Απομονωμένοι Αλλά Όχι Ξεχασμένοι

Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ έδωσε στους συγχριστιανούς του την προτροπή: «Ας εργαζόμαστε το καλό προς όλους αλλά κυρίως προς εκείνους με τους οποίους είμαστε συγγενείς στην πίστη». (Γαλ. 6:10) Σήμερα εμείς, συνεχίζουμε να ακολουθούμε αυτή τη θεόπνευστη οδηγία και να αναζητούμε τρόπους για να κάνουμε το καλό στους ομοπίστους μας. Μεταξύ αυτών που χρειάζονται και αξίζουν στοργική προσοχή από τη Χριστιανική εκκλησία είναι οι αγαπητοί μας ηλικιωμένοι αδελφοί και αδελφές που ζουν σε οίκους ευγηρίας.

Είναι αλήθεια ότι σε μερικές χώρες συνηθίζεται να φροντίζουν οι οικογένειες τους ηλικιωμένους γονείς στο σπίτι. Ωστόσο, σε άλλες χώρες, πολλά ηλικιωμένα άτομα εξαρτώνται από τη φροντίδα που μπορεί να παράσχει κάποιος οίκος ευγηρίας. Τι θα λεχθεί για τους ηλικιωμένους Χριστιανούς που μένουν σε οίκους ευγηρίας; Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν; Πώς μπορούν να τα καταφέρουν αν δεν έχουν υποστήριξη από μέλη της οικογένειάς τους; Πώς μπορεί να τους βοηθήσει η Χριστιανική εκκλησία; Και με ποιους τρόπους ωφελούμαστε εμείς όταν τους επισκεπτόμαστε τακτικά;

Δυσκολίες στους Οίκους Ευγηρίας

Όταν κάποιοι ηλικιωμένοι Χριστιανοί μετακομίζουν σε οίκο ευγηρίας, ίσως βρεθούν στον τομέα μιας εκκλησίας στην οποία δεν έχουν γνωστούς. Ως αποτέλεσμα, οι ντόπιοι Μάρτυρες ίσως δεν έχουν κατά νου να τους κάνουν συχνές επισκέψεις. Επιπλέον, στον οίκο ευγηρίας, πιθανότατα θα τους περιβάλλουν άνθρωποι που έχουν διαφορετικές πεποιθήσεις. Αυτό μπορεί να φέρνει τους ηλικιωμένους ομοπίστους μας σε δύσκολη θέση.

 Λόγου χάρη, σε μερικές περιοχές, οι οίκοι ευγηρίας διευθετούν ώστε να διεξάγονται θρησκευτικές λειτουργίες στο χώρο τους. Κάποιος νοσηλευτής παρατήρησε: «Μερικούς ηλικιωμένους Μάρτυρες που δεν είναι σε θέση να επικοινωνούν καλά τους έχουν πάει με το αναπηρικό καροτσάκι σε εκκλησιαστικές λειτουργίες χωρίς να τους ρωτήσουν αν θα το ήθελαν αυτό». Επιπλέον, το προσωπικό των οίκων ευγηρίας αξιοποιεί συνήθως τα γενέθλια, τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα για να προσθέσει ποικιλία στην καθημερινότητα της ζωής των τροφίμων. Σε ορισμένους Μάρτυρες που βρίσκονται σε οίκους ευγηρίας έχει προσφερθεί επίσης φαγητό το οποίο η συνείδησή τους δεν τους επέτρεπε να φάνε. (Πράξ. 15:29) Αν επισκεπτόμαστε τους ηλικιωμένους αδελφούς και αδελφές μας τακτικά, θα μπορούμε να τους βοηθάμε να αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους δυσκολίες.

Υποστήριξη από την Εκκλησία

Οι πρώτοι Χριστιανοί ήταν άγρυπνοι ώστε να εκπληρώνουν την ευθύνη τους απέναντι στους ηλικιωμένους όταν εκείνοι δεν είχαν οικογένεια να τους υποστηρίξει. (1 Τιμ. 5:9) Παρόμοια, οι επίσκοποι σήμερα είναι άγρυπνοι για να διασφαλίζουν ότι οι ηλικιωμένοι που ζουν σε οίκους ευγηρίας στην περιοχή τους δεν παραμελούνται. * Ο Ρομπέρ, ένας πρεσβύτερος, επισημαίνει: «Είναι καλό να επισκέπτονται οι Χριστιανοί επίσκοποι προσωπικά τους ηλικιωμένους για να βλέπουν τις συνθήκες διαβίωσής τους και να προσεύχονται μαζί τους. Η εκκλησία μπορεί να κάνει πολλά για την κάλυψη των αναγκών τους». Αν αφιερώνουμε χρόνο προκειμένου να επισκεπτόμαστε τους  ηλικιωμένους, δείχνουμε ότι κατανοούμε πόσο σημαντικό είναι στα μάτια του Ιεχωβά να φροντίζουμε όσους έχουν ανάγκη.—Ιακ. 1:27.

Όταν είναι απαραίτητο, οι πρεσβύτεροι συντονίζουν πρόθυμα την παροχή πρακτικής βοήθειας στους αδελφούς και στις αδελφές τους που βρίσκονται σε οίκους ευγηρίας στην περιοχή τους. Ο Ρομπέρ αναφέρει ποια θα μπορούσε να είναι μια ανάγκη: «Πρέπει να παροτρύνουμε τους ηλικιωμένους αδελφούς και αδελφές μας να παρακολουθούν τις Χριστιανικές συναθροίσεις αν έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό». Εντούτοις, για όσους δεν είναι πια σε θέση να μεταβαίνουν στην Αίθουσα Βασιλείας, οι πρεσβύτεροι θα μπορούσαν να κάνουν άλλες διευθετήσεις. Η Ζακλίν, η οποία είναι γύρω στα 85 και υποφέρει από οστεοαρθρίτιδα, ακούει τις συναθροίσεις μέσω τηλεφώνου. Η ίδια λέει: «Μου κάνει πολύ καλό το να ακούω τις συναθροίσεις ακριβώς την ώρα που διεξάγονται. Δεν θα τις έχανα για τίποτα στον κόσμο!»

Αν κάποιος ηλικιωμένος Χριστιανός δεν μπορεί να ακούει τις συναθροίσεις μέσω τηλεφώνου, οι πρεσβύτεροι θα μπορούσαν να κάνουν διευθετήσεις ώστε να ηχογραφούνται οι συναθροίσεις. Το άτομο το οποίο πηγαίνει τις ηχογραφήσεις στον αδελφό ή στην αδελφή που βρίσκεται στον οίκο ευγηρίας μπορεί να αξιοποιεί την ευκαιρία για μια ενθαρρυντική συζήτηση. «Το να λέμε στους ηλικιωμένους αδελφούς και αδελφές νέα που αφορούν τα μέλη της τοπικής εκκλησίας τούς κάνει να νιώθουν ότι εξακολουθούν να αποτελούν μέρος της πνευματικής μας οικογένειας», λέει ένας επίσκοπος.

Διατήρηση της Επικοινωνίας

Είναι ευνόητο ότι για πολλούς ηλικιωμένους η μετακόμιση σε οίκο ευγηρίας είναι μια εμπειρία που τους δημιουργεί άγχος και τους αποπροσανατολίζει. Ως αποτέλεσμα, μερικοί τείνουν να κλείνονται στον εαυτό τους. Εντούτοις, αν επισκεπτόμαστε τους ηλικιωμένους αδελφούς και αδελφές μας αμέσως μετά την εγκατάστασή τους στον οίκο ευγηρίας και τους δείχνουμε ότι θα συνεχίζουμε να τους υποστηρίζουμε, θα τους βοηθάμε πολύ να ανακτήσουν την εσωτερική τους ειρήνη και, ως έναν βαθμό, τη χαρά τους.—Παρ. 17:22.

Αν οι ηλικιωμένοι αδελφοί ή αδελφές έχουν είτε μειωμένη διαύγεια ή ακοή είτε προβλήματα που εμποδίζουν την επικοινωνία, μερικοί μπορεί να συμπεράνουν ότι είναι άσκοπο να τους επισκέπτονται. Ωστόσο, οι προσπάθειες που καταβάλλουμε για να συνεχίσουμε να τους επισκεπτόμαστε, όσο δύσκολο και αν είναι να επικοινωνούμε μαζί τους, δείχνουν ότι εξακολουθούμε να “παίρνουμε την πρωτοβουλία να αποδίδουμε τιμή” στους ομοπίστους μας. (Ρωμ. 12:10) Αν η βραχυπρόθεσμη μνήμη ενός ηλικιωμένου αδελφού αρχίζει να εξασθενεί, θα μπορούσαμε να τον παροτρύνουμε να αφηγηθεί παλιότερες εμπειρίες—ακόμη και από την παιδική του ηλικία—ή να μας πει πώς γνώρισε τη Γραφική αλήθεια. Τι μπορούμε να κάνουμε αν πασχίζει να βρει τις σωστές λέξεις; Να ακούμε υπομονετικά και, αν είναι κατάλληλο, να αναφέρουμε δύο ή τρεις από τις λέξεις που φαίνεται ότι ψάχνει να βρει ή να συνοψίζουμε τις σκέψεις του και να τον παροτρύνουμε να συνεχίσει. Αν βρίσκεται σε σύγχυση ή έχει κάποιο πρόβλημα στην ομιλία και δυσκολευόμαστε να τον καταλάβουμε, θα μπορούσαμε να προσπαθήσουμε να συλλάβουμε το νόημα των όσων λέει δίνοντας μεγάλη προσοχή στον τόνο της φωνής του.

Αν η προφορική επικοινωνία δεν είναι πλέον εφικτή, θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιηθούν και άλλα μέσα. Η Λοράνς, η οποία είναι σκαπάνισσα, επισκέπτεται τακτικά τη Μαντλέν, μια 80χρονη Χριστιανή αδελφή που δεν μπορεί πια να μιλήσει. Η Λοράνς εξηγεί πώς επικοινωνεί: «Κρατώ το χέρι της Μαντλέν καθώς προσευχόμαστε μαζί. Με τη σειρά της, εκείνη σφίγγει ελαφρά το χέρι μου και τρεμοπαίζει τα βλέφαρά της δείχνοντας την εκτίμησή της για αυτές τις τρυφερές στιγμές». Το να κρατάμε το χέρι των ηλικιωμένων αδελφών μας ή το να τους αγκαλιάζουμε εγκάρδια μπορεί πράγματι να είναι πολύ καθησυχαστικό για αυτούς.

Η Παρουσία σας Μετράει

Οι τακτικές σας επισκέψεις στους ηλικιωμένους ίσως επηρεάσουν την ποιότητα της φροντίδας που λαβαίνουν. Η Ντανιέλ, η οποία επισκέπτεται ομοπίστους της σε οίκους ευγηρίας εδώ και 20 περίπου χρόνια, αναφέρει: «Όταν το προσωπικό του οίκου ευγηρίας παρατηρήσει ότι κάποιο άτομο δέχεται τακτικές επισκέψεις, τότε του παρέχουν καλύτερη φροντίδα». Ο Ρομπέρ, ο οποίος αναφέρθηκε παραπάνω, δηλώνει: «Τα μέλη του προσωπικού του οίκου ευγηρίας είναι πιθανότερο να ακούσουν κάποιον που επισκέπτεται έναν τρόφιμο τακτικά. Μπορεί να μη δείξουν τον ίδιο σεβασμό σε κάποιον ο οποίος κάνει επισκέψεις περιστασιακά». Εφόσον οι νοσηλευτές έρχονται συνήθως αντιμέτωποι με απαιτητικές οικογένειες, εκτιμούν τις εκφράσεις ευγνωμοσύνης  των επισκεπτών. Επιπλέον, αν αναπτύξουμε καλή σχέση με το προσωπικό του οίκου ευγηρίας, αυτοί ίσως να είναι πιο διατεθειμένοι να σεβαστούν τις αξίες και τις πεποιθήσεις ενός ηλικιωμένου Μάρτυρα που βρίσκεται υπό τη φροντίδα τους.

Μπορούμε επίσης να καλλιεργούμε καλή σχέση με το προσωπικό προσφέροντας βοήθεια σε απλές εργασίες. Σε ορισμένες περιοχές, η μόνιμη έλλειψη έμπειρου προσωπικού περιορίζει την ποιότητα της φροντίδας που λαβαίνουν οι ηλικιωμένοι. Η Ρεμπέκα, μια νοσηλεύτρια, συστήνει: «Τις ώρες των γευμάτων οι ρυθμοί είναι πυρετώδεις. Αυτές μπορεί να είναι, λοιπόν, καλές στιγμές για να επισκεφτεί κάποιος έναν φίλο του και να τον βοηθήσει να φάει». Δεν πρέπει να διστάζουμε να ζητάμε από το προσωπικό εισηγήσεις για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε.

Όταν κάνουμε τακτικές επισκέψεις στον ίδιο οίκο ευγηρίας, θα είμαστε σε θέση να διακρίνουμε τι χρειάζεται ο ηλικιωμένος αδελφός ή αδελφή μας και, με την άδεια του προσωπικού, θα μπορούμε να παίρνουμε την πρωτοβουλία να ανταποκρινόμαστε σε αυτές τις ανάγκες. Λόγου χάρη, ίσως έχουμε τη δυνατότητα να δώσουμε λίγο χρώμα στο δωμάτιο ενός τροφίμου τοποθετώντας φωτογραφίες αγαπημένων του προσώπων ή ζωγραφιές παιδιών. Έχοντας κατά νου την ευημερία του τροφίμου, θα μπορούσαμε να του φέρουμε μια ζεστή ρόμπα ή μερικά είδη προσωπικής περιποίησης. Αν το ίδρυμα έχει κήπο, μήπως θα μπορούσαμε να βγάλουμε τον αδελφό μας έξω για να πάρει λίγο αέρα; Η Λοράνς, η οποία αναφέρθηκε προηγουμένως, λέει: «Η Μαντλέν περιμένει πώς και πώς τις εβδομαδιαίες επισκέψεις μου. Όταν φέρνω μαζί μου παιδιά, αμέσως χαμογελάει και τα μάτια της λάμπουν!» Παρόμοιες πρωτοβουλίες μπορούν να έχουν καθοριστική σημασία για όσους ζουν σε οίκο ευγηρίας.—Παρ. 3:27.

Αμοιβαία Οφέλη

Το να επισκεπτόμαστε τακτικά ένα ηλικιωμένο άτομο ίσως θέσει υπό δοκιμή «τη γνησιότητα της αγάπης [μας]». (2 Κορ. 8:8) Με ποιον τρόπο; Μπορεί να είναι επώδυνο για εμάς να βλέπουμε κάποιον αδελφό να εξασθενεί σταδιακά. Η Λοράνς παραδέχεται: «Στην αρχή, η εξασθενημένη κατάσταση της Μαντλέν με επηρέαζε τόσο πολύ ώστε έκλαιγα ύστερα από κάθε επίσκεψη. Αλλά έμαθα ότι η ένθερμη προσευχή μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τους φόβους μας και να γίνουμε πιο ενθαρρυντικοί». Επί χρόνια, ο Ρομπέρ επισκέπτεται κάποιον Χριστιανό αδελφό ονόματι Λάρι, ο οποίος υποφέρει από τη νόσο του Πάρκινσον. Ο Ρομπέρ λέει: «Η ασθένεια του Λάρι έχει επιδεινωθεί τόσο πολύ ώστε δεν μπορώ πλέον να καταλάβω ούτε λέξη από όσα λέει. Αλλά όταν προσευχόμαστε μαζί, μπορώ ακόμη να διακρίνω την πίστη του».

Όταν επισκεπτόμαστε ηλικιωμένους ομοπίστους μας, όχι μόνο βοηθάμε εκείνους, αλλά ωφελούμαστε και εμείς επίσης. Η αποφασιστικότητά τους να μείνουν κοντά στον Ιεχωβά, αν και ζουν ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετικές πεποιθήσεις, μας διδάσκει να έχουμε πίστη και να δείχνουμε θάρρος. Η προθυμία τους να λαβαίνουν πνευματική τροφή παρά τα προβλήματα ακοής και όρασης τονίζει ότι «ο άνθρωπος πρέπει να ζει, όχι μόνο με ψωμί, αλλά με κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Ιεχωβά». (Ματθ. 4:4) Καθώς απολαμβάνουν απλά πράγματα, όπως το χαμόγελο ενός παιδιού ή ένα γεύμα με συντροφιά, τα ηλικιωμένα άτομα μας υπενθυμίζουν να είμαστε ικανοποιημένοι με όσα έχουμε. Η αγάπη τους για τις πνευματικές αξίες μπορεί να μας βοηθήσει να καθορίζουμε τις δικές μας προτεραιότητες.

Πράγματι, ολόκληρη η εκκλησία ωφελείται από την υποστήριξη που παρέχουμε στα ηλικιωμένα άτομα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Εφόσον όσοι είναι πιο αδύναμοι από σωματική άποψη εξαρτώνται περισσότερο από την αδελφική στοργή, δίνουν στην εκκλησία ευκαιρίες για να δείχνει μεγαλύτερη συμπόνια. Επομένως, όλοι μας πρέπει να θεωρούμε τη φροντίδα των ηλικιωμένων, ακόμη και για παρατεταμένη περίοδο, ως τρόπο για να διακονούμε ο ένας τον άλλον. (1 Πέτρ. 4:10, 11) Αν οι πρεσβύτεροι αναλαμβάνουν την ηγεσία σε αυτή τη δραστηριότητα, θα βοηθούν τα άλλα μέλη της εκκλησίας να διακρίνουν ότι η συγκεκριμένη πτυχή της Χριστιανικής μας δραστηριότητας δεν πρέπει να παραμελείται ποτέ. (Ιεζ. 34:15, 16) Με την πρόθυμη και στοργική υποστήριξη που παρέχουμε, διαβεβαιώνουμε τους ηλικιωμένους συγχριστιανούς μας ότι δεν είναι ξεχασμένοι!

[Υποσημείωση]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 28]

«Όταν το προσωπικό του οίκου ευγηρίας παρατηρήσει ότι κάποιο άτομο δέχεται τακτικές επισκέψεις, τότε του παρέχουν καλύτερη φροντίδα»

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Οι εγκάρδιες προσευχές μας μπορεί να βοηθήσουν έναν ηλικιωμένο ομόπιστό μας να ανακτήσει την εσωτερική του ειρήνη

[Εικόνα στη σελίδα 26]

Οι τρυφερές μας εκφράσεις στοργής θα ενισχύουν τους ηλικιωμένους ομοπίστους μας