1. Ποια ελπίδα εξέφρασε ο Παύλος στις επιστολές του προς τους ομοπίστους του;

ΣΤΙΣ επιστολές του προς τους ομοπίστους του, ο απόστολος Παύλος εξέφρασε αρκετές φορές την ελπίδα ότι ο Θεός και ο Χριστός θα επιδοκίμαζαν το πνεύμα που εκδήλωναν οι εκκλησίες. Λόγου χάρη, έγραψε στους Γαλάτες: «Η παρ’ αξία καλοσύνη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού ας είναι μαζί με το πνεύμα που δείχνετε, αδελφοί. Αμήν». (Γαλ. 6:18) Τι εννοούσε με τη φράση «το πνεύμα που δείχνετε»;

2, 3. (α) Σε τι αναφερόταν μερικές φορές ο Παύλος όταν χρησιμοποιούσε τη λέξη «πνεύμα»; (β) Ποια ερωτήματα μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας όσον αφορά το πνεύμα που δείχνουμε;

² Η λέξη «πνεύμα» την οποία χρησιμοποίησε ο Παύλος σε αυτά τα συμφραζόμενα αναφέρεται στην υποκινούσα δύναμη που μας ωθεί να λέμε ή να κάνουμε πράγματα με ορισμένο τρόπο. Ένα άτομο μπορεί να είναι ευγενικό, στοχαστικό, πράο, γενναιόδωρο ή συγχωρητικό. Η Αγία Γραφή μιλάει θετικά για το “ήσυχο και πράο πνεύμα” και για αυτούς που είναι “ψύχραιμοι στο πνεύμα”. (1 Πέτρ. 3:4· Παρ. 17:27) Από την άλλη μεριά, κάποιος μπορεί να είναι σαρκαστικός, υλιστής, εύθικτος ή να έχει ανεξάρτητη στάση. Ακόμη χειρότερα, υπάρχουν εκείνοι που εκδηλώνουν ακάθαρτο, ανυπάκουο ή και στασιαστικό πνεύμα.

³ Επομένως, όταν ο Παύλος χρησιμοποίησε φράσεις όπως “ο Κύριος ας είναι μαζί με το πνεύμα που δείχνετε”, παρότρυνε τους αδελφούς του να εκδηλώνουν πνεύμα που εναρμονίζεται με το θέλημα του Θεού και τη χριστοειδή προσωπικότητα. (2 Τιμ. 4:22· διαβάστε Κολοσσαείς 3:9-12) Παρόμοια, εμείς σήμερα θα ήταν καλό να ρωτήσουμε τον εαυτό μας: “Τι είδους πνεύμα δείχνω εγώ; Πώς μπορώ να εκδηλώνω πληρέστερα το πνεύμα που ευαρεστεί τον Θεό; Μπορώ να έχω μεγαλύτερη συμβολή στο θετικό πνεύμα ολόκληρης της εκκλησίας;” Σε έναν αγρό με ηλίανθους, παραδείγματος χάρη, κάθε λουλούδι συμβάλλει με τη λαμπερή του όψη στη συνολική ομορφιά  του ολάνθιστου αγρού. Είμαστε εμείς ένα από τα «λουλούδια» που συνεισφέρουν στη συνολική ομορφιά της εκκλησίας; Ασφαλώς και πρέπει να είμαστε. Ας δούμε τώρα τι μπορούμε να κάνουμε για να εκδηλώνουμε το πνεύμα που ευαρεστεί τον Θεό.

4. Ποιο είναι «το πνεύμα του κόσμου»;

⁴ Οι Γραφές λένε: «Εμείς λάβαμε, όχι το πνεύμα του κόσμου, αλλά το πνεύμα που είναι από τον Θεό». (1 Κορ. 2:12) Ποιο είναι «το πνεύμα του κόσμου»; Είναι το ίδιο πνεύμα με αυτό που αναφέρεται στο εδάφιο Εφεσίους 2:2, το οποίο λέει: «Περπατήσατε κάποτε σύμφωνα με το σύστημα πραγμάτων αυτού του κόσμου, σύμφωνα με τον άρχοντα της εξουσίας του αέρα, του πνεύματος που τώρα ενεργεί στους γιους της ανυπακοής». Αυτός ο “αέρας” είναι το πνεύμα του κόσμου, δηλαδή η διανοητική του διάθεση, και μας περιβάλλει όπως ο κατά γράμμα αέρας. Βρίσκεται παντού. Συχνά είναι έκδηλος στη νοοτροπία που απηχούν πολλοί σήμερα: «Κανείς δεν θα μου πει εμένα τι να κάνω» ή «πάλεψε για τα δικαιώματά σου». Τέτοια άτομα συγκαταλέγονται «στους γιους της ανυπακοής» που υπάρχουν στο σατανικό κόσμο.

5. Ποιο κακό πνεύμα έδειξαν μερικοί στον Ισραήλ;

⁵ Αυτή η νοοτροπία δεν είναι καινούρια. Στις ημέρες του Μωυσή, ο Κορέ εναντιώθηκε σε εκείνους που είχαν την εξουσία στην εκκλησία του Ισραήλ. Έστρεψε τα πυρά του κυρίως κατά του Ααρών και των γιων του, οι οποίοι είχαν το προνόμιο να υπηρετούν ως ιερείς. Ίσως παρατηρούσε τις ατέλειές τους ή ίσως μεμφόταν τον Μωυσή για νεποτισμό​—ότι δηλαδή έδινε προνόμια στους συγγενείς του. Ό,τι και αν ίσχυε, είναι προφανές πως ο Κορέ άρχισε να βλέπει τα πράγματα από ανθρώπινη άποψη και κατέκρινε τους διορισμένους του Ιεχωβά, λέγοντας χωρίς σεβασμό: «Αρκετά πια με εσάς . . . Γιατί, λοιπόν, υψώνετε τον εαυτό σας πάνω από την εκκλησία;» (Αριθ. 16:3) Παρόμοια, ο Δαθάν και ο Αβιρών είχαν παράπονα κατά του Μωυσή, και μάλιστα του είπαν ότι “προσπαθούσε να τους παραστήσει τον άρχοντα φτάνοντας στο απροχώρητο”. Όταν κλήθηκαν ενώπιον του Μωυσή, απάντησαν αλαζονικά: «Δεν πρόκειται να ανεβούμε!» (Αριθ. 16:12-14) Σαφέστατα, ο Ιεχωβά δεν ευαρεστήθηκε με το πνεύμα που έδειξαν. Εκτέλεσε όλους τους στασιαστές.​—Αριθ. 16:28-35.

6. Πώς έδειξαν ορισμένοι τον πρώτο αιώνα ότι είχαν κακή στάση, και ποιος μπορεί να ήταν ο λόγος;

⁶ Και τον πρώτο αιώνα επίσης, ορισμένοι επέκριναν εκείνους στους οποίους είχε ανατεθεί η εξουσία στην εκκλησία, “αδιαφορώντας για την κυριότητα”. (Ιούδα 8) Εκείνα τα άτομα πιθανότατα δεν ήταν ικανοποιημένα με τα προνόμιά τους και προσπαθούσαν να επηρεάσουν και άλλους εναντίον των διορισμένων αδελφών που εκτελούσαν ευσυνείδητα τα θεόδοτα καθήκοντά τους.​—Διαβάστε 3 Ιωάννη 9, 10.

7. Σε ποιον τομέα ίσως υπάρχει ανάγκη για προσοχή μέσα στην εκκλησία σήμερα;

⁷ Είναι ολοφάνερο ότι το πνεύμα αυτό δεν έχει θέση στη Χριστιανική εκκλησία. Να γιατί χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί σε αυτό το ζήτημα. Οι πρεσβύτεροι στην εκκλησία δεν είναι τέλειοι, όπως δεν ήταν τέλειοι ούτε στις ημέρες του Μωυσή ούτε στην εποχή του αποστόλου Ιωάννη. Μπορεί να κάνουν λάθη που μας επηρεάζουν προσωπικά. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, πόσο ανάρμοστο θα ήταν για οποιοδήποτε μέλος της εκκλησίας να αντιδράσει σύμφωνα με το πνεύμα του κόσμου, ζητώντας επίμονα να αποδοθεί «δικαιοσύνη» ή «να γίνει επιτέλους κάτι με αυτόν τον αδελφό»! Ίσως ο Ιεχωβά επιλέξει να παραβλέψει κάποια μικροπαραπτώματα. Δεν μπορούμε να κάνουμε και εμείς το ίδιο; Επικαλούμενοι τυχόν ελαττώματα των πρεσβυτέρων, μερικοί που έχουν αναμειχθεί σε σοβαρή αδικοπραγία έχουν αρνηθεί να εμφανιστούν ενώπιον κάποιας επιτροπής πρεσβυτέρων που διορίστηκε για να τους βοηθήσει. Τέτοια άτομα μοιάζουν με ασθενή που στερείται τα οφέλη μιας θεραπείας επειδή δεν του αρέσει ο γιατρός.

8. Ποια εδάφια μας βοηθούν να διατηρούμε κατάλληλη άποψη για εκείνους που ηγούνται στην εκκλησία;

 ⁸ Για να αποφύγουμε αυτό το πνεύμα, ας θυμόμαστε ότι στη Γραφή ο Ιησούς απεικονίζεται να έχει «στο δεξί του χέρι εφτά άστρα». Τα «άστρα» αντιπροσωπεύουν τους χρισμένους επισκόπους και, κατ’ επέκταση, όλους τους επισκόπους των εκκλησιών. Ο Ιησούς είναι σε θέση να κατευθύνει αυτά τα «άστρα» που έχει στο χέρι του με όποιον τρόπο θεωρεί κατάλληλο. (Αποκ. 1:16, 20) Συνεπώς, ως Κεφαλή της Χριστιανικής εκκλησίας, έχει τον πλήρη έλεγχο των πρεσβυτερίων. Αν κάποιος πρεσβύτερος χρειάζεται όντως διόρθωση, Εκείνος που έχει “μάτια σαν πύρινη φλόγα” θα φροντίσει να γίνει αυτό στο δικό Του καιρό και με το δικό Του τρόπο. (Αποκ. 1:14) Στο μεταξύ, εμείς συνεχίζουμε να δείχνουμε τον πρέποντα σεβασμό για όσους είναι διορισμένοι από το άγιο πνεύμα, διότι ο Παύλος έγραψε: «Να είστε υπάκουοι σε εκείνους που αναλαμβάνουν την ηγεσία μεταξύ σας και να είστε υποτακτικοί, γιατί εκείνοι επαγρυπνούν για τις ψυχές σας ως άτομα που θα δώσουν λογαριασμό· ώστε να το κάνουν αυτό με χαρά και όχι στενάζοντας, γιατί αυτό θα ήταν επιζήμιο για εσάς».​—Εβρ. 13:17.

9. (α) Πώς μπορεί να δοκιμαστεί ένας Χριστιανός αν λάβει διόρθωση ή διαπαιδαγώγηση; (β) Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αντιδρούμε στον έλεγχο;

⁹ Το πνεύμα ενός Χριστιανού μπορεί επίσης να δοκιμαστεί αν ο ίδιος λάβει διόρθωση ή αν στερηθεί ορισμένα προνόμια στην εκκλησία. Κάποιοι πρεσβύτεροι έδωσαν με διακριτικότητα συμβουλή σε έναν νεαρό αδελφό επειδή έπαιζε βίαια βιντεοπαιχνίδια. Δυστυχώς, εκείνος δεν δέχτηκε τη συμβουλή με σωστό τρόπο και, εφόσον δεν διέθετε πλέον τα Γραφικά προσόντα, του  αφαιρέθηκε το προνόμιο του διακονικού υπηρέτη. (Ψαλμ. 11:5· 1 Τιμ. 3:8-10) Τότε ο αδελφός άρχισε να διαδίδει ότι διαφωνούσε με αυτή την απόφαση, έστειλε επανειλημμένα επιστολές στο γραφείο τμήματος κατηγορώντας τους πρεσβυτέρους, και μάλιστα υποκίνησε και άλλους στην εκκλησία να κάνουν το ίδιο. Ωστόσο, είναι ανώφελο να θέτουμε σε κίνδυνο την ειρήνη ολόκληρης της εκκλησίας για να δικαιολογήσουμε τις πράξεις μας. Θα ήταν πολύ καλύτερο να βλέπουμε τον έλεγχο ως ένα μέσο για να διακρίνουμε κάποιες αδυναμίες μας που δεν είχαμε αντιληφθεί προηγουμένως και κατόπιν να δεχτούμε ήσυχα τη διόρθωση.​—Διαβάστε Θρήνοι 3:28, 29.

10. (α) Εξηγήστε τι μαθαίνουμε από τα εδάφια Ιακώβου 3:16-18 για το καλό και το κακό πνεύμα. (β) Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αν εκδηλώνουμε τη «σοφία που κατεβαίνει από πάνω»;

¹⁰ Τα εδάφια Ιακώβου 3:16-18 είναι ένας καλός οδηγός για να καταλάβουμε ποιο πνεύμα είναι ακατάλληλο μέσα στην εκκλησία και ποιο είναι κατάλληλο. Λένε: «Όπου υπάρχει ζήλια και φιλόνικη διάθεση, εκεί υπάρχει ακαταστασία και κάθε απαίσιο πράγμα. Αλλά η σοφία που κατεβαίνει από πάνω είναι πρώτα από όλα αγνή, έπειτα ειρηνική, λογική, πρόθυμη να υπακούει, γεμάτη έλεος και καλούς καρπούς, δεν κάνει μεροληπτικές διακρίσεις, δεν είναι υποκριτική. Επιπλέον, ο σπόρος του καρπού της δικαιοσύνης σπέρνεται κάτω από ειρηνικές συνθήκες για τους ειρηνοποιούς». Καθώς ενεργούμε σε αρμονία με τη «σοφία που κατεβαίνει από πάνω», οι θεοσεβείς ιδιότητές μας θα μας βοηθούν να προωθούμε καλό πνεύμα ανάμεσα στους αδελφούς.

11. (α) Τι θα αποφεύγουμε αν διατηρούμε το κατάλληλο πνεύμα; (β) Τι μαθαίνουμε από το παράδειγμα του Δαβίδ;

¹¹ Πρέπει να θυμόμαστε ότι ο Ιεχωβά έχει διορίσει τους πρεσβυτέρους “για να ποιμαίνουν την εκκλησία του Θεού”. (Πράξ. 20:28· 1 Πέτρ. 5:2) Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι η σοφή πορεία είναι να σεβόμαστε τη διευθέτηση του Θεού, είτε έχουμε το προνόμιο να υπηρετούμε ως πρεσβύτεροι είτε όχι. Αν διατηρούμε το κατάλληλο πνεύμα, δεν θα δίνουμε μεγάλη σπουδαιότητα στις θέσεις. Όταν ο Βασιλιάς Σαούλ του Ισραήλ άρχισε να θεωρεί τον Δαβίδ απειλή για τη βασιλεία του, «έβλεπε καχύποπτα τον Δαβίδ από εκείνη την ημέρα και έπειτα». (1 Σαμ. 18:9) Ο βασιλιάς ανέπτυξε κακό πνεύμα, φτάνοντας στο σημείο να θέλει να σκοτώσει τον Δαβίδ. Αντί να μας απασχολούν υπερβολικά οι θέσεις, όπως συνέβαινε με τον Σαούλ, είναι πολύ καλύτερο να μιμούμαστε τον Δαβίδ. Παρ’ όλες τις αδικίες που υπέστη, ο νεαρός Δαβίδ διατήρησε το σεβασμό του για τη θεόδοτη εξουσία.​—Διαβάστε 1 Σαμουήλ 26:23.

12. Τι θα συμβάλλει στην ενότητα της εκκλησίας;

¹² Οι διαφορές απόψεων μπορούν να γίνουν πηγή εκνευρισμού στην εκκλησία​—ακόμη και μεταξύ των επισκόπων. Οι συμβουλές της Γραφής μπορούν να αποδειχτούν χρήσιμες ως προς αυτό: «Στην απόδοση αμοιβαίας τιμής, να παίρνετε την πρωτοβουλία» και «μη γίνεστε φρόνιμοι κατά τη δική σας άποψη». (Ρωμ. 12:10, 16) Αντί να επιμένουμε ότι έχουμε δίκιο, πρέπει να παραδεχόμαστε ότι συνήθως δεν υπάρχει ένας μόνο αποδεκτός τρόπος για να χειριστούμε κάποιο ζήτημα. Αν προσπαθούμε να καταλάβουμε την άποψη των άλλων, θα συμβάλλουμε στην ενότητα της εκκλησίας.​—Φιλιπ. 4:5.

13. Πώς πρέπει να θεωρούμε τις δικές μας απόψεις, και ποιο Γραφικό παράδειγμα το δείχνει αυτό;

¹³ Μήπως αυτό σημαίνει ότι είναι λάθος να κάνουμε κάποια επισήμανση αν νομίζουμε ότι κάτι στην εκκλησία χρειάζεται διόρθωση; Όχι. Τον πρώτο αιώνα, εγέρθηκε ένα ζήτημα το οποίο δημιούργησε μεγάλη αντιλογία. Οι αδελφοί «διευθέτησαν να ανεβούν ο Παύλος και ο Βαρνάβας και ορισμένοι άλλοι από αυτούς προς τους αποστόλους και τους πρεσβυτέρους στην Ιερουσαλήμ σχετικά με την αντιλογία αυτή». (Πράξ. 15:2) Αναμφίβολα, ο καθένας από  εκείνους τους αδελφούς είχε τη δική του γνώμη για το ζήτημα καθώς και κάποια πρόταση για την επίλυσή του. Ωστόσο, από τη στιγμή που εξέφρασαν τις σκέψεις τους και πάρθηκε απόφαση σύμφωνα με την κατεύθυνση του πνεύματος, δεν συνέχισαν να προβάλλουν τις προσωπικές τους απόψεις. Όταν οι εκκλησίες έλαβαν την επιστολή με την απόφαση, «χάρηκαν με την ενθάρρυνση» και “σταθεροποιούνταν στην πίστη”. (Πράξ. 15:31· 16:4, 5) Παρόμοια και σήμερα, από τη στιγμή που θα φέρουμε ένα ζήτημα στην προσοχή των υπεύθυνων αδελφών, πρέπει να το αφήσουμε στα χέρια τους, βέβαιοι ότι θα το χειριστούν με τη δέουσα σοβαρότητα.

14. Πώς μπορούμε να δείχνουμε καλό πνεύμα σε προσωπικό επίπεδο;

¹⁴ Σε προσωπικό επίπεδο, έχουμε πολλές ευκαιρίες να δείχνουμε καλό πνεύμα. Όλοι μας μπορούμε να ασκούμε θετική επίδραση αν εκδηλώνουμε συγχωρητικό πνεύμα όταν οι άλλοι μας προσβάλλουν. Ο Λόγος του Θεού μάς λέει: «Να ανέχεστε ο ένας τον άλλον και να συγχωρείτε ο ένας τον άλλον ανεπιφύλακτα, αν κανείς έχει αιτία για παράπονο εναντίον κάποιου άλλου. Όπως ο Ιεχωβά σάς συγχώρησε ανεπιφύλακτα, έτσι να συγχωρείτε και εσείς». (Κολ. 3:13) Η φράση «αν κανείς έχει αιτία για παράπονο» υποδηλώνει ότι ίσως υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να εκνευριζόμαστε με τους άλλους. Εντούτοις, αντί να ασχολούμαστε υπερβολικά με τις αστοχίες τους και να διαταράσσουμε την ειρήνη της εκκλησίας, προσπαθούμε να μιμούμαστε τον Ιεχωβά και να συγχωρούμε ανεπιφύλακτα, συνεχίζοντας την υπηρεσία μας ώμο προς ώμο.

15. (α) Τι μπορούμε να μάθουμε για τη συγχωρητικότητα από τον Ιώβ; (β) Πώς μας βοηθάει η προσευχή να εκδηλώνουμε ευάρεστο πνεύμα;

¹⁵ Μπορούμε να μάθουμε πολλά για τη συγχωρητικότητα από τον Ιώβ. Οι τρεις υποτιθέμενοι παρηγορητές του τον πρόσβαλαν με πολλά άστοργα λόγια. Αλλά ο Ιώβ ήταν συγχωρητικός. Τι τον βοήθησε; «Προσευχήθηκε για τους φίλους του». (Ιώβ 16:2· 42:10) Οι προσευχές μας για τους άλλους μπορεί να αλλάξουν τη στάση μας απέναντί τους. Οι δε προσευχές μας για όλους τους συγχριστιανούς μας μάς βοηθούν να αναπτύσσουμε χριστοειδές πνεύμα. (Ιωάν. 13:34, 35) Πρέπει να προσευχόμαστε, όχι μόνο για τους αδελφούς μας, αλλά και για άγιο πνεύμα. (Λουκ. 11:13) Το πνεύμα του Θεού θα μας βοηθάει να εκδηλώνουμε γνήσιες Χριστιανικές ιδιότητες στις σχέσεις μας με τους άλλους.​—Διαβάστε Γαλάτες 5:22, 23.

16, 17. Τι είστε αποφασισμένοι να κάνετε αναφορικά με «το πνεύμα που δείχνετε»;

¹⁶ Πόσο ευχάριστα μπορούν να είναι τα αποτελέσματα όταν κάθε Χριστιανός ή Χριστιανή έχει στόχο να προωθεί υγιές πνεύμα στην εκκλησία! Έπειτα από την εξέταση αυτού του άρθρου, ίσως διαπιστώσουμε ότι, σε προσωπική βάση, μπορούμε να βελτιώσουμε το πνεύμα μας ώστε να είμαστε πιο εποικοδομητικοί. Αν όντως συμβαίνει αυτό, δεν πρέπει να διστάσουμε να εξετάσουμε τον εαυτό μας στο φως του Λόγου του Θεού. (Εβρ. 4:12) Ο Παύλος, ο οποίος ενδιαφερόταν πολύ για τον αντίκτυπο που είχαν οι ενέργειές του στις εκκλησίες, είπε: «Δεν έχω αντιληφθεί να υπάρχει τίποτα εναντίον μου. Εντούτοις, από αυτό δεν αποδεικνύομαι δίκαιος, αλλά αυτός που με εξετάζει είναι ο Ιεχωβά».​—1 Κορ. 4:4.

¹⁷ Καθώς αγωνιζόμαστε να ενεργούμε σε αρμονία με τη «σοφία που κατεβαίνει από πάνω», μη παίρνοντας τον εαυτό μας ή τη θέση μας πολύ στα σοβαρά, θα προωθούμε υγιές πνεύμα στην εκκλησία. Το συγχωρητικό πνεύμα και οι θετικές σκέψεις για τους άλλους θα μας βοηθούν να απολαμβάνουμε ειρηνικές σχέσεις με τους ομοπίστους μας. (Φιλιπ. 4:8) Ενεργώντας με αυτούς τους τρόπους, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά και ο Ιησούς θα ευαρεστούνται “με το πνεύμα που δείχνουμε”.​—Φιλήμ. 25.