Ιωνάθαν—«Μαζί με τον Θεό Εργάστηκε»

Ο ΓΙΟΣ του πρώτου βασιλιά του Ισραήλ επισκέπτεται κάποιον που έχει κηρυχτεί παράνομος και κρύβεται. «Μη φοβάσαι», λέει στο φυγά, «διότι δεν θα σε βρει το χέρι του Σαούλ του πατέρα μου· εσύ θα γίνεις βασιλιάς του Ισραήλ, και εγώ θα είμαι δεύτερος μετά από εσένα».—1 Σαμουήλ 23:17.

Ο επισκέπτης είναι ο Ιωνάθαν. Ο φυγάς είναι ο Δαβίδ. Αν ο Ιωνάθαν δεν πέθαινε λίγο αργότερα, είναι πιθανό ότι θα είχε γίνει το δεξί χέρι του Δαβίδ.

Η φιλία του Ιωνάθαν με τον Δαβίδ υπήρξε ξεχωριστή. Μάλιστα, ο ίδιος ο Ιωνάθαν ήταν ξεχωριστός άνθρωπος. Αυτό το πίστευαν και οι σύγχρονοί του, διότι ανέφεραν σχετικά με εκείνον: «Μαζί με τον Θεό εργάστηκε». (1 Σαμουήλ 14:45) Γιατί το είπαν αυτό; Ποιες ιδιότητες είχε ο Ιωνάθαν; Και ποια σημασία έχει για εσάς η ιστορία της ζωής του;

Οι Ισραηλίτες Βρίσκονται «σε Πολύ Δυσχερή Θέση»

Όταν η Γραφή αναφέρει πρώτη φορά τον Ιωνάθαν, οι Ισραηλίτες βρίσκονται «σε πολύ δυσχερή θέση». Οι Φιλισταίοι είχαν λεηλατήσει τη γη τους και τους εμπόδιζαν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους.—1 Σαμουήλ 13:5, 6, 17-19.

Ο Ιεχωβά, όμως, δήλωσε ότι δεν θα εγκατέλειπε το λαό του, και ο Ιωνάθαν ήταν πεπεισμένος για αυτό. Σχετικά με τον πατέρα του, τον Σαούλ, ο Θεός είχε πει: «Αυτός θα σώσει το λαό μου από το χέρι των Φιλισταίων». Ο Ιωνάθαν πίστευε αυτή τη δήλωση. Ο ίδιος είχε ήδη οδηγήσει 1.000 πενιχρά οπλισμένους Ισραηλίτες σε νίκη επί των Φιλισταίων. Τώρα ήθελε να εξαλείψει την απειλή των Φιλισταίων εντελώς.—1 Σαμουήλ 9:16· 12:22· 13:2, 3, 22.

Τολμηρή Έφοδος

Ο Ιωνάθαν έβαλε στόχο μια προφυλακή των Φιλισταίων κοντά στο πέρασμα της χαράδρας της Μιχμάς. (1 Σαμουήλ 13:23) Για να φτάσει εκεί, έπρεπε να σκαρφαλώσει, χρησιμοποιώντας «χέρια και πόδια». Αυτό δεν τον σταμάτησε. Ο Ιωνάθαν αποφάσισε να επιτεθεί μόνο με τον οπλοφόρο του και του είπε: «Ίσως ο Ιεχωβά να εργαστεί για χάρη μας, γιατί τίποτα δεν εμποδίζει τον Ιεχωβά να σώσει είτε με πολλούς είτε με λίγους».—1 Σαμουήλ 14:6, 13.

Οι δύο Ισραηλίτες αναζητούσαν σημείο από τον Ιεχωβά. Θα παρουσιάζονταν στους άντρες της προφυλακής. Αν οι Φιλισταίοι έλεγαν: «Σταθείτε μέχρι να έρθουμε εμείς σε εσάς!» ο Ιωνάθαν και ο οπλοφόρος του δεν θα ανέβαιναν προς αυτούς. Αλλά αν οι εχθροί έλεγαν: «Ανεβείτε εναντίον μας!» αυτό θα σήμαινε ότι ο Ιεχωβά θα έδινε στον Ιωνάθαν και στον οπλοφόρο του τη νίκη. Αν ο Ιωνάθαν ήταν βέβαιος για την υποστήριξη του Θεού, σκόπευε να ανεβεί προς την προφυλακή για να πολεμήσει.—1 Σαμουήλ 14:8-10.

Τι θα μπορούσαν να κάνουν δύο άντρες εναντίον των στρατιωτών μιας ολόκληρης προφυλακής; Δεν βοήθησε ο Ιεχωβά τον Κριτή Αώδ όταν εκείνος οδήγησε τον Ισραήλ εναντίον του Μωάβ; Δεν ήταν ο Θεός με τον Σαμεγάρ, δίνοντάς του τη δυνατότητα να πατάξει 600 Φιλισταίους με ένα βούκεντρο; Και δεν ενδυνάμωσε ο Ιεχωβά τον Σαμψών για τους άθλους που πέτυχε ολομόναχος εναντίον των Φιλισταίων; Ο Ιωνάθαν είχε την πεποίθηση ότι ο Θεός θα βοηθούσε και τον ίδιο επίσης.—Κριτές 3:12-31· 15:6-8, 15· 16:29, 30.

Βλέποντας τους δύο Ισραηλίτες, οι Φιλισταίοι φώναξαν: «Ανεβείτε προς εμάς να σας πούμε κάτι!» Ο Ιωνάθαν και ο οπλοφόρος του ανέβηκαν. Με θάρρος, επιτέθηκαν σε περίπου 20 στρατιώτες του εχθρού και τους θανάτωσαν, σκορπώντας τον πανικό στην προφυλακή. Ενδεχομένως οι Φιλισταίοι νόμιζαν ότι πολλοί Ισραηλίτες πολεμιστές ακολουθούσαν τους πρώτους δύο. Κατόπιν, «έπεσε τρόμος . . . σε όλους τους άντρες της προφυλακής», λέει η αφήγηση, «και η γη άρχισε να σείεται· και αυτό έφερε τρόμο από τον Θεό». Εξαιτίας του θεόσταλτου σεισμού, έγινε σάλος ανάμεσα στους  Φιλισταίους, ώστε «το σπαθί του καθενός ήταν εναντίον του συνανθρώπου του». Όταν τα στρατεύματα του Ισραήλ το είδαν αυτό, πήραν θάρρος. Ενώθηκαν με τους Ισραηλίτες που ήταν κρυμμένοι και με όσους είχαν προσχωρήσει στους Φιλισταίους και «πάτασσαν τους Φιλισταίους από τη Μιχμάς ως την Αιαλών».—1 Σαμουήλ 14:11-23, 31.

Ο Λαός τον Απολυτρώνει

Ο Βασιλιάς Σαούλ πρόφερε άσοφα μια κατάρα για οποιονδήποτε από τους στρατιώτες του έτρωγε προτού κερδηθεί η μάχη. Για κάποιον λόγο, ο Ιωνάθαν δεν το γνώριζε αυτό και έφαγε. Βούτηξε το ραβδί του σε μια κηρήθρα και έφαγε λίγο μέλι. Προφανώς, αυτό ανανέωσε το σφρίγος του ώστε να ολοκληρώσει τη μάχη.—1 Σαμουήλ 14:24-27.

Μόλις ο Σαούλ έμαθε ότι ο Ιωνάθαν είχε φάει, διέταξε να θανατωθεί. Ο Ιωνάθαν δεν δείλιασε μπροστά στο θάνατο. «Ορίστε! Ας πεθάνω!» είπε. «Αλλά ο λαός είπε στον Σαούλ: “Θα πεθάνει ο Ιωνάθαν που εκτέλεσε αυτή τη μεγάλη σωτηρία στον Ισραήλ; Αυτό είναι αδιανόητο! Όσο βέβαιο είναι ότι ζει ο Ιεχωβά, ούτε μία τρίχα από το κεφάλι του δεν θα πέσει στη γη· διότι μαζί με τον Θεό εργάστηκε αυτή την ημέρα”. Με αυτόν τον τρόπο ο λαός απολύτρωσε τον Ιωνάθαν και δεν πέθανε».—1 Σαμουήλ 14:38-45.

Ο σύγχρονος υπηρέτης του Θεού δεν μάχεται σε κυριολεκτικούς πολέμους, αλλά ίσως υπάρχουν περίοδοι στη ζωή σας κατά τις οποίες χρειάζεστε και εσείς πίστη και θάρρος. Ίσως είναι δύσκολο να κάνετε το ορθό όταν όλοι γύρω σας ενεργούν εσφαλμένα. Ο Ιεχωβά, όμως, θα σας ενισχύσει και θα ευλογήσει την επιθυμία που έχετε να τηρείτε τους δίκαιους κανόνες του. Ενδεχομένως χρειάζεστε θάρρος για να αναλάβετε κάποιο προνόμιο υπηρεσίας στην οργάνωση του Ιεχωβά, όπως είναι η διεύρυνση της διακονίας σας, η αποδοχή καινούριων προνομίων ή η μετακόμιση εκεί όπου η ανάγκη για διαγγελείς της Βασιλείας είναι μεγαλύτερη. Ίσως αναρωτιέστε αν μπορείτε να αντεπεξέλθετε στην πρόκληση. Να είστε βέβαιοι, όμως, ότι είναι καλό να προσφέρετε τον εαυτό σας ώστε να μπορεί να σας χρησιμοποιήσει ο Ιεχωβά με τον τρόπο που εκείνος θεωρεί κατάλληλο. Να θυμάστε τον Ιωνάθαν! «Μαζί με τον Θεό εργάστηκε».

Ιωνάθαν και Δαβίδ

Περίπου 20 χρόνια αργότερα, ο Φιλισταίος πρόμαχος Γολιάθ ενέπαιζε το στράτευμα των Ισραηλιτών, αλλά ο Δαβίδ τον θανάτωσε. Μολονότι ο Ιωνάθαν ήταν πιθανώς 30 χρόνια μεγαλύτερος από τον Δαβίδ, οι δύο άντρες είχαν πολλά κοινά. a Το θάρρος που είχε δείξει ο Ιωνάθαν στη Μιχμάς το εκδήλωνε και ο Δαβίδ. Πάνω από όλα, ο Δαβίδ είχε την ίδια πίστη στη σωτήρια δύναμη του Ιεχωβά, κάτι που τον κατέστησε ικανό να αντιμετωπίσει τον Γολιάθ άφοβα όταν όλοι οι άλλοι Ισραηλίτες δείλιασαν μπροστά στην πρόκληση. Γι’ αυτό, «η ψυχή του Ιωνάθαν συνδέθηκε με την ψυχή του Δαβίδ, και ο Ιωνάθαν τον αγάπησε όπως την ίδια του την ψυχή».—1 Σαμουήλ 17:1–18:4.

Παρότι η ανδρεία του Δαβίδ έκανε τον Βασιλιά Σαούλ να τον βλέπει ως αντίζηλο, ο Ιωνάθαν δεν ένιωθε ίχνος ζήλιας. Αυτός και ο Δαβίδ έγιναν πολύ στενοί φίλοι, και είναι πιθανό ότι στις εμπιστευτικές τους συζητήσεις ο Ιωνάθαν έμαθε πως ο Δαβίδ είχε χριστεί για να γίνει ο επόμενος βασιλιάς του Ισραήλ. Ο Ιωνάθαν σεβάστηκε την απόφαση του Θεού.

 Όταν ο Βασιλιάς Σαούλ είπε στο γιο του και στους υπηρέτες του να θανατώσουν τον Δαβίδ, ο Ιωνάθαν προειδοποίησε τον Δαβίδ. Ο Ιωνάθαν έπεισε τον Σαούλ ότι δεν είχε τίποτα να φοβηθεί από τον Δαβίδ. Πράγματι, ο Δαβίδ δεν είχε αμαρτήσει καθόλου εναντίον του βασιλιά! Μήπως δεν είχε διακινδυνεύσει ο Δαβίδ τη ζωή του για να αντιμετωπίσει τον Γολιάθ; Η ένθερμη παράκληση του Ιωνάθαν για τον αδικημένο φίλο του ηρέμησε τον Σαούλ. Ωστόσο, ο βασιλιάς σύντομα επανήλθε στα δολοφονικά του σχέδια και έκανε και άλλες απόπειρες για να θανατώσει τον Δαβίδ, αναγκάζοντάς τον να φύγει.—1 Σαμουήλ 19:1-18.

Ο Ιωνάθαν στάθηκε στο πλευρό του Δαβίδ. Οι δύο φίλοι συναντήθηκαν για να σχεδιάσουν τι θα κάνουν. Όσιος στο φίλο του και προσπαθώντας ακόμη να είναι όσιος στον πατέρα του, ο Ιωνάθαν είπε στον Δαβίδ: «Αυτό είναι αδιανόητο! Δεν θα πεθάνεις». Εντούτοις, ο Δαβίδ είπε στον Ιωνάθαν: «Ένα μόλις βήμα με χωρίζει από το θάνατο!»—1 Σαμουήλ 20:1-3.

Ο Ιωνάθαν και ο Δαβίδ κατέστρωσαν ένα σχέδιο για να δοκιμάσουν τον Σαούλ και να εξακριβώσουν τις προθέσεις του. Αν γινόταν αντιληπτή η απουσία του Δαβίδ από το τραπέζι του βασιλιά, ο Ιωνάθαν θα έλεγε στον πατέρα του ότι ο Δαβίδ είχε ζητήσει να εξαιρεθεί για να συμμετάσχει σε κάποια οικογενειακή θυσία. Αν ο Σαούλ αντιδρούσε με θυμό, αυτό θα ήταν σημάδι εχθρότητας προς τον Δαβίδ. Ο Ιωνάθαν τον ευλόγησε και αναγνώρισε έμμεσα το γεγονός ότι αυτός θα ήταν ο μελλοντικός βασιλιάς, λέγοντας: «Είθε ο Ιεχωβά να είναι μαζί σου, όπως ήταν με τον πατέρα μου». Οι δυο τους ορκίστηκαν οσιότητα ο ένας στον άλλον και καθόρισαν τον τρόπο με τον οποίο θα γνωστοποιούσε ο Ιωνάθαν στον Δαβίδ το αποτέλεσμα της δοκιμής.—1 Σαμουήλ 20:5-24.

Όταν ο Σαούλ είδε πως ο Δαβίδ απουσίαζε, ο Ιωνάθαν εξήγησε ότι ο Δαβίδ τον είχε παρακαλέσει: «Αν έχω βρει εύνοια στα μάτια σου, άφησέ με, σε παρακαλώ, να αποχωρήσω αθόρυβα για να δω τους αδελφούς μου». Ο Ιωνάθαν δεν φοβόταν να παραδεχτεί ότι ο Δαβίδ είχε την εύνοιά του. Ο βασιλιάς έγινε έξαλλος! Πρόσβαλε τον Ιωνάθαν και είπε με θυμό ότι ο Δαβίδ αποτελούσε απειλή για την άνοδο του γιου του στο θρόνο. Ο Σαούλ πρόσταξε τον Ιωνάθαν να του φέρει τον Δαβίδ επειδή ήταν προορισμένος για θάνατο. Ο Ιωνάθαν απάντησε: «Γιατί να θανατωθεί; Τι έκανε;» Σε μια έκρηξη οργής, ο Σαούλ έριξε το δόρυ του στο γιο του. Ο Ιωνάθαν γλίτωσε αλλά ένιωθε βαθιά λύπη στην καρδιά του για τον Δαβίδ.—1 Σαμουήλ 20:25-34.

Τι οσιότητα εκδήλωσε ο Ιωνάθαν! Από καθαρά ανθρώπινη άποψη, είχε λίγα να κερδίσει και πολλά να χάσει από τη φιλία του με τον Δαβίδ. Ωστόσο, ο Ιεχωβά είχε ορίσει ότι ο Δαβίδ θα διαδεχόταν τον Σαούλ ως βασιλιάς, και όσα είχε θέσει ως σκοπό του ο Θεός ήταν για το καλό του Ιωνάθαν και των άλλων.

Αποχωρισμός με Δάκρυα

Ο Ιωνάθαν συνάντησε τον Δαβίδ κρυφά για να του πει τα νέα. Ήταν σαφές ότι ο Δαβίδ δεν θα εμφανιζόταν ξανά στην αυλή του Σαούλ. Οι δύο άντρες έκλαψαν και αγκαλιάστηκαν. Κατόπιν ο Δαβίδ πήγε να κρυφτεί.—1 Σαμουήλ 20:35-42.

Ο Ιωνάθαν είδε το φυγά μόνο μία φορά ακόμη, όταν ο Δαβίδ κρυβόταν από τον Σαούλ «στην έρημο της Ζιφ, στη Χορές». Τότε ήταν που ο Ιωνάθαν ενθάρρυνε τον Δαβίδ με τα λόγια: «Μη φοβάσαι· διότι δεν θα σε βρει το χέρι του Σαούλ του πατέρα μου· εσύ θα γίνεις βασιλιάς του Ισραήλ, και εγώ θα είμαι δεύτερος μετά από εσένα· και ο Σαούλ ο πατέρας μου επίσης το γνωρίζει αυτό». (1 Σαμουήλ 23:15-18) Λίγο αργότερα, ο Ιωνάθαν και ο Σαούλ πέθαναν σε μια μάχη εναντίον των Φιλισταίων.—1 Σαμουήλ 31:1-4.

Όλοι όσοι αγαπούν τον Θεό θα ήταν καλό να συλλογίζονται την πορεία που ακολούθησε ο Ιωνάθαν. Μήπως αντιμετωπίζετε και εσείς κάποιο δίλημμα αναφορικά με την εκδήλωση οσιότητας; Τότε να θυμάστε ότι ο Σαούλ πρότρεψε τον Ιωνάθαν να επιζητήσει τα δικά του συμφέροντα. Ο Ιωνάθαν, όμως, τίμησε τον Ιεχωβά με εγκάρδια υποταγή και ευλάβεια και χαιρόταν για το ότι εκείνος τον οποίο είχε επιλέξει ο Θεός θα γινόταν ο επόμενος βασιλιάς του Ισραήλ. Ναι, ο Ιωνάθαν υποστήριξε τον Δαβίδ και ήταν όσιος στον Ιεχωβά.

Ο Ιωνάθαν είχε αξιοθαύμαστες ιδιότητες. Να τις μιμείστε! Τότε οι άνθρωποι θα μπορούν να πουν για εσάς ό,τι είπαν και για τον Ιωνάθαν: «Μαζί με τον Θεό εργάστηκε».—1 Σαμουήλ 14:45.

[Υποσημείωση]

[Εικόνα στη σελίδα 19]

Ο Ιωνάθαν δεν ζήλευε τον Δαβίδ