1, 2. (α) Ποια πράγματα είναι ουσιώδη για να έχουμε καλή σχέση με τον Ιεχωβά; (β) Πώς θα ωφεληθούμε εξετάζοντας Γραφικές περικοπές για τον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν κάποιοι στη διαπαιδαγώγηση του Θεού;

«ΟΣΟ για εμένα, . . . το να πλησιάζω τον Θεό είναι καλό για εμένα. Τον Υπέρτατο Κύριο Ιεχωβά έχω κάνει καταφύγιό μου». (Ψαλμ. 73:28) Με αυτά τα λόγια εξέφρασε ο ψαλμωδός την πεποίθησή του στον Θεό. Ποιες περιστάσεις τον οδήγησαν σε ένα τέτοιο σοφό συμπέρασμα; Παρατηρώντας την ειρήνη των πονηρών, αρχικά ένιωσε μέσα του πικρία. Είπε με θλίψη: «Μάταια καθάρισα την καρδιά μου και πλένω τα χέρια μου με αθωότητα». (Ψαλμ. 73:2, 3, 13, 21) Όταν όμως μπήκε «στο μεγαλειώδες αγιαστήριο του Θεού», βρέθηκε σε ένα περιβάλλον που τον βοήθησε να διορθώσει τον τρόπο σκέψης του και να μείνει κοντά στον Θεό. (Ψαλμ. 73:16-18) Αυτή η εμπειρία δίδαξε σε εκείνον το θεοφοβούμενο άνθρωπο ένα ζωτικό μάθημα: Για να έχει κάποιος στενή σχέση με τον Ιεχωβά, είναι ουσιώδες να συναναστρέφεται με το λαό Του, να δέχεται συμβουλές και να τις εφαρμόζει.—Ψαλμ. 73:24.

² Και εμείς επιθυμούμε να έχουμε στενή σχέση με τον αληθινό και ζωντανό Θεό. Για να πετύχουμε αυτόν το στόχο, είναι ζωτικό να αφήνουμε τη συμβουλή ή τη διαπαιδαγώγησή του να μας διαπλάθει ώστε να γίνουμε άτομα ευάρεστα σε αυτόν! Κατά το παρελθόν, ο ελεήμων Θεός έδωσε ευκαιρίες τόσο σε άτομα όσο και σε έθνη να ανταποκριθούν στη διαπαιδαγώγησή του. Ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασαν είναι καταγραμμένος στην Αγία Γραφή «για τη διδασκαλία μας» και «για προειδοποίηση δική μας, στους οποίους έχουν φτάσει τα τέλη των συστημάτων πραγμάτων». (Ρωμ. 15:4· 1 Κορ. 10:11) Η προσεκτική εξέταση τέτοιων περικοπών θα μας βοηθήσει να εμβαθύνουμε στην προσωπικότητα του Ιεχωβά και θα μας δείξει πώς ωφελούμαστε όταν τον αφήνουμε να μας διαπλάθει.

3. Με ποιο παράδειγμα των εδαφίων Ησαΐας 64:8 και Ιερεμίας 18:1-6 περιγράφεται η εξουσία του Ιεχωβά πάνω στους ανθρώπους; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

³ Περιγράφοντας με ένα παράδειγμα την εξουσία που έχει ο Ιεχωβά πάνω σε άτομα και έθνη, το εδάφιο Ησαΐας 64:8 δηλώνει: «Ιεχωβά, εσύ είσαι ο Πατέρας μας. Εμείς είμαστε ο πηλός και εσύ ο Αγγειοπλάστης μας· και όλοι μας είμαστε το έργο του χεριού σου». Ο αγγειοπλάστης έχει την απόλυτη εξουσία να πλάσει τον πηλό σε όποιο σχήμα θέλει. Ο πηλός δεν μπορεί να φέρει αντίσταση. Το ίδιο ισχύει για τον άνθρωπο και τον Θεό. Ο άνθρωπος δεν έχει το δικαίωμα να φέρει αντίρρηση στον Θεό, ακριβώς όπως ο πηλός δεν μπορεί να φέρει αντίρρηση στον αγγειοπλάστη που του δίνει μορφή.—Διαβάστε Ιερεμίας 18:1-6.

4. Μήπως ο Ιεχωβά διαπλάθει αυθαίρετα ανθρώπους ή έθνη; Εξηγήστε.

⁴ Στην πολιτεία του με τον αρχαίο Ισραήλ, ο Ιεχωβά κατέδειξε την ικανότητά του να κάνει ό,τι κάνει και ο αγγειοπλάστης στον πηλό. Αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά. Ο αγγειοπλάστης μπορεί να κάνει από ένα κομμάτι πηλό ό,τι σκεύος επιθυμεί, ανάλογα με τις ικανότητές του. Μήπως ο Ιεχωβά διαπλάθει αυθαίρετα ανθρώπους ή έθνη, κάνοντας μερικούς καλούς και άλλους κακούς; Η απάντηση της Γραφής είναι όχι. Ο Ιεχωβά έχει δώσει στους ανθρώπους ένα εξαιρετικά πολύτιμο δώρο—την ελεύθερη βούληση. Δεν ασκεί την υπέρτατη εξουσία του με τρόπο που αναιρεί αυτό το δώρο. Οι άνθρωποι πρέπει να επιλέξουν μόνοι τους αν θα διαπλαστούν στα χέρια του Δημιουργού, του Ιεχωβά.—Διαβάστε Ιερεμίας 18:7-10.

5. Όταν κάποιοι αρνούνται να διαπλαστούν στα χέρια του Ιεχωβά, πώς ασκεί εκείνος την εξουσία του πάνω τους;

⁵ Αλλά τι γίνεται με όσους αρνούνται πεισματικά να αφήσουν τον Μεγάλο Αγγειοπλάστη να τους διαπλάσει; Πώς ασκεί τότε τη θεϊκή εξουσία του; Σκεφτείτε τι συμβαίνει με τον πηλό αν γίνει ακατάλληλος για τον επιθυμητό σκοπό. Ο αγγειοπλάστης μπορεί είτε να κάνει με αυτόν κάποιο άλλο σκεύος είτε να τον πετάξει! Ωστόσο, όταν ο πηλός είναι άχρηστος, συνήθως φταίει ο αγγειοπλάστης. Αυτό δεν ισχύει ποτέ με τον δικό μας Αγγειοπλάστη. (Δευτ. 32:4) Όταν κάποιος δεν διαπλάθεται στα χέρια του Ιεχωβά, φταίει πάντα ο ίδιος. Ο Ιεχωβά ασκεί την εξουσία του ως Αγγειοπλάστης προσαρμόζοντας την πολιτεία του με τους ανθρώπους ανάλογα με το πώς αντιδρούν εκείνοι στις προσπάθειες που κάνει να τους διαπλάσει. Όσοι ανταποκρίνονται κατάλληλα διαμορφώνονται με ωφέλιμο τρόπο. Για παράδειγμα, οι χρισμένοι Χριστιανοί είναι «σκεύη ελέους» που έχουν διαπλαστεί ώστε να γίνουν “σκεύη για αξιότιμη χρήση”. Από την άλλη πλευρά, όσοι εναντιώνονται πεισματικά στον Θεό καταλήγουν να γίνουν «σκεύη οργής . . . άξια για καταστροφή».—Ρωμ. 9:19-23.

6, 7. Πόσο διαφορετικά αντέδρασαν ο Βασιλιάς Δαβίδ και ο Βασιλιάς Σαούλ στη συμβουλή του Ιεχωβά;

 ⁶ Ένας τρόπος με τον οποίο ο Ιεχωβά διαπλάθει τους ανθρώπους είναι μέσω συμβουλής ή διαπαιδαγώγησης. Για να δούμε πώς ασκεί την εξουσία του πάνω σε εκείνους που διαπλάθει, ας εξετάσουμε το παράδειγμα των πρώτων δύο βασιλιάδων του Ισραήλ—του Σαούλ και του Δαβίδ. Όταν ο Βασιλιάς Δαβίδ διέπραξε μοιχεία με τη Βηθ-σαβεέ, οι πράξεις του επηρέασαν δυσμενώς τόσο τον ίδιο όσο και άλλους. Το γεγονός ότι ήταν βασιλιάς δεν εμπόδισε τον Ιεχωβά να του παράσχει σταθερή διαπαιδαγώγηση. Έστειλε τον προφήτη του τον Νάθαν για να του μεταδώσει ένα ισχυρό άγγελμα. (2 Σαμ. 12:1-12) Πώς αντέδρασε ο Δαβίδ; Ένιωσε συντετριμμένος και μετάνιωσε. Ως αποτέλεσμα, ο Θεός τού έδειξε έλεος.—Διαβάστε 2 Σαμουήλ 12:13.

 ⁷ Σε αντίθεση με τον Δαβίδ, ο προκάτοχός του, ο Βασιλιάς Σαούλ, δεν ανταποκρίθηκε καλά στη συμβουλή. Ο Ιεχωβά τού είχε δώσει μια ρητή εντολή μέσω του προφήτη Σαμουήλ: Να αφιερώσει στην καταστροφή όλους τους Αμαληκίτες και τα ζώα τους. Ο Σαούλ δεν υπάκουσε σε αυτή τη θεϊκή  εντολή. Άφησε ζωντανό το βασιλιά, τον Αγάγ, καθώς και τα εκλεκτά ζώα. Γιατί; Αν μη τι άλλο, επειδή ήθελε να φέρει τιμή στον εαυτό του. (1 Σαμ. 15:1-3, 7-9, 12) Όταν έλαβε συμβουλή, ο Σαούλ έπρεπε να μαλακώσει την καρδιά του, αφήνοντας τον Μεγάλο Αγγειοπλάστη να τον διαμορφώσει. Αντιθέτως, εκείνος αρνήθηκε να διαπλαστεί. Κατέφυγε σε δικαιολογίες. Ισχυρίστηκε πως αυτό που είχε κάνει ήταν θεμιτό, εφόσον τα ζώα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για θυσία, και μικροποίησε τη συμβουλή του Σαμουήλ. Ο Ιεχωβά απέρριψε τον Σαούλ ως βασιλιά και εκείνος δεν ανέκτησε ποτέ την καλή του σχέση με τον αληθινό Θεό.—Διαβάστε 1 Σαμουήλ 15:13-15, 20-23.

8. Ποιο μάθημα αντλούμε από την αντίδραση του έθνους του Ισραήλ στις προσπάθειες που έκανε ο Ιεχωβά να τους διαπλάσει;

⁸ Ο Ιεχωβά δίνει, όχι μόνο σε άτομα, αλλά και σε έθνη την ευκαιρία να τον αφήσουν να τους διαπλάσει. Το 1513 Π.Κ.Χ., όταν οι γιοι του Ισραήλ απελευθερώθηκαν από τη δουλεία στην Αίγυπτο, σύναψαν σχέση διαθήκης με τον Θεό. Ως εκλεκτό του έθνος, ο Ισραήλ είχε το προνόμιο να πλαστεί, σαν να λέγαμε, στον τροχό του Μεγάλου Αγγειοπλάστη. Παρ’ όλα αυτά, ο λαός έπραττε συνεχώς ό,τι ήταν κακό στα μάτια του Ιεχωβά και μάλιστα λάτρευε τους θεούς των γύρω εθνών. Επανειλημμένα, ο Ιεχωβά έστελνε προφήτες για να τους συνεφέρουν, αλλά εκείνοι δεν έδιναν προσοχή. (Ιερ. 35:12-15) Λόγω αυτής της πεισματικής πορείας, ο Ισραήλ χρειάστηκε να διαπαιδαγωγηθεί αυστηρά. Σαν σκεύος άξιο για καταστροφή, το βόρειο δεκάφυλο βασίλειο κατακτήθηκε από τους Ασσυρίους, ενώ το νότιο δίφυλο βασίλειο έπεσε στα χέρια των Βαβυλωνίων. Τι ισχυρό μάθημα για εμάς! Οι προσπάθειες που κάνει ο Ιεχωβά να μας διαπλάσει θα μας ωφελήσουν  μόνο αν ανταποκριθούμε κατάλληλα σε αυτές.

9, 10. Πώς ανταποκρίθηκαν οι Νινευίτες στη θεϊκή προειδοποίηση;

⁹ Ο Ιεχωβά έδωσε και στους κατοίκους της Νινευή, της πρωτεύουσας της Ασσυρίας, την ευκαιρία να ανταποκριθούν στην προειδοποίησή του. Είπε στον Ιωνά: «Σήκω, πήγαινε στη Νινευή, τη μεγάλη πόλη, και εξάγγειλε εναντίον της ότι η κακία τους έχει ανεβεί μπροστά μου». Η Νινευή κρίθηκε άξια καταστροφής.—Ιωνάς 1:1, 2· 3:1-4.

¹⁰ Εντούτοις, όταν ο Ιωνάς διακήρυξε αυτό το καταδικαστικό άγγελμα, «οι Νινευίτες άρχισαν να θέτουν πίστη στον Θεό και κήρυξαν νηστεία και ντύθηκαν με σάκο, από τον μεγαλύτερό τους μέχρι και τον μικρότερό τους». Ο βασιλιάς τους «σηκώθηκε από το θρόνο του και έβγαλε το επίσημο ένδυμά του από πάνω του και σκεπάστηκε με σάκο και κάθησε στις στάχτες». Οι Νινευίτες ανταποκρίθηκαν στις προσπάθειες που έκανε ο Ιεχωβά να τους διαπλάσει και μετάνιωσαν. Ως αποτέλεσμα, εκείνος δεν τους κατέστρεψε.—Ιωνάς 3:5-10.

11. Ποια ιδιότητα του Ιεχωβά αναδεικνύει η πολιτεία του με τον Ισραήλ και τη Νινευή;

¹¹ Ο Ισραήλ δεν εξαιρέθηκε από τη διαπαιδαγώγηση επειδή ήταν εκλεκτό έθνος. Οι Νινευίτες, από την άλλη πλευρά, δεν βρίσκονταν σε σχέση διαθήκης με τον Θεό. Παρ’ όλα αυτά, ο Ιεχωβά φρόντισε να ακούσουν το άγγελμα της κρίσης του και, όταν αποδείχτηκαν εύπλαστος πηλός στα χέρια του, τους έδειξε έλεος. Πόσο παραστατικά δείχνουν αυτά τα δύο παραδείγματα ότι ο Ιεχωβά ο Θεός μας «δεν φέρεται σε κανέναν με προσωποληψία»!—Δευτ. 10:17.

12, 13. (α) Γιατί αλλάζει ο Θεός την πορεία του όταν κάποια άτομα τον αφήνουν να τους διαπλάσει; (β) Τι σήμαινε η “μεταμέλεια” του Ιεχωβά στην περίπτωση του Σαούλ; στην περίπτωση της Νινευή;

¹² Ο τρόπος με τον οποίο είναι πρόθυμος να μας διαπλάθει ο Θεός δείχνει ότι είναι λογικός και προσαρμοστικός. Αυτό γίνεται φανερό σε περιπτώσεις κατά τις οποίες αποφασίζει να αναλάβει δράση με βάση τη δίκαιη κρίση του για τους ανθρώπους, αλλά κατόπιν αλλάζει γνώμη λόγω της αντίδρασής τους. Οι Γραφές αναφέρουν σχετικά με τον πρώτο βασιλιά του Ισραήλ ότι ο Ιεχωβά “μεταμελήθηκε που είχε βάλει τον Σαούλ να κυβερνάει ως βασιλιάς”. (1 Σαμ. 15:11) Όταν οι Νινευίτες μετάνιωσαν και μεταστράφηκαν από την κακή πορεία τους, τότε, όπως λέει η Γραφή, «ο αληθινός Θεός μεταμελήθηκε για τη συμφορά που είχε πει ότι θα έφερνε σε αυτούς· και δεν την έφερε».—Ιωνάς 3:10.

¹³ Η εβραϊκή λέξη που μεταφράζεται «μεταμελήθηκε» στην ουσία αναφέρεται σε αλλαγή στάσης ή πρόθεσης. Η στάση του Ιεχωβά απέναντι στον Σαούλ άλλαξε και, ενώ τον είχε επιλέξει ως βασιλιά, τελικά τον απέρριψε. Αυτή η αλλαγή συνέβη, όχι επειδή ο Ιεχωβά είχε κάνει λάθος όταν επέλεξε τον Σαούλ, αλλά επειδή ο Σαούλ ενήργησε χωρίς πίστη και έγινε ανυπάκουος. Ο αληθινός Θεός μεταμελήθηκε και στην περίπτωση των Νινευιτών, δηλαδή άλλαξε αυτό που είχε πρόθεση να κάνει για εκείνους. Πόσο παρηγορητικό είναι να γνωρίζουμε ότι ο Ιεχωβά, ο Αγγειοπλάστης μας, είναι λογικός και προσαρμοστικός, φιλεύσπλαχνος και ελεήμων, πρόθυμος να αλλάξει την πορεία του όταν οι παραβάτες κάνουν θετικές αλλαγές!

14. (α) Πώς μας διαπλάθει ο Ιεχωβά σήμερα; (β) Πώς πρέπει να ανταποκρινόμαστε στις προσπάθειες που κάνει ο Θεός να μας διαπλάσει;

¹⁴ Σήμερα, ο Ιεχωβά μάς διαπλάθει κυρίως μέσω του Λόγου του, δηλαδή της Αγίας Γραφής, και της οργάνωσής του. (2 Τιμ. 3:16, 17) Δεν πρέπει λοιπόν να δεχόμαστε οποιαδήποτε συμβουλή ή διαπαιδαγώγηση λαβαίνουμε με αυτά τα μέσα; Ανεξάρτητα από το πόσα χρόνια είμαστε βαφτισμένοι ή πόσα προνόμια υπηρεσίας έχουμε απολαύσει, πρέπει να συνεχίσουμε  να ανταποκρινόμαστε στις συμβουλές του Ιεχωβά, αφήνοντάς τες να μας διαμορφώνουν και να μας κάνουν σκεύη για αξιότιμη χρήση.

15, 16. (α) Ποια αρνητικά αισθήματα μπορεί να εμφανιστούν όταν η διαπαιδαγώγηση περιλαμβάνει την απώλεια προνομίων; Δώστε παράδειγμα. (β) Τι μπορεί να μας βοηθήσει να υπερνικήσουμε τα αρνητικά αισθήματα που σχετίζονται με τη διαπαιδαγώγηση;

¹⁵ Μερικές φορές μπορεί να λάβουμε διαπαιδαγώγηση μέσω διδασκαλίας ή διόρθωσης. Άλλες φορές, όμως, ίσως χρειαζόμαστε διαπαιδαγώγηση επειδή δεν κάναμε το σωστό. Αυτή η διαπαιδαγώγηση μπορεί να περιλαμβάνει την απώλεια προνομίων. Εξετάστε την περίπτωση του Ντένις, * ο οποίος υπηρετούσε ως πρεσβύτερος. Λόγω κακής κρίσης σε επαγγελματικά ζητήματα, υπέπεσε σε αδικοπραγία και ελέγχθηκε κατ’ ιδίαν. Πώς ένιωσε ο Ντένις το βράδυ που ανακοινώθηκε στην εκκλησία ότι δεν θα υπηρετούσε πλέον ως πρεσβύτερος; «Ένιωσα εντελώς αποτυχημένος», λέει ο ίδιος. «Τα περασμένα 30 χρόνια, είχα πολλά προνόμια. Ήμουν τακτικός σκαπανέας, είχα υπηρετήσει στο Μπέθελ, είχα διοριστεί διακονικός υπηρέτης και κατόπιν πρεσβύτερος. Επίσης, είχα μόλις εκφωνήσει την πρώτη μου ομιλία σε συνέλευση περιφερείας. Ξαφνικά, όλα χάθηκαν. Εκτός από την ντροπή και την αμηχανία που ένιωθα, πίστευα ότι δεν υπήρχε πλέον μέλλον για εμένα στην οργάνωση».

¹⁶ Ο Ντένις έπρεπε να αλλάξει την πορεία του, απορρίπτοντας την εσφαλμένη διαγωγή η οποία οδήγησε στο να λάβει διόρθωση. Αλλά τι τον βοήθησε να υπερνικήσει τα αρνητικά αισθήματα; Ο ίδιος εξηγεί: «Ήμουν αποφασισμένος να διατηρήσω ένα καλό πνευματικό πρόγραμμα. Εξίσου σημαντική ήταν η υποστήριξη της Χριστιανικής αδελφότητας και η ενθάρρυνση που αντλούσα από τα έντυπά μας. Το άρθρο “Είχατε Υπηρετήσει στο Παρελθόν; Μπορείτε να Υπηρετήσετε Ξανά;” στη Σκοπιά 15 Αυγούστου 2009 ήταν σαν ένα γράμμα που έλαβα ως απάντηση στις προσευχές μου. Η συμβουλή που με άγγιξε περισσότερο ήταν η εξής: “Όσο δεν έχετε επιπρόσθετες ευθύνες στην εκκλησία, αφοσιωθείτε στην ενίσχυση της πνευματικότητάς σας”». Πώς ωφελήθηκε ο Ντένις από τη διαπαιδαγώγηση; Τώρα, έπειτα από μερικά χρόνια, ο ίδιος λέει: «Ο Ιεχωβά με ευλόγησε ξανά με το προνόμιο του διακονικού υπηρέτη».

17. Πώς μπορεί να συμβάλει η αποκοπή στην ανάνηψη του αμαρτωλού; Δώστε παράδειγμα.

¹⁷ Η αποκοπή είναι άλλη μια μορφή διαπαιδαγώγησης από τον Ιεχωβά. Προστατεύει την εκκλησία από κακές επιρροές και μπορεί να συμβάλει στην ανάνηψη του αμαρτωλού. (1 Κορ. 5:6, 7, 11) Ο Ρόμπερτ ήταν αποκομμένος σχεδόν 16 χρόνια, στη διάρκεια των οποίων οι γονείς και τα αδέλφια του εφάρμοσαν σταθερά και με οσιότητα την οδηγία που δίνει ο Λόγος του Θεού να μη συναναστρεφόμαστε με παραβάτες, ούτε καν να τους χαιρετούμε. Εδώ και μερικά χρόνια, ο Ρόμπερτ έχει επανενταχθεί και σημειώνει καλή πνευματική πρόοδο. Όταν ρωτήθηκε τι τον υποκίνησε να επιστρέψει στον Ιεχωβά και στο λαό Του έπειτα από τόσο μεγάλο διάστημα, απάντησε ότι η στάση της οικογένειάς του έπαιξε σημαντικό ρόλο. «Αν είχαν μαζί μου έστω και περιορισμένες επαφές, ίσως για να μαθαίνουν απλώς πώς τα πάω, αυτή η μικρή δόση συναναστροφής θα μου ήταν αρκετή, και πιθανώς δεν θα ένιωθα μέσα μου την υποκίνηση να επιστρέψω στον Θεό».

18. Τι είδους πηλός πρέπει να αποδειχτούμε στα χέρια του Μεγάλου Αγγειοπλάστη;

¹⁸ Εμείς ίσως δεν χρειαζόμαστε τέτοια διαπαιδαγώγηση, αλλά τι είδους πηλός θα αποδειχτούμε στα χέρια του Μεγάλου Αγγειοπλάστη; Πώς θα αντιδράσουμε όταν λάβουμε διαπαιδαγώγηση; Θα αποδειχτούμε σαν τον Δαβίδ ή σαν τον Σαούλ; Ο Μεγάλος Αγγειοπλάστης είναι και Πατέρας μας. Ποτέ μην ξεχνάτε ότι «αυτόν που αγαπάει ο Ιεχωβά τον ελέγχει, όπως ο πατέρας το γιο στον οποίο ευαρεστείται». Γι’ αυτό, “μην απορρίπτετε τη διαπαιδαγώγηση του Ιεχωβά και μην αποστρέφεστε τον έλεγχό του”.—Παρ. 3:11, 12.