4 Το ότι μετανοούμε σημαίνει ότι αλλάζουμε τη στάση μας απέναντι στην αμαρτία που διαπράξαμε ή ίσως σκοπεύαμε να διαπράξουμε. Σημαίνει ότι νιώθουμε λύπη ή μεταμέλεια και εγκαταλείπουμε την αμαρτωλή πορεία. Αν έχουμε διαπράξει σοβαρή αμαρτία αλλά έχουμε κάνει τα απαραίτητα βήματα για να δείξουμε ότι έχουμε μετανοήσει αληθινά, μπορούμε να παρηγορηθούμε από τα λόγια του ψαλμωδού: «[Ο Ιεχωβά] δεν έκανε σε εμάς κατά τις αμαρτίες μας· ούτε έφερε πάνω μας ό,τι μας άξιζε κατά τα σφάλματά μας. Διότι όπως είναι ψηλότεροι οι ουρανοί από τη γη, έτσι είναι υπέρτερη και η στοργική του καλοσύνη προς εκείνους που τον φοβούνται. Όσο μακριά είναι η ανατολή από τη δύση, τόσο μακριά από εμάς έβαλε τις παραβάσεις μας. Όπως ο πατέρας δείχνει έλεος στους γιους του, έτσι και ο Ιεχωβά έδειξε έλεος σε όσους τον φοβούνται. Διότι αυτός γνωρίζει καλά την πλάση μας, θυμάται ότι είμαστε χώμα».—Ψαλμός 103:10-14.

5, 6. Αναφέρετε την ουσία των εδαφίων 1 Ιωάννη 3:19-22, και εξηγήστε τη σημασία των λόγων του αποστόλου.

5 Παρηγορητικά είναι και τα λόγια του αποστόλου Ιωάννη: «Από αυτό θα γνωρίσουμε ότι προερχόμαστε από την αλήθεια, και θα βεβαιώσουμε την καρδιά μας ενώπιόν του σε ό,τι αφορά οτιδήποτε για το οποίο μπορεί να μας καταδικάζει η καρδιά μας, επειδή ο Θεός είναι μεγαλύτερος από την καρδιά μας και γνωρίζει τα πάντα. Αγαπητοί, αν η καρδιά μας δεν μας καταδικάζει, έχουμε παρρησία προς τον Θεό· και οτιδήποτε ζητάμε το λαβαίνουμε από αυτόν, επειδή τηρούμε τις εντολές του και κάνουμε αυτά που είναι αρεστά στα μάτια του».—1 Ιωάννη 3:19-22.

6 “Γνωρίζουμε ότι προερχόμαστε από την αλήθεια” με βάση το γεγονός ότι εκδηλώνουμε αδελφική αγάπη και δεν κάνουμε την αμαρτία συνήθειά μας. (Ψαλμός 119:11) Αν νιώθουμε καταδικασμένοι για κάποιον λόγο, είναι καλό να θυμόμαστε ότι «ο Θεός είναι μεγαλύτερος από την καρδιά μας και γνωρίζει τα πάντα». Ο Ιεχωβά μάς δείχνει έλεος επειδή γνωρίζει την «ανυπόκριτη αδελφική στοργή» μας, τη μάχη που διεξάγουμε κατά της αμαρτίας και τις προσπάθειες που καταβάλλουμε για να κάνουμε το θέλημά του. (1 Πέτρου 1:22) Η καρδιά μας “δεν θα μας καταδικάζει” αν εμπιστευόμαστε στον Ιεχωβά, εκδηλώνουμε αδελφική αγάπη και δεν είμαστε ένοχοι εσκεμμένης αμαρτίας. Θα έχουμε «παρρησία προς τον Θεό» στην προσευχή, και εκείνος θα μας απαντάει επειδή τηρούμε τις εντολές του.

Αμάρτησαν Εναντίον του Πνεύματος

7. Από τι καθορίζεται το αν μια αμαρτία μπορεί να συγχωρηθεί ή όχι;

7 Ποιες αμαρτίες δεν συγχωρούνται; Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας εξετάσουμε μερικά Βιβλικά παραδείγματα. Αυτό θα μας παρηγορήσει αν έχουμε μετανοήσει αλλά είμαστε ακόμα πολύ στενοχωρημένοι για τα σοβαρά μας σφάλματα. Θα δούμε ότι το ζήτημα δεν είναι τόσο το είδος της αμαρτίας που έχει διαπράξει ένα άτομο. Απεναντίας, το αν μια αμαρτία μπορεί να συγχωρηθεί ή όχι καθορίζεται από το κίνητρο, από την κατάσταση της καρδιάς του ατόμου και από το πόσο εκούσια ήταν η αμαρτία.

8. Πώς αμάρτησαν εναντίον του αγίου πνεύματος μερικοί Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες του πρώτου αιώνα;

8 Οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες του πρώτου αιώνα που εναντιώνονταν με μοχθηρία στον Ιησού Χριστό αμάρταναν εναντίον του αγίου πνεύματος. Έβλεπαν το πνεύμα του Θεού να επενεργεί στον Ιησού καθώς αυτός έκανε θαύματα τα οποία έφερναν τιμή στον Ιεχωβά. Εντούτοις, εκείνοι οι εχθροί του Χριστού απέδιδαν αυτή τη δύναμη στον Σατανά τον Διάβολο. Σύμφωνα με τον Ιησού, όσοι βλασφημούσαν εναντίον του αγίου πνεύματος του Θεού με αυτόν τον τρόπο διέπρατταν αμαρτία η οποία δεν θα συγχωρούνταν ούτε στο παρόν «σύστημα πραγμάτων ούτε σε εκείνο που πρόκειται να έρθει».—Ματθαίος 12:22-32.

9. Τι είναι η βλασφημία, και τι είπε ο Ιησούς σχετικά με αυτήν;

9 Η βλασφημία είναι δυσφημιστική, επιβλαβής ή υβριστική ομιλία. Αφού Πηγή του αγίου πνεύματος είναι ο Θεός, το να μιλάει κάποιος εναντίον του πνεύματός Του ισοδυναμεί με το να μιλάει εναντίον του Ιεχωβά. Το να επιδίδεται κάποιος αμετανόητα σε τέτοια ομιλία είναι ασυγχώρητο. Τα λόγια του Ιησού για αυτού του είδους την αμαρτία δείχνουν ότι ο Ιησούς αναφέρεται σε εκείνους που εναντιώνονται εσκεμμένα στην επενέργεια του αγίου πνεύματος του Θεού. Επειδή το πνεύμα του Ιεχωβά επενεργούσε στον Ιησού αλλά οι ενάντιοί του απέδιδαν αυτή τη δύναμη στον Διάβολο, βλασφημούσαν εναντίον του πνεύματος και αμάρταναν. Γι’ αυτό, ο Ιησούς δήλωσε: «Όποιος βλασφημήσει εναντίον του αγίου πνεύματος δεν έχει συγχώρηση ποτέ, αλλά είναι ένοχος αιώνιας αμαρτίας».—Μάρκος 3:20-29.

10. Γιατί αποκάλεσε ο Ιησούς τον Ιούδα «γιο της καταστροφής»;

10 Αναλογιστείτε επίσης την περίπτωση του Ιούδα του Ισκαριώτη. Εκείνος ακολουθούσε ανέντιμη πορεία κλέβοντας από το κουτί με τα χρήματα που του είχαν εμπιστευτεί. (Ιωάννης 12:5, 6) Ο Ιούδας πήγε αργότερα στους Ιουδαίους άρχοντες και κανόνισε να προδώσει τον Ιησού για 30 ασημένια νομίσματα. Είναι αλήθεια ότι ο Ιούδας ένιωσε τύψεις μετά την προδοσία, αλλά ποτέ δεν μετανόησε για την εσκεμμένη αμαρτία του. Συνεπώς, ο Ιούδας δεν είναι άξιος ανάστασης. Γι’ αυτό, ο Ιησούς τον αποκάλεσε «γιο της καταστροφής».—Ιωάννης 17:12· Ματθαίος 26:14-16.

Δεν Αμάρτησαν Εναντίον του Πνεύματος

11-13. Ποιες αμαρτίες διέπραξε ο Βασιλιάς Δαβίδ σε σχέση με τη Βηθ-σαβεέ, και πώς μπορεί να μας παρηγορήσει ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύτηκε ο Θεός μαζί τους;

11 Μερικές φορές, κάποιοι Χριστιανοί που έχουν ομολογήσει τη σοβαρή τους αμαρτία και έχουν λάβει πνευματική βοήθεια από τους πρεσβυτέρους μπορεί να εξακολουθούν να πλήττονται από ανησυχία για παραβάσεις του νόμου του Θεού τις οποίες διέπραξαν στο παρελθόν. (Ιακώβου 5:14) Αν αντιμετωπίζουμε προσωπικά τέτοιο πρόβλημα, πιθανότατα θα ωφεληθούμε εξετάζοντας τι λένε οι Γραφές για άτομα των οποίων οι αμαρτίες συγχωρήθηκαν.

12 Ο Βασιλιάς Δαβίδ διέπραξε σοβαρές αμαρτίες σε σχέση με τη Βηθ-σαβεέ, τη σύζυγο του Ουρία. Όταν κοίταξε από την ταράτσα του σπιτιού του που βρισκόταν εκεί κοντά και είδε αυτή την όμορφη γυναίκα να λούζεται, έστειλε να τη φέρουν στο ανάκτορό του και είχε σεξουαλικές σχέσεις μαζί της. Καθώς πληροφορήθηκε αργότερα ότι εκείνη ήταν έγκυος, κατέστρωσε ένα σχέδιο ώστε ο σύζυγός της, ο Ουρίας, να κοιμηθεί μαζί της και έτσι να καλυφτεί η μοιχεία. Όταν αυτή η πλεκτάνη απέτυχε, ο βασιλιάς διευθέτησε να σκοτωθεί ο Ουρίας στη μάχη. Έπειτα από αυτό, η Βηθ-σαβεέ έγινε σύζυγος του Δαβίδ και του γέννησε ένα παιδί το οποίο πέθανε.—2 Σαμουήλ 11:1-27.

13 Ο Ιεχωβά χειρίστηκε τα ζητήματα που περιλάμβαναν τον Δαβίδ και τη Βηθ-σαβεέ. Ο Θεός συγχώρησε τον Δαβίδ, λαμβάνοντας προφανώς υπόψη παράγοντες όπως η μετάνοιά του και η διαθήκη για Βασιλεία την οποία είχε συνάψει μαζί του. (2 Σαμουήλ 7:11-16· 12:7-14) Η Βηθ-σαβεέ έδειξε προφανώς μετανοημένη στάση, διότι της δόθηκε το προνόμιο να γίνει η μητέρα του Βασιλιά Σολομώντα και πρόγονος του Ιησού Χριστού. (Ματθαίος 1:1, 6, 16) Αν έχουμε αμαρτήσει, είναι καλό να θυμόμαστε ότι ο Ιεχωβά λαμβάνει υπόψη του τη μετανοημένη στάση μας.

14. Πώς φαίνεται παραστατικά το εύρος της συγχωρητικότητας του Θεού στην περίπτωση του Βασιλιά Μανασσή;

14 Το εύρος της συγχωρητικότητας του Ιεχωβά φαίνεται επίσης παραστατικά στην περίπτωση του Βασιλιά Μανασσή του Ιούδα. Αυτός έπραξε το κακό στα μάτια του Ιεχωβά. Ο Μανασσής έστησε θυσιαστήρια για τον Βάαλ, λάτρευε «όλο το στράτευμα των ουρανών», και μάλιστα έχτισε βωμούς για ψεύτικους θεούς σε δύο αυλές του ναού. Πέρασε τους γιους του μέσα από τη φωτιά, προήγε τις πνευματιστικές πράξεις και έκανε τους κατοίκους του Ιούδα και της Ιερουσαλήμ να «πράττουν χειρότερα από τα έθνη τα οποία είχε αφανίσει ο Ιεχωβά μπροστά από τους γιους του Ισραήλ». Οι προειδοποιήσεις που δίνονταν μέσω των προφητών του Θεού δεν εισακούονταν. Τελικά, ο βασιλιάς της Ασσυρίας πήρε αιχμάλωτο τον Μανασσή. Ενόσω ο Μανασσής βρισκόταν σε αιχμαλωσία, μετανόησε και προσευχόταν συνεχώς ταπεινά στον Θεό, ο οποίος τον συγχώρησε και τον αποκατέστησε στη βασιλεία του στην Ιερουσαλήμ, όπου ο Μανασσής προώθησε την αληθινή λατρεία.—2 Χρονικών 33:2-17.

15. Ποιο περιστατικό από τη ζωή του αποστόλου Πέτρου δείχνει ότι ο Ιεχωβά συγχωρεί «άφθονα»;

15 Αιώνες αργότερα, ο απόστολος Πέτρος διέπραξε σοβαρή αμαρτία όταν αρνήθηκε τον Ιησού. (Μάρκος 14:30, 66-72) Ωστόσο, ο Ιεχωβά συγχώρησε τον Πέτρο «άφθονα». (Ησαΐας 55:7) Γιατί; Επειδή ο Πέτρος μετανόησε ειλικρινά. (Λουκάς 22:62) Δόθηκαν σαφείς αποδείξεις της συγχώρησης του Θεού όταν, την ημέρα της Πεντηκοστής, ο Πέτρος είχε το προνόμιο να δώσει μαρτυρία για τον Ιησού με τόλμη. (Πράξεις 2:14-36) Υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι ο Θεός θα ήταν λιγότερο συγχωρητικός προς αληθινά μετανοημένους Χριστιανούς σήμερα; «Αν παρατηρούσες σφάλματα, Γιαχ, Ιεχωβά, ποιος θα μπορούσε να σταθεί;» έψαλε ο ψαλμωδός, «διότι εσύ δίνεις αληθινή συγχώρηση».—Ψαλμός 130:3, 4.

Καθησυχάζουμε το Φόβο για την Αμαρτία

16. Υπό ποιες προϋποθέσεις δίνει ο Θεός συγχώρηση;

16 Τα προαναφερθέντα παραδείγματα θα μας βοηθήσουν να καθησυχάσουμε την ανησυχία μας για την πιθανότητα να έχουμε αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος. Αυτά δείχνουν ότι ο Ιεχωβά όντως συγχωρεί τους μετανοημένους αμαρτωλούς. Η ένθερμη προσευχή στον Θεό είναι πρώτιστης σπουδαιότητας. Αν έχουμε αμαρτήσει, μπορούμε να ζητάμε συγχώρηση με βάση τη λυτρωτική θυσία του Ιησού, το έλεος του Ιεχωβά, την κληρονομημένη μας ατέλεια και το υπόμνημα της πιστής υπηρεσίας μας. Εφόσον γνωρίζουμε ότι ο Ιεχωβά εκδηλώνει παρ’ αξία καλοσύνη, μπορούμε να ζητάμε συγχώρηση, με την πεποίθηση ότι θα μας δοθεί.—Εφεσίους 1:7.

17. Τι πρέπει να κάνουμε αν έχουμε αμαρτήσει και χρειαζόμαστε πνευματική βοήθεια;

17 Τι γίνεται αν έχουμε αμαρτήσει αλλά δεν μπορούμε να προσευχηθούμε επειδή η αμαρτία μας μάς έχει κάνει πνευματικά άρρωστους; Σε σχέση με αυτό, ο μαθητής Ιάκωβος έγραψε: «Ας καλέσει [το συγκεκριμένο άτομο] τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας, και ας προσευχηθούν για αυτόν, αλείβοντάς τον με λάδι στο όνομα του Ιεχωβά. Και η προσευχή της πίστης θα κάνει καλά εκείνον που πάσχει, και ο Ιεχωβά θα τον εγείρει. Και αν έχει διαπράξει αμαρτίες, αυτό θα του συγχωρηθεί».—Ιακώβου 5:14, 15.

18. Γιατί δεν είναι απαραιτήτως ασυγχώρητη η αμαρτία ενός ατόμου ακόμα και αν αποβληθεί από την εκκλησία;

18 Ακόμα και αν ένας παραβάτης είναι προς το παρόν αμετανόητος και αποβληθεί από την εκκλησία, η αμαρτία του δεν είναι απαραιτήτως ασυγχώρητη. Αναφορικά με έναν αποκομμένο χρισμένο παραβάτη στην Κόρινθο, ο Παύλος έγραψε: «Αυτή η επίπληξη που δόθηκε από την πλειονότητα είναι αρκετή για έναν τέτοιον άνθρωπο, ώστε, απεναντίας τώρα, να τον συγχωρήσετε με καλοσύνη και να τον παρηγορήσετε, μήπως έναν τέτοιον άνθρωπο τον καταπιεί η υπερβολική λύπη». (2 Κορινθίους 2:6-8· 1 Κορινθίους 5:1-5) Για να αποκατασταθούν, όμως, πνευματικά εκείνοι που έχουν σφάλει πρέπει να δεχτούν τη βασισμένη στη Γραφή πνευματική βοήθεια των Χριστιανών πρεσβυτέρων και να δώσουν αποδείξεις γνήσιας μετάνοιας. Πρέπει να “παραγάγουν καρπούς που αρμόζουν στη μετάνοια”.—Λουκάς 3:8.

19. Τι μπορεί να μας βοηθήσει να παραμείνουμε «υγιείς στην πίστη»;

19 Τι μπορεί να συντελέσει στο να νιώθουμε ότι έχουμε αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος; Η υπέρ το δέον ευσυνειδησία ή η κακή υγεία μπορεί να συμβάλουν σε αυτό. Σε μια τέτοια περίπτωση, η προσευχή και η επιπρόσθετη ανάπαυση μπορεί να βοηθήσουν. Και ιδιαίτερα δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον Σατανά να μας αποθαρρύνει ώστε να πάψουμε να υπηρετούμε τον Θεό. Εφόσον ο Ιεχωβά δεν βρίσκει ευχαρίστηση στο θάνατο του πονηρού, ασφαλώς δεν χαίρεται με την απώλεια κανενός υπηρέτη του. Γι’ αυτό, αν φοβόμαστε ότι έχουμε αμαρτήσει εναντίον του πνεύματος, πρέπει να εξακολουθήσουμε να τρεφόμαστε από το Λόγο του Θεού, περιλαμβανομένων και παρηγορητικών τμημάτων όπως είναι οι Ψαλμοί. Χρειάζεται να συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τις συναθροίσεις και να συμμετέχουμε στο έργο κηρύγματος της Βασιλείας. Αυτό θα μας βοηθήσει να είμαστε «υγιείς στην πίστη» και να μην ανησυχούμε μήπως έχουμε διαπράξει την ασυγχώρητη αμαρτία.—Τίτο 2:2.

20. Ποια λογίκευση μπορεί να βοηθήσει ένα άτομο να αντιληφθεί ότι δεν έχει αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος;

20 Όσοι φοβούνται ότι έχουν αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος θα μπορούσαν να αναρωτηθούν: “Έχω βλασφημήσει εναντίον του αγίου πνεύματος; Μετανόησα γνήσια για την αμαρτία μου; Έχω πίστη στη συγχωρητικότητα του Θεού; Είμαι άραγε αποστάτης που έχει απορρίψει το πνευματικό φως;” Πιθανότατα, αυτά τα άτομα θα συνειδητοποιήσουν ότι δεν έχουν βλασφημήσει εναντίον του αγίου πνεύματος του Θεού ούτε έχουν γίνει αποστάτες. Έχουν μετανοήσει και έχουν ακλόνητη πίστη στη συγχωρητικότητα του Ιεχωβά. Αν ισχύει αυτό, τότε δεν έχουν αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος του Ιεχωβά.

21. Με ποια ερωτήματα θα ασχοληθεί το επόμενο άρθρο;

21 Τι ευλογία είναι να είμαστε βέβαιοι ότι δεν έχουμε αμαρτήσει εναντίον του αγίου πνεύματος! Σε σχέση με αυτό το ζήτημα, όμως, εγείρονται κάποια ερωτήματα τα οποία θα εξεταστούν στο επόμενο άρθρο. Λόγου χάρη, θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: “Οδηγούμαι εγώ πραγματικά από το άγιο πνεύμα του Θεού; Είναι η καρποφορία του φανερή στη ζωή μου;”

Ποια Είναι η Απάντησή Σας;

• Γιατί μπορούμε να πούμε ότι είναι δυνατόν να αμαρτήσει κάποιος εναντίον του αγίου πνεύματος;

• Τι σημαίνει μετάνοια;

• Ποιοι αμάρτησαν εναντίον του πνεύματος όταν ο Ιησούς ήταν στη γη;

• Πώς μπορούμε να υπερνικήσουμε την ανησυχία για το αν έχουμε διαπράξει ασυγχώρητη αμαρτία;

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Εικόνα στη σελίδα 17]

Εκείνοι που έλεγαν ότι ο Ιησούς έκανε θαύματα με τη δύναμη του Σατανά αμάρταναν εναντίον του αγίου πνεύματος του Θεού

[Εικόνα στη σελίδα 18]

Παρότι ο Πέτρος αρνήθηκε τον Ιησού, δεν διέπραξε ασυγχώρητη αμαρτία