1, 2. (α) Πώς ορίζουν πολλοί την επιτυχία; (β) Πώς θα μπορούσατε να διαπιστώσετε ποια είναι η δική σας άποψη περί επιτυχίας;

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ επιτυχία στη ζωή; Αν κάνετε αυτό το ερώτημα, θα πάρετε ποικίλες απαντήσεις. Πολλοί, για παράδειγμα, θεωρούν επιτυχημένους αυτούς που διαπρέπουν οικονομικά, επαγγελματικά ή ακαδημαϊκά. Άλλοι δίνουν έμφαση στις ανθρώπινες σχέσεις​—πώς να τα πηγαίνουν καλά με τους συγγενείς, τους φίλους και τους συνεργάτες τους. Κάποιος υπηρέτης του Θεού θα μπορούσε μάλιστα να συνδέσει την επιτυχία με θέσεις ευθύνης στην εκκλησία ή με επιτεύγματα στη διακονία.

² Για να προσδιορίσετε τη δική σας άποψη περί επιτυχίας, θα μπορούσατε να γράψετε σε ένα χαρτί τα ονόματα κάποιων ανθρώπων που θεωρείτε επιτυχημένους και τους οποίους θαυμάζετε και σέβεστε ιδιαίτερα. Ποιο κοινό χαρακτηριστικό έχουν που τους κάνει να ξεχωρίζουν; Μήπως είναι πλούσιοι ή διάσημοι; Είναι άνθρωποι κύρους; Οι απαντήσεις σας πιθανότατα θα αντανακλούν τι υπάρχει στην καρδιά σας, και αυτό μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά τις επιλογές σας και τους στόχους σας.​—Λουκ. 6:45.

3. (α) Τι έπρεπε να κάνει ο Ιησούς του Ναυή για να έχει επιτυχία στην οδό του; (β) Τι θα εξετάσουμε στη συνέχεια;

³ Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι το κατά πόσον μας θεωρεί επιτυχημένους ο Ιεχωβά, διότι η ίδια μας η ζωή εξαρτάται από την επιδοκιμασία του. Όταν έδωσε στον Ιησού του Ναυή το βαρυσήμαντο διορισμό να οδηγήσει τους Ισραηλίτες μέσα στην Υποσχεμένη Γη, ο Ιεχωβά τού είπε να διαβάζει το Μωσαϊκό Νόμο «ημέρα και νύχτα» και να υπακούει προσεκτικά σε όλα όσα ήταν γραμμένα σε αυτόν. Κατόπιν τον διαβεβαίωσε: «Τότε θα έχεις επιτυχία στην οδό σου και τότε θα ενεργείς σοφά». (Ιησ. Ναυή 1:7, 8) Και όπως γνωρίζετε, ο Ιησούς του Ναυή είχε πράγματι επιτυχία. Τι θα λεχθεί για εμάς; Πώς μπορούμε να διακρίνουμε αν η άποψή μας περί επιτυχίας ταυτίζεται με την άποψη του Θεού; Για να το καταλάβουμε  αυτό, ας εξετάσουμε τη ζωή δύο ανθρώπων που αναφέρονται στην Αγία Γραφή.

4. Γιατί μπορεί να λεχθεί ότι ο Σολομών ήταν επιτυχημένος;

⁴ Ο Σολομών γνώρισε εξαιρετική επιτυχία σε πολλούς τομείς. Γιατί; Επειδή, επί πολλά χρόνια, φοβόταν τον Ιεχωβά και τον υπάκουε, και Εκείνος τον ευλογούσε πλούσια. Θυμηθείτε πως, όταν ο Ιεχωβά τον παρότρυνε να του ζητήσει οτιδήποτε ήθελε, ο Σολομών ζήτησε σοφία για να κατευθύνει το λαό. Γι’ αυτό, ο Θεός τον ευλόγησε δίνοντάς του, όχι μόνο σοφία, αλλά και πλούτη. (Διαβάστε 1 Βασιλέων 3:10‐14) Η σοφία του ήταν «πολύ μεγαλύτερη από τη σοφία όλων των κατοίκων της Ανατολής και από όλη τη σοφία της Αιγύπτου». Η φήμη του έφτασε «σε όλα τα έθνη ολόγυρα». (1 Βασ. 4:30, 31) Όσο για τον πλούτο του, το ετήσιο εισόδημά του σε χρυσάφι και μόνο ζύγιζε περίπου 25 τόνους! (2 Χρον. 9:13) Ο Σολομών διέπρεψε στη διπλωματία, στις κατασκευές και στο εμπόριο. Ναι, ενόσω είχε δίκαιη υπόσταση ενώπιον του Θεού, ήταν επιτυχημένος.​—2 Χρον. 9:22‐24.

5. Σε ποιο συμπέρασμα κατέληξε ο Σολομών όσον αφορά το ποιους θεωρεί ο Θεός επιτυχημένους;

⁵ Τα όσα έγραψε στο βιβλίο του Εκκλησιαστή δείχνουν ότι δεν είχε παροδηγηθεί από τη σκέψη πως η επιτυχία και η χαρά ανήκουν μόνο σε όσους έχουν πλούτη ή εξοχότητα. Κάθε άλλο. Δήλωσε: «Έχω κατανοήσει ότι δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο για αυτούς από το να χαίρονται και να κάνουν καλό όσο ζουν· και επίσης ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να τρώει και να πίνει και να απολαμβάνει το καλό για όλη τη σκληρή εργασία του. Αυτό είναι δώρο Θεού». (Εκκλ. 3:12, 13) Αντιλαμβανόταν δε ότι αυτές οι χαρές έχουν πραγματικό νόημα μόνο αν κάποιος απολαμβάνει την επιδοκιμασία του Θεού, αν έχει καλή σχέση μαζί Του. Ο Σολομών δήλωσε ορθά: «Η κατάληξη της υπόθεσης, αφού ακούστηκαν όλα, είναι: Να φοβάσαι τον αληθινό Θεό και να τηρείς τις εντολές του. Διότι αυτή είναι όλη η υποχρέωση του ανθρώπου».​—Εκκλ. 12:13.

6. Πώς μας βοηθάει το παράδειγμα του Σολομώντα να αξιολογήσουμε τι σημαίνει αληθινή επιτυχία;

⁶ Επί χρόνια, ο Σολομών περπάτησε με φόβο Θεού. Διαβάζουμε ότι «αγαπούσε τον Ιεχωβά περπατώντας σύμφωνα με τα νομοθετήματα του Δαβίδ του πατέρα του». (1 Βασ. 3:3) Δεν θα το λέγατε αυτό αληθινή επιτυχία; Με την κατεύθυνση του Θεού, οικοδόμησε έναν μεγαλοπρεπή ναό για την αληθινή λατρεία και έγραψε τρία από τα βιβλία της Γραφής. Αν και εμείς δεν αποβλέπουμε σε κάτι παρόμοιο, το παράδειγμα που έθεσε ο Σολομών ενόσω ήταν πιστός στον Θεό μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι είναι αληθινή επιτυχία και τι πρέπει να κάνουμε για να την αποκτήσουμε. Θυμηθείτε ότι ο Σολομών έγραψε υπό θεϊκή έμπνευση πως ο πλούτος, η σοφία, η φήμη και η δύναμη​—τα οποία οι περισσότεροι σήμερα θα θεωρούσαν κριτήρια επιτυχίας—​είναι μάταια, ανώφελα, «κυνήγι του ανέμου». Δεν έχετε διαπιστώσει και εσείς ότι πολλοί φιλοχρήματοι άνθρωποι λαχταρούν ακόμη περισσότερα; Και συνήθως ανησυχούν μήπως χάσουν αυτά που έχουν. Όσο δε για τα πλούτη τους, αυτά θα περάσουν τελικά στα χέρια άλλων.​—Διαβάστε Εκκλησιαστής 2:8‐11, 17· 5:10‐12.

7, 8.  Πώς αποδείχτηκε άπιστος ο Σολομών, και με ποιο αποτέλεσμα;

⁷ Γνωρίζετε επίσης ότι στο τέλος ο Σολομών έπαψε να υπακούει πιστά στον Ιεχωβά. Ο Λόγος του Θεού λέει: «Όταν ο Σολομών γέρασε, οι γυναίκες του είχαν κάνει την καρδιά του να παρεκκλίνει ώστε να ακολουθήσει άλλους θεούς· και η καρδιά του δεν ήταν πλήρης απέναντι στον Ιεχωβά τον Θεό του, όπως ήταν η καρδιά του Δαβίδ του πατέρα του. . . . Άρχισε ο Σολομών να πράττει το κακό στα μάτια του Ιεχωβά».​—1 Βασ. 11:4‐6.

⁸ Έχοντας κάθε λόγο να είναι δυσαρεστημένος, ο Ιεχωβά τού είπε: «Επειδή . . . δεν τήρησες τη διαθήκη μου και τα νομοθετήματά μου που σου παρήγγειλα, εγώ οπωσδήποτε θα αποσχίσω τη βασιλεία από εσένα και θα τη δώσω στον υπηρέτη σου». (1 Βασ. 11:11) Τι τραγικό! Αν και είχε γνωρίσει την επιτυχία σε πολλούς τομείς, ο Σολομών τελικά  απογοήτευσε τον Ιεχωβά. Απέτυχε στον πιο σημαντικό τομέα της ζωής​—δεν παρέμεινε πιστός στον Θεό. Ο καθένας μας μπορεί να αναρωτηθεί: “Είμαι αποφασισμένος να αξιοποιήσω το μάθημα που διδάσκει η ζωή του Σολομώντα ώστε να έχω επιτυχία στη δική μου ζωή;”

9. Με βάση τα κριτήρια του κόσμου, ήταν ο Παύλος επιτυχημένος; Εξηγήστε.

⁹ Η ζωή του αποστόλου Παύλου ήταν πολύ διαφορετική από του Βασιλιά Σολομώντα. Ο Παύλος δεν καθόταν σε ελεφάντινο θρόνο ούτε συμποσίαζε με βασιλιάδες. Αντιθέτως, πέρασε περιόδους πείνας, δίψας, κρύου και γύμνιας. (2 Κορ. 11:24‐27) Από τη στιγμή που δέχτηκε τον Ιησού ως τον Μεσσία, έπαψε να απολαμβάνει τιμή στην Ιουδαϊκή θρησκεία. Μάλιστα, οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες τον μισούσαν. Ο Παύλος φυλακίστηκε, μαστιγώθηκε, ραβδίστηκε και λιθοβολήθηκε. Ο ίδιος είπε ότι αυτός και οι συγχριστιανοί του εξυβρίζονταν, διώκονταν και δυσφημούνταν. «Έχουμε γίνει σαν τα σκουπίδια του κόσμου, τα απόβλητα όλων των πραγμάτων, μέχρι τώρα».​—1 Κορ. 4:11‐13.

10. Γιατί μπορεί να νόμιζαν πολλοί ότι ο Παύλος έστρεψε τα νώτα στην επιτυχία;

¹⁰ Όταν ο απόστολος Παύλος ήταν νεαρός, τότε που αποκαλούνταν Σαύλος, φαινόταν να έχει μπροστά του λαμπρό μέλλον. Έχοντας γεννηθεί πιθανώς σε εξέχουσα οικογένεια, σπούδασε κοντά στον Γαμαλιήλ, έναν ευυπόληπτο δάσκαλο. Ο ίδιος έγραψε αργότερα: «Έκανα μεγαλύτερη πρόοδο στον Ιουδαϊσμό από πολλούς . . . συνομηλίκους μου». (Γαλ. 1:14) Ο Σαύλος μιλούσε με ευχέρεια την εβραϊκή και την ελληνική γλώσσα και είχε τη ρωμαϊκή υπηκοότητα, πράγμα που του εξασφάλιζε πολυπόθητα προνόμια και δικαιώματα. Αν είχε επιλέξει να συνεχίσει την επιδίωξη κοσμικής επιτυχίας, πιθανότατα θα απολάμβανε εξοχότητα και οικονομική εξασφάλιση. Αντιθέτως, επέλεξε μια πορεία που στα μάτια των άλλων​—ίσως ακόμη και μερικών συγγενών του—​φαινόταν σκέτη ανοησία. Γιατί;

11. Ποιες αξίες και ποιο στόχο εκτιμούσε πρωτίστως ο Παύλος, και γιατί;

¹¹ Ο Παύλος αγαπούσε τον Ιεχωβά και επιζητούσε την επιδοκιμασία του, όχι τα πλούτη και την εξοχότητα μεταξύ των ανθρώπων. Αποκτώντας ακριβή γνώση της αλήθειας, ανέπτυξε εκτίμηση για το λύτρο, τη Χριστιανική διακονία, την ελπίδα της ζωής στον ουρανό​—πράγματα τα οποία ο κόσμος γενικά αγνοεί. Ο Παύλος αντιλαμβανόταν ότι υπήρχε ένα ζήτημα που έπρεπε να τακτοποιηθεί. Ο Σατανάς είχε ισχυριστεί ότι μπορούσε να απομακρύνει τους ανθρώπους από την υπηρεσία του Θεού. (Ιώβ 1:9‐11· 2:3‐5) Όποιες δοκιμασίες και αν τον βρήκαν, ήταν αποφασισμένος να παραμείνει πιστός στον Θεό, προσκολλημένος στην αληθινή λατρεία. Αυτός είναι ένας στόχος  που απουσιάζει από τον ορισμό τον οποίο δίνει ο κόσμος για την επιτυχία.

12. Γιατί επιλέξατε να στηρίζετε την ελπίδα σας στον Θεό;

¹² Έχετε εσείς την ίδια αποφασιστικότητα όπως ο Παύλος; Μολονότι το να ζούμε με πιστότητα δεν είναι πάντα εύκολο, ξέρουμε ότι οδηγεί στην ευλογία του Ιεχωβά και στην επιδοκιμασία του, και αυτό είναι που κάνει κάποιον αληθινά επιτυχημένο. (Παρ. 10:22) Φέρνει οφέλη τώρα και προσφέρει τη βέβαιη προοπτική μελλοντικών ευλογιών. (Διαβάστε Μάρκος 10:29, 30) Επομένως, έχουμε κάθε λόγο να στηρίζουμε την ελπίδα μας, «όχι σε αβέβαιο πλούτο, αλλά στον Θεό, ο οποίος χορηγεί τα πάντα πλουσιοπάροχα για την απόλαυσή μας». “Θησαυρίζουμε για τον εαυτό μας με ασφάλεια ένα καλό θεμέλιο για το μέλλον, ώστε να κρατήσουμε γερά την πραγματική ζωή”. (1 Τιμ. 6:17‐19) Ναι, μπορούμε να είμαστε απολύτως βέβαιοι ότι, σε εκατό, χίλια ή ακόμη περισσότερα χρόνια από σήμερα, θα μπορούμε να κοιτάμε πίσω και να λέμε: «Πράγματι, διάλεξα το δρόμο της αληθινής επιτυχίας!»

13. Ποια συμβουλή έδωσε ο Ιησούς όσον αφορά τη συσσώρευση θησαυρών;

¹³ Μιλώντας για θησαυρούς, ο Ιησούς είπε: «Μη συσσωρεύετε για τον εαυτό σας θησαυρούς πάνω στη γη, όπου ο σκόρος και η σκουριά καταστρέφουν και όπου κλέφτες κάνουν διαρρήξεις και κλέβουν. Απεναντίας, να συσσωρεύετε για τον εαυτό σας θησαυρούς στον ουρανό, όπου ούτε ο σκόρος ούτε η σκουριά καταστρέφουν και όπου κλέφτες δεν κάνουν διαρρήξεις ούτε κλέβουν. Διότι όπου είναι ο θησαυρός σου, εκεί θα είναι και η καρδιά σου».​—Ματθ. 6:19‐21.

14. Γιατί είναι άσοφο να επιδιώκει κανείς επίγειους θησαυρούς;

¹⁴ Ο επίγειος θησαυρός κάποιου ίσως δεν είναι μόνο τα χρήματά του. Κατά μία έννοια, μπορεί να περιλαμβάνει οποιοδήποτε από τα πράγματα που περιέγραψε ο Σολομών ως συστατικά επιτυχίας κατά κόσμον​—γόητρο, φήμη ή δύναμη. Το σημείο που τόνιζε ο Ιησούς ήταν παρόμοιο με εκείνο που είχε τονίσει ο Σολομών στο βιβλίο του Εκκλησιαστή​—οι κοσμικοί θησαυροί δεν έχουν διάρκεια. Όπως θα έχετε πιθανότατα παρατηρήσει, κάθε τέτοιος θησαυρός είναι φθαρτός και μπορεί εύκολα να χαθεί. Ο καθηγητής Φ. Ντέιλ Μπρούνερ κάνει το εξής σχόλιο για αυτούς τους θησαυρούς: «Κατά κοινή παραδοχή, η φήμη είναι πρόσκαιρη. Οι ήρωες της προηγούμενης εβδομάδας ξεχνιούνται την επομένη. Οι οικονομικά επιτυχημένοι της φετινής χρονιάς είναι οι αυριανοί χρεοκοπημένοι. . . . [Ο Ιησούς] αγαπάει τους ανθρώπους. Τους παροτρύνει να αποφύγουν τη βέβαιη απογοήτευση που συνοδεύει την εφήμερη δόξα, αυτήν που χάνεται σαν καπνός. Δεν θέλει να βιώσουν οι μαθητές [του] αυτή την απογοήτευση. “Κάθε μέρα ο κόσμος στρέφει τα νώτα του σε κάποιον που μέχρι χθες βρισκόταν στην κορυφή”». Αν και οι περισσότεροι δεν θα διαφωνούσαν, πόσοι επιτρέπουν στην αλήθεια που κρύβουν αυτά τα λόγια να αλλάξει τη στάση τους απέναντι στη ζωή; Εσείς θα το κάνετε αυτό;

15. Ποιο είδος επιτυχίας πρέπει να επιδιώκουμε;

 ¹⁵ Μερικοί θρησκευτικοί ηγέτες διακηρύττουν ότι κάθε προσπάθεια για την επιδίωξη επιτυχίας είναι εσφαλμένη και πρέπει να αναχαιτίζεται. Προσέξτε, όμως, ότι ο Ιησούς δεν καταδίκασε κάθε τέτοια προσπάθεια. Αντιθέτως, παρότρυνε τους μαθητές του να στρέψουν τις προσπάθειές τους στη σωστή κατεύθυνση, νουθετώντας τους να συσσωρεύουν άφθαρτους «θησαυρούς στον ουρανό». Η πρώτιστη επιθυμία μας πρέπει να είναι το να έχουμε επιτυχία έτσι όπως την εννοεί ο Ιεχωβά. Ναι, τα λόγια του Ιησού μάς υπενθυμίζουν ότι ο καθένας μας επιλέγει τι θα επιδιώξει. Το γεγονός, όμως, είναι πως θα επιδιώξουμε ό,τι έχουμε στην καρδιά μας, ό,τι θεωρούμε πολύτιμο.

16. Σε τι μπορούμε να βασιστούμε απόλυτα;

¹⁶ Αν αυτό που έχουμε στην καρδιά μας είναι να ευαρεστούμε τον Ιεχωβά, μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι εκείνος θα φροντίσει να έχουμε ό,τι χρειαζόμαστε. Ίσως επιτρέψει προσωρινά να νιώσουμε πείνα ή δίψα, όπως συνέβη με τον απόστολο Παύλο. (1 Κορ. 4:11) Εντούτοις, μπορούμε να βασιστούμε απόλυτα στη σοφή συμβουλή του Ιησού: «Ποτέ μην ανησυχήσετε και πείτε: “Τι θα φάμε;” ή “Τι θα πιούμε;” ή “Τι θα φορέσουμε;” Διότι όλα αυτά είναι τα πράγματα που επιδιώκουν με λαχτάρα τα έθνη. Διότι ο ουράνιος Πατέρας σας ξέρει ότι τα έχετε ανάγκη όλα αυτά. Εξακολουθήστε, λοιπόν, να επιζητείτε πρώτα τη βασιλεία και τη δικαιοσύνη του, και όλα αυτά τα άλλα πράγματα θα σας προστεθούν».​—Ματθ. 6:31‐33.

17, 18. (α) Από τι εξαρτάται η αληθινή επιτυχία; (β) Από τι δεν εξαρτάται η επιτυχία;

¹⁷ Ας θυμόμαστε την εξής βασική σκέψη: Η αληθινή επιτυχία δεν εξαρτάται από τα επιτεύγματά μας ή από τη θέση που έχουμε στα μάτια του κόσμου. Ούτε κρίνεται από το αν έχει κάποιος θέση ευθύνης μέσα στη Χριστιανική διευθέτηση. Ωστόσο, μια τέτοια ευλογία μπορεί να απορρέει από αυτό που αποτελεί τη βάση της αληθινής επιτυχίας​—την υπακοή και την πιστότητά μας στον Θεό, ο οποίος μας διαβεβαιώνει: «Εκείνο που ζητείται όσον αφορά τους οικονόμους είναι να βρεθεί κανείς πιστός». (1 Κορ. 4:2) Και ασφαλώς, χρειάζεται να παραμείνουμε πιστοί. Ο Ιησούς είπε: «Εκείνος που θα έχει υπομείνει ως το τέλος, αυτός θα σωθεί». (Ματθ. 10:22) Δεν συμφωνείτε ότι το να σωθεί κάποιος αποτελεί αδιαμφισβήτητο τεκμήριο επιτυχίας;

¹⁸ Λαβαίνοντας υπόψη τα παραπάνω, καταλαβαίνουμε ότι η πιστότητα στον Θεό δεν συνδέεται με την εξοχότητα, την εκπαίδευση, την οικονομική κατάσταση ή την κοινωνική θέση ούτε εξαρτάται από την ευφυΐα, τα ταλέντα ή τις ικανότητες. Σε οποιεσδήποτε περιστάσεις και αν βρεθούμε, μπορούμε να αποδειχτούμε πιστοί στον Θεό. Στο λαό του Θεού τον πρώτο αιώνα, μερικοί ήταν πλούσιοι και άλλοι ήταν φτωχοί. Για τους πλούσιους, η συμβουλή του Παύλου «να εργάζονται ό,τι είναι αγαθό, να είναι πλούσιοι σε καλά έργα, να είναι γενναιόδωροι, πρόθυμοι να δίνουν» είχε μεγάλη αξία. Αλλά τόσο οι πλούσιοι όσο και οι φτωχοί μπορούσαν «να κρατήσουν γερά την πραγματική ζωή». (1 Τιμ. 6:17‐19) Το ίδιο αληθεύει και σήμερα. Όλοι έχουμε την ίδια ευκαιρία και την ίδια ευθύνη: να παραμείνουμε πιστοί και να είμαστε «πλούσιοι σε καλά έργα». Αν το κάνουμε αυτό, θα έχουμε επιτυχία στα μάτια του Δημιουργού μας και θα χαιρόμαστε γνωρίζοντας ότι τον ευαρεστούμε.​—Παρ. 27:11.

19. Τι είστε αποφασισμένοι να κάνετε για να είστε επιτυχημένοι;

¹⁹ Ίσως δεν είστε σε θέση να ελέγξετε πλήρως τις περιστάσεις σας, αλλά μπορείτε να ελέγξετε τον τρόπο με τον οποίο τις χειρίζεστε. Να αγωνίζεστε να είστε πιστοί, όποιες και αν είναι οι περιστάσεις σας. Αξίζει κάθε προσπάθεια. Να είστε βέβαιοι ότι ο Ιεχωβά θα σας ευλογεί πλούσια​—τώρα και σε όλη την αιωνιότητα. Ποτέ μην ξεχνάτε τα λόγια που απηύθυνε ο Ιησούς σε χρισμένους Χριστιανούς: «Αποδείξου πιστός μέχρι θανάτου, και εγώ θα σου δώσω το στεφάνι της ζωής». (Αποκ. 2:10) Αυτό είναι αληθινή επιτυχία!