Η Ευχάριστη Ομιλία Προάγει τις Καλές Σχέσεις

«Ο λόγος σας ας είναι πάντοτε με χάρη».​—ΚΟΛ. 4:6.

1, 2. Ποιο καλό αποτέλεσμα είχαν τα ευχάριστα λόγια ενός αδελφού;

«ΚΑΘΩΣ κήρυττα από πόρτα σε πόρτα, συνάντησα κάποιον κύριο που θύμωσε τόσο πολύ ώστε άρχισαν να τρέμουν τα χείλη του και όλο του το σώμα», αφηγείται ένας αδελφός. «Προσπάθησα ήρεμα να του αναφέρω λογικά επιχειρήματα από τις Γραφές, αλλά ο θυμός του φούντωνε περισσότερο. Όταν η γυναίκα του και τα παιδιά του άρχισαν επίσης να μου φωνάζουν, κατάλαβα ότι ήταν ώρα να φύγω. Διαβεβαίωσα την οικογένεια ότι είχα έρθει ειρηνικά και ήθελα να φύγω ειρηνικά. Τους έδειξα τα εδάφια Γαλάτες 5:22 και 23, όπου αναφέρεται η αγάπη, η πραότητα, η εγκράτεια και η ειρήνη. Έπειτα έφυγα.

² »Αργότερα, ενώ επισκεπτόμουν κάποια σπίτια στην απέναντι πλευρά του δρόμου, είδα την οικογένεια να κάθεται στα σκαλιά της εισόδου τους. Με φώναξαν να πάω κοντά τους. “Τι να θέλουν τώρα;” σκέφτηκα. Ο κύριος κρατούσε μια κανάτα με κρύο νερό και με ρώτησε αν ήθελα να πιω. Ζήτησε συγνώμη για την αγένειά του και με επαίνεσε για την ισχυρή πίστη μου. Στο τέλος, χωρίσαμε φιλικά».

3. Γιατί δεν πρέπει να αφήνουμε τους άλλους να μας κάνουν να θυμώνουμε;

³ Στο σημερινό κόσμο που είναι γεμάτος πιέσεις, πολλές φορές δεν μπορούμε να αποφύγουμε τις επαφές με θυμωμένους ανθρώπους, όπως για παράδειγμα στη διακονία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι σημαντικό να εκδηλώνουμε «πραότητα και βαθύ σεβασμό». (1 Πέτρ. 3:15) Αν ο αδελφός που αναφέρθηκε παραπάνω είχε αφήσει την οργή και την αγένεια του οικοδεσπότη να τον κάνουν να θυμώσει, τότε η στάση εκείνου του ανθρώπου πιθανότατα δεν θα είχε μαλακώσει. Ίσως μάλιστα να θύμωνε ακόμη περισσότερο. Επειδή ο αδελφός έλεγξε τον εαυτό του και μίλησε με ευχάριστο τρόπο, υπήρξε καλή έκβαση.

Τι Κάνει τα Λόγια μας Ευχάριστα;

4. Γιατί είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε ευχάριστη ομιλία;

⁴ Όταν απευθυνόμαστε σε άτομα τόσο εκτός όσο και εντός της εκκλησίας, ακόμη και στα μέλη της οικογένειάς μας, είναι ουσιώδες να ακολουθούμε τη συμβουλή του αποστόλου Παύλου: «Ο λόγος σας ας είναι πάντοτε με χάρη, καρυκευμένος με αλάτι». (Κολ. 4:6) Τέτοια καλοβαλμένα λόγια που λέγονται «με χάρη» είναι ζωτικής σημασίας για να υπάρχει καλή επικοινωνία και ειρήνη.

5. Τι δεν σημαίνει καλή επικοινωνία; Δώστε παράδειγμα.

⁵ Καλή επικοινωνία δεν σημαίνει να λέτε ό,τι σκέφτεστε και νιώθετε κάθε δεδομένη στιγμή, ιδιαίτερα αν είστε αναστατωμένοι. Οι Γραφές δείχνουν ότι η ανεξέλεγκτη εκδήλωση θυμού είναι σημάδι αδυναμίας, όχι δύναμης. (Διαβάστε Παροιμίες 25:28· 29:11) Ο Μωυσής​—ο οποίος «ήταν πολύ πιο πράος» από όλους τους ανθρώπους που ζούσαν τότε—​επέτρεψε κάποτε στη στασιαστικότητα του έθνους του Ισραήλ να τον κάνει να χάσει την αυτοκυριαρχία του και να μη δώσει δόξα στον Θεό. Ο Μωυσής εξωτερίκευσε καθαρά τα αισθήματά του, αλλά ο Ιεχωβά δεν ευαρεστήθηκε με αυτό. Παρ’ όλο που επί 40 χρόνια ηγούνταν των Ισραηλιτών, στερήθηκε το προνόμιο να τους οδηγήσει στην Υποσχεμένη Γη.​—Αριθ. 12:3· 20:10, 12· Ψαλμ. 106:32.

6. Τι σημαίνει να ασκούμε διάκριση όταν μιλάμε;

⁶ Οι Γραφές εξαίρουν την άσκηση αυτοσυγκράτησης και διάκρισης, ή αλλιώς καλής κρίσης, στην ομιλία. «Στην πολυλογία δεν λείπει η παράβαση, αλλά αυτός που κρατάει τα χείλη του υπό έλεγχο ενεργεί φρόνιμα». (Παρ. 10:19· 17:27) Ωστόσο, διάκριση δεν σημαίνει να μην εκφραζόμαστε ποτέ. Σημαίνει να μιλάμε «με χάρη»,  ή αλλιώς ευχάριστα, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα για να γιατρεύουμε και όχι να πληγώνουμε.​—Διαβάστε Παροιμίες 12:18· 18:21.

“Καιρός να Σωπαίνουμε και Καιρός να Μιλάμε”

7. Τι είδους πράγματα δεν πρέπει να εκφράζουμε, και γιατί;

⁷ Η ευχάριστη ομιλία και η αυτοσυγκράτηση δεν είναι απαραίτητες μόνο όταν μιλάμε με συναδέλφους ή με αγνώστους στη διακονία, αλλά και στην εκκλησία καθώς και στο σπίτι. Αν αφήνουμε το θυμό μας να ξεσπάσει χωρίς να νοιαζόμαστε για τις συνέπειες, αυτό μπορεί να βλάψει σοβαρά τόσο τη δική μας πνευματική, συναισθηματική και σωματική υγεία όσο και των άλλων. (Παρ. 18:6, 7) Τα άσχημα συναισθήματα​—απόρροια της ατελούς μας φύσης—​πρέπει να κρατιούνται υπό έλεγχο. Τα υβριστικά λόγια, ο χλευασμός, η περιφρόνηση και η μοχθηρή οργή είναι εσφαλμένα. (Κολ. 3:8· Ιακ. 1:20) Μπορούν να καταστρέψουν πολύτιμες σχέσεις, είτε με άλλους είτε με τον Ιεχωβά. Ο Ιησούς δίδαξε τα εξής: «Όποιος παραμένει οργισμένος με τον αδελφό του θα είναι υπόλογος στο δικαστήριο· αλλά όποιος απευθύνει στον αδελφό του κάποιον ακατονόμαστο λόγο περιφρόνησης θα είναι υπόλογος στο Ανώτατο Δικαστήριο· ενώ όποιος πει: “Τιποτένιε ανόητε!” θα υπόκειται στην πύρινη Γέεννα».​—Ματθ. 5:22.

8. Πότε πρέπει να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, αλλά με ποιον τρόπο;

⁸ Υπάρχουν, όμως, ορισμένα ζητήματα για τα οποία μπορεί να κρίνουμε ότι είναι καλύτερα να μιλήσουμε ανοιχτά. Αν ένας αδελφός είπε ή έκανε κάτι που σας ενοχλεί τόσο πολύ ώστε δεν μπορείτε να το ξεπεράσετε, μην αφήνετε να αναπτυχθούν στην καρδιά σας αισθήματα μίσους. (Παρ. 19:11) Αν κάποιος σας κάνει να θυμώσετε, θέστε τα συναισθήματά σας υπό έλεγχο και κατόπιν προχωρήστε στα απαραίτητα βήματα για να επιλύσετε το ζήτημα. Ο Παύλος έγραψε: «Ο ήλιος ας μη δύει βρίσκοντάς σας σε κατάσταση θυμού». Εφόσον το πρόβλημα συνεχίζει να σας απασχολεί, χειριστείτε το με καλοσύνη στην κατάλληλη ευκαιρία. (Διαβάστε Εφεσίους 4:26, 27, 31, 32) Μιλήστε στον αδελφό σας για το εν λόγω ζήτημα με ειλικρινή αλλά ευχάριστο τρόπο, επιδιώκοντας τη συμφιλίωση.​—Λευιτ. 19:17· Ματθ. 18:15.

9. Γιατί πρέπει να θέσουμε τα συναισθήματά μας υπό έλεγχο προτού πλησιάσουμε κάποιον άλλον;

 ⁹ Φυσικά, πρέπει να διαλέξετε την κατάλληλη στιγμή. Υπάρχει «καιρός να σωπαίνει και καιρός να μιλάει» κανείς. (Εκκλ. 3:1, 7) Επιπλέον, «η καρδιά του δικαίου στοχάζεται για να απαντήσει». (Παρ. 15:28) Αυτό μπορεί βεβαίως να σημαίνει ότι θα χρειαστεί να περιμένει κάποιος προτού συζητήσει διεξοδικά το πρόβλημα. Αν μιλήσει ενώ είναι ακόμη πολύ αναστατωμένος, μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Αλλά δεν είναι και συνετό να περιμένει πολύ καιρό.

Οι Φιλάγαθες Πράξεις Προάγουν τις Καλές Σχέσεις

10. Πώς μπορούν να βελτιώσουν τις σχέσεις οι φιλάγαθες πράξεις;

¹⁰ Η ευχάριστη ομιλία και η καλή επικοινωνία συμβάλλουν στη δημιουργία και στη διατήρηση ειρηνικών σχέσεων. Στην πραγματικότητα, όταν κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να βελτιώνουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους, μπορούμε να βελτιώσουμε την επικοινωνία μας μαζί τους. Όταν παίρνουμε την πρωτοβουλία να κάνουμε ειλικρινείς πράξεις καλοσύνης για τους άλλους​—βρίσκοντας ευκαιρίες για να τους βοηθήσουμε, χαρίζοντας ένα δώρο από καρδιάς, παρέχοντας φιλοξενία—​προάγουμε την ανοιχτή επικοινωνία. Τέτοιες φιλάγαθες πράξεις μπορούν μάλιστα να “συσσωρεύσουν πυρωμένα κάρβουνα” στο κεφάλι κάποιου και να φέρουν στην επιφάνεια τις καλές του ιδιότητες, διευκολύνοντας έτσι την ανοιχτή συζήτηση.​—Ρωμ. 12:20, 21.

11. Πώς πήρε ο Ιακώβ την πρωτοβουλία να αποκαταστήσει τη σχέση του με τον Ησαύ, και με ποιο αποτέλεσμα;

¹¹ Ο πατριάρχης Ιακώβ το αντιλαμβανόταν αυτό. Ο δίδυμος αδελφός του, ο Ησαύ, είχε θυμώσει τόσο πολύ μαζί του ώστε ο Ιακώβ έφυγε μακριά φοβούμενος ότι ο Ησαύ θα τον σκότωνε. Έπειτα από πολλά χρόνια, ο Ιακώβ επέστρεψε. Ο Ησαύ πήγε να τον συναντήσει μαζί με 400 άντρες. Ο Ιακώβ προσευχήθηκε στον Ιεχωβά για βοήθεια. Στη συνέχεια, προτού συναντήσει τον Ησαύ, του έστειλε ως δώρο έναν μεγάλο αριθμό ζώων. Το δώρο πέτυχε το σκοπό του. Όταν συναντήθηκαν, η καρδιά του Ησαύ είχε μαλακώσει και έτρεξε να αγκαλιάσει τον Ιακώβ.​—Γέν. 27:41-44· 32:6, 11, 13-15· 33:4, 10.

Να Ενθαρρύνετε Άλλους με Ευχάριστα Λόγια

12. Γιατί πρέπει να μιλάμε στους αδελφούς μας με ευχάριστα λόγια;

¹² Οι Χριστιανοί υπηρετούν τον Θεό, όχι ανθρώπους. Ωστόσο, από τη φύση μας θέλουμε την επιδοκιμασία των άλλων. Τα ευχάριστα λόγια μας μπορούν να ελαφρύνουν το φορτίο των αδελφών μας. Η σκληρή κριτική, όμως, μπορεί να κάνει αυτό το φορτίο να φαίνεται βαρύτερο, και ίσως μάλιστα γίνει αιτία να αναρωτηθούν κάποιοι μήπως έχουν χάσει την επιδοκιμασία του Ιεχωβά. Γι’ αυτό, ας λέμε με ειλικρίνεια στους άλλους ενθαρρυντικά πράγματα, “όποιον λόγο είναι καλός για εποικοδόμηση ανάλογα με την ανάγκη, για να μεταδώσει ό,τι είναι ευνοϊκό στους ακροατές”.​—Εφεσ. 4:29.

13. Τι πρέπει να έχουν υπόψη τους οι πρεσβύτεροι (α) όταν δίνουν συμβουλή; (β) όταν γράφουν επιστολές;

¹³ Ιδίως οι πρεσβύτεροι πρέπει να είναι «γλυκείς» και να φέρονται στο ποίμνιο με τρυφερότητα. (1 Θεσ. 2:7, 8) Όταν καλούνται να δώσουν συμβουλή, στόχος τους είναι να το κάνουν αυτό «με πραότητα», ακόμη και όταν απευθύνονται σε άτομα που «δεν έχουν ευνοϊκή διάθεση». (2 Τιμ. 2:24, 25) Οι πρεσβύτεροι πρέπει επίσης να εκφράζονται με ευχάριστο τρόπο όταν χρειάζεται να αλληλογραφήσουν με ένα άλλο πρεσβυτέριο ή με το γραφείο τμήματος. Πρέπει να είναι καλοσυνάτοι και διακριτικοί, σε αρμονία με αυτά που διαβάζουμε στο εδάφιο Ματθαίος 7:12.

Να Χρησιμοποιείτε Ευχάριστα Λόγια Μέσα στην Οικογένεια

14. Ποια συμβουλή δίνει ο Παύλος στους συζύγους, και γιατί;

¹⁴ Είναι εύκολο να υποτιμήσουμε την επίδραση που έχουν στους άλλους τα λόγια μας, οι εκφράσεις του προσώπου μας και η γλώσσα του σώματός μας. Μερικοί άντρες, λόγου χάρη, ίσως δεν συνειδητοποιούν πλήρως πόσο βαθιά επηρεάζουν τα λόγια τους τις γυναίκες. Μια αδελφή είπε: «Φοβάμαι όταν ο σύζυγός μου θυμώνει και μου υψώνει τη φωνή». Τα έντονα λόγια μπορεί να επηρεάσουν περισσότερο μια γυναίκα από ό,τι έναν άντρα και ίσως μείνουν στο μυαλό της  πολύ καιρό. (Λουκ. 2:19) Αυτό αληθεύει ιδίως αν προέρχονται από κάποιον που εκείνη αγαπάει και θέλει να σέβεται. Ο Παύλος συμβούλεψε τους συζύγους: «Να αγαπάτε τις γυναίκες σας και να μη θυμώνετε πικρά με αυτές».​—Κολ. 3:19.

15. Δείξτε με παράδειγμα γιατί πρέπει ο σύζυγος να συμπεριφέρεται τρυφερά στη σύζυγό του.

¹⁵ Σχετικά με αυτό, ένας έμπειρος παντρεμένος αδελφός έδειξε με παράδειγμα γιατί πρέπει ο σύζυγος να συμπεριφέρεται τρυφερά στη σύζυγό του, ως «πιο αδύναμο σκεύος». «Όταν έχεις στα χέρια σου ένα πολύτιμο και εύθραυστο βάζο, δεν πρέπει να το κρατάς πολύ σφιχτά, γιατί μπορεί να σπάσει. Ακόμη και αν το κολλήσεις, η ρωγμή μπορεί να παραμείνει ορατή», είπε. «Αν ο σύζυγος χρησιμοποιεί έντονα λόγια όταν μιλάει στη σύζυγό του, μπορεί να την πληγώσει. Αυτό ίσως αφήσει μόνιμη ρωγμή στη σχέση τους».​—Διαβάστε 1 Πέτρου 3:7.

16. Πώς μπορεί η σύζυγος να οικοδομεί την οικογένειά της;

¹⁶ Και οι άντρες επίσης μπορεί να ενθαρρυνθούν ή να αποθαρρυνθούν από τα λόγια άλλων, περιλαμβανομένων και των συζύγων τους. «Η φρόνιμη σύζυγος», εκείνη στην οποία ο σύζυγός της μπορεί να “θέτει εμπιστοσύνη”, λαβαίνει υπόψη τα αισθήματά του, όπως και η ίδια αναμένει από εκείνον να λαβαίνει υπόψη του τα δικά της αισθήματα. (Παρ. 19:14· 31:11) Πράγματι, η σύζυγος είναι δυνατόν να ασκεί σημαντική επιρροή μέσα στην οικογένεια, είτε προς το καλό είτε προς το κακό. «Η γυναίκα που είναι αληθινά σοφή έχει οικοδομήσει το σπίτι της, αλλά η ανόητη το κατεδαφίζει με τα ίδια της τα χέρια».​—Παρ. 14:1.

17. (α) Πώς πρέπει να απευθύνονται στους γονείς τους τα νεαρά άτομα; (β) Πώς πρέπει να απευθύνονται στα νεαρά άτομα οι μεγαλύτεροι, και γιατί;

¹⁷ Οι γονείς και τα παιδιά πρέπει παρόμοια να μιλούν μεταξύ τους «με χάρη», ή αλλιώς με ευχάριστο τρόπο. (Ματθ. 15:4) Όταν μιλάμε σε νεαρά άτομα, η στοχαστικότητα θα μας βοηθάει να μην τα “εξοργίζουμε” ούτε να τα “παροξύνουμε”. (Κολ. 3:21· Εφεσ. 6:4) Ακόμη και αν πρέπει να δοθεί διαπαιδαγώγηση στα παιδιά, οι γονείς και οι πρεσβύτεροι οφείλουν να τους μιλούν με σεβασμό. Με αυτόν τον τρόπο, οι μεγαλύτεροι βοηθούν τους νεαρούς να διορθώσουν πιο εύκολα την πορεία τους και να διατηρήσουν τη σχέση τους με τον Θεό. Αυτό είναι πολύ καλύτερο από το να τους δίνουμε την εντύπωση ότι έχουμε απελπιστεί μαζί τους, γιατί έτσι μπορεί να απελπιστούν και οι ίδιοι με τον εαυτό τους. Οι νεαροί ίσως να μη θυμούνται όλες τις συμβουλές που έχουν λάβει, αλλά θα θυμούνται τον τρόπο με τον οποίο τους μίλησαν οι άλλοι.

 Να Λέτε Καλά Πράγματα από Καρδιάς

18. Πώς μπορούμε να ξεριζώνουμε επιβλαβείς σκέψεις και συναισθήματα;

¹⁸ Το να διατηρούμε την ηρεμία μας όταν θυμώνουμε δεν σημαίνει απλώς να έχουμε γαλήνια όψη. Στόχος μας δεν πρέπει να είναι μόνο να κατασιγάσουμε τα ισχυρά μας συναισθήματα. Αν προσπαθούμε να παραμένουμε ήρεμοι εξωτερικά ενώ κατά βάθος βράζουμε από θυμό, θα ασκείται μέσα μας μεγάλη πίεση. Είναι σαν να πατάμε ταυτόχρονα το φρένο και το γκάζι του αυτοκινήτου. Αυτό ασκεί επιπρόσθετη πίεση στο αυτοκίνητο και μπορεί να προκαλέσει βλάβη. Έτσι λοιπόν, μη συσσωρεύετε μέσα σας το θυμό αφήνοντάς τον να ξεσπάσει αργότερα. Να προσεύχεστε ώστε ο Ιεχωβά να σας βοηθάει να ξεριζώνετε από την καρδιά σας τα επιβλαβή συναισθήματα. Να αφήνετε το πνεύμα του Ιεχωβά να μεταμορφώνει το νου και την καρδιά σας σε αρμονία με το θέλημά του.​—Διαβάστε Ρωμαίους 12:2· Εφεσίους 4:23, 24.

19. Ποια βήματα μπορούν να μας βοηθήσουν να αποφεύγουμε τις οργισμένες αντιπαραθέσεις;

¹⁹ Κάντε πρακτικά βήματα. Αν βρεθείτε σε τεταμένη κατάσταση και νιώθετε να φουντώνει μέσα σας ο θυμός, ίσως είναι καλύτερα να απομακρυνθείτε για λίγο, ώσπου να καταλαγιάσουν τα αισθήματά σας. (Παρ. 17:14) Αν το άτομο με το οποίο μιλάτε αρχίζει να θυμώνει, κάντε ιδιαίτερες προσπάθειες για να μιλήσετε «με χάρη». Να θυμάστε: «Η απάντηση που δίνεται με πραότητα απομακρύνει την οργή, αλλά ο λόγος που προξενεί πόνο διεγείρει θυμό». (Παρ. 15:1) Ένα αιχμηρό ή επιθετικό σχόλιο θα έριχνε λάδι στη φωτιά, ακόμη και αν λεγόταν με ήρεμη φωνή. (Παρ. 26:21) Όταν, λοιπόν, μια κατάσταση δοκιμάζει την εγκράτειά σας, να είστε “αργοί στο να μιλάτε, αργοί σε οργή”. Να προσεύχεστε ώστε το πνεύμα του Ιεχωβά να σας βοηθάει να λέτε καλά πράγματα, όχι άσχημα.​—Ιακ. 1:19.

Να Συγχωρείτε από Καρδιάς

20, 21. Τι μπορεί να μας βοηθήσει να συγχωρούμε τους άλλους, και γιατί πρέπει να το κάνουμε αυτό;

²⁰ Δυστυχώς, κανείς μας δεν ελέγχει τέλεια τη γλώσσα του. (Ιακ. 3:2) Παρά τις σκληρές τους προσπάθειες, ακόμη και τα μέλη της οικογένειάς μας ή οι αγαπητοί πνευματικοί αδελφοί και αδελφές μας ίσως ξεστομίζουν μερικές φορές λόγια που μας πληγώνουν. Αντί να θιχτείτε αμέσως, εξετάστε με υπομονή γιατί μπορεί να είπαν αυτά τα λόγια. (Διαβάστε Εκκλησιαστής 7:8, 9) Μήπως ένιωθαν πίεση ή φόβο, μήπως δεν αισθάνονταν καλά ή πάλευαν με κάποιο εξωτερικό ή εσωτερικό πρόβλημα;

²¹ Τέτοιοι παράγοντες δεν δικαιολογούν τα ξεσπάσματα. Αν όμως τους αναγνωρίζουμε, θα μπορούμε να καταλαβαίνουμε γιατί μερικές φορές οι άνθρωποι λένε και κάνουν πράγματα που δεν πρέπει, και ίσως υποκινηθούμε να είμαστε συγχωρητικοί. Όλοι μας λέμε και κάνουμε πράγματα που πληγώνουν τους άλλους, και ελπίζουμε ότι θα μας συγχωρούν φιλάγαθα. (Εκκλ. 7:21, 22) Ο Ιησούς είπε ότι, για να λάβουμε τη συγχώρηση του Θεού, πρέπει να συγχωρούμε τους άλλους. (Ματθ. 6:14, 15· 18:21, 22, 35) Γι’ αυτό, πρέπει να ζητάμε συγνώμη γρήγορα και να συγχωρούμε γρήγορα, διατηρώντας έτσι την αγάπη​—αυτόν τον “τέλειο δεσμό ενότητας”—​μέσα στην οικογένειά μας και στην εκκλησία.​—Κολ. 3:14.

22. Γιατί αξίζει να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για να χρησιμοποιούμε ευχάριστη ομιλία;

²² Οι καταστάσεις που δοκιμάζουν τη χαρά και την ενότητά μας πιθανότατα θα πληθαίνουν καθώς το παρόν, γεμάτο θυμό σύστημα πλησιάζει στο τέλος του. Η εφαρμογή των πρακτικών αρχών που υπάρχουν στο Λόγο του Θεού θα μας βοηθάει να χρησιμοποιούμε τη γλώσσα μας για να κάνουμε καλό, όχι κακό. Θα απολαμβάνουμε πιο ειρηνικές σχέσεις στην εκκλησία και στην οικογένειά μας, και το παράδειγμά μας θα δίνει έξοχη μαρτυρία στους άλλους για τον “ευτυχισμένο Θεό” μας, τον Ιεχωβά.​—1 Τιμ. 1:11.

Μπορείτε να Εξηγήσετε;

• Γιατί είναι σημαντικό να διαλέγετε την κατάλληλη στιγμή για να συζητάτε τα προβλήματα;

• Γιατί πρέπει τα μέλη μιας οικογένειας να μιλούν πάντα «με χάρη» μεταξύ τους;

• Πώς μπορούμε να αποφεύγουμε να λέμε επιβλαβή πράγματα;

• Τι μπορεί να μας βοηθήσει να είμαστε συγχωρητικοί;

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Εικόνες στη σελίδα 21]

Αφήστε τα αισθήματά σας να καταλαγιάσουν, και κατόπιν βρείτε την κατάλληλη ευκαιρία για να μιλήσετε

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Ο σύζυγος πρέπει πάντα να μιλάει τρυφερά στη σύζυγό του