Αυτό είναι ένα μόνο από τα πολλά σοβαρά ηθικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα αντρόγυνα τα οποία επιλέγουν την εξωσωματική γονιμοποίηση. Κάθε αντρόγυνο είναι υπεύθυνο ενώπιον του Ιεχωβά για την απόφαση που θα πάρει. Ωστόσο, μια σύντομη εξέταση αυτής της μεθόδου υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μπορεί να φανεί χρήσιμη.

Το 1978 μια γυναίκα στην Αγγλία ήταν η πρώτη που έφερε στον κόσμο ένα παιδί του σωλήνα, όπως το αποκαλούσαν πολλοί. Μέχρι τότε δεν μπορούσε να συλλάβει επειδή οι σάλπιγγές της ήταν αποφραγμένες και δεν επέτρεπαν την ένωση του σπέρματος με τα ωάρια. Το ιατρικό προσωπικό συνέλεξε χειρουργικά ένα ώριμο ωάριό της, το τοποθέτησε σε γυάλινο τρυβλίο και το γονιμοποίησε με το σπέρμα του συζύγου της. Το έμβρυο που προέκυψε τοποθετήθηκε σε ειδικό θρεπτικό υλικό και κατόπιν εισάχθηκε στη μήτρα της, όπου και εμφυτεύτηκε. Έπειτα από μερικούς μήνες, γέννησε ένα κοριτσάκι. Η συγκεκριμένη διαδικασία, καθώς και διάφορες παραλλαγές της, έχει γίνει γνωστή ως εξωσωματική γονιμοποίηση.

Αν και οι λεπτομέρειες ίσως ποικίλλουν από χώρα σε χώρα, γενικά η διαδικασία έχει ως εξής: Στη σύζυγο χορηγούνται ισχυρά φάρμακα γονιμότητας επί μερικές εβδομάδες για να διεγείρουν τις ωοθήκες της και να παραγάγουν πολλά ωάρια. Από το σύζυγο μπορεί να ζητηθεί να συλλέξει φρέσκο σπέρμα μέσω αυνανισμού. Τα ωάρια και το επεξεργασμένο σπέρμα ενώνονται στο εργαστήριο. Μπορεί να γονιμοποιηθούν περισσότερα από ένα ωάρια, τα οποία αρχίζουν να διαιρούνται σχηματίζοντας ανθρώπινα έμβρυα. Έπειτα από μία ημέρα περίπου, αυτά τα νεοσχηματισμένα έμβρυα εξετάζονται προσεκτικά για να διαπιστωθεί ποια είναι ελαττωματικά και ποια φαίνονται υγιή και επομένως πιο κατάλληλα για εμφύτευση και ανάπτυξη. Συνήθως την τρίτη ημέρα, μεταφέρονται στη μήτρα της συζύγου, όχι ένα, αλλά δύο ή τρία από τα καλύτερα έμβρυα ώστε να αυξηθεί η πιθανότητα εγκυμοσύνης. Αν εμφυτευτούν ένα ή περισσότερα, η γυναίκα είναι έγκυος και αναμένεται να γεννήσει εν καιρώ.

Αλλά τι θα λεχθεί για τα έμβρυα που δεν μεταφέρθηκαν, περιλαμβανομένων και εκείνων που φαίνονταν λιγότερο υγιή ή και ελαττωματικά; Αν αφήνονταν  στην τύχη, αυτά τα περίσσια έμβρυα σύντομα θα έπαυαν να είναι βιώσιμα. Προτού συμβεί αυτό, μπορούν να καταψυχθούν σε υγρό άζωτο. Γιατί; Αν η πρώτη προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης αποτύχει, κάποια αποθηκευμένα έμβρυα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για μια δεύτερη απόπειρα με χαμηλότερο κόστος. Εντούτοις, αυτό εγείρει ηθικά ζητήματα. Όπως το αντρόγυνο που έθεσε το παραπάνω ερώτημα, πολλοί δυσκολεύονται να αποφασίσουν τι να κάνουν με τα κατεψυγμένα έμβρυά τους. Ίσως να μη θέλουν άλλα παιδιά. Η ηλικία ή τα οικονομικά των γονέων μπορεί να μην επιτρέπουν άλλη προσπάθεια. Ίσως φοβούνται τους κινδύνους μιας πολλαπλής εγκυμοσύνης. * Ή τα πράγματα ίσως περιπλέκονται λόγω του θανάτου του ενός ή και των δύο συντρόφων ή λόγω ενός νέου γάμου. Ναι, υπάρχουν πολλοί προβληματισμοί και γι’ αυτό μερικά αντρόγυνα συνεχίζουν επί χρόνια να καλύπτουν το κόστος αποθήκευσης.

Το 2008, ένας εξέχων εμβρυολόγος ανέφερε στην εφημερίδα Δε Νιου Γιορκ Τάιμς (The New York Times) ότι πολλοί ασθενείς αντιμετώπιζαν μεγάλο δίλημμα με τα επιπλέον έμβρυα. Το άρθρο έλεγε: «Υπάρχουν τουλάχιστον 400.000 κατεψυγμένα έμβρυα στις κλινικές όλης της χώρας, ενώ καθημερινά ο αριθμός αυξάνεται . . . Τα έμβρυα μπορούν να παραμείνουν βιώσιμα επί μία και πλέον δεκαετία αν καταψυχθούν κατάλληλα, αλλά δεν επιβιώνουν όλα μετά την απόψυξή τους». (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Αυτή η τελευταία επισήμανση δίνει σε μερικούς Χριστιανούς το έναυσμα για σκέψεις. Γιατί;

Τα αντρόγυνα των Χριστιανών που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους ζητήματα μπορούν να σκεφτούν τις παραμέτρους μιας άλλης ιατρικής κατάστασης. Ένας Χριστιανός ίσως πρέπει να αποφασίσει τι θα κάνει με κάποιον προσφιλή του που βρίσκεται στο χείλος του θανάτου και συντηρείται με τεχνητά μέσα, λόγου χάρη με αναπνευστήρα. Οι αληθινοί Χριστιανοί δεν επικροτούν την ιατρική αμέλεια. Σε αρμονία με τα εδάφια Έξοδος 20:13 και Ψαλμός 36:9, τρέφουν μεγάλο σεβασμό για τη ζωή. Το Ξύπνα! 8 Σεπτεμβρίου 1974 δήλωνε:  «Επειδή εκτιμούν την άποψι του Θεού για την ιερότητα της ζωής, και λόγω της συνειδήσεώς των και με υπακοή στους νόμους της κυβερνήσεως, εκείνοι που επιθυμούν να ευθυγραμμίσουν τη ζωή τους σύμφωνα με τις αρχές της Γραφής ποτέ δεν θα καταφύγουν στη θετική ευθανασία», δηλαδή στον εσκεμμένο τερματισμό της ζωής του ασθενούς. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις, η μηχανική υποστήριξη είναι το μόνο μέσο που διατηρεί κάποιον στη ζωή. Τα μέλη της οικογένειας πρέπει να αποφασίσουν αν θα συνεχίσουν ή αν θα διακόψουν την τεχνητή υποστήριξη.

Βέβαια, η παραπάνω κατάσταση δεν είναι ίδια με εκείνη ενός ζευγαριού που έκανε εξωσωματική γονιμοποίηση και τώρα έχει αποθηκευμένα έμβρυα. Αλλά μια πιθανή επιλογή είναι να επιτρέψουν την απόψυξη των εμβρύων που έχουν καταψυχθεί σε άζωτο. Χωρίς το τεχνητό περιβάλλον της κατάψυξης, σύντομα τα έμβρυα δεν θα είναι βιώσιμα. Το αντρόγυνο πρέπει να αποφασίσει αν θα το επιτρέψει αυτό.​—Γαλ. 6:7.

Εφόσον κάποιο ζευγάρι κατέφυγε στην εξωσωματική γονιμοποίηση λόγω της επιθυμίας του για παιδί, ίσως επιλέξει να επωμιστεί το κόστος της αποθήκευσης των κατεψυγμένων εμβρύων τους ή να τα χρησιμοποιήσει σε μια μελλοντική προσπάθεια για εγκυμοσύνη. Κάποιο άλλο ζευγάρι, πάλι, ίσως αποφασίσει να τερματίσει τη συντήρηση των κατεψυγμένων εμβρύων, θεωρώντας ότι παραμένουν βιώσιμα χάρη σε τεχνητά και μόνο μέσα. Οι Χριστιανοί που αντιμετωπίζουν αυτή την απόφαση έχουν ευθύνη ενώπιον του Θεού να χρησιμοποιήσουν τη Γραφικά εκπαιδευμένη συνείδησή τους. Επιθυμία τους πρέπει να είναι να έχουν ήσυχη συνείδηση, χωρίς να αγνοούν και τις συνειδήσεις των άλλων.​—1 Τιμ. 1:19.

Κάποιος ειδικός στην ενδοκρινολογία αναπαραγωγής διαπίστωσε ότι τα περισσότερα ζευγάρια «ένιωθαν μπερδεμένα αλλά και συναισθάνονταν βαθιά την ευθύνη να αποφασίσουν τι θα έκαναν με τα [κατεψυγμένα] έμβρυά τους». Και κατέληξε: «Για πολλά ζευγάρια, καμιά απόφαση δεν φαίνεται ιδανική».

Σαφώς, ακόμα και εκείνοι οι αληθινοί Χριστιανοί που σκέφτονται να κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση πρέπει να σταθμίσουν όλες τις σοβαρές παραμέτρους. Η Αγία Γραφή συμβουλεύει: «Οξυδερκής είναι αυτός που βλέπει τη συμφορά και κρύβεται, αλλά οι άπειροι προχωρούν και πρέπει να υποστούν την ποινή».​—Παρ. 22:3.

Αυτό θα μπορούσε να φαίνεται ως πιθανή λύση, αλλά δεν είναι ο Γραφικός τρόπος τακτοποίησης του προβλήματος. Για να καταλάβουμε το γιατί, ας εξετάσουμε πρώτα το σκοπό της Δήλωσης Υπόσχεσης Πιστότητας, το λόγο για τον οποίο υπάρχει, καθώς και το πώς και το πού μπορεί να χρησιμοποιηθεί.

Το συγκεκριμένο έγγραφο είναι μια γραπτή δήλωση την οποία υπογράφει ενώπιον μαρτύρων ένα ζευγάρι όταν δεν μπορεί να παντρευτεί για το λόγο που θα αναφερθεί παρακάτω. Με αυτό υπόσχονται ότι θα είναι πιστοί ο ένας στον άλλον και ότι θα νομιμοποιήσουν τη σχέση τους εφόσον γίνει εφικτό. Η εκκλησία θεωρεί ότι τέτοια άτομα έχουν δηλώσει ενώπιον Θεού και ανθρώπων πως θα είναι πιστοί ο ένας στον άλλον και συνεπώς αντιμετωπίζει τη σχέση τους σαν να ήταν επικυρωμένη από τις αρμόδιες αρχές.

Γιατί και πότε χρησιμοποιείται η Δήλωση Υπόσχεσης Πιστότητας; Ο Ιεχωβά θέσπισε τον ανθρώπινο γάμο και τον θεωρεί πολύ σημαντικό. Ο Γιος του είπε: «Αυτό που ο Θεός συνέζευξε, άνθρωπος να μην το χωρίζει».  (Ματθ. 19:5, 6· Γέν. 2:22‐24) Επίσης, πρόσθεσε: «Όποιος διαζευχθεί τη σύζυγό του, εκτός εξαιτίας πορνείας [σεξουαλικής ανηθικότητας], και παντρευτεί άλλη μοιχεύει». (Ματθ. 19:9) Επομένως, η “πορνεία”, δηλαδή η σεξουαλική ανηθικότητα, είναι ο μόνος λόγος για διαζύγιο ο οποίος μπορεί να τερματίσει από Γραφική άποψη έναν γάμο. Αν, για παράδειγμα, ένας άντρας έχει σεξουαλικές σχέσεις εκτός γάμου, η αθώα σύζυγός του μπορεί να αποφασίσει αν θα τον διαζευχθεί ή όχι. Σε περίπτωση που τον διαζευχθεί, είναι ελεύθερη να ξαναπαντρευτεί.

Εντούτοις, σε μερικές χώρες, ειδικά κατά το παρελθόν, η επικρατούσα εκκλησία δεν αποδεχόταν αυτή την ξεκάθαρη Γραφική θέση. Αντιθέτως, δίδασκε ότι δεν μπορεί να εκδοθεί διαζύγιο για κανέναν λόγο. Ως εκ τούτου, σε μερικά μέρη όπου η εκκλησία είχε μεγάλη επιρροή, το αστικό δίκαιο δεν περιέχει πρόβλεψη για διαζύγιο, ακόμη και για το βάσιμο λόγο που ανέφερε ο Ιησούς. Σε άλλες χώρες, υπάρχει πρόβλεψη για διαζύγιο, αλλά η όλη διαδικασία είναι πολύ χρονοβόρα, περίπλοκη και απαιτητική. Ίσως χρειαστεί να περάσουν πάρα πολλά χρόνια μέχρι την έκδοσή του. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι σαν να “εμποδίζει” η επικρατούσα εκκλησία ή το Κράτος αυτό που ο Θεός δέχεται.​—Πράξ. 11:17.

Λόγου χάρη, ένα ζευγάρι πιθανόν να ζει σε κάποια χώρα όπου η έκδοση διαζυγίου είναι ανέφικτη ή εξαιρετικά δύσκολη, απαιτώντας ίσως χρόνια. Αν έχουν καταβάλει κάθε λογική προσπάθεια να τερματίσουν έναν νομικά ισχύοντα γάμο και έχουν τα προσόντα ενώπιον του Θεού να παντρευτούν, μπορούν να υπογράψουν μια Δήλωση Υπόσχεσης Πιστότητας. Αυτή η παραχώρηση είναι μια στοργική διευθέτηση της Χριστιανικής εκκλησίας για τέτοιες χώρες. Ωστόσο, δεν προορίζεται για χρήση στις περισσότερες χώρες όπου το διαζύγιο είναι εφικτό, ακόμη και αν η διαδικασία είναι κάπως δαπανηρή ή περίπλοκη.

Μη κατανοώντας το σκοπό της Δήλωσης Υπόσχεσης Πιστότητας, μερικοί που ζουν σε χώρες όπου το διαζύγιο είναι εφικτό έχουν ζητήσει να υπογράψουν ένα τέτοιο έγγραφο προκειμένου να αποφύγουν περίπλοκες διαδικασίες ή δυσκολίες.

Η συγκεκριμένη ερώτηση αφορά έναν άντρα και μια γυναίκα που συζούν και θέλουν να παντρευτούν. Και οι δύο είναι Γραφικά ελεύθεροι​—κανένας τους δεν είναι δεσμευμένος με κάποιον προηγούμενο σύντροφο. Ωστόσο, ο άντρας δεν βρίσκεται νόμιμα στη χώρα, και το κράτος δεν αναγνωρίζει το γάμο ενός παράνομου αλλοδαπού. (Σε πολλές χώρες, οι αρχές επιτρέπουν το γάμο ακόμη και αν το ένα ή και τα δύο άτομα δεν έχουν νόμιμη παραμονή.) Στην εν λόγω χώρα, υπάρχει πρόβλεψη για διαζύγιο. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα υπογραφής της Δήλωσης Υπόσχεσης Πιστότητας. Σημειώστε ότι, στην περίπτωση αυτού του ζευγαριού, το πρόβλημα δεν είναι ότι είτε ο ένας είτε ο άλλος χρειάζεται διαζύγιο αλλά δεν μπορεί να το πάρει. Είναι και οι δύο ελεύθεροι να παντρευτούν. Πώς μπορούν να το κάνουν, όμως, αυτό εφόσον ο άντρας βρίσκεται παράνομα στη χώρα; Ίσως χρειαστεί να μεταβούν σε άλλη χώρα όπου δεν θα υπάρχει νομικό κώλυμα. Ή ίσως μπορέσουν να παντρευτούν στη χώρα όπου κατοικούν τώρα αν ο άντρας κάνει ενέργειες για να νομιμοποιηθεί.

Ναι, το ζευγάρι μπορεί να εναρμονίσει τη ζωή του με τους κανόνες του Θεού και τους νόμους του Καίσαρα. (Μάρκ. 12:17· Ρωμ. 13:1) Ελπίζουμε ότι θα το κάνουν αυτό. Στη συνέχεια, μπορεί να έχουν τα προσόντα για βάφτισμα.​—Εβρ. 13:4.