1, 2. Γιατί ίσως τραβούν την προσοχή κάποιων τα σύκα;

ΣΑΣ αρέσουν τα σύκα, είτε φρέσκα είτε αποξηραμένα; Σε πολλούς αρέσουν, γι’ αυτό και η καλλιέργεια της συκιάς είναι διαδεδομένη. Οι αρχαίοι Ιουδαίοι θεωρούσαν πολύτιμο τον καρπό αυτού του δέντρου. (Ναούμ 3:12· Λουκ. 13:6-9) Τα σύκα περιέχουν ίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες και μεταλλικά στοιχεία. Ως εκ τούτου, μερικοί λένε ότι κάνουν καλό στην καρδιά.

² Κάποτε ο Ιεχωβά συσχέτισε τα σύκα με την καρδιά. Δεν αναφερόταν στη διατροφική αξία των σύκων. Μιλούσε μεταφορικά. Αυτά που είπε μέσω του προφήτη Ιερεμία αφορούν τόσο τη δική σας καρδιά όσο και των προσφιλών σας. Καθώς θα εξετάζουμε τα λόγια του, σκεφτείτε τι νόημα έχουν για τους Χριστιανούς.

3. Τι συμβόλιζαν τα σύκα που αναφέρονται στο 24ο κεφάλαιο του Ιερεμία;

³ Ας εξετάσουμε πρώτα κάτι που είπε ο Θεός την εποχή του Ιερεμία για τα σύκα. Το 617 Π.Κ.Χ., το έθνος του Ιούδα βρισκόταν σε κακή πνευματική κατάσταση. Ο Θεός έδωσε ένα όραμα για το τι επιφύλασσε το μέλλον, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα δύο είδη σύκων​—κάποια «πολύ καλά» και άλλα που ήταν «πολύ κακά». (Διαβάστε Ιερεμίας 24:1-3) Τα κακά σύκα αντιπροσώπευαν τον Βασιλιά Σεδεκία και τους ομοίους του οι οποίοι θα αντιμετώπιζαν δυσμενή μεταχείριση από τον Βασιλιά Ναβουχοδονόσορα και τα στρατεύματά του. Αλλά τι μπορούσε να λεχθεί για τον Ιεζεκιήλ, τον Δανιήλ και τους τρεις συντρόφους του που βρίσκονταν ήδη στη Βαβυλώνα, καθώς και κάποιους Ιουδαίους που επρόκειτο σύντομα να οδηγηθούν εκεί; Αυτοί ήταν σαν καλά σύκα. Ένα υπόλοιπό τους θα επέστρεφε για να ανοικοδομήσει την Ιερουσαλήμ και το ναό της, όπως τελικά συνέβη.​—Ιερ. 24:8-10· 25:11, 12· 29:10.

4. Ποια ενθάρρυνση μπορούμε να πάρουμε από αυτά που είπε ο Θεός για τα καλά σύκα;

⁴ Ο Ιεχωβά είπε για εκείνους που εξεικονίζονταν από τα καλά σύκα: «Θα τους δώσω καρδιά για να με γνωρίζουν, ότι εγώ είμαι ο Ιεχωβά· και θα γίνουν λαός μου». (Ιερ.  24:7) Αυτό είναι το θεματικό εδάφιο του άρθρου, και πόσο μας ενθαρρύνει! Ο Θεός είναι πρόθυμος να δώσει σε ανθρώπους “καρδιά για να τον γνωρίζουν”. Στην προκειμένη περίπτωση, η «καρδιά» σχετίζεται με τη διάθεση του ατόμου. Ασφαλώς, θέλετε να έχετε τέτοια καρδιά και να ανήκετε στο λαό του. Τα βήματα που πρέπει να κάνετε για να το πετύχετε αυτό περιλαμβάνουν τη μελέτη και την εφαρμογή του Λόγου του, τη μετάνοια και τη μεταστροφή, την αφιέρωση της ζωής σας στον Θεό και το βάφτισμα στο όνομα του Πατέρα, του Γιου και του αγίου πνεύματος. (Ματθ. 28:19, 20· Πράξ. 3:19) Ίσως έχετε κάνει ήδη αυτά τα βήματα ή ίσως συναναστρέφεστε τακτικά με τους Μάρτυρες του Ιεχωβά και βαδίζετε προς αυτή την κατεύθυνση.

5. Για τίνων την καρδιά έγραψε πρωτίστως ο Ιερεμίας;

⁵ Είτε έχουμε κάνει κάποια από αυτά τα βήματα είτε όλα, χρειάζεται να εξακολουθούμε να δίνουμε προσοχή στη νοοτροπία και στη διαγωγή μας. Μπορείτε να καταλάβετε το γιατί από άλλες αναφορές που έκανε ο Ιερεμίας στην καρδιά. Μερικά κεφάλαια του βιβλίου του ασχολούνταν με γειτονικά έθνη, αλλά το κύριο θέμα του ήταν το έθνος του Ιούδα κατά τη διακυβέρνηση πέντε βασιλιάδων του. (Ιερ. 1:15, 16) Ναι, ο Ιερεμίας έγραψε πρωτίστως για άντρες, γυναίκες και παιδιά που είχαν σχέση αφιέρωσης με τον Ιεχωβά. Οι πρόγονοί τους είχαν επιλέξει οικειοθελώς να συνάψουν ως έθνος αυτή τη σχέση. (Έξοδ. 19:3-8) Και στην εποχή του Ιερεμία, ο λαός επιβεβαίωσε την αφιέρωσή του στον Θεό, λέγοντας: «Ήρθαμε σε εσένα, γιατί εσύ, Ιεχωβά, είσαι ο Θεός μας». (Ιερ. 3:22) Αλλά ποια νομίζετε ότι ήταν η κατάσταση της καρδιάς τους;

6. Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τα όσα είπε ο Θεός για την καρδιά;

⁶ Σήμερα οι γιατροί χρησιμοποιούν προηγμένη τεχνολογία για να δουν την κατάσταση μιας καρδιάς και τη λειτουργία της. Ωστόσο, ο Ιεχωβά μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα, όπως έκανε και στην εποχή του Ιερεμία. Είναι σε ιδανική θέση για αυτό, όπως βλέπουμε από τα λόγια του: «Η καρδιά είναι πιο δόλια από οτιδήποτε άλλο και βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. Ποιος μπορεί να τη γνωρίσει; Εγώ, ο Ιεχωβά, ερευνώ την καρδιά, . . . για να δώσω στον καθένα σύμφωνα με τις οδούς του, σύμφωνα με τους καρπούς των ενεργειών του». (Ιερ. 17:9, 10) Αυτή η “έρευνα της καρδιάς” δεν απαιτεί ιατρική εξέταση της κυριολεκτικής καρδιάς, η οποία μέσα σε 70 ή 80 χρόνια μπορεί να χτυπήσει περίπου τρία δισεκατομμύρια φορές. Απεναντίας, ο Ιεχωβά μιλούσε για τη συμβολική καρδιά. Αυτή η «καρδιά» αναφέρεται σε ολόκληρο τον εσωτερικό εαυτό ενός ατόμου, περιλαμβανομένων των επιθυμιών, των σκέψεων, της διάθεσης, της νοοτροπίας και των στόχων του. Όλοι μας έχουμε τέτοια καρδιά. Ο Θεός είναι σε θέση να την εξετάζει, και ως έναν βαθμό το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και εμείς.

7. Πώς περιέγραψε ο Ιερεμίας την καρδιά των περισσότερων Ιουδαίων της εποχής του;

⁷ Ως πρώτο βήμα για αυτή την εξέταση, θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε: “Ποια ήταν η κατάσταση της συμβολικής καρδιάς των περισσότερων Ιουδαίων της εποχής του Ιερεμία;” Για να απαντήσουμε, ας προσέξουμε μια ασυνήθιστη δήλωση του Ιερεμία: «Όλος ο οίκος του Ισραήλ είναι απερίτμητος στην καρδιά». Δεν εννοούσε τη σαρκική περιτομή που γινόταν στους άρρενες Ιουδαίους, διότι είχε πει: «“Δείτε! Έρχονται ημέρες”, λέει ο Ιεχωβά, “κατά τις οποίες θα λογαριαστώ με τον καθένα που είναι περιτμημένος αλλά βρίσκεται ακόμη σε κατάσταση μη περιτομής”». Επομένως, ακόμη και περιτμημένοι Ιουδαίοι ήταν “απερίτμητοι στην καρδιά”. (Ιερ. 9:25, 26) Τι σήμαινε αυτό;

8, 9. Τι χρειαζόταν να κάνουν οι περισσότεροι Ιουδαίοι αναφορικά με την καρδιά τους;

⁸ Παίρνουμε μια ιδέα για τη σημασία της φράσης “απερίτμητοι στην καρδιά” από την προτροπή που έδωσε ο Θεός στους Ιουδαίους: «Αφαιρέστε την ακροβυστία της καρδιάς σας, άντρες του Ιούδα και κάτοικοι της Ιερουσαλήμ· για να μην ξεσπάσει η οργή μου . . . εξαιτίας της κακίας των ενεργειών  σας». Από πού πήγαζαν όμως οι κακές τους ενέργειες; Από μέσα τους, από την καρδιά τους. (Διαβάστε Μάρκος 7:20-23) Ναι, μέσω του Ιερεμία, ο Θεός διέγνωσε με ακρίβεια την πηγή των κακών τους ενεργειών. Η καρδιά τους ήταν πεισματικά στασιαστική. Τα κίνητρα και οι σκέψεις τους δεν τον ευαρεστούσαν. (Διαβάστε Ιερεμίας 5:23, 24· 7:24-26) Ο Θεός τούς είπε: «Περιτμηθείτε για τον Ιεχωβά και αφαιρέστε την ακροβυστία της καρδιάς σας».​—Ιερ. 4:4· 18:11, 12.

⁹ Συνεπώς, οι Ιουδαίοι της εποχής του Ιερεμία χρειάζονταν συμβολική εγχείρηση καρδιάς​—“περιτομή της καρδιάς”—​όπως συνέβαινε και στις ημέρες του Μωυσή. (Δευτ. 10:16· 30:6) Το να “αφαιρέσουν την ακροβυστία της καρδιάς τους” σήμαινε να αποβάλουν οτιδήποτε έκανε την καρδιά τους μη δεκτική​—σκέψεις, επιθυμίες ή κίνητρα που συγκρούονταν με εκείνα του Θεού.​—Πράξ. 7:51.

10. Όπως δείχνει το παράδειγμα του Δαβίδ, ποια πρέπει να είναι η επιθυμία μας;

¹⁰ Πόσο ευγνώμονες μπορούμε να είμαστε που ο Θεός μάς δίνει ενόραση στη συμβολική καρδιά! Αλλά μερικοί ίσως αναρωτηθούν: “Γιατί πρέπει να απασχολεί αυτό τους Μάρτυρες του Ιεχωβά σήμερα;” Όχι επειδή πολλοί Χριστιανοί στις εκκλησίες μας ακολουθούν κακή πορεία ή εξελίσσονται σε «κακά σύκα», όπως συνέβαινε με πολλούς Ιουδαίους τότε. Αντιθέτως, οι υπηρέτες του Θεού σήμερα είναι ένας αφοσιωμένος, καθαρός λαός. Παρ’ όλα αυτά, σκεφτείτε την ικεσία του Δαβίδ προς τον Ιεχωβά: «Ερεύνησε πλήρως μέσα μου, Θεέ, και γνώρισε την καρδιά μου. Εξέτασέ με και γνώρισε τις ανησυχητικές μου σκέψεις, και δες αν υπάρχει μέσα μου οδυνηρή οδός».​—Ψαλμ. 17:3· 139:23, 24.

11, 12. (α) Γιατί πρέπει να εξετάζει ο καθένας μας την καρδιά του; (β) Τι δεν θα κάνει ο Θεός;

¹¹ Ο Ιεχωβά θέλει να αποκτήσουμε όλοι μας επιδοκιμασμένη υπόσταση ενώπιόν του και να τη διατηρήσουμε. Αναφορικά με τα δίκαια άτομα, ο Ιερεμίας αναγνώρισε: «Εσύ, . . . Ιεχωβά των στρατευμάτων, εξετάζεις τον δίκαιο· βλέπεις τα νεφρά και την καρδιά». (Ιερ. 20:12) Αν ο Παντοδύναμος εξετάζει την καρδιά ακόμη και των δικαίων, δεν πρέπει και εμείς να εξετάζουμε έντιμα τον εαυτό μας; (Διαβάστε Ψαλμός 11:5) Καθώς το κάνουμε αυτό, ίσως διακρίνουμε κάποιον τρόπο σκέψης, στόχο ή βαθιά ριζωμένο συναίσθημα που χρειάζεται προσοχή. Μπορεί να εντοπίσουμε κάτι που κάνει την καρδιά μας λιγότερο ευαίσθητη, κάποια “ακροβυστία της καρδιάς μας”, σαν να λέγαμε, το οποίο αντιλαμβανόμαστε ότι πρέπει να αφαιρεθεί. Αυτό θα ισοδυναμούσε με συμβολική εγχείρηση καρδιάς. Αν συμφωνείτε ότι θα ήταν καλό να εξετάσετε τη συμβολική καρδιά σας, τι θα μπορούσατε να αναζητήσετε; Και πώς μπορείτε να κάνετε τυχόν αναγκαίες αλλαγές;​—Ιερ. 4:4.

¹² Ένα είναι βέβαιο: Ο Ιεχωβά δεν πρόκειται να μας αναγκάσει να κάνουμε αλλαγές. Σε σχέση με τα «καλά σύκα», είπε ότι θα “τους έδινε καρδιά για να τον γνωρίζουν”. Δεν είπε ότι θα τους ανάγκαζε να κάνουν αλλαγές στην καρδιά τους. Έπρεπε να θέλουν να έχουν ευαίσθητη καρδιά που θα γνώριζε τον Θεό. Δεν πρέπει να το θέλουμε και εμείς αυτό;

13, 14. Με ποια έννοια θα μπορούσε να βλάπτει έναν Χριστιανό η καρδιά του;

¹³ Ο Ιησούς δήλωσε: «Από την καρδιά εξέρχονται πονηροί διαλογισμοί, φόνοι, μοιχείες, πορνείες, κλοπές, ψευδομαρτυρίες,  βλασφημίες». (Ματθ. 15:19) Ασφαλώς, αν η καρδιά ενός αδελφού, έχοντας πάψει να είναι ευαίσθητη, τον υποκινούσε να διαπράξει μοιχεία ή πορνεία και παρέμενε αμετανόητος, θα μπορούσε να χάσει μόνιμα την εύνοια του Θεού. Εντούτοις, ακόμη και κάποιος που δεν έχει διαπράξει τέτοιο αμάρτημα ίσως αφήνει μια ακατάλληλη επιθυμία να αναπτύσσεται στην καρδιά του. (Διαβάστε Ματθαίος 5:27, 28) Εδώ είναι που μπορεί να βοηθήσει η προσωπική εξέταση της καρδιάς. Αν διερευνούσατε την καρδιά σας, μήπως θα βρίσκατε ακατάλληλα αισθήματα για ένα άτομο του αντίθετου φύλου, κρυφούς πόθους που δεν έχουν την επιδοκιμασία του Θεού και χρειάζεται να απομακρυνθούν;

¹⁴ Ή κάποιος αδελφός που στην πραγματικότητα δεν έχει διαπράξει “φόνους” ίσως επιτρέπει να φωλιάζει στην καρδιά του μνησικακία, φτάνοντας στο σημείο να μισεί το συγχριστιανό του. (Λευιτ. 19:17) Θα καταβάλει προσπάθεια για να αποβάλει τέτοια αισθήματα που θα μπορούσαν να κάνουν την καρδιά του μη δεκτική;​—Ματθ. 5:21, 22.

15, 16. (α) Δείξτε με παράδειγμα πώς μπορεί ένας Χριστιανός να είναι «απερίτμητος στην καρδιά». (β) Γιατί πιστεύετε ότι οι “απερίτμητες καρδιές” δεν ευαρεστούν τον Ιεχωβά;

¹⁵ Ευτυχώς, οι περισσότεροι Χριστιανοί δεν έχουν τέτοια “καρδιακά προβλήματα”. Εντούτοις, ο Ιησούς μίλησε και για “πονηρούς διαλογισμούς”. Αυτοί οι διαλογισμοί είναι απόψεις ή τάσεις που μπορούν να μολύνουν πολλές πτυχές της ζωής. Λόγου χάρη, κάποιος μπορεί να έχει διαστρεβλωμένη αντίληψη για την οσιότητα προς τους συγγενείς. Βέβαια, οι Χριστιανοί θέλουν να νιώθουν στοργή για τους συγγενείς τους, σε αντίθεση με πολλούς που είναι «άστοργοι» αυτές τις «τελευταίες ημέρες». (2 Τιμ. 3:1, 3) Αυτή όμως η στοργή είναι δυνατόν να φτάσει στα άκρα. Πολλοί πιστεύουν ότι «το αίμα νερό δεν γίνεται». Γι’ αυτό, ίσως υπερασπίζονται τους συγγενείς τους ή παίρνουν το μέρος τους με οποιοδήποτε κόστος, θεωρώντας ότι θίγονται οι ίδιοι αν κάποιος δικός τους έχει προσβληθεί. Θυμηθείτε πού οδήγησαν τους αδελφούς της Δείνας τέτοια ισχυρά αισθήματα. (Γέν. 34:13, 25-30) Και φανταστείτε τι υπήρχε στην καρδιά του Αβεσσαλώμ, το οποίο τον οδήγησε να δολοφονήσει τον ετεροθαλή αδελφό του τον Αμνών. (2 Σαμ. 13:1-30) Δεν κρύβονταν «πονηροί διαλογισμοί» πίσω από αυτές τις ενέργειες;

¹⁶ Είναι ευνόητο ότι οι αληθινοί Χριστιανοί δεν διαπράττουν φόνους. Μήπως όμως τρέφουν ισχυρά αρνητικά αισθήματα για έναν αδελφό ή αδελφή που έθιξε, ή που νομίζουν πως έθιξε, κάποιον συγγενή τους; Μπορεί να μη δέχονται τη φιλοξενία του ομοπίστου τους που πιστεύουν ότι φέρθηκε άσχημα στο συγγενή τους ή να μην του προσφέρουν ποτέ οι ίδιοι φιλοξενία. (Εβρ. 13:1, 2) Τέτοια ισχυρά αρνητικά αισθήματα  και αφιλόξενο πνεύμα αντανακλούν έλλειψη αγάπης και δεν πρέπει να παίρνονται στα ελαφρά. Ναι, Αυτός που εξετάζει καρδιές μπορεί να διαγνώσει ότι μια τέτοια καρδιά είναι “απερίτμητη”. (Ιερ. 9:25, 26) Να θυμάστε εκείνους τους οποίους παρότρυνε ο Ιεχωβά: «Αφαιρέστε την ακροβυστία της καρδιάς σας».​—Ιερ. 4:4.

17. Πώς μπορεί να μας βοηθήσει ο φόβος για τον Ιεχωβά να έχουμε πιο ευαίσθητη καρδιά;

¹⁷ Τι θα γίνει αν εξετάσατε τη συμβολική σας καρδιά και διαπιστώσατε ότι δεν είναι τόσο ευαίσθητη στις συμβουλές του Ιεχωβά και ότι σε κάποιον βαθμό είναι “απερίτμητη”; Ίσως εντοπίσατε φόβο για τους ανθρώπους, λαχτάρα για εξοχότητα ή πολυτέλειες, ή ακόμη και τάση για πεισματική συμπεριφορά ή ανεξαρτησία. Αν διαπιστώσατε κάτι τέτοιο, δεν είστε οι μόνοι. (Ιερ. 7:24· 11:8) Ο Ιερεμίας έγραψε ότι οι άπιστοι Ιουδαίοι της εποχής του είχαν «πεισματική και στασιαστική καρδιά». Και πρόσθεσε: «Δεν είπαν μέσα στην καρδιά τους: “Ας φοβηθούμε, τώρα, τον Ιεχωβά τον Θεό μας, Αυτόν που δίνει άφθονη βροχή καθώς και τη φθινοπωρινή και την ανοιξιάτικη βροχή”». (Ιερ. 5:23, 24) Δεν υποδηλώνει αυτό ότι ένας τρόπος για να αφαιρέσουμε “την ακροβυστία της καρδιάς” είναι το να αναπτύξουμε μεγαλύτερο φόβο και εκτίμηση για τον Ιεχωβά; Αυτός ο υγιής φόβος μπορεί να βοηθήσει τον καθένα μας να έχει μια καρδιά πιο ευαίσθητη σε όσα αναμένει ο Θεός από εμάς.

18. Ποια υπόσχεση έδωσε ο Ιεχωβά σε όσους θα συμμετείχαν στη νέα διαθήκη;

¹⁸ Μπορούμε, λοιπόν, να συνεργαζόμαστε με τον Ιεχωβά καθώς εκείνος μας δίνει “καρδιά για να τον γνωρίζουμε”. Στην ουσία, αυτό υποσχέθηκε να κάνει για τους χρισμένους στη νέα διαθήκη: «Θα βάλω το νόμο μου μέσα τους, και στην καρδιά τους θα τον γράψω. Και θα γίνω Θεός τους, και αυτοί θα γίνουν λαός μου». Σε ποιο βαθμό θα τον γνωρίζουν αληθινά; Ο ίδιος πρόσθεσε: «Δεν θα διδάσκουν πια ο καθένας το σύντροφό του και ο καθένας τον αδελφό του, λέγοντας: “Γνωρίστε τον Ιεχωβά!” γιατί όλοι τους θα με γνωρίζουν, από τον μικρότερό τους ως και τον μεγαλύτερό τους . . . Διότι θα συγχωρήσω το σφάλμα τους, και την αμαρτία τους δεν θα τη θυμάμαι πια».​—Ιερ. 31:31-34. *

19. Ποια υπέροχη προοπτική έχουν οι αληθινοί Χριστιανοί;

¹⁹ Είτε αποβλέπετε σε παντοτινά οφέλη από αυτή τη νέα διαθήκη στον ουρανό είτε εδώ στη γη, πρέπει να θέλετε να γνωρίζετε τον Ιεχωβά και να ανήκετε στο λαό του. Προϋπόθεση για να γευτείτε αυτά τα οφέλη είναι η συγχώρηση των αμαρτιών σας με βάση το λύτρο του Χριστού. Και μόνο το γεγονός ότι μπορείτε να λάβετε συγχώρηση πρέπει να σας υποκινεί να είστε συγχωρητικοί προς τους άλλους, ακόμη και προς εκείνους για τους οποίους ίσως τρέφετε άσχημα αισθήματα. Η προθυμία σας να αποβάλετε από την καρδιά σας οποιαδήποτε αισθήματα αντιπάθειας θα ωφελήσει την καρδιά σας. Θα δείξει, όχι μόνο ότι θέλετε να υπηρετείτε τον Ιεχωβά, αλλά και ότι τον γνωρίζετε όλο και καλύτερα. Θα μοιάζετε με εκείνους για τους οποίους είπε ο Ιεχωβά μέσω του Ιερεμία: «Θα με εκζητήσετε και θα με βρείτε, γιατί θα με αναζητήσετε με όλη σας την καρδιά. Και θα σας αφήσω να με βρείτε».​—Ιερ. 29:13, 14.