Ενσταλάξτε στα Παιδιά σας Αγάπη για το Διάβασμα και τη Μελέτη

ΕΝΑ από τα σημαντικότερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να διαμορφώσετε το μέλλον των παιδιών σας είναι το να προσπαθήσετε να τα διδάξετε να διαβάζουν και να μελετούν. Και πόση χαρά μπορούν να φέρουν αυτές οι δραστηριότητες! Μερικοί έχουν τις πιο γλυκές αναμνήσεις από τον καιρό που ήταν παιδιά και άκουγαν τους γονείς τους να τους διαβάζουν. Το διάβασμα είναι απολαυστικό, το ίδιο μπορεί δε να λεχθεί και για τα αποτελέσματά του. Αυτό αληθεύει ιδιαίτερα για τους υπηρέτες του Θεού, εφόσον η μελέτη της Αγίας Γραφής προάγει σημαντικά την πνευματική ανάπτυξη. Κάποιος Χριστιανός γονέας παρατήρησε: «Τα πράγματα που έχουν για εμάς τη μεγαλύτερη αξία συνδέονται με το διάβασμα και τη μελέτη».

Οι καλές συνήθειες μελέτης μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά σας να αναπτύξουν πιο στενή σχέση με τον Θεό. (Ψαλμ. 1:1-3, 6) Αν και η ικανότητα ανάγνωσης δεν αποτελεί προϋπόθεση για σωτηρία, η Γραφή συνδέει το διάβασμα με σπουδαία πνευματικά οφέλη. Παραδείγματος χάρη, το εδάφιο Αποκάλυψη 1:3 λέει: «Ευτυχισμένος είναι αυτός που διαβάζει μεγαλόφωνα και εκείνοι που ακούν τα λόγια αυτής της προφητείας». Επιπλέον, η αξία της συγκέντρωσης, μιας σημαντικής πτυχής της μελέτης, υποδηλώνεται σαφώς στη θεόπνευστη συμβουλή του αποστόλου Παύλου προς τον Τιμόθεο: «Να στοχάζεσαι αυτά τα πράγματα· να είσαι απορροφημένος σε αυτά». Για ποιο λόγο; «Για να είναι η πρόοδός σου φανερή».​—1 Τιμ. 4:15.

Βέβαια, οι ικανότητες ανάγνωσης και μελέτης δεν εγγυώνται από μόνες τους οφέλη. Πολλοί που έχουν αυτές τις δεξιότητες δεν τις χρησιμοποιούν. Αντ’ αυτού, προτιμούν λιγότερο επωφελείς ασχολίες. Πώς μπορούν, λοιπόν, οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αποκτήσουν δίψα για ωφέλιμη γνώση;

Η Αγάπη σας και το Παράδειγμά Σας

Τα παιδιά μαθαίνουν να απολαμβάνουν την ώρα της μελέτης όταν επικρατεί κλίμα αγάπης. Ο Όουεν και η Κλόντια, ένα αντρόγυνο Χριστιανών, θυμούνται τι συνέβαινε με τα δυο παιδιά τους: «Περίμεναν με ανυπομονησία την ώρα της μελέτης επειδή επρόκειτο για μια ξεχωριστή στιγμή​—ένιωθαν ότι βρίσκονταν σε ασφαλές και άνετο περιβάλλον. Είχαν συνδέσει αυτή τη δραστηριότητα με μια ατμόσφαιρα θαλπωρής». Ακόμη και στη διάρκεια των ενδεχομένως δύσκολων εφηβικών χρόνων, το κλίμα αγάπης που θα πλαισιώνει την οικογενειακή ενασχόληση με τη μελέτη θα συνεχίσει να διαμορφώνει την άποψη των παιδιών. Σήμερα τα παιδιά του Όουεν και της Κλόντια είναι σκαπανείς και συνεχίζουν να ωφελούνται από την αγάπη που τους ενστάλαξαν οι γονείς τους για το διάβασμα και τη μελέτη.

Ένας ισχυρός σύμμαχος της αγάπης είναι το παράδειγμα. Τα παιδιά που βλέπουν συχνά τους γονείς τους να διαβάζουν και να μελετούν έχουν περισσότερες πιθανότητες να θεωρούν αυτές τις δραστηριότητες φυσιολογικό μέρος και της δικής τους ζωής. Αλλά πώς μπορείτε να δίνετε ως γονείς το παράδειγμα αν δεν σας πολυαρέσει το διάβασμα; Ίσως χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στις προτεραιότητές σας ή στη στάση σας απέναντι στο διάβασμα. (Ρωμ. 2:21) Αν το διάβασμα κατέχει σημαντική θέση στο καθημερινό σας πρόγραμμα, αυτό θα αγγίξει την καρδιά των  παιδιών σας. Η επιμέλειά σας​—ειδικότερα στην ανάγνωση της Γραφής, στην προετοιμασία για τις συναθροίσεις και στην οικογενειακή μελέτη—​θα στέλνει ένα σαφές μήνυμα για την αξία τέτοιων δραστηριοτήτων.

Συνεπώς, η αγάπη σας και το παράδειγμά σας είναι απαραίτητα προκειμένου να ενσταλάξετε στα παιδιά σας την επιθυμία για διάβασμα. Αλλά ποια πρακτικά βήματα μπορείτε να κάνετε για να τα παρακινήσετε;

Αγάπη που Αρχίζει με το Διάβασμα

Ποια είναι μερικά σημαντικά βήματα που θα βοηθήσουν τα παιδιά σας να αγαπήσουν το διάβασμα; Φροντίστε να έχουν πρόσβαση σε βιβλία από μικρή ηλικία. Κάποιος Χριστιανός πρεσβύτερος, του οποίου οι γονείς ενστάλαξαν μέσα του αγάπη για το διάβασμα, συστήνει: «Αφήστε τα παιδιά σας να κρατούν και να ξεφυλλίζουν βιβλία. Με αυτόν τον τρόπο, τα βιβλία γίνονται φίλοι τους και μέρος της ζωής τους». Βιβλία Γραφικού περιεχομένου, όπως είναι το Μάθε από τον Μεγάλο Δάσκαλο και Το Βιβλίο μου με τις Βιβλικές Ιστορίες, γίνονται αγαπημένη παρέα πολλών παιδιών καιρό προτού μάθουν να διαβάζουν. Όταν διαβάζετε τέτοια έντυπα με τα παιδιά σας, τα φέρνετε σε επαφή όχι μόνο με τη γλώσσα αλλά και με «πνευματικά ζητήματα» και «πνευματικά λόγια».​—1 Κορ. 2:13.

Να διαβάζετε μεγαλόφωνα σε τακτική βάση. Αποκτήστε τη συνήθεια να διαβάζετε μαζί με τα παιδιά σας καθημερινά. Έτσι θα τα διδάξετε να προφέρουν σωστά τις λέξεις και θα τους εντυπώσετε τη συνήθεια του διαβάσματος. Σημαντικός, όμως, είναι και ο τρόπος με τον οποίο διαβάζετε. Να είστε ενθουσιώδεις, και θα είναι και αυτά. Ίσως μάλιστα διαπιστώσετε ότι θα σας ζητάνε να διαβάσετε ξανά και ξανά την ίδια ιστορία. Κάντε τους το χατίρι! Με τον καιρό, θα θέλουν να εξερευνήσουν νέα θέματα. Αλλά προσέξτε να μη μετατρέψετε το διάβασμα σε αγγαρεία για τα παιδιά. Ο Ιησούς έθεσε το παράδειγμα διδάσκοντας τους ακροατές του μόνο «όσο μπορούσαν να ακούν». (Μάρκ. 4:33) Αν δεν πιέζετε τα παιδιά σας, θα περιμένουν με ανυπομονησία να έρθει η ώρα να τους διαβάσετε, και εσείς θα φτάνετε όλο και πιο κοντά στο στόχο σας​—να ενσταλάξετε μέσα τους αγάπη για το διάβασμα.

Να τα παρακινείτε να συμμετέχουν και να συζητάτε τα όσα διαβάζετε. Θα διαπιστώσετε με χαρά ότι τα μικρά σας παιδιά θα είναι σύντομα σε θέση να αναγνωρίζουν, να προφέρουν και να κατανοούν πολλές λέξεις. Η συζήτηση γύρω από τα όσα διαβάζετε μπορεί να συμβάλει πολύ στην πρόοδό τους. Η συνομιλία βοηθάει τα παιδιά να «μάθουν τις λέξεις που θα χρειάζεται αργότερα να αναγνωρίζουν και να καταλαβαίνουν καθώς θα διαβάζουν», εξηγεί κάποιο βιβλίο με θέμα το πώς μπορούν να βοηθηθούν τα παιδιά να γίνουν καλοί αναγνώστες. «Για τις αναπτυσσόμενες νεαρές διάνοιες που διψούν για μάθηση», συνεχίζει η ίδια πηγή, «η συζήτηση είναι ζωτικής σημασίας​—όσο πιο ουσιαστική . . . τόσο το καλύτερο».

Βάλτε τα παιδιά σας να σας διαβάζουν και παρακινήστε τα να κάνουν ερωτήσεις. Ίσως πάλι θελήσετε να κάνετε εσείς τις ερωτήσεις και να προτείνετε πιθανές απαντήσεις. Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά μαθαίνουν ότι τα βιβλία είναι πηγή πληροφοριών και ότι πίσω από τις λέξεις που διαβάζουν υπάρχει κάποιο νόημα. Αυτή η προσέγγιση είναι ιδιαίτερα επωφελής όταν αυτά που διαβάζετε βασίζονται στο Λόγο του Θεού, το βιβλίο με το βαθύτερο νόημα.​—Εβρ. 4:12.

Να μην ξεχνάτε ποτέ, όμως, ότι η ανάγνωση είναι πολύπτυχη δεξιότητα. Απαιτείται χρόνος και εξάσκηση για να τη μάθει κανείς καλά. * Καθώς λοιπόν θα μεγαλώνει η αγάπη των παιδιών σας για το διάβασμα, φροντίστε να την τροφοδοτείτε με γενναιόδωρο έπαινο. Αυτό θα τα κάνει να αγαπήσουν ακόμη περισσότερο το διάβασμα.

Ωφέλιμη και Απολαυστική Δραστηριότητα

Το να διδάξετε τα παιδιά σας πώς να μελετούν δίνει νόημα και σκοπό στο διάβασμα. Η μελέτη περιλαμβάνει την εκμάθηση γεγονότων και την κατανόηση της σχέσης που τα συνδέει. Προϋποθέτει την ικανότητα οργάνωσης, απομνημόνευσης και αξιοποίησης των πληροφοριών. Όταν το παιδί μάθει πώς να μελετάει και μπορεί να διακρίνει την πρακτική αξία της μελέτης, τότε αυτή γίνεται ωφέλιμη και απολαυστική.​—Εκκλ. 10:10.

 Διδάξτε τους τα ουσιώδη στοιχεία της μελέτης. Η βραδιά Οικογενειακής Λατρείας, η εξέταση του εδαφίου της ημέρας και παρόμοιες περιστάσεις παρέχουν θαυμάσιες ευκαιρίες για να διδάξετε στα παιδιά σας τις ικανότητες που χρειάζονται για τη μελέτη. Το να κάθονται ήσυχα και να προσηλώνονται σε κάποιο θέμα για λίγη ώρα θα τους διδάξει τη συγκέντρωση, η οποία είναι ουσιώδης για τη μάθηση. Επιπλέον, μπορείτε να ρωτήσετε το γιο σας πώς αυτό που μόλις έμαθε συνδέεται με τα όσα ήδη γνωρίζει. Αυτό τον διδάσκει να κάνει συγκρίσεις. Ή θα μπορούσατε να ζητήσετε από την κόρη σας να συνοψίσει με δικά της λόγια τα όσα διάβασε. Αυτό θα τη βοηθήσει να συλλάβει το νόημα και να το θυμάται. Η ανασκόπηση, δηλαδή η επανάληψη των κύριων σημείων έπειτα από την ανάγνωση ενός άρθρου, είναι ένα άλλο βοήθημα μνήμης που μπορείτε να τους διδάξετε. Ακόμη και τα μικρά παιδιά μπορούν να μάθουν να κρατούν σύντομες σημειώσεις στη διάρκεια της μελέτης ή των συναθροίσεων. Πόσο θα συντελέσει αυτό στη συγκέντρωσή τους! Τέτοιες απλές τεχνικές θα διατηρούν τη διαδικασία μάθησης ευχάριστη και ουσιαστική τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας.

Να δημιουργείτε συνθήκες που ευνοούν τη μελέτη. Ο καλός εξαερισμός και φωτισμός, μαζί με ένα ήσυχο και άνετο περιβάλλον, διευκολύνει τη συγκέντρωση. Ασφαλώς, η στάση των γονέων απέναντι στη μελέτη παίζει καθοριστικό ρόλο. «Είναι πολύ σημαντικό να τηρείτε με τακτικότητα και συνέπεια ένα πρόγραμμα για διάβασμα και μελέτη», επισημαίνει κάποια μητέρα. «Αυτό βοηθάει τα παιδιά σας να είναι οργανωμένα. Μαθαίνουν ότι για το καθετί υπάρχει συγκεκριμένη ώρα». Πολλοί γονείς αποκλείουν άλλες δραστηριότητες στη διάρκεια της μελέτης. Σύμφωνα με κάποιον ειδικό, αυτή η προσέγγιση θα επηρεάσει σημαντικά τις καλές συνήθειες μελέτης των παιδιών.

Να τονίζετε την αξία της μελέτης. Τέλος, βοηθήστε τα παιδιά σας να διακρίνουν τα πρακτικά οφέλη της. Όταν χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που μαθαίνουν, εξαίρεται ο πραγματικός σκοπός της μελέτης. Κάποιος νεαρός αδελφός παραδέχεται: «Αν δεν βλέπω κάποια πρακτική αξία σε αυτό που μελετώ, πιέζω τον εαυτό μου για να το μελετήσω. Αλλά αν μπορώ να το εφαρμόσω προσωπικά, τότε θέλω να το κατανοήσω». Όταν τα νεαρά άτομα βλέπουν τη μελέτη ως μέσο για να πετύχουν έναν σπουδαίο στόχο, θα είναι απορροφημένα σε αυτήν. Θα αρχίσουν να ανυπομονούν για τη μελέτη, όπως έκαναν και με το διάβασμα.

Η Καλύτερη Ανταμοιβή

Θα μπορούσαν να γραφτούν βιβλία ολόκληρα σχετικά με τα οφέλη που θα προκύψουν αν ενσταλάξετε στα παιδιά σας αγάπη για το διάβασμα. Η επιτυχία στο σχολείο, στην εργασία και στις διαπροσωπικές σχέσεις, η κατανόηση του κόσμου μας και η σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών αγάπης μεταξύ γονέα και παιδιού είναι μερικά μόνο από τα οφέλη, εκτός βέβαια από αυτή καθαυτή την ικανοποίηση που φέρνει το διάβασμα και η μελέτη.

Πάνω από όλα, η αγάπη για τη μελέτη μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά σας να γίνουν πνευματικά άτομα. Η αγάπη για τη μελέτη είναι το κλειδί που θα ανοίξει το μυαλό και την καρδιά τους ώστε να συλλάβουν «το πλάτος και μήκος και ύψος και βάθος» της Γραφικής αλήθειας. (Εφεσ. 3:18) Ασφαλώς, οι Χριστιανοί γονείς έχουν πολλά να διδάξουν στα παιδιά τους. Καθώς αφιερώνουν χρόνο και προσοχή στα παιδιά τους και κάνουν το παν για να τους δώσουν ένα καλό ξεκίνημα στη ζωή, ελπίζουν ότι αυτά θα επιλέξουν τελικά να λατρεύουν τον Ιεχωβά. Διδάσκοντας στα παιδιά σας καλές συνήθειες μελέτης, τους παρέχετε το μέσο για να διασφαλίσουν την πνευματική τους ευημερία και να οικοδομήσουν καλή σχέση με τον Θεό. Οπωσδήποτε, λοιπόν, να ζητάτε με προσευχή την ευλογία του Ιεχωβά καθώς αγωνίζεστε να εμφυσήσετε στα παιδιά σας αγάπη για το διάβασμα και τη μελέτη.​—Παρ. 22:6.

[Υποσημείωση]

 [Πλαίσιο/​Εικόνες στη σελίδα 26]

Διάβασμα . . .

• Φροντίστε να έχουν τα παιδιά σας πρόσβαση σε βιβλία

• Να διαβάζετε μεγαλόφωνα

• Να τα παρακινείτε να συμμετέχουν

• Να συζητάτε τα όσα διαβάζετε

• Βάλτε τα να σας διαβάζουν

• Παρακινήστε τα να κάνουν ερωτήσεις

Μελέτη . . .

• Να δίνετε το καλό παράδειγμα ως γονείς

• Εκπαιδεύστε τα παιδιά σας . . .

○ να συγκεντρώνονται

○ να συγκρίνουν

○ να συνοψίζουν

○ να ανασκοπούν

○ να κρατούν σημειώσεις

• Να δημιουργείτε συνθήκες που ευνοούν τη μελέτη

• Να τονίζετε την αξία της μελέτης