«Ο Πατέρας σας Είναι Ελεήμων»

«Να γίνεστε ελεήμονες, όπως ο Πατέρας σας είναι ελεήμων».—ΛΟΥΚΑΣ 6:36.

1, 2. Πώς δείχνουν τα λόγια που είπε ο Ιησούς στους γραμματείς και στους Φαρισαίους καθώς και στους ακολούθους του ότι το έλεος αποτελεί επιθυμητή ιδιότητα;

 Ο ΝΟΜΟΣ που δόθηκε μέσω του Μωυσή περιείχε περίπου 600 απαιτήσεις και διατάξεις. Παρότι η τήρηση των διατάξεων του Μωσαϊκού Νόμου ήταν απαραίτητη, η εκδήλωση ελέους είχε επίσης μεγάλη σημασία. Αναλογιστείτε τι είπε ο Ιησούς στους Φαρισαίους, οι οποίοι κρατούσαν ανελεήμονα στάση. Σε δύο περιπτώσεις τους επέπληξε, τονίζοντας ότι ο Θεός είχε πει: «Έλεος θέλω, και όχι θυσία». (Ματθαίος 9:10-13· 12:1-7· Ωσηέ 6:6) Προς το τέλος της διακονίας του, ο Ιησούς είπε: «Αλίμονο σε εσάς, γραμματείς και Φαρισαίοι, υποκριτές! Επειδή δίνετε το δέκατο από το δυόσμο και τον άνηθο και το κύμινο, αλλά έχετε αδιαφορήσει για τα πιο βαρυσήμαντα ζητήματα του Νόμου, δηλαδή τη δικαιοσύνη και το έλεος και την πιστότητα».—Ματθαίος 23:23.

² Ο Ιησούς αναμφίβολα έδινε μεγάλη αξία στο έλεος. Είπε στους ακολούθους του: «Να γίνεστε ελεήμονες, όπως ο Πατέρας σας είναι ελεήμων». (Λουκάς 6:36) Ωστόσο, για να “γινόμαστε μιμητές του Θεού” σε αυτόν τον τομέα χρειάζεται να γνωρίζουμε τι είναι το αληθινό έλεος. (Εφεσίους 5:1) Επιπρόσθετα, αν κατανοούμε τα οφέλη του ελέους, αυτό θα μας υποκινεί να εκδηλώνουμε τη συγκεκριμένη ιδιότητα πληρέστερα στη ζωή μας.

Έλεος Προς Όσους Βρίσκονται σε Μειονεκτική Θέση

3. Γιατί πρέπει να αποβλέπουμε στον Ιεχωβά για να μάθουμε τι είναι το αληθινό έλεος;

³ Ο ψαλμωδός έψαλε: «Ο Ιεχωβά είναι φιλεύσπλαχνος και ελεήμων, μακρόθυμος και μεγάλος σε στοργική καλοσύνη. Ο Ιεχωβά είναι αγαθός απέναντι σε όλους και τα ελέη του είναι πάνω σε όλα τα έργα του». (Ψαλμός 145:8, 9) Ο Ιεχωβά είναι «ο Πατέρας του τρυφερού ελέους και ο Θεός κάθε παρηγοριάς». (2 Κορινθίους 1:3) Το έλεος εκδηλώνεται μέσω συμπονετικής συμπεριφοράς. Αυτή είναι μια βασική πτυχή της προσωπικότητας του Θεού. Το παράδειγμά του και οι οδηγίες που μας δίνει μπορούν να μας διδάξουν τι είναι το αληθινό έλεος.

4. Τι μας διδάσκει το εδάφιο Ησαΐας 49:15 σχετικά με το έλεος;

⁴ Όπως έχει καταγραφεί στο εδάφιο Ησαΐας 49:15, ο Ιεχωβά λέει: «Μπορεί μια σύζυγος να ξεχάσει το βρέφος της που θηλάζει, ώστε να μη σπλαχνιστεί το γιο της κοιλιάς της;» Εβραϊκές λέξεις οι οποίες συνδέονται στενά με αυτήν που αποδίδεται εδώ με το ρήμα «σπλαχνίζομαι»  χρησιμοποιούνται σε σχέση με το έλεος στα εδάφια Ψαλμός 145:8, 9, τα οποία παρατίθενται παραπάνω. Το συναίσθημα που υποκινεί τον Ιεχωβά να είναι ελεήμων παρομοιάζεται με το θερμό αίσθημα το οποίο τρέφει φυσιολογικά για το παιδί της μια μητέρα που θηλάζει. Το μωρό μπορεί να πεινάει ή να έχει κάποια άλλη ανάγκη. Υποκινούμενη από τα αισθήματα συμπόνιας που δημιουργεί αυτό μέσα της, η μητέρα καλύπτει την ανάγκη του βρέφους της. Τέτοια τρυφερά αισθήματα έχει ο Ιεχωβά για εκείνους στους οποίους δείχνει έλεος.

5. Πώς έδειξε ο Ιεχωβά ότι ήταν «πλούσιος σε έλεος» προς τον Ισραήλ;

⁵ Άλλο είναι να νιώθει κάποιος συμπόνια και άλλο να ενεργεί υποκινούμενος από αυτήν προς όφελος όσων βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Αναλογιστείτε πώς αντέδρασε ο Ιεχωβά όταν οι λάτρεις του ήταν δούλοι στην Αίγυπτο πριν από 3.500 περίπου χρόνια. Είπε στον Μωυσή: «Ασφαλώς έχω δει την ταλαιπωρία του λαού μου που είναι στην Αίγυπτο και έχω ακούσει την κραυγή που υψώνουν εξαιτίας εκείνων που τους βάζουν να δουλεύουν· επειδή γνωρίζω καλά τους πόνους που υποφέρουν. Και εγώ κατεβαίνω για να τους απελευθερώσω από το χέρι των Αιγυπτίων και να τους ανεβάσω από εκείνη τη γη σε μια γη καλή και ευρύχωρη, σε μια γη όπου ρέει το γάλα και το μέλι». (Έξοδος 3:7, 8) Περίπου 500 χρόνια αφότου οι Ισραηλίτες απελευθερώθηκαν από την Αίγυπτο, ο Ιεχωβά τούς υπενθύμισε: «Εγώ ανέβασα τον Ισραήλ από την Αίγυπτο και σας ελευθέρωσα από το χέρι της Αιγύπτου και από το χέρι όλων των βασιλείων τα οποία σας καταδυνάστευαν». (1 Σαμουήλ 10:18) Επειδή παρέκκλιναν από τους δίκαιους κανόνες του Θεού, οι Ισραηλίτες αντιμετώπιζαν συχνά μεγάλες στενοχώριες. Εντούτοις, ο Ιεχωβά ένιωθε συμπόνια για αυτούς και τους έσωσε επανειλημμένα. (Κριτές 2:11-16· 2 Χρονικών 36:15) Αυτό δείχνει παραστατικά πώς ανταποκρίνεται ο στοργικός Θεός σε εκείνους που βρίσκονται σε ανάγκη ή αντιμετωπίζουν κινδύνους ή δυσκολίες. Ο Ιεχωβά είναι «πλούσιος σε έλεος».—Εφεσίους 2:4.

6. Πώς μιμούνταν ο Ιησούς Χριστός τον Πατέρα του στην εκδήλωση ελέους;

⁶ Όταν ο Ιησούς Χριστός βρισκόταν στη γη, μιμούνταν τέλεια τον Πατέρα του στην εκδήλωση ελέους. Πώς αντέδρασε ο Ιησούς όταν δύο τυφλοί τον ικέτευσαν: «Κύριε, ελέησέ μας, Γιε του Δαβίδ»; Εκλιπαρούσαν τον Ιησού να αποκαταστήσει την όρασή τους θαυματουργικά. Ο Ιησούς το έκανε αυτό, αλλά δεν εκτέλεσε το θαύμα με ψυχρό, πεζό τρόπο. Η Γραφή αναφέρει: «Νιώθοντας ευσπλαχνία, ο Ιησούς άγγιξε τα μάτια τους, και αυτοί απέκτησαν αμέσως την όρασή τους». (Ματθαίος 20:30-34) Η ευσπλαχνία υποκίνησε τον Ιησού να κάνει πολλά θαύματα τα οποία έφεραν ανακούφιση στους τυφλούς, στους δαιμονισμένους, στους λεπρούς και στους γονείς των οποίων τα παιδιά υπέφεραν.—Ματθαίος 9:27· 15:22· 17:15· Μάρκος 5:18, 19· Λουκάς 17:12, 13.

7. Τι μας διδάσκει το παράδειγμα του Ιεχωβά Θεού και του Γιου του σχετικά με το έλεος;

⁷ Το παράδειγμα του Ιεχωβά Θεού και του Ιησού Χριστού δείχνει ότι το έλεος έχει δύο πτυχές—τα αισθήματα συμπόνιας ή ευσπλαχνίας προς αυτούς που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και τις πράξεις που φέρνουν ανακούφιση στον αποδέκτη τους. Για να είναι κάποιος ελεήμονας απαιτούνται και τα δύο στοιχεία. Στις Γραφές, ο όρος «έλεος» αναφέρεται πολύ συχνά στη θετική έκφραση καλοσύνης και ενδιαφέροντος προς όσους έχουν ανάγκη. Πώς εκδηλώνεται, όμως, το έλεος σε μια δικαστική υπόθεση; Περιλαμβάνει άραγε και αυτό που μπορεί να θεωρηθεί αρνητική δράση, όπως είναι η μη επιβολή τιμωρίας;

Έλεος Προς τους Παραβάτες

8, 9. Τι περιλάμβανε το έλεος που δείχτηκε στον Δαβίδ μετά την αμαρτία του με τη Βηθ-σαβεέ;

⁸ Ας εξετάσουμε τι συνέβη όταν ο προφήτης Νάθαν μίλησε ευθέως στον Βασιλιά Δαβίδ του αρχαίου Ισραήλ για τη μοιχική του σχέση με τη Βηθ-σαβεέ. Ο μετανοημένος Δαβίδ προσευχήθηκε: «Δείξε μου εύνοια,  Θεέ, σύμφωνα με τη στοργική σου καλοσύνη. Σύμφωνα με τα άφθονα ελέη σου εξάλειψε τις παραβάσεις μου. Πλύνε με εντελώς από το σφάλμα μου, και από την αμαρτία μου καθάρισέ με. Διότι τις παραβάσεις μου εγώ τις γνωρίζω, και η αμαρτία μου είναι μπροστά μου διαρκώς. Ενάντια σε εσένα και μόνο αμάρτησα και έπραξα το κακό στα μάτια σου».—Ψαλμός 51:1-4.

⁹ Ο Δαβίδ ήταν συντετριμμένος. Ο Ιεχωβά συγχώρησε την αμαρτία του και άσκησε αυτοσυγκράτηση ως προς την εκτέλεση κρίσης εναντίον εκείνου και της Βηθ-σαβεέ. Σύμφωνα με το Μωσαϊκό Νόμο, τόσο ο Δαβίδ όσο και η Βηθ-σαβεέ έπρεπε να είχαν θανατωθεί. (Δευτερονόμιο 22:22) Ενώ δεν γλίτωσαν όλες τις συνέπειες της αμαρτίας τους, δεν έχασαν ωστόσο τη ζωή τους. (2 Σαμουήλ 12:13) Η εκδήλωση ελέους από μέρους του Θεού συνεπάγεται τη συγχώρηση σφαλμάτων. Ωστόσο, ο Θεός δεν διστάζει να επιβάλει κάποια κατάλληλη τιμωρία.

10. Παρότι ο Ιεχωβά είναι ελεήμων όσον αφορά την απόδοση κρίσης, γιατί δεν πρέπει να καταχρόμαστε το έλεός του;

¹⁰ Εφόσον «μέσω ενός ανθρώπου [του Αδάμ] μπήκε η αμαρτία στον κόσμο» και «ο μισθός που πληρώνει η αμαρτία είναι θάνατος», όλοι οι άνθρωποι είναι άξιοι θανάτου. (Ρωμαίους 5:12· 6:23) Πόσο ευγνώμονες μπορούμε να είμαστε που ο Ιεχωβά δείχνει έλεος όταν αποδίδει κρίση! Ωστόσο, πρέπει να προσέχουμε ώστε να μην καταχρόμαστε το έλεος του Θεού. «Όλες οι οδοί του [Ιεχωβά] είναι δικαιοσύνη», δηλώνει το εδάφιο Δευτερονόμιο 32:4. Όταν ο Θεός χορηγεί το έλεός του, δεν αγνοεί τους τέλειους κανόνες του περί δικαιοσύνης.

11. Πώς έλαβε ο Ιεχωβά κατάλληλα υπόψη του τη δικαιοσύνη καθώς χειριζόταν την περίπτωση του Δαβίδ που είχε αμαρτήσει με τη Βηθ-σαβεέ;

¹¹ Στην περίπτωση του Δαβίδ και της Βηθ-σαβεέ, προκειμένου να μην επιβληθεί η θανατική ποινή, έπρεπε να συγχωρηθεί η αμαρτία τους. Οι Ισραηλίτες κριτές δεν ήταν εξουσιοδοτημένοι να το κάνουν αυτό. Αν τους είχε επιτραπεί να χειριστούν την υπόθεση, δεν θα είχαν άλλη επιλογή από το να απαγγείλουν τη θανατική καταδίκη. Αυτό απαιτούσε ο Νόμος. Λαμβάνοντας υπόψη τη διαθήκη του με τον Δαβίδ, όμως, ο Ιεχωβά ήθελε να εξακριβώσει αν υπήρχε βάση για να συγχωρήσει την αμαρτία του. (2 Σαμουήλ 7:12-16) Γι’ αυτόν το λόγο, ο Ιεχωβά Θεός, «ο Κριτής όλης της γης» ο οποίος “εξετάζει την καρδιά”, επέλεξε να χειριστεί το ζήτημα ο ίδιος. (Γένεση 18:25· 1 Χρονικών 29:17) Ο Θεός ήταν σε θέση να διαβάσει επακριβώς την καρδιά του Δαβίδ, να αξιολογήσει τη γνησιότητα της μετάνοιάς του και να δώσει συγχώρηση.

12. Πώς μπορούν οι αμαρτωλοί άνθρωποι να επωφεληθούν από το έλεος του Θεού;

¹² Το έλεος που μας δείχνει ο Ιεχωβά καθιστώντας δυνατή την απελευθέρωσή μας από  την ποινή της κληρονομημένης αμαρτίας εναρμονίζεται με τη δικαιοσύνη του. Για να καταστήσει δυνατή τη συγχώρηση των αμαρτιών χωρίς να παραβιαστεί η δικαιοσύνη, ο Ιεχωβά προμήθευσε τη λυτρωτική θυσία του Γιου του, του Ιησού Χριστού—τη μεγαλύτερη εκδήλωση ελέους που έγινε ποτέ. (Ματθαίος 20:28· Ρωμαίους 6:22, 23) Προκειμένου να επωφεληθούμε από το έλεος του Θεού, το οποίο μπορεί να μας σώσει από την τιμωρία για την κληρονομημένη αμαρτία, πρέπει να “ασκούμε πίστη στον Γιο”.—Ιωάννης 3:16, 36.

Θεός Ελέους και Δικαιοσύνης

13, 14. Μετριάζει το έλεος του Θεού τη δικαιοσύνη του; Εξηγήστε.

¹³ Ενώ το έλεος του Ιεχωβά δεν παραβιάζει τον κανόνα της δικαιοσύνης του, μήπως επηρεάζει τη δικαιοσύνη του με κάποιον τρόπο; Μήπως το έλεος μειώνει τον αντίκτυπο της θεϊκής δικαιοσύνης μετριάζοντάς την; Όχι, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο.

¹⁴ Μέσω του προφήτη Ωσηέ, ο Ιεχωβά είπε στους Ισραηλίτες: «Θα σε αρραβωνιαστώ με αρραβώνα αιώνιο και θα σε αρραβωνιαστώ με δικαιοσύνη και με κρίση και με στοργική καλοσύνη και με ελέη». (Ωσηέ 2:19) Αυτά τα λόγια δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Ιεχωβά εκδηλώνει έλεος πάντοτε σε αρμονία με τις άλλες ιδιότητές του, περιλαμβανομένης και της δικαιοσύνης. Ο Ιεχωβά είναι «Θεός ελεήμων και φιλεύσπλαχνος, . . . που συγχωρεί σφάλμα και παράβαση και αμαρτία, αλλά δεν πρόκειται να δώσει απαλλαγή από την τιμωρία». (Έξοδος 34:6, 7) Ο Ιεχωβά είναι Θεός ελέους και δικαιοσύνης. Η Γραφή δηλώνει σχετικά με αυτόν: «Ο Βράχος—οι ενέργειές του είναι τέλειες, διότι όλες οι οδοί του είναι δικαιοσύνη». (Δευτερονόμιο 32:4) Η δικαιοσύνη του Θεού είναι τέλεια, όπως και το έλεός του. Καμιά από αυτές τις δύο ιδιότητες δεν υπερτερεί της άλλης, ούτε χρειάζεται η μία την άλλη για να τη μετριάζει. Απεναντίας, και οι δύο ιδιότητες συνεργάζονται με τέλεια αρμονία.

15, 16. (α) Τι δείχνει ότι η θεϊκή δικαιοσύνη δεν είναι σκληρή; (β) Όταν ο Ιεχωβά εκτελέσει την κρίση του εναντίον αυτού του πονηρού συστήματος πραγμάτων, για ποιο πράγμα μπορούν να είναι βέβαιοι οι λάτρεις του;

¹⁵ Η δικαιοσύνη του Ιεχωβά δεν είναι σκληρή. Η δικαιοσύνη έχει σχεδόν πάντα νομικές προεκτάσεις, και η κρίση συνήθως απαιτεί να επιβληθεί η πρέπουσα τιμωρία στους παραβάτες. Ωστόσο, η θεϊκή δικαιοσύνη είναι δυνατόν να περιλαμβάνει και τη σωτηρία των αξίων. Για παράδειγμα, όταν καταστράφηκαν οι πονηροί στις πόλεις των Σοδόμων και των Γομόρρων, ο πατριάρχης Λωτ και οι δύο του κόρες σώθηκαν.—Γένεση 19:12-26.

¹⁶ Μπορούμε να έχουμε την πεποίθηση πως, όταν ο Ιεχωβά εκτελέσει την κρίση του εναντίον του παρόντος πονηρού συστήματος πραγμάτων, το «μεγάλο πλήθος» των αληθινών λάτρεων, οι οποίοι «έπλυναν τις στολές τους και τις έκαναν λευκές με το αίμα του Αρνιού», θα σωθεί. Με αυτόν τον τρόπο θα “έρθουν από τη μεγάλη θλίψη”.—Αποκάλυψη 7:9-14.

Γιατί Πρέπει να Είμαστε Ελεήμονες;

17. Ποιος είναι ένας ουσιώδης λόγος για να είμαστε ελεήμονες;

¹⁷ Το παράδειγμα του Ιεχωβά και του Ιησού Χριστού μάς διδάσκει πραγματικά τι είναι αληθινό έλεος. Το εδάφιο Παροιμίες  19:17 μας δίνει έναν ουσιώδη λόγο για να είμαστε ελεήμονες: «Αυτός που δείχνει εύνοια στον ασήμαντο δανείζει στον Ιεχωβά, και τη συμπεριφορά του Εκείνος θα του την ανταποδώσει». Ο Ιεχωβά ευαρεστείται όταν μιμούμαστε εκείνον και τον Γιο του όντας ελεήμονες στις μεταξύ μας σχέσεις. (1 Κορινθίους 11:1) Επίσης, υποκινούνται και οι άλλοι να είναι ελεήμονες, επειδή το έλεος παράγει έλεος.—Λουκάς 6:38.

18. Γιατί πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε ελεήμονες;

¹⁸ Το έλεος αποτελεί συνδυασμό πολλών καλών ιδιοτήτων. Περιλαμβάνει τη φιλευσπλαχνία, την αγάπη, την καλοσύνη και την αγαθότητα. Οι πράξεις ελέους πηγάζουν από τρυφερά αισθήματα συμπόνιας. Ενώ το θεϊκό έλεος δεν συμβιβάζει τη δικαιοσύνη, ο Ιεχωβά είναι μακρόθυμος και δίνει υπομονετικά στους παραβάτες αρκετό χρόνο για να φτάσουν σε μετάνοια. (2 Πέτρου 3:9, 10) Συνεπώς, το έλεος συνδέεται με την υπομονή και τη μακροθυμία. Ως συνδυασμός πολλών επιθυμητών γνωρισμάτων—περιλαμβανομένων και αρκετών καρπών του πνεύματος του Θεού—το έλεος αποτελεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να καλλιεργηθούν αυτές οι ιδιότητες. (Γαλάτες 5:22, 23) Πόσο ζωτικό είναι να προσπαθούμε να είμαστε ελεήμονες!

«Ευτυχισμένοι Είναι οι Ελεήμονες»

19, 20. Με ποια έννοια αγάλλεται το έλεος επί της κρίσης;

¹⁹ Ο μαθητής Ιάκωβος μας λέει γιατί πρέπει να κάνουμε το έλεος βασική ιδιότητα στη ζωή μας: «Το έλεος αγάλλεται θριαμβευτικά επί της κρίσης». (Ιακώβου 2:13β) Ο Ιάκωβος μιλούσε για το έλεος που δείχνει ένας λάτρης του Ιεχωβά προς τους άλλους. Αυτό το έλεος αγάλλεται θριαμβευτικά επί της κρίσης επειδή, όταν έρχεται ο καιρός να δώσει κάποιο άτομο «λογαριασμό για τον εαυτό του στον Θεό», ο Ιεχωβά λαμβάνει υπόψη του τις πράξεις ελέους αυτού του ατόμου και το συγχωρεί με βάση τη λυτρωτική θυσία του Γιου Του. (Ρωμαίους 14:12) Αναμφίβολα, ένας από τους λόγους για τους οποίους δείχτηκε έλεος στον Δαβίδ για την αμαρτία του με τη Βηθ-σαβεέ ήταν το ότι και ο ίδιος υπήρξε ελεήμων. (1 Σαμουήλ 24:4-7) Από την άλλη πλευρά, «αυτός που δεν πράττει έλεος θα λάβει κρίση χωρίς έλεος». (Ιακώβου 2:13α) Εύλογα οι «ανελεήμονες» συγκαταλέγονται σε αυτούς που ο Θεός θεωρεί “άξιους θανάτου”!—Ρωμαίους 1:31, 32.

²⁰ Στην Επί του Όρους Ομιλία του, ο Ιησούς είπε: «Ευτυχισμένοι είναι οι ελεήμονες, επειδή σε αυτούς θα δειχτεί έλεος». (Ματθαίος 5:7) Πόσο δυναμικά δείχνουν αυτά τα λόγια ότι εκείνοι που επιζητούν το έλεος του Θεού πρέπει να είναι και οι ίδιοι ελεήμονες! Το επόμενο άρθρο θα ασχοληθεί με το πώς μπορούμε να πράττουμε έλεος στην καθημερινή μας ζωή.

Τι Μάθατε;

• Τι είναι το έλεος;

• Με ποιους τρόπους εκδηλώνεται το έλεος;

• Τι σημαίνει το ότι ο Ιεχωβά είναι Θεός ελέους και δικαιοσύνης;

• Γιατί πρέπει να είμαστε ελεήμονες;

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Εικόνα στη σελίδα 21]

Τα τρυφερά αισθήματα του Ιεχωβά για εκείνους που έχουν ανάγκη μοιάζουν με τα αισθήματα μιας μητέρας για το μωρό της

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Τι μαθαίνουμε για το έλεος από τα θαύματα του Ιησού;

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Παραβίασε ο Ιεχωβά τη δικαιοσύνη του όταν έδειξε έλεος στον Δαβίδ;

[Εικόνα στη σελίδα 25]

Το έλεος του Θεού προς τους αμαρτωλούς ανθρώπους εναρμονίζεται με τη δικαιοσύνη του