Να Δίνετε Προσοχή στην «Τέχνη της Διδασκαλίας» Σας

«Κήρυξε το λόγο, . . . έλεγξε, επιτίμησε, πρότρεψε, με κάθε μακροθυμία και τέχνη της διδασκαλίας».​—2 ΤΙΜ. 4:2.

1. Ποια εντολή έδωσε ο Ιησούς στους μαθητές του, και τι παράδειγμα έθεσε;

 ΠΑΡΑ τις θαυμαστές θεραπείες που έκανε ο Ιησούς κατά τη διάρκεια της επίγειας διακονίας του, ήταν κυρίως γνωστός, όχι ως θεραπευτής ούτε ως θαυματουργός, αλλά ως δάσκαλος. (Μάρκ. 12:19· 13:1) Η διακήρυξη των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού αποτελούσε προτεραιότητα για τον Ιησού, και το ίδιο ισχύει για τους ακολούθους του σήμερα. Οι Χριστιανοί έχουν την αποστολή να συνεχίσουν το έργο μαθήτευσης διδάσκοντας τους ανθρώπους να τηρούν όλα όσα παρήγγειλε ο Ιησούς.—Ματθ. 28:19, 20.

2. Τι χρειάζεται να κάνουμε για να εκπληρώσουμε το διορισμό που έχουμε να κηρύξουμε;

² Για να εκπληρώσουμε την αποστολή μας να κάνουμε μαθητές, προσπαθούμε διαρκώς να βελτιώνουμε την ικανότητά μας στη διδασκαλία. Ο απόστολος Παύλος τόνισε τη σπουδαιότητα αυτής της ικανότητας όταν έγραψε τα εξής στον Τιμόθεο, το συνεργάτη του στο κήρυγμα: «Να δίνεις συνεχώς προσοχή σε ό,τι αφορά τον εαυτό σου και τη διδασκαλία σου. Να μένεις σε αυτά τα πράγματα,  γιατί κάνοντάς το αυτό θα σώσεις και τον εαυτό σου και αυτούς που σε ακούν». (1 Τιμ. 4:16) Το είδος διδασκαλίας που είχε κατά νου ο Παύλος δεν είναι η απλή μετάδοση γνώσεων. Οι αποτελεσματικοί Χριστιανοί διάκονοι αγγίζουν την καρδιά των ανθρώπων και τους υποκινούν να κάνουν αλλαγές στη ζωή τους. Αυτό αποτελεί τέχνη. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να καλλιεργούμε την «τέχνη της διδασκαλίας» όταν παρουσιάζουμε στους άλλους τα καλά νέα της Βασιλείας του Θεού;—2 Τιμ. 4:2.

Πώς Αναπτύσσεται η «Τέχνη της Διδασκαλίας»

3, 4. (α) Πώς μπορούμε να αναπτύξουμε την «τέχνη της διδασκαλίας»; (β) Πώς μας βοηθάει η Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας να γίνουμε αποτελεσματικοί δάσκαλοι;

³ Ένα λεξικό ορίζει τη λέξη «τέχνη» ως την «ικανότητα που αποκτάται μέσω μελέτης, εφαρμογής ή παρατήρησης». Χρειάζεται να δίνουμε προσοχή και στα τρία αυτά στοιχεία προκειμένου να γίνουμε αποτελεσματικοί δάσκαλοι των καλών νέων. Μπορούμε να αποκτήσουμε ορθή κατανόηση του θέματός μας μόνο μελετώντας το με προσευχή. (Διαβάστε τα εδάφια Ψαλμός 119:27, 34.) Όταν παρατηρούμε αποτελεσματικούς διακόνους να διδάσκουν, βοηθούμαστε να μάθουμε τις μεθόδους τους και να τους μιμηθούμε. Επίσης, αν προσπαθούμε σε τακτική βάση να εφαρμόζουμε όσα μαθαίνουμε, θα βοηθηθούμε να βελτιώσουμε τις ικανότητές μας.—Λουκ. 6:40· 1 Τιμ. 4:13-15.

⁴ Ο Ιεχωβά είναι ο Μεγάλος Εκπαιδευτής μας. Μέσω του ορατού μέρους της οργάνωσής του, παρέχει στους υπηρέτες του στη γη καθοδηγία όσον αφορά το πώς πρέπει να εκπληρώνουν την αποστολή που έχουν να κηρύττουν. (Ησ. 30:20, 21) Γι’ αυτόν το σκοπό, κάθε εκκλησία διεξάγει σε εβδομαδιαία βάση τη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας, η οποία είναι σχεδιασμένη να βοηθάει όλους τους εγγεγραμμένους να γίνουν αποτελεσματικοί διαγγελείς της Βασιλείας του Θεού. Το κύριο βιβλίο μελέτης σε αυτή τη σχολή είναι η Αγία Γραφή. Ο Λόγος του Ιεχωβά μάς λέει τι να διδάσκουμε. Επιπρόσθετα, δείχνει ποιες μέθοδοι διδασκαλίας είναι αποτελεσματικές και κατάλληλες. Η Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας μάς υπενθυμίζει τακτικά ότι θα γίνουμε πιο επιδέξιοι ως δάσκαλοι αν βασίζουμε τη διδασκαλία μας στο Λόγο του Θεού, αν χρησιμοποιούμε ερωτήσεις αποτελεσματικά, αν διδάσκουμε με απλότητα και αν δείχνουμε ειλικρινές ενδιαφέρον για τους άλλους. Ας εξετάσουμε καθένα από αυτά τα σημεία ξεχωριστά. Κατόπιν θα δούμε πώς μπορούμε να αγγίξουμε την καρδιά του σπουδαστή.

Να Βασίζετε τη Διδασκαλία σας στο Λόγο του Θεού

5. Ποια πρέπει να είναι η βάση για τη διδασκαλία μας, και γιατί;

⁵ Ο Ιησούς, ο μεγαλύτερος από όλους τους ανθρώπινους δασκάλους, βάσιζε τις διδασκαλίες του στις Γραφές. (Ματθ. 21:13· Ιωάν. 6:45· 8:17) Δεν μιλούσε εξ ονόματος του εαυτού του αλλά εξ ονόματος Εκείνου που τον έστειλε. (Ιωάν. 7:16-18) Αυτό είναι το παράδειγμα που ακολουθούμε. Γι’ αυτό, τα όσα λέμε είτε στη διακονία από πόρτα σε πόρτα είτε στις οικιακές Γραφικές μελέτες πρέπει να επικεντρώνονται στο κύρος του Λόγου του Θεού. (2 Τιμ. 3:16, 17) Όσους έξυπνους συλλογισμούς και αν χρησιμοποιούμε εμείς, αυτοί δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια να συγκριθούν με την αποτελεσματικότητα και τη δύναμη των θεόπνευστων Γραφών. Η Αγία Γραφή έχει κύρος. Όποιο σημείο και αν προσπαθούμε να βοηθήσουμε το σπουδαστή να συλλάβει, η καλύτερη μέθοδος που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι να του ζητάμε να διαβάσει τι λένε οι Γραφές σχετικά με αυτό.—Διαβάστε το εδάφιο Εβραίους 4:12.

6. Πώς μπορεί ο δάσκαλος να διασφαλίσει ότι ο σπουδαστής θα συλλαμβάνει το νόημα της υπό εξέταση ύλης;

⁶ Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο Χριστιανός δάσκαλος δεν χρειάζεται να προετοιμάζεται για μια Γραφική μελέτη. Αντίθετα, απαιτείται προσεκτική  σκέψη εκ των προτέρων για να αποφασίσει ποια από τα αναφερόμενα εδάφια θα διαβάσει από τη Γραφή ο δάσκαλος ή ο σπουδαστής στη διάρκεια της μελέτης. Γενικά μιλώντας, είναι καλό να διαβάζετε εκείνα τα εδάφια που παρέχουν τη βάση για τις πεποιθήσεις μας. Είναι επίσης απαραίτητο να βοηθάτε το σπουδαστή να συλλαμβάνει το νόημα του κάθε εδαφίου που διαβάζει.—1 Κορ. 14:8, 9.

Να Χρησιμοποιείτε Αποτελεσματικές Ερωτήσεις

7. Γιατί αποτελεί η χρήση ερωτήσεων καλή μέθοδο διδασκαλίας;

⁷ Η επιδέξια χρήση ερωτήσεων διεγείρει τη σκέψη και βοηθάει το δάσκαλο να αγγίξει την καρδιά του σπουδαστή. Αντί λοιπόν να εξηγείτε εσείς τα εδάφια στο σπουδαστή σας, να του ζητάτε να σας τα εξηγεί εκείνος. Μερικές φορές ίσως χρειάζεται μια επιπρόσθετη ερώτηση ή ακόμα και μια σειρά ερωτήσεων για να βοηθήσετε το σπουδαστή σας να καταλήξει στη σωστή κατανόηση. Όταν συμπεριλαμβάνετε το σπουδαστή στη διαδικασία της μάθησης με αυτόν τον τρόπο, στην ουσία τον βοηθάτε, όχι μόνο να αντιληφθεί τους λόγους για τους οποίους βγάζουμε το κάθε συμπέρασμα, αλλά και να κάνει αυτό το συμπέρασμα προσωπική του πεποίθηση.—Ματθ. 17:24-26· Λουκ. 10:36, 37.

8. Πώς μπορούμε να διακρίνουμε τι έχει ο σπουδαστής μέσα στην καρδιά του;

⁸ Στα έντυπά μας χρησιμοποιείται η μέθοδος μελέτης μέσω ερωταπαντήσεων. Αναμφίβολα, οι περισσότεροι άνθρωποι με τους οποίους μελετάτε τη Γραφή θα καταφέρνουν να βρίσκουν γρήγορα τις απαντήσεις των τυπωμένων ερωτήσεων, χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες στις αντίστοιχες παραγράφους. Παρ’ όλα αυτά, ο δάσκαλος που ασκεί διάκριση δεν θα μένει ικανοποιημένος απλώς και μόνο ακούγοντας τις σωστές απαντήσεις. Για παράδειγμα, ένας σπουδαστής ίσως μπορεί να εξηγήσει σωστά τι λέει η Γραφή σχετικά με την πορνεία. (1 Κορ. 6:18) Εντούτοις, οι ερωτήσεις κρίσης που διατυπώνονται με λεπτότητα μπορούν να αποκαλύψουν τι πιστεύει πραγματικά ο σπουδαστής σχετικά με αυτά που μαθαίνει. Συνεπώς, ο δάσκαλος θα μπορούσε να ρωτήσει: «Γιατί καταδικάζει η Γραφή τις σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου; Ποια είναι η δική σου γνώμη για αυτόν το θεόδοτο περιορισμό; Πιστεύεις ότι αποκομίζουμε κάποιο όφελος αν ζούμε σύμφωνα με τους ηθικούς κανόνες του Θεού;» Η απάντηση σε τέτοιες ερωτήσεις μπορεί να αποκαλύψει τι έχει ο σπουδαστής μέσα στην καρδιά του.—Διαβάστε τα εδάφια Ματθαίος 16:13-17.

Να Διδάσκετε Απλά

9. Τι πρέπει να θυμόμαστε όταν μεταδίδουμε Γραφικές πληροφορίες;

⁹ Οι περισσότερες αλήθειες που περιέχει ο Λόγος του Θεού είναι στην ουσία σχετικά απλές. Είναι, όμως, πιθανό ότι οι άνθρωποι με τους οποίους μελετάμε τη Γραφή βρίσκονται σε σύγχυση από τις διδασκαλίες της ψεύτικης θρησκείας. Ο ρόλος μας ως δασκάλων είναι να κάνουμε τη Γραφή ευκολονόητη. Οι αποτελεσματικοί δάσκαλοι μεταδίδουν πληροφορίες με απλότητα, σαφήνεια και ακρίβεια. Αν ακολουθούμε αυτή την αρχή, δεν θα κάνουμε την αλήθεια πιο περίπλοκη από όσο χρειάζεται να είναι. Να αποφεύγετε τις περιττές λεπτομέρειες. Δεν χρειάζεται να σχολιάζουμε κάθε πτυχή του εδαφίου που διαβάζουμε. Να εστιάζετε την προσοχή μόνο σε ό,τι είναι ουσιώδες για να διευκρινίσετε το υπό εξέταση σημείο. Ο σπουδαστής θα καταλαβαίνει τις βαθύτερες Γραφικές αλήθειες καθώς προοδεύει σε κατανόηση.—Εβρ. 5:13, 14.

10. Ποιοι παράγοντες καθορίζουν πόση ύλη πρέπει να καλύπτετε κατά τη διάρκεια μιας Γραφικής μελέτης;

 ¹⁰ Πόση ύλη πρέπει να καλύπτετε σε μια μελέτη; Για να το καθορίσετε αυτό χρειάζεται διάκριση. Οι ικανότητες και οι περιστάσεις τόσο του σπουδαστή όσο και του δασκάλου ποικίλλουν, αλλά πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι ως δάσκαλοι έχουμε στόχο να βοηθήσουμε το σπουδαστή μας να οικοδομήσει στερεή πίστη. Γι’ αυτό, του δίνουμε αρκετό χρόνο ώστε να διαβάσει, να αφομοιώσει και να αποδεχτεί τις αλήθειες που παρουσιάζονται στο Λόγο του Θεού. Δεν εξετάζουμε περισσότερη ύλη από αυτήν που μπορεί να αφομοιώσει. Ταυτόχρονα, διατηρούμε προοδευτικό ρυθμό στη μελέτη. Αφού ο σπουδαστής αφομοιώσει ένα σημείο, προχωρούμε στο επόμενο.—Κολ. 2:6, 7.

11. Ποιο μάθημα μπορούμε να πάρουμε από τον απόστολο Παύλο όσον αφορά τη διδασκαλία;

¹¹ Ο απόστολος Παύλος μετέδιδε απλά το άγγελμα των καλών νέων όταν μιλούσε σε καινούρια άτομα. Παρότι ήταν πολύ μορφωμένος, απέφευγε να χρησιμοποιεί εξεζητημένη γλώσσα. (Διαβάστε τα εδάφια 1 Κορινθίους 2:1, 2.) Η απλότητα της Γραφικής αλήθειας ελκύει τους ειλικρινείς ανθρώπους και τους ικανοποιεί. Κανείς δεν χρειάζεται να είναι διανοούμενος για να την κατανοήσει.—Ματθ. 11:25· Πράξ. 4:13· 1 Κορ. 1:26, 27.

Να Βοηθάτε τους Σπουδαστές να Εκτιμούν Όσα Μαθαίνουν

12, 13. Τι μπορεί να υποκινήσει το σπουδαστή να ενεργεί σε αρμονία με όσα μαθαίνει; Δώστε παράδειγμα.

¹² Για να είναι η διδασκαλία μας αποτελεσματική, πρέπει να αγγίζει την καρδιά του σπουδαστή. Ο σπουδαστής πρέπει να καταλαβαίνει πώς εφαρμόζονται οι πληροφορίες σε εκείνον προσωπικά, πώς τον ωφελούν και πώς θα βελτιωθεί η ζωή του αν ακολουθήσει την κατεύθυνση που δίνει η Γραφή.—Ησ. 48:17, 18.

¹³ Για παράδειγμα, ίσως εξετάζουμε τα εδάφια Εβραίους 10:24, 25, τα οποία παροτρύνουν τους Χριστιανούς να συναθροίζονται με τους ομοπίστους τους για ενθάρρυνση από τη Γραφή και για στοργική συναναστροφή. Αν ο σπουδαστής δεν παρακολουθεί ακόμα τις Χριστιανικές συναθροίσεις, θα μπορούσαμε να περιγράψουμε εν συντομία πώς διεξάγονται και ποια θέματα θα εξεταστούν εκεί. Μπορούμε να αναφέρουμε ότι οι συναθροίσεις αποτελούν μέρος της λατρείας μας και να εξηγήσουμε ότι μας ωφελούν προσωπικά. Κατόπιν μπορούμε να προσκαλέσουμε το σπουδαστή να τις παρακολουθήσει. Το κίνητρό του για να ανταποκριθεί στις Γραφικές εντολές πρέπει να είναι η επιθυμία του να υπακούει στον Ιεχωβά, όχι η επιθυμία να ευαρεστεί το άτομο που μελετάει μαζί του.—Γαλ. 6:4, 5.

14, 15. (α) Τι μπορεί να μάθει ο σπουδαστής της Γραφής σχετικά με τον Ιεχωβά; (β) Πώς μπορεί η γνώση για την προσωπικότητα του Θεού να ωφελήσει το σπουδαστή της Γραφής;

¹⁴ Ένα βασικό όφελος που αποκομίζουν οι σπουδαστές από τη μελέτη της Γραφής και από την εφαρμογή των αρχών της είναι το ότι γνωρίζουν και εκτιμούν τον Ιεχωβά ως πρόσωπο. (Ησ. 42:8) Ο Ιεχωβά, εκτός του ότι είναι στοργικός Πατέρας καθώς και ο Δημιουργός και ο Ιδιοκτήτης του σύμπαντος, αποκαλύπτει επίσης την προσωπικότητα και τις ικανότητές του σε εκείνους που τον αγαπούν και τον υπηρετούν. (Διαβάστε τα εδάφια Έξοδος 34:6, 7.) Όταν ο Μωυσής επρόκειτο να βγάλει το έθνος του Ισραήλ από την αιχμαλωσία στην Αίγυπτο, ο Ιεχωβά προσδιόρισε τον εαυτό του χρησιμοποιώντας την έκφραση: «Θα αποδειχτώ αυτό που θα αποδειχτώ». (Έξοδ. 3:13-15) Αυτό υπονοούσε ότι ο Ιεχωβά θα γινόταν οτιδήποτε ήταν απαραίτητο να γίνει προκειμένου να επιτελέσει τους σκοπούς του όσον αφορά τον εκλεκτό λαό του. Έτσι λοιπόν, οι Ισραηλίτες γνώρισαν τον Ιεχωβά στους ρόλους του Σωτήρα, του Πολεμιστή, του Προμηθευτή και του Εκπληρωτή υποσχέσεων, καθώς και με άλλες ιδιότητες.—Έξοδ. 15:2, 3· 16:2-5· Ιησ. Ναυή 23:14.

¹⁵ Οι σπουδαστές μας ίσως να μη βιώσουν την παρέμβαση του Ιεχωβά στη ζωή τους με τόσο εντυπωσιακό τρόπο όσο ο Μωυσής. Μολαταύτα, καθώς οι σπουδαστές μας αυξάνουν σε πίστη και εκτίμηση για όσα μαθαίνουν και καθώς αρχίζουν να τα εφαρμόζουν, αναμφίβολα θα αντιληφθούν ότι είναι ανάγκη να στηρίζονται στον Ιεχωβά για θάρρος, σοφία και καθοδηγία. Καθώς το κάνουν αυτό, θα γνωρίσουν και εκείνοι τον Ιεχωβά στους ρόλους του σοφού και έμπιστου Συμβούλου, του Προστάτη και του γενναιόδωρου Προμηθευτή που καλύπτει όλες τους τις ανάγκες.—Ψαλμ. 55:22· 63:7· Παρ. 3:5, 6.

Να Δείχνετε Στοργικό Ενδιαφέρον

16. Γιατί δεν είναι η φυσική ικανότητα ο σημαντικότερος παράγοντας για να είμαστε αποτελεσματικοί δάσκαλοι;

¹⁶ Αν νομίζετε ότι δεν είστε όσο επιδέξιοι θα  θέλατε να είστε στη διδασκαλία, μην πτοείστε. Ο Ιεχωβά και ο Ιησούς επιβλέπουν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διεξάγεται σήμερα σε όλο τον κόσμο. (Πράξ. 1:7, 8· Αποκ. 14:6) Μπορούν να ευλογήσουν τις προσπάθειες που καταβάλλουμε ώστε τα λόγια μας να ασκήσουν την επιθυμητή επίδραση σε ένα άτομο που έχει δίκαιη καρδιά. (Ιωάν. 6:44) Η ειλικρινής αγάπη του δασκάλου για το σπουδαστή του μπορεί να αντισταθμίσει με το παραπάνω οποιαδήποτε έλλειψη φυσικής ικανότητας. Ο απόστολος Παύλος έδειξε ότι κατανοούσε πόσο σημαντικό είναι να αγαπάμε εκείνους που διδάσκουμε.—Διαβάστε τα εδάφια 1 Θεσσαλονικείς 2:7, 8.

17. Πώς μπορούμε να δείχνουμε ειλικρινές ενδιαφέρον για κάθε σπουδαστή της Γραφής;

¹⁷ Παρόμοια, μπορούμε να δείχνουμε ειλικρινές ενδιαφέρον για κάθε σπουδαστή της Γραφής αφιερώνοντας χρόνο για να τον γνωρίσουμε προσωπικά. Καθώς συζητάμε Γραφικές αρχές μαζί του, είναι πιθανό ότι θα μάθουμε τις περιστάσεις του. Ίσως παρατηρήσουμε ότι ήδη εφαρμόζει στη ζωή του μερικά πράγματα που έχει μάθει από τη Γραφή. Σε άλλους τομείς, ίσως χρειάζεται ακόμα να κάνει προσαρμογές. Βοηθώντας το σπουδαστή να αντιληφθεί πώς οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στη διάρκεια της Γραφικής μελέτης εφαρμόζονται σε αυτόν προσωπικά, μπορούμε να τον βοηθήσουμε με αγάπη ώστε να γίνει γνήσιος μαθητής του Χριστού.

18. Γιατί είναι σημαντικό να προσευχόμαστε μαζί με το σπουδαστή μας καθώς και για αυτόν;

¹⁸ Το σημαντικότερο είναι ότι μπορούμε να προσευχόμαστε μαζί με το σπουδαστή μας καθώς και για αυτόν. Εκείνος πρέπει να βλέπει καθαρά ότι στόχος μας είναι να τον βοηθήσουμε να γνωρίσει καλύτερα τον Δημιουργό του, να Τον πλησιάσει περισσότερο και να ωφεληθεί από την καθοδηγία Του. (Διαβάστε τα εδάφια Ψαλμός 25:4, 5.) Όταν προσευχόμαστε για την ευλογία του Ιεχωβά στις προσπάθειες που καταβάλλει ο σπουδαστής για να εφαρμόζει ό,τι μαθαίνει, ο σπουδαστής θα διακρίνει πόσο σημαντικό είναι να γίνει “εκτελεστής του λόγου”. (Ιακ. 1:22) Και καθώς ο σπουδαστής θα ακούει τις ειλικρινείς προσευχές μας, θα μάθει και αυτός πώς να προσεύχεται. Τι χαρά νιώθουμε όταν βοηθάμε τους σπουδαστές της Γραφής να αναπτύσσουν τη δική τους σχέση με τον Ιεχωβά!

19. Τι θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο;

¹⁹ Είναι ενθαρρυντικό να γνωρίζουμε ότι περισσότεροι από εξίμισι εκατομμύρια Μάρτυρες σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν δραστήρια την «τέχνη της διδασκαλίας», με στόχο να βοηθούν άτομα που έχουν ειλικρινή καρδιά να τηρούν όλα όσα παρήγγειλε ο Ιησούς. Ποια αποτελέσματα επιτυγχάνονται χάρη στο έργο μας κηρύγματος; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα εξεταστεί στο επόμενο άρθρο.

Θυμάστε;

• Γιατί χρειάζεται να αναπτύσσουν οι Χριστιανοί την «τέχνη της διδασκαλίας»;

• Ποιες μέθοδοι μπορούν να κάνουν τη διδασκαλία μας πιο αποτελεσματική;

• Τι μπορεί να αντισταθμίσει οποιαδήποτε έλλειψη φυσικής ικανότητας ίσως έχουμε στη διδασκαλία;

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Εικόνα στη σελίδα 9]

Έχετε εγγραφεί στη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας;

[Εικόνα στη σελίδα 10]

Γιατί είναι σημαντικό να ζητάτε από το σπουδαστή σας να διαβάζει από τη Γραφή;

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Να προσεύχεστε μαζί με το σπουδαστή σας καθώς και για αυτόν